«ادەبيەت، مادەنيەت جانە ونەرگە» ارنالعان رەسپۋبليكالىق «ءۇش قوڭىر» گازەتى جارىققا شىقتى» دەگەندى ەستىگەنىم بولماسا، ءوز باسىم كورمەگەم. قىتايدا تۇراتىن ءبىر اقىن اپامنىڭ ولەڭدەرىن گازەتكە بەرۋ ءۇشىن «ءۇش قوڭىر» رەداكتسياسىنا ادەيى باس سۇقتىم. قۇدايعا شۇكىر، سودان بەرى «ءۇش قوڭىردىڭ» وقىرمانى جانە اۆتورى بولىپ ءجۇرمىن. ساۋاتتى ماقالانىڭ ءوزىن قايسىبىر رەداكتورلار سەكىلدى «تۇزەيمىن» دەپ كۇزەمەيدى ەكەن. بۇل – اۆتورعا دەگەن قۇرمەت.

بۇل كەزەكتى دۇنيەم بەك.الدامجاردىڭ  (گازەتتە اۆتوردىڭ ەسىمى وسىلاي جازىلعان. تولىق اتى-ءجونى – بەگدىلدا الدامجاروۆ) «التىن ءتوردىڭ اۋرەسى» («ءۇش قوڭىر»، No18, 3 قاراشا 2010 ج.) اتتى سىن ماقالاسى تۋرالى بولماق.

اۆتور قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باسقارما توراعاسى تۋرالى ادام يلانارلىقتاي سالماقتى بىردەڭە ايتقان شىعار دەپ، كولدەي ەكى بەت ماقالانى ەرىنبەي-جالىقپاي وقىپ شىقتىم. سويتسەم، سىنىقتان سىلتاۋ ىزدەپ كەلىنىنە كۇن كورسەتپەيتىن قازىمىر ەنە سياقتى «اناسى دۇرىس ەمەس، مىناسى بىلاي ەمەس، ول سۇيتكەن، بۇل بۇيتكەن...» دەگەن سەكىلدى وتباسى، وشاق قاسىندا ايتىلاتىن ۇساق-تۇيەك كۇڭكىل اڭگىمە بولىپ شىقتى. مەن بۇل ماقالامدى جازباس بۇرىن كوپ ويلاندىم. بىراق، بەك.الدامجاردىڭ: «اڭگىمەنىڭ اشىعى، ورازاليندە ەشكىمنىڭ دە ۇزىندا ءوشى، قىسقادا كەگى جوق...» دەگەن ءسوزى مەنى قامشىلادى. مەنىڭ دە سىنشى بەك.الدامجاردا «ۇزىندا ءوشىم، قىسقادا كەگىم جوق». بىراق ءوز پىكىرىمدى اشىق ءبىلدىرۋدى ءجون سانادىم.

بەك.الدامجار ماقالاسىنىڭ القيساسىن بىلاي باستاپتى: «قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جاقىندا وتكەن جينالىسىندا جاسالعان بايانداماسىنا سەنسەك، وداقتىڭ جۇمىسى وركەندەپ وتىر، بىردە-ءبىر ءمىن جوق، شىققان كىتاپتاردىڭ ءبارى كلاسسيكا، قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالايتىنداي ادەبي زامان باياعىدا-اق ورناپ قالىپتى».

ءسىز قىزىق ەكەنسىز، بەك. اعا، قازىرگى زاماندا ءوزى باسقارىپ وتىرعان مەكەمەنىڭ تىرلىگىن كىم جامان دەپ ايتسىن. ادەبيەتىمىزدىڭ جەتىستىگىنە كوز جۇما قاراۋعا بولمايدى عوي. «قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالايتىن ادەبي زامان باياعىدا-اق ورناپ قالىپتى» دەپ دۇرىس ايتقانسىز. بۇگىنگى كۇنى كىم نە جازامىن دەسە، قالاي جازامىن دەسە، تىزگىن-شىلبىرى ءوز قولىنا تيگەن ەركىن زامان عوي. بۇدان ارتىق بەيبىت زاماندى قايدان ىزدەيسىز؟ «شىققان كىتاپتاردىڭ ءبارى كلاسسيكا» دەپ ن.ورازالين ەمەس، ءسىز ايتىپ وتىرسىز. مۇنىڭىز دۇرىس بولماعان. ءسىز بايقاماي، بىلمەي جۇرگەن شىعارسىز، ءوزىڭىز ايقانداي كلاسسيكالىق شىعارمالار اراسىندا بار شىعار. كلاسسيكالىق شىعارمالار اسپاننان سالبىراپ تۇسپەيدى عوي. ول دا ءومىردىڭ تۋىندىسى. «...ادەبيەتىمىزدىڭ التىن ءتورى جارقىراپ شىعا كەلدى – ن.و»، – دەپ گاپىرىپتى («قازاق ادەبيەتى»، 01.10.2010 ج.). تەك بۇل ارادا «التىن تاق» پەن «التىن ءتاج» عانا جەتىسپەي تۇر!» – دەيسىز ءسىز. «ادەبيەتتىڭ التىن ءتورى» دەسە نە بولىپتى؟ «التىن ءتور» دەگەن ءسوزدى قازاق ادەبيەتىنە قيمايسىز با؟ جوق، «ادەبيەتىمىزدىڭ التىن ءتورى» دەپ ورازالين ايتقانى ءۇشىن سىزگە ۇناماي تۇر ما؟ «التىن تاق» پەن «التىن ءتاج» جەتىسپەي تۇر دەگەنىڭىزگە كۇمانىم بار. ويىندا تۇرماق، ساناسىندا جوق قايداعى ءبىر «التىن تاق» پەن «التىن ءتاجدى» ءسىز ورازالينگە زورلاپ تاڭىپ وتىرعان جوقسىز با؟

«...ادەبي قاۋىمنىڭ اۋزىن ودان ارمەن قاراي اشتىرا تۇسكىسى كەپ: «وسىدان ءبىراز بۇرىن مەنىڭ دە ەلباسى قابىلداۋىندا بولعانىم بار. ۇزىن-ىرعىسى ءبىر ساعاتقا سوزىلعان اڭگىمە باسىندا قانشاما تىلگە، كوركەم سوزگە، ۇلتتى رۋحاني تاربيەلەۋ ماسەلەسىنە قاتىستى ىرگەلى ويلار ايتىلدى»، –  دەپ ءدوڭايبات كورسەتىپتى» دەيسىز. ءورازاليننىڭ ەلباسىنىڭ قابىلداۋىندا بولعانىن «ءدوڭايبات» دەپ تۇسىنسەڭىز، وندا ارعى جاعىن ايتۋدىڭ ءوزى قيىن. ءسىز بۇل ءسوز تىركەسىن «دۇرىستاۋعا» تىرىسىپ، اۋرە بولاسىز. ول ءتىلشى-عالىمداردىڭ جۇمىسى عوي.

«شونجىنىڭ بازارىندا ۇيرەنگەن شالا قازاقشاسىمەن شىرقاي سىلتەپتى» دەگەنىڭىزگە قاراعاندا، ءسىز ءورازاليندى اناسىنان شىر ەتىپ تۇسكەننەن بەرى بىلەتىن سياقتىسىز. ولاي بولۋى مۇمكىن ەمەس قوي. «بۇل ارادا مەنى ىڭعايسىزداندىرا بەرگەنى – ءورازاليننىڭ سوزىنشە، الگى «ىرگەلى ويلاردى» كىم ايتتى؟ ەلباسى ما، الدە ءوزى مە، – مىنە، وسى اشىق ەمەس.

ەڭ قيىنى، بۇل جەردە ءورازاليننىڭ ءوزىن بىلدەي مەملەكەتتى باسقارىپ وتىرعان ۇلكەن قايراتكەرلەرمەن تەرەزەسىنىڭ تەڭ ەكەندىگىن كورسەتۋگە تىرىسۋى كىسىنى ىڭعايسىزداندىرا بەرەدى. مەن ەلباسىنىڭ ادەبيەت تۋرالى ىرگەلى ويلار ايتاتىنىنا سەنەمىن، بىراق ورازالين ىرگەلى وي ايتا قويادى دەگەنگە سەنبەيمىن» دەيسىز. ءسىز بوسقا ىڭعايسىزدانىپ، جانىڭىزدى بەكەر قيناعان ەكەنسىز. بىراق «الگى ىرگەلى ويلاردى كىم ايتقانى» تۋرالى جازۋشىلارعا تاپتىشتەپ ءتۇسىندىرىپ، بايانداپ جاتۋ ورازالينگە مىندەت تە ەمەس شىعار. ەگەر ەلباسىمەن اشىق تۇردە كەزدەسۋ بولسا، ەلگە اقپارات تاراتۋ – جۋرناليستەردىڭ جۇمىسى. ال، جابىق بولسا، ونىڭ ءجونى تىپتەن بولەك. ءسىز ەلباسىنىڭ ادەبيەت تۋرالى «ىرگەلى وي» ايتقانىنا سەنەسىز، ال ورازالين «ىرگەلى وي» ايتا قويادى دەگەنىنە نەگە سەنبەيسىز؟ دەمەك، ەلباسىنىڭ «ىرگەلى وي» ايتۋىنا كىم سەبەپشى بولىپ وتىرعانىن ەستەن شىعارىپ العان سياقتىسىز. «شونجىنىڭ بازارىندا ۇيرەنگەن شالا قازاقشاسىمەن» قازاقستاننىڭ 700-دەن اسا اقىن-جازۋشىسىن اۋزىنا قاراتىپ وتىرعان (ارينە، اۋزىن-اۋلاق قيقار اقىن-جازۋشىلاردان باسقانىڭ ءبارى) ورازالينگە «ىرگەلى ويلار ايتا المايدى» دەگەنگە ءسىز سەنبەسەڭىز ەل سەنەدى.

«سونىسىنا قاراماستان ورازالين: «...ۇلت ادەبيەتىنىڭ قاعباسىنداي بولعان قاسيەتتى ءتورىمىز جايلى پىكىر ايتۋعا اسىعىستىق جاسامايىق». بارىنشا ءادىل بولايىق، ءادىل بولايىق»، – دەپ كوسىلەدى (ب.ا). ارينە، كوسىلەدى. بۇگىن كوسىلمەگەندە، ەندى قاشان كوسىلەدى. سابىرعا، اۋىزبىرشىلىككە شاقىرعاننىڭ نەسى ايىپ، نەسى دۇرىس ەمەس؟ ورازالين بايانداماسىندا «ناقتىلى دەرەكتەردى بۇرمالاپ، وتىرىك ايتىپ (ب.ا)» وتىرعانىن ءسىز بىلمەسەڭىز، مەن بىلمەيدى ەكەنمىن. بىراق «قاعباسىنداي» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزىن: «جازۋشىلار وداعى ەش ۋاقىتتا قالامگەرلەر جاپپاي ءمىناجات ەتەتىندەي «قاعبانىڭ» دارەجەسىنە كوتەرىلگەن ەمەس، ولاي بولۋدىڭ قاجەتى دە جوق»، – دەپ سان-ساققا جۇگىرتەسىز. بۇل جەردە «قاعباسىنداي» دەگەن تىركەس بالامالى، اۋىسپالى ماعانادا ايتىلىپ تۇر عوي. «قاعباسىنداي» بولعانى ءۇشىن قالامگەرلەر جاپپاي ءمىناجات ەتۋى كەرەك پە؟ ولاي بولۋى مۇمكىن دە ەمەس قوي. ن.ورازالين مۇنى تابىنۋشىلار ءۇشىن ەمەس، قازاق ادەبيەتىن قادىرلەيتىن، ۇلت رۋحانياتىن قۇرمەتتەيتىن جانە ونى ءپىر تۇتاتىندار ءۇشىن ايتىپ وتىرعان بولار. ادەبيەتتە بارىنشا كوركەم تەڭەۋلەر مەن مەتافورالار ايتىلماۋشى ما ەدى؟

ال، «قازاق ادەبيەتى»، «جۇلدىز» جانە «پروستوردى» قايتارىپ الۋ ۇلى وتان سوعىسىنداعى ءفاشيزمدى تالقانداۋمەن بىردەي ەكەن. ال، شىنىندا سولاي ما؟» دەگەنىڭىزدى قالاي تۇسىنەمىز؟ اتالعان ءۇش باسىلىمدى قايتارىپ الۋ «ۇلى وتان سوعىسىنداعى ءفاشيزمدى قايتارىپ الۋمەن بىردەي» دەپ ءسىز ايتپاساڭىز دا، سوعان جەتەقابىل بولعانىن شەتجاعالاتىپ ەستىگەنىمىز بار. سول كەزدە اقىن-جازۋشىلار قاق ايىرىلىپ، جەكپە-جەككە شىعۋعا دەيىن بارعانىن ءسىز عانا ەمەس، كۇللى قازاقستاندىقتار ءبىلدى.

ىلە-شالا «راس، ءبىراز ۋاقىت بۇرىن ءوز ابىزىندا بولعان ءۇش باسىلىمدى وداققا بەرمەيمىز دەپ «قازاق گازەتتەرىنىڭ» جابىلىپ، سول كەزدەگى نوعاي باسشىلارى مۇلدەم قاتە، اڭعارت قادام دا جاسادى» دەپ مويىنداعانىڭىزبەن، سونىڭ قاتارىندا ءوزىڭىزدىڭ دە بارىڭىزدى ۇمىتىپ «سۇتتەن اق، سۋدان تازا» بولىپ، بار كىنانى «نوقاي باسشىلارعا» ارتا سالاسىز. سوندىقتان كەمشىلىكتى ءبىر جاقتان ىزدەۋ دۇرىس ەمەس

«وتكەن عاسىردىڭ 90-جىلدارى سول ءۇش باسىلىمنان باس تارتىپ، ءوز كۇنىڭدى ءوزىڭ كور دەپ، سىرتقا تەپكەن جازۋشىلار وداعىنىڭ ءوزى ەمەس پە؟ (ب.ا)". ارينە، باسىنان داۋ، كوزىنەن جاس كەتپەگەن، «بايتال تۇگىل باس قايعىسىمەن» بولعان جازۋشىلار وداعى ءسىزدىڭ ول باسىلىمدارىڭىزدى نە قىلسىن؟ «وداقتىڭ عيماراتىنا ورنالاسقان «جۇلدىزدىڭ» باسشىلىعىنا وداق باسشىلىعىنىڭ: «سىزدەر «قازاق گازەتتەرىنە» قارايسىزدار، وداقتىڭ بولمەلەرىن جالعا الىپ وتىرسىزدار، پۇلدارىڭىزدى تولەمەسەڭىزدەر، وداقتان قۋىپ شىعام!» – دەپ تالاي رەت زىعىر ەتكەنىنە مەن كۋامىن. سوندا مۇنى نە دەپ تۇسىنەمىز؟ (ب.ا)». ءيا، ءبىز دە نارىق ەشكىمنىڭ «اكە-شەشەسى»، «ناعاشىسى» نەمەسە «قايىنجۇرتى» ەمەس دەپ تۇسىنەمىز. «جۇلدىزدىڭ» سول كەزدەگى زاڭدى باس يەسى، قوجايىنى كىم؟ وعان باس-كوز بولىپ، ونى اسىراۋ – سونىڭ مىندەتى ەمەس پە؟ ونى ءسىزدىڭ بىلمەي قالۋىڭىز مۇمكىن ەمەس قوي.

«ونىڭ ورنىنا «ادەبيەت ايدىنى» دەگەن (نەدەگەن تالعامسىز مەتافورا) قابىرعا گازەتىنىڭ دارەجەسىندەگى بىردەمەنى شىعارعان جوق پا؟ (ب.ا)». «قابىرعا گازەتتىڭ دارەجەسى» دەپ، تىم قارابايىر، ساۋاتسىز ايتقانسىز. بۇلاي ايتۋدان ۇيالمادىڭىز با؟ «ءوزى قول قويىپ وتىرعان گازەتكە ءوزىنىڭ تاباقتاي سۋرەتىن ءبىر بەتكە بەرىپ، بىرنەشە بەتتى الىپ جاتاتىن ءوزى جايلى ماقتاۋ ماقالاسىن دۇركىن-دۇركىن بەرگەن جوق پا؟ (ب.ا)». ەندى قايتسىن، "قازاق گازەتتەرىن» باسقارعان سول كەزدەگى «قازاق ادەبيەتى» مەن «جۇلدىز» جۋرنالى ورازالينشىلدەرگە ەسىگى جابىق بولعان سوڭ...

«سول ۋ-شۋدىڭ كەزىندە اسا بەلسەندىلىك كورسەتىپ، وداقتىڭ جينالىسىندا جازۋشى ب.قويشىباەۆقا: «سەنى ولتىرەم! باسكەسەرلەرىم سىرتتا دايىن تۇر!» – قوقان-لوققى جاساعان (ب.ا)». بۇل جاعداي ءسىز ايتقانداي شىن بولسا، ن ورازالين پەندەشىلىك جاساعان ەكەن.   «ق.ۋاليەۆ اقىرىندا، ادەبيەتشىلەردەن ەستۋىمشە، ورازالينگە قارسى ءبىر ءسوز ايتقانى ءۇشىن «سول باسكەسەرلەردەن» تاياق جەپ، ون ەكى قابىرعاسى ون ەكى جەرىنەن كۇل-تالقان بوپ، اۋرۋحانادان ءبىر-اق شىعىپتى (ب.ا)». ءسىز تىم سەنگىش ەكەنسىز، «وسەكشى ادەبيەتشىلەردىڭ» ايتقانىنا سەنگەنشە، اۋرۋحاناعا بارىپ، دارىگەرگە جولىعىپ، رەنتتەگەن قاعازىن كورۋ كەرەك ەدى. دارىگەردەن «ون ەكى قابىرعاسى كۇل-تالقان بولدى» دەگەن انىقتاما الىپ، ونى وسى ماقالاڭىزعا قوسىپ بەرسەڭىز، وتە قاتىپ كەتكەن بولار ەدى. ونى نەگە ويلامادىڭىز؟ «الگى باس كەسەرلەردەن» دەگەنىڭىزگە قاراعاندا، ول «باسكەسەرلەردى» ءسىز جاقسى بىلەتىن سياقتىسىز. ماقالاڭىزعا اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەپ نەگە جازبادىڭىز؟ «وداققا باس سۇقسا قابىرعاسى كۇيرەيتىنىن بىلگەن قالامداستارىڭىز» ولاردان ساقتانىپ، قورعانىپ ءجۇرسىن. ءبىز دە بىلە جۇرەيىك. ون ەكى قابىرعاسىن كۇل-تالقان ەتكەنى ءۇشىن ق.ۋاليەۆ «ادەبيەتتى سىيلاپ» ءورازاليندى سوتقا بەرمەدى» دەگەنگە ءوز باسىم سەنبەيمىن. ءبىر شيكىلىك بار-اۋ، ءسىرا...

«وسىعان ۇقساس ورەسكەل جاعداي ورازالين وتكىزگەن ءبىر جينالىستا دا بولادى. ونى دا ادەبيەت ءۇشىن جانى اشىپ، مازاسىزدانىپ جۇرەتىن تانىمال جازۋشى، سىنشى ۇ.دوسپانبەتوۆتى بالاعاتتاعانى، ءتىل تيگىزگەنى ازداي، «وسى دا ەركەك پە، تەكسەرىپ كورەيىكشى" دەپ، اعامىزدىڭ ۇماسىنا قول جۇگىرتۋگە تالاپ تا قىلادى. ۇزەكەڭ دە ادەبيەتتى سىيلاعانىنان سوتقا بەرمەيتىنىن باسپاسوزدە اشىق جازدى (ب.ا)». بۇل ەندى كۇلكىلى، ۇيات اڭگىمە ەكەن. شىنىمەن دە، جازۋشى ۇ.دوسپانبەتوۆ «ورازالين وسى دا ەركەك پە، تەكسەرىپ كورەيىكشى» دەپ، مەنىڭ ۇماما قول جۇگىرتتى» ادەبيەتتى سىيلاعان سوڭ سوتقا بەرمەدىم» دەپ، باسپاسوزگە جازدى ما؟ ەل-جۇرتتان ۇيات بولعان ەكەن. ءورازاليننىڭ سوعان دەيىن بارۋىنا نە سەبەپشى بولدى؟ الدىڭعى وقيعانى «ادەبيەتشىلەردەن ەستىدىم» دەدىڭىز، ال بۇل وقيعانىڭ باس-قاسىندا ءسىز بولدىڭىز عوي. سونى نەگە وقىرمانعا ءتۇسىندىرىپ جازبايسىز؟ جەل تۇرماسا، ءشوپتىڭ باسى قيمىلدامايتىنىن ۇمىتتىڭىز با؟

«جارايدى، سونىمەن ءۇش باسىلىمدى الدىق دەلىك. ەندى سولار ءوز مىندەتىن اتقارىپ وتىر ما؟ (سىزشە قالاي؟ – ءا.ءا). سولاردىڭ قايسىسىندا قازاق ادەبيەتىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن قوزعاعان سالماقتى ادەبي سىن ماقالا جاريالاندى ما؟ (مۇمكىن، ءسىز ايتقانداي ادەبي سىن ماقالالار «قازاق ادەبيەتىنىڭ» قورجىنىنا تۇسپەگەن شىعار – ءا.ءا). ورازالين ايتقىش بولسا، سولار تۋرالى نەگە ايتپايدى (بۇل تۋرالى باسىلىمنىڭ رەداكتورى مالىمدەمەگەن بولار – ءا.ءا). الدە، بۇل وداقتى جايلاپ العان ازعانتاي توپ پەن «قايىنجۇرتتان» قۇرالعان، «ادەبي مافيانىڭ» ارامزا ايلا-شارعىسى ما؟ (ب.ا)». ءسىز ايتقانداي، شىن مانىندە «از عانا توپ پەن «قايىنجۇرتتان» ادەبي مافيانىڭ ارامزا ايلا-شارعىسى بولسا»، ادەبيەتىمىز جەتىسكەن ەكەن. ادەبيەتتە دە «مافيا» بولا ما، ءاي قايدام؟! بۇلاي بولۋ مۇمكىن بە؟ بۇل الەم ادەبيەتىندە بولماعان تاريحي وقيعا عوي. بىراق ءبىزدىڭ ەلدە ءبارى بولا بەرەدى.

«ورازالين ەندى بىردە: «اۋەلى ۇيىمنىڭ باسى داۋعا ءتۇستى. وداق تاعدىرىن تالاۋعا سالعىسى كەلگەندەردەن ءسوزى ءسۇرىندى ء(سوز سۇرىنە مە؟ – ب.ا), – دەپ ، تاعى دا ىشتەن جاۋ ىزدەۋگە تىرىسادى» دەپسىز. ءسوز نەگە سۇرىنبەيدى؟ ورنىمەن ايتىلماعان، جۇيەسىز ءسوز سۇرىنبەك تۇرماق، بىت-شىتى شىعادى. قايتا ءورازاليننىڭ «وداق تاعدىرىن تالاۋعا سالعىسى كەلگەندەردىڭ ساعى سىندى، كۇل-تالقانى شىقتى» دەپ ايتپاعانىنا شۇكىر. «جۇيەلى ءسوز ورنىن تابادى، جۇيەسىز ءسوز يەسىن تابادى» دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماعان. بايقايمىن تاياقتىڭ ءبىر ۇشى سىزگە دە ءتيىپ جاتقان سەكىلدى. «وعان بولا ىشتەن جاۋ ىزدەۋگە تىرىستى» دەپ بايبالام سالۋعا بولماس.

«وداققا مەن مۇشەلىككە وتكەن كەزدە، الدە بىردە-ءبىر نارسەسى جارىق كورمەگەن، مۇشەلىكتەن دامەسى دە جوق ورازالين وداقتىڭ قايدا ەكەنىن دە بىلمەيتىن ەدى (ب.ا)». سوندا قالاي؟ ورازالين ول كەزدە جاس بولعان شىعار، وداقتىڭ قايدا ەكەنىن ءبىلۋ مۇشە بولۋدىڭ العى شارتى ەمەس قوي. وسىنى دا ءسوز دەپ ايتىپ وتىرسىز با؟

«توقسانىنشى جىلدارى وداق باسشىلىعىنا ويدا-جوقتا كەلىپ قالعان، شىن مانىندە، ادەبيەتتى اينالشىقتاپ جۇرگەن ءورازاليننىڭ وسى تاجىريبەسى ەسكە كوپ نارسەنى تۇسىرەدى» دەپ 40 جىلدان بەرگى ەرتەگىنى تەرىپ ايتاسىز-اۋ كەپ، ايتاسىز. «1964 جىلى ع.مۇسىرەپوۆتىڭ وداقتىڭ باسشىلىعىنان ءتۇستى دە، ورنىنا پارتيزان ءا.ءشارىپوۆ كەلدى. (سوندا ءسىز ءورازاليندى ءا.ءارىپوۆ سەكىلدى قولدان جاسالعان اقىن دەپ ويلايسىز با؟ ءاي، ءسىز دە ايتادى ەكەنسىز عوي. جازۋشى مەن اقىندى قولدان جاسادى دەگەندى سىزدەن ءبىرىنشى ەستىپ وتىرمىن – ءا.ءا). وداقتان كەتىپ ادەبيەت ينستيتۋتىنا بارعان سوڭ، پروفەسسور، ت.ب. دەگەن اتاقتاردى الا قويدى (كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە عىلىمي اتاق الۋ قيىن دەۋشى ەدى. شىنىمەن دە ول كىسى عالىم بولماعانى ما؟ – ءا.ءا). ونىڭ ورنىنا قازاق ادەبيەتىنە ءا.ءالىمجانوۆ پەن و.سۇلەيمەنوۆتىڭ كەلۋى، شىن مانىندە قازاق ادەبيەتىن قورلاۋ، ونىڭ ار-نامىسىن اياققا تاپتاۋ، ءىرىپ-ءشىرۋدىڭ بارىسى ەدى. (ورىس ءتىلدى ءالىمجانوۆ پەن و.سۇلەيمەنوۆتىڭ قازاق ادەبيەتىن باسقارعان كەزدە ابدەن قورلىق كورگەندەر «شونجىنىڭ بازارىنان ۇيرەنگەن شالا قازاقشاسىمەن شىرقاي سىلتەگەن» ورازالينمەن جىلاپ كورىسىپ، وعان راحمەت ايتپايسىز با؟ الدە، مەن دۇرىس ايتىپ وتىرعان جوقپىن با؟ اريەنە، بۇل ءسوزىم سىزگە ۇنامايدى – ءا.ءا). بۇگىنگى بىلىقتىڭ ءىشى، سونىڭ ىشىندە م.ماقاتاەۆتى قۋدالاۋ، وداقتىڭ مۇشەلىگىنەن شىعارۋ وسى كەزدە باستالدى. سول كەزدە ءمۇيزى قاراعايداي بولىپ جۇرگەن قاي جازۋشى وسى جايىندا ورتالىق كوميتەتكە بارىپ اشىق ايتا الدى؟ ەشكىم دە! كەرىسىنشە ءبارى دە جاعىمپازدانىپ، ولاردىڭ سويىلىن سوعىپ، باس پايدالارىن كوزدەپ كەتتى (ب.ا)». بۇگىنگى بىلىق پەن م.ماقاتاەۆتى قۋدالاۋدىڭ نە قاتىسى بار. ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن دۇنيە عوي. ورازالين كىمدى قۋدالاپ وداقتىڭ مۇشەلىگىنەن شىعاردى؟ سول كەزدەگى ءمۇيزى قاراعايداي جازۋشىلاردىڭ ورتالىق كوميتەتكە نەگە اشىق ايتا الماعانىن ماعان قاراعاندا ءسىز جاقسى بىلەسىز. بۇگىنگى قازاق ادەبيەتىنىڭ جاناشارى، وڭدى-سولدى سىلتەيتىن باتىر سىنشىمىز – ءسىز دە سول ورتادا بولساڭىز، ايتا الماس ەتىڭىز. ن.ورازالينگە جازعان ماقالاداي سىن جازساڭىز (ارينە، جازا الماس ەدىڭىز), «حالىق جاۋى» اتانىپ، قۋدالاۋدىڭ كوكەسىن سوندا كورگەن بولار ەدىڭىز. مۇنى مويىنداڭىز!

«وسىنى جاقسى بىلەتىن، سول كەزدەگى ەكىنشى حاتشىلار ءى.ەسەنبەرين مەن س.مۇراتبەكوۆتىڭ بار ىستەگەن شارۋاسى – ع.مۇسىرەپوۆ پەن ءا.نۇرپەيىسوۆتى تالقانداۋ، اياقتان شالۋ بولسا»، ال "ونىڭ مانساپقورلىعىنا جاڭا عانا كوزدەرى جەتكەن، كەزىندە ءورازاليندى وتە-موتە قولدانعان تانىمال جازۋشى ت.ابدىكوۆ پەن د.يسابەكوۆتەردىڭ ەندى عانا سالدارىن سوعىپ، سىن ايتا باستاۋى ادەبي قاۋىمدى ويلاندىرۋعا ءتيىس» دەگەنىڭىزدى قالاي تۇسىنەمىز؟

ارى قاراي وداقتىڭ ەكىنشى حاتشىسى س.مۇراتبەكوۆتىڭ وداق جازۋشىلارىنىڭ 200-دەن 500-گە جەتكىزگەنىن، 1989 جىلى نۇرپەيىسوۆ باستاعان قىرىق شاقتى جازۋشىنىڭ جينالىسىنا كەزدەيسوق قاتىسقانىڭىز ءۇشىن س.مۇراتبەكوۆتەن سىن، سوگىس ەستىگەنىڭىزدى، سودان كەيىن وداقتان پاتەر الۋ ءۇمىتىڭىزدىڭ ۇزىلگەنىن، وداقتىڭ سول كەزدەگى باسشىلارىنىڭ دا ءوزىنىڭ «ناقسۇيەرلەرىن» جۇمىسقا الىپ، ەرتەسى پاتەر كىلتىن بەرەتىنىن جىر عىپ ايتاسىز. سودان سوڭ «...وسىنىڭ سالدارىنان بۇگىنگى وداعىمىزداعى مۇشەلەردىڭ 90 پايىزعا جۋىعى – شىن مانىندەگى سۋرەتكەر جازۋشىلار (پروزاسى، پوەزياسى بار) ەمەس، جىلماعاي سويلەم قۇرا الاتىن، جۇزىكتىڭ كوزىنەن وتكەن جۋرناليستەر عانا (ب.ا.)». بۇل سوزىڭىزبەن جارتىلاي كەلىسۋگە بولادى. ال، «كەزىندە وداققا مۇشە بوپ وتە ساپ، شىن جازۋشىلارعا ءتيىستى پاتەردى الىپ، ەكى جەپ بيگە شىعاتىندار بار. سەبەت زامانىندا بار جاقسىلىقتى كورگەندەر دە، پاتەر، سىيلىق پەن شەن-شەكپەن، ۇلكەن قىزمەت العاندار دا سولار!» دەيسىز. ءسىز مۇنى جاقسى بىلەدى ەكەنسىز، ال ماعان ونى ءبىلۋدىڭ قاجەتى دە جوق. سەبەبى، ەسكى قىرماننىڭ توپانىن ساپىرعانمەن ودان ەشتەمە شىقپايدى. بىراق ءسىز بۇل داستۇرلەردىڭ بۇگىندە جالعاسىن تاۋىپ جاتقانىنا وكىنىش بىلدىرەسىز. ويتكەنى، بۇگىنگى تاۋەلسىز قازاقستاندى قۇردىمعا كەتكەن كەڭەستىك جۇيەنىڭ مۇراگەرلەرى باسقارىپ وتىر. تەك شاپانى مەن قالپاعىن اۋىستىرىپ كيگەنى بولماسا. قۇداي بىرەۋگە باق، بىرەۋگە تاق بەرەدى، ال بىرەۋگە بايلىق بەرەدى، وعان تالاسۋعا بولا ما؟ تالاسۋعا بولار، بىراق استىندا تاعى، باسىندا باعى، قالتاسىندا اقشاسى بارلارلار ءسىز بەن ءبىزدى قۇيرىعىنا قىستىرماس. الايدا دەركەزىندە شىندىقتىڭ كوزىن تاۋىپ ايتقان دۇرىس. «جاۋ كەتكەن سوڭ، قىلىشىڭدى بوققا شاپپا» بولىپ جۇرمەسىن. بىراق تا «تيسە تەرەككە، تيمەسە بۇتاققا» دەگەن مۇلدە بولماۋ كەرەك.

«...سابەت يدەولوگياسىنىڭ سويىلىن سوققان 1937 جىلى جازبا ادەبيەتىمىزدىڭ نەگىزىن سالعان العاشقى قارلىعاشتارىمىزدى اتقىزعان دا، قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراتقان دا، ەندى پالەنباي جىل وتكەن سوڭ ۇيالماي-قىزارماي سولاردى «الىپ-سالىپ»، ت.ب. دەپ دارىپتەپ جۇرگەن دە وسى وداق!؟ سول قىلمىسى ءۇشىن بۇگىنگى وداقتىڭ حالىقتان، جازىقسىز جازالانعان جازۋشىلاردىڭ رۋحىنان كەشىرىم سۇراۋ دەگەن ويىندا جوق. قالاي دەسەڭ دە، كەڭەس بيلىگىنىڭ سويىلىن سوعارى بولعان جازۋشىلار وداعىنىڭ ەكى قولى قان-قان!» دەپ ىزاعا بۋلىعاسىز. ءسىز وسىنىڭ ءسال الدىندا: «...شىندىعىنا كەلگەندە، سسسر جازۋشىلار وداعى كەڭەس يدەولوگياسىنا قىزمەت ەتكىزۋ ءۇشىن قۇرىلعان بولاتىن. ءبىزدىڭ وداعىمىزدا (سولكەزدەگى – ءا.ءا) سول قىزمەتتى مۇلتىكسىز اتقارادى» دەگەن بولاتىنسىز. مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟ ەندى كەلىپ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جازۋشىلار وداعىنا «حالىقتان، جازىقسىز جازالانعان جازۋشىلاردىڭ رۋحىنان كەشىرىم سۇراۋدى تالاپ ەتەسىز، ءارى «جازۋشىلار وداعىنىڭ ەكى قولى قان-قان!» دەپ، كىسى بالاسى شوشيتىن اڭگىمە ايتاسىز. ەگەر كەشىرىم سۇراۋعا تۋرا كەلسە، سول كەزدەگى قىلىشىنان قان تامعان كەڭەس بيلىگى مەن ونىڭ سويىلىن سوققان سسسر جازۋشىلار وداى كەشىرىم سۇراۋى كەرەك ەدى. وكىنىشكە قاراي، ونىڭ قۇردىمعا كەتكەنى قاشان. ونىڭ ەسەسىنە بۇگىنگى، ورازالين باسقارىپ وتىرعان وداق كەشىرىم سۇراۋعا مىندەتتى مە؟ بۇل قيسىنعا سيا قويار ما ەكەن. بۋىنسىز جەردەن پىشاق ۇرىپ وتىرعان جوقسىز با؟!

ءسىز جانە «سودان باس تارتىپ، قيسىق جولدان شىعىپ، وداقتىڭ نەگىزىن وزگەرتىپ، جاڭادان باسقا ءبىر ۇيىم ەتىپ قارايىق دەگەندە تۇرعان نە قىلمىس بار؟» دەيسىز. دۇرىس ايتاسىز، بۇل ەشقانداي قىلمىس ەمەس. ءسىز ايتقانداي، «وداقتىڭ نەگىزىن وزگەرتىپ، جاڭادان باسقا ءبىر ۇيىم قۇرىلدى» دەلىك، سودان بىردەمە وزگەرەدى دەپ ويلايسىز با؟ ءسىزدىڭ سوزىڭىزبەن ايتقاندا، «بۇگىنگى داڭعويلار» ءتىرى تۇرعاندا، ءسىز ويلاعانداي «ءتۇزۋ جولمەن جۇرەتىن، بەيبىت وداق» جاقىن ارادا ورناي قويماسى انىق. بۇل ءسىزدىڭ ءتاتتى ءتۇسىڭىز، اسىل ارمانىڭىز عانا. «سۋ باستان تۇنادى» دەمەكشى «باياعى ەسكى جولدان باس تارتپاي وتىرعان (ب.ا)» جوعارى بيلىكتەن باستاپ وزگەرتۋ كەرەك شىعار. ءسىز مۇنى ايتۋدان ىڭعايسىزدانىپ نەمەسە قورقاقتاپ وتىرعان سياقتىسىز.

«ەندى ورازالين قىزا كەلە: «جازۋشىلار ۇيىمى جازۋشىلارعا شىعارما جازىپ بەرمەيدى. بىراق، جاقسى شىعارما جازۋ ءۇشىن كەرەكتى ەڭ باستى شارتتاردىڭ ورىندالۋىن (ساقتالۋىن بولار – ب.ا) قامتاماسىز ەتەدى. ءبىرىنشى شارت – ويى، ءسوزى سەرگەك ادەبي ورتانىڭ بولۋى، جيىندار مەن تالقىلاۋلار، پلەنۋمدار مەن كونفەرەنتسيالار – سول ورتانىڭ باس قوسۋىنىڭ كورىنىسى. ەكىنشى شارت – ورتا باس قوساتىن، «ءوز جوعى» مەن «ءوز بارىن» تۇگەندەپ وتىراتىن، ارىپتەستىك پىكىر الماستىرۋعا مۇمكىندىك تۋدىراتىن، باعا بەرۋ مىنبەسىندە بولۋى»، – دەپ كوسەمسيدى. ءبارى دە دۇرىس. بىراق وسى ەكى شارتتىڭ جارىم-جارتىسى بار ما؟ (بولماسا ەندى بولاتىن شىعار، – ءا.ءا). ول جوق قوي؟(ب.ا) (جوق بولسا، بۇدان كەيىن بار بولاتىن شىعار، – ءا.ءا)». «جازۋشىلار ۇيىمى جازۋشىلارعا شىعارما جازىپ بەرمەيدى» دەپ ورازالين وتە دۇرىس ايتقان. ونىڭ ۇستىنە شارت تا جامان ەمەس. ەگەر وسى شارتتار تولىق قاندى ورىندالاتىن بولسا، سونىڭ ءوزى جازۋشىلارعا جەتىپ جاتىر. ودان ارتىق وداق جازۋشىلارعا نە ىستەپ، نە جاساپ بەرۋى كەرەك؟

«وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن «جۇلدىز» جۋرنالىندا مەنىڭ عىلىمي زەرتتەۋگە نەگىزدەلگەن ادەبي سىن ماقالالارىم جارىق كورىپ ەدى. ءورازاليننىڭ ءوزى باس بولىپ، مەنى «سوتتاۋ كەرەك، سوتقا بەرەتىن كىسىلەردىڭ ءتىزىمىن جاساپ، قول قويدىرالىق» دەپ، تابانى كۇرەكتەي ءۇش جينالىس وتكىزگەن ەدى» دەيسىز. ەگەر، ماقالاڭىز بىرەۋدىڭ جەكە باسىنا، ار-نامىسىنا تيمەگەن، تەك ءسىز ايتقانداي، شىن مانىندەگى عىلىمي زەرتتەۋگە نەگىزدەلگەن ادەبي سىن بولسا، ءورازاليننىڭ ءوزى باس بولىپ، «تابانى كۇرەكتەي ءۇش جينالىس وتكىزگەنى» ۇيات بولعان ەكەن. ال، «...ءبىر قىزىعى مەن ول ماقالارىمدا مەملەكەتتىك سىيلىق تۋرالى، ونى ءورازاليننىڭ ءوزىن 7-8 رەت ۇسىنىپ، اقىرىندا وداقتىڭ ءبىر جينالىسىندا (مەن ول جينالىسقا قاتىسقانمىن) «جىلاپ-ەڭىرەپ»، «اۋرۋ-سىرقاۋمىن» دەپ، تۋراسىن ايتقاندا، «سۇراپ» العانى. ءورازاليننىڭ ءوزى 14 داۋىس قانا الىپ، داۋىس جەتپەگەسىن، اراعا جوعارى جاقتاعى تانىستارىن سالىپ، تىزەگە سالىپ وتىرىپ العانى جونىندە جازعان ەدىم» دەگەنىڭىزدى ءبىز قالاي تۇسىنەمىز؟ مۇنى باسقا ەمەس، وقىرماننىڭ ەنشىسىنە قالدىرايىق...

«ءورازاليننىڭ ەندى كەپ، «سابەت ۇكىمەتى زيالىلارى قۇرتتى، جويدى»، ت.ب. دەپ، مىنا بايانداماسىندا كوز جاسىن كول ەتەدى. سوندا مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟ (ب.ا)». ەڭباستىسى ءسىز امان-ەسەن جەر باسىپ ءجۇرسىز عوي. وسىعان شۇكىرشىلىك ەتۋ كەرەك.

«ەركىن پىكىر اۋىسۋ دەگەن اتىمەن جوق. ۇكىمەتتىڭ جىل سايىن بەرەتىن ستيپەندياسىن ورازالينگە جاعاتىندار عانا الادى. ولاردىڭ دا ءتىزىمى بەلگىلى. ادەبي باسىلىمداردا تەك قانا ءورازاليندى جاقتايتىنداردىڭ ۇندەرى باسىلادى دا، باسقالارعا ەسىك جابىق (ب.ا)». ۇكىمەتتىڭ جىل سايىن بەرەتىن ستيپەندياسىن ورازالينگە جاعاتىنلار ما، الدە ۇكىمەتكە جاعاتىندار الا ما؟ ورازاليندە ستيپەنديا بەرەتىندەي قاۋقار دا جوق قوي. ءسىز بىلەتىن «ولاردىڭ دا ءتىزىمى» ۇكىمەتكە تايعا باسقان تاڭباداي بەلگىلى بولار. جوعارىدا سان رەت سۇزگىدەن وتكىزەتىندەر وتىر عوي. سول ءۇشىن سابىر ەتىپ كۇتۋ كەرەك.  «كەزەكتى دۇنيە كەزىمەن» دەگەن ءسوز بار. ءورازاليننىڭ كەزىندە الا الماساڭىز باسقانىڭ كەزىندە الارسىز...

ادەبي باسىلىمدارعا تەك قانا ءورازاليندى جاقتايتىنداردىڭ دۇنيەلەرى باسىلىپ، باسقالارعا ەسىك جابىق بولعانى مۇلدە دۇرىس ەمەس. ءسىزدىڭ وسى ماقالاڭىزدان كەيىن ن.ورازالين ادەبي باسىلىم رەداكتورلارىنا تاپسىرما بەرىپ، بۇل كەمشىلىگىن تۇزەۋدى قولعا العان دا شىعار. ال ەندى «...ورازالين «التىن توردە» وتىرعان توراعا، ياعني «ادەبي كوسەم» بولىپ شىعا كەلىپ وتىر! بۇعان نەدەۋگە بولادى؟ (ب.ا)». تاعىڭىز قۇتتى، باياندى بولسىن! دەپ تىلەك ايتقاننان باسقا نە ايتۋىمىز كەرەك؟ كىم وسى كۇندە جىلى ورنىن، وتىرعان تاعىن باسقا بىرەۋگە وڭاي-وسپاق بەرە قويسىن.

ءسىز تاعى «ەندى كوپتەن بەرى ادەبي قاۋىمنىڭ «انىنە» اينالىپ كەتكەن «ءۇي ىشىنەن ءۇي تىگۋ» تۋرالى بىقسىق اڭگىمە جايىندا ايتا كەتپەسە بولمايدى. ۇمىتپاسام، 1988 جىلى بولار»، – دەپ، ءا.نۇرپەيىسوۆ باستاعان ءبىراز جازۋشىنىڭ قازپي-دە وتكەن ءبىر جينالىستا بولعانىمىزدى ايتىپ، «سونى ءبىزدىڭ داڭعويلار: «ويباي، ءۇي ىشىنەن ءۇي تىگىپ جاتىر!»، «ءابۋ بابا جانە قىرىق قاراقشى»، – دەپ بايبالامعا باستى دەيسىز. «ىزىنشە، سول كەزدەگى ورتالىق كوميتەتتىڭ يدەولوگيا حاتشىسى، كولبيننىڭ كوتەرگەن كادرى ءو.جانىبەكوۆ وداقتا جينالىس وتكىزىپ، جينالىسقا قاتىسقانداردى پارتيادان شىعارامىن دەپ زىركىل سالدى. سول-اق ەكەن، وسى، جينالىسقا باسشى بولعاندار ءوز ەسەبىن تۇگەندەپ العاسىن، 180 گرادۋس اينالىپ كەتىپ، قاتىسقانداردى اقىماق ەتىپ شىعا كەلدى» دەيسىز. باستاعاننىڭ سوڭىنا ەرگەندەر قاشان دا اقىماق بولىپ قالا بەرەتىنى تاريحتان بەلگىلى. ءسىز ونى قالايشا بىلمەي قالدى ەكەنسىز؟

تاعى بىردە «...سول كەزدەگى «قازاق ادەبيەتىنىڭ باس رەداكتورى و.بوكەەۆ اۋىلدا تۇراتىن جازۋشىلاردىڭ باسىن قوسىپ، وداقتان باسقا، «اققۇس» دەگەن ءۇيىم قۇرىپ، ۇلكەن جينالىس وتكىزىپ، بانكەت بەرەدى. بۇل شىن مانىندە، ق.نايمانباەۆتان بيلىكتى تارتىپ الۋدىڭ قامى ەدى» دەيسىز. بۇل سوزىڭىزگە سەنەرىمدى، ءيا، سەنبەسىمدى بىلمەدىم. ەندى بىردە «ەڭ قىزىعى، نۇرپەيىسوۆتى قارا ەسەككە تەرىس مىنگىزگەن بايبالامشىلار، نەگە ەكەنى بەلگىسىز، جۇمعان اۋزىن اشپادى. ولار قازىر دە ول جايىندا ەشتەڭە دەمەيدى. سوندا بۇل نە؟» دەيسىز. ونى نۇرپەيىسوۆتى «قارا ەسەككە تەرىس مىنگىزگەندەردىڭ» وزىنەن سۇراۋ كەرەك قوي. جوق، وعان دا ن.ورازالين جاۋاپ بەرۋى كەرەك پە؟

جانە بىردە: «قازاق گازەتتەرىنىڭ» باسشىسى، «اقيقات» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى ت.مەدەتبەكوۆ باستاعان ءبىر توپ جازۋشىنىڭ تاعى دا جينالىس وتكىزگەنىن، ولاردىڭ تاعى دا ايىپتالعانىن، سوڭىندا ت.مەدەتبەكوۆ قۋلىققا باسىپ، قۇتىلىپ، ب.قويشىباەۆ تۇتىلىپ، باسى بالەگە قالعانىن ايتىپ، ءار ءشوپتىڭ باسىن ءبىر شالىپ كەلىپ، «...ۇنەمى بىردەڭەنى باستاپ الىپ، اياعىن تاستاپ جالت ەتە قالاتىن ءا.ساراەۆ، قاشانعى قالىپ العان داعدىسىنا باسىپ، تاعى دا 180 گرادۋس اينالىپ كەتىپ، «ورازالينگە سەنىم گراموتاسىن» تاپسىرىپ، «قۇلپىرىپ» شىعا كەلدى. وسىندايلاردىڭ ۇگىت-ناسيحاتتىنا سەنىپ، حاتقا قول قويعان 200-دەن استام جازۋشى اقىماق بولدى دا قالدى» دەپ دۇرىس ايتقانسىز. ونداي جالت ەتىپ، ورتا جولدا اتتان اۋدارىپ تاستاپ كەتەتىندەرگە ەرمەڭىز. ءالى دە تالاي الاياقتار الداپ كەتۋى عاجاپ ەمەس. ءوزىڭىز تىم سەنگىش جان سياقتىسىز. بىرەۋگە تالعامسىز ەرىپ كەتۋىڭىزدى قوياتىن كەزىڭىز بولدى عوي. بىراق، «اۋرۋ قالسا دا، ادەت قالمايتىنى» تاعى بار ەمەسپە.

«...باسقاسىن ايتپاعاندا، ءورازاليندى جازۋشىلار ءبىراۋىزدان سايلادى دەۋگە بولمايدى ء(بىراۋىزدان سايلاۋ قاجەت بولماعان شىعار، – ءا.ءا). ويتكەنى، ءبىراز جازۋشى سايلاۋعا قاتىسپاي كەتىپ قالدى (دەمەك، قالعان جازۋشىلار ءورازاليندى سايلاعان بولدى عوي، – ءا.ءا). اڭگىمەنىڭ انىعى – ءبىر كەزدە م.ماقاتاەۆتى سويىلعا جىققان س.اشىمباەۆتىڭ پرەزيدەنت اپپاراتىندا قىزمەت ىستەيتىن بالاسى م.اشىمباەۆ كەلىپ، اكەسىنىڭ جاندوسى، ادەبيەتتە جوق، ءورازاليندى تاعايىنداپ كەتتى! (ب.ا)». ولاي بولسا، جوعارىدان تاعايىندالعان ادامعا داۋىستىڭ قاجەتى جوق قوي. ءسىز ءورازاليندى ادەبيەتە جوق دەپ مىڭ رەت قايتالاپ جازساڭىز دا، ول – قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باسقارما توراعاسى، اقىن، مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرياتى!

«ال، شىندىعىنا كەلگەندە، قوعامدىق ۇيىمنىڭ ىشكى جۇمىسىنا، سونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك قازىنادان كوك تيىن دا بەرمەي وتىرعان جازۋشىلار وداعىنىڭ شارۋاسىنا، سىرتتان قول سۇعۋعا ەشكىمنىڭ دە قاقىسى جوق» دەگەنىڭىز ءبىر جاعىنان دۇرىس بولعانىمەن، ەكىنشى جاعىنان قاتە پىكىر. مەملەكەتتىڭ يدەلوگياسىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن، ۇلتتىق رۋحانياتتىڭ ورداسى سانالاتىن 700-دەن اسا اقىن-جازۋشىسى بار وداقتىڭ ىشكى جۇمىسىنا مەملەكەت، بيلىك ارالاسپايدى دەۋگە نەگىز جوق.

ءالىمجان ءاشىمۇلى

Abai.kz