سانجار كەرىمباي. رامازان ايىنا جاسىرىلعان قاسيەتتى ءتۇن
ادەتتە، يسلامنىڭ رۋحاني ىلىمىنەن بەيحابار ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرەتىن پەندەلەر ورتا جاستان اسا بەرە ءومىرىنىڭ كۇرت مانسىزدەنىپ، كەرى كەتۋ سەبەبىن تۇسىنە المايدى. راسىندا دا، جاسى قىرىققا تاقاعان جىگىت اعاسى ءۇشىن بۇل بەلەستە نە قىزىق بولۋى مۇمكىن؟ جىگىت كەزدە قاندى قىزدىرىپ، ەسىل-دەرتتى ارباپ تۇرعان قۇمار قىزىقتىڭ ءبارى ورتا جاستان اسقان سوڭ، وزىنەن-ءوزى سارقىلىپ، ءبىرجولا قۇرۋعا بەت الادى. بۇل جاسقا جەتكەن جىگىت اعاسى قانداي قىلىق جاساپ، نەندەي ءسوز ايتسا دا جاراسپاي جەڭىل كورىنىپ تۇرادى. نەگە ادام ءوزىنىڭ جان دۇنيەسىندە بولىپ جاتاتىن رۋحاني كۇيرەۋ سەزىمدەرىن دەر كەزىندە بايقاپ، ونى توقتاتۋعا دارمەنسىز؟ تامىرى ابدەن جۋانداپ، جان، جۇرەك پەن جۇلىن، جۇيكەنىڭ بۇكىل قيمىل-قوزعالىسىن شەڭگەلىمەن ءبۇرىپ العان كاپىر ءناپسى، بەيشارا ادامنىڭ ۇرپاعىن قىلعىندىرىپ، پەندە پاقىردىڭ جانى شىعىپ ولگەنشە قىلبۇراۋدى بوساتپاي بۇراي بەرەدى. قۇمارلىق پەن راقاتتى توقتاۋسىز تىلەپ تۇراتىن ءناپسى سەزىمدەرى، ادامنىڭ اقىل قۋاتىن ءبىرجولا باعىندىرىپ الادى. ءتان راقاتىنا ماتالىپ قالعان ادام اقىلى ءوزىنىڭ يەسىنە جول كورسەتە المايدى. قۇدايدىڭ جارقىن جولىنا قۇلشىنىپ شىعۋعا شاما-شارقى جەتپەيدى. ءدال وسى ساتتەن باستاپ، اداسۋ، كۇناعا ۇرىنۋ ادام بويىندا قارقىن الادى. جىگىتتىڭ جاس كەزىندە جاساعان ادەپسىز ارەكەتتەرى مەن اسىعىس قابىلداعان ومىرلىك شەشىمدەرىنىڭ شيكىلىگى بىرتىندەپ بىلىنە باستايدى.
ادەتتە، يسلامنىڭ رۋحاني ىلىمىنەن بەيحابار ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرەتىن پەندەلەر ورتا جاستان اسا بەرە ءومىرىنىڭ كۇرت مانسىزدەنىپ، كەرى كەتۋ سەبەبىن تۇسىنە المايدى. راسىندا دا، جاسى قىرىققا تاقاعان جىگىت اعاسى ءۇشىن بۇل بەلەستە نە قىزىق بولۋى مۇمكىن؟ جىگىت كەزدە قاندى قىزدىرىپ، ەسىل-دەرتتى ارباپ تۇرعان قۇمار قىزىقتىڭ ءبارى ورتا جاستان اسقان سوڭ، وزىنەن-ءوزى سارقىلىپ، ءبىرجولا قۇرۋعا بەت الادى. بۇل جاسقا جەتكەن جىگىت اعاسى قانداي قىلىق جاساپ، نەندەي ءسوز ايتسا دا جاراسپاي جەڭىل كورىنىپ تۇرادى. نەگە ادام ءوزىنىڭ جان دۇنيەسىندە بولىپ جاتاتىن رۋحاني كۇيرەۋ سەزىمدەرىن دەر كەزىندە بايقاپ، ونى توقتاتۋعا دارمەنسىز؟ تامىرى ابدەن جۋانداپ، جان، جۇرەك پەن جۇلىن، جۇيكەنىڭ بۇكىل قيمىل-قوزعالىسىن شەڭگەلىمەن ءبۇرىپ العان كاپىر ءناپسى، بەيشارا ادامنىڭ ۇرپاعىن قىلعىندىرىپ، پەندە پاقىردىڭ جانى شىعىپ ولگەنشە قىلبۇراۋدى بوساتپاي بۇراي بەرەدى. قۇمارلىق پەن راقاتتى توقتاۋسىز تىلەپ تۇراتىن ءناپسى سەزىمدەرى، ادامنىڭ اقىل قۋاتىن ءبىرجولا باعىندىرىپ الادى. ءتان راقاتىنا ماتالىپ قالعان ادام اقىلى ءوزىنىڭ يەسىنە جول كورسەتە المايدى. قۇدايدىڭ جارقىن جولىنا قۇلشىنىپ شىعۋعا شاما-شارقى جەتپەيدى. ءدال وسى ساتتەن باستاپ، اداسۋ، كۇناعا ۇرىنۋ ادام بويىندا قارقىن الادى. جىگىتتىڭ جاس كەزىندە جاساعان ادەپسىز ارەكەتتەرى مەن اسىعىس قابىلداعان ومىرلىك شەشىمدەرىنىڭ شيكىلىگى بىرتىندەپ بىلىنە باستايدى. بوسقا كەتكەن ۋاقىتتار، دۇرىس كۇتىلمەگەن دەنساۋلىق، جەلىنگەن كىسى اقىسى، ءمانى جوق باسقوسۋلار مەن جەڭىل جۇرىستەر كوڭىلگە كىر بولىپ قاتادى. ادامنىڭ كۇندەلىكتى ومىرىندە كەزدەسەتىن كەلەڭسىز وقيعانىڭ ءبارى جۇرەكتەگى كۇنا كىرىنىڭ كەسىرىنەن پايدا بولادى. ءناپسى ماتاۋىنداعى اقىل شىركىن شاتاسقان سايىن، پەندەگە شالىس باسىپ، كەلەسى قىلمىس پەن قاتەلىككە ۇرىنۋ ۇيرەنشىكتى بولىپ الادى. وسى كەزدە شارا قولدانىپ، رۋحاني ىزدەنىسكە تۇسپەسە، ول كوپ كەشىكپەي باقىتسىزعا اينالادى. تاعدىرى تىعىرىققا تىرەلىپ، جانى كۇيزەلەدى. كەيدە جان-جاقتان ماتەريالدىق قيىنشىلىقتار قىسقان كەزدە كوپشىلىگى شىداي الماي، وزىنە ءوزى قول سالادى. نە بولماسا، ىشكىلىككە سالىنادى. قىسقاسى، وسىنداي قاراپايىم ستسەناريمەن بۇكىل ادام قۇدايدان ءۇمىتىن ۇزۋگە اينالدى. تاعدىرىڭدى ءتورت تاراپتان شىرماپ الاتىن بۇل قىرسىقتان شىعىپ كەتەتىن جالعىز جول - قالايدا جاراتۋشى اللانىڭ وڭ نازارىنا ىلىگۋ. وتە قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا، ونى ىزدەۋ، كوبىرەك ەسكە الۋ. ساۋاتتى تۇردە قۇلشىلىق قىلىپ جارىتپاساڭ دا، قۇداي تۋرالى ويلاۋعا ءوزىڭدى زورلاپ بولسا دا كوندىرۋ. وسىنداي قىبىرلاعان قاداممەن جاراتۋشىعا جاقىن-داي بەرۋ - ءومىردىڭ ءمانىن اشا-دى. دۇنيە تابۋ ماقساتىندا اركىممەن ءبىر اڭدىسىپ، تالاس-تارتىستان ابدەن قاجىعان ادام - جۇرەگىنە تىنىشتىق ىزدەيدى. بۇل تىنىشتىققا اۋىز بەكىتكەن كەز كەلگەن قۇلدى ورازا عيباداتى جەتكىزەدى. رامازاننىڭ قاي كۇنى اۋىز بەكىتسەڭىز دە، اللانىڭ وڭ نازارىنا ىلىگىپ، راحمەت نۇرىنا شومىلۋعا مۇمكىندىك زور. سان ءتۇرلى سەبەپپەن اۋىز بەكىتپەگەن قۇلداردىڭ وزىنە تاعى ءبىر سوڭعى مۇمكىندىك بار. ول قادىر ءتۇنى دەپ اتالادى. ءبىز ەندى اڭگىمەنى وسى قايىرلى تۇنگە قاراي بۇرامىز. سونىمەن الدىمىزدا رامازاننىڭ ەڭ قادىرلى، ەڭ شاراپاتتى، ەڭ كەرەمەتتى ءبىر ءتۇنى كەلە جاتىر. بۇل ءتۇننىڭ رامازاننىڭ ءدال قاي كۇنىنە كەلەرىن ەشبىر عۇلاما تاپ باسىپ ايتپاعان. ۇلىق قۇدايدىڭ ءوزى بۇل ءتۇننىڭ سيپاتىن قۇران كارىمدە سۇرە تۇرىندە بايانداعانىمەن، رامازان-نىڭ قاي كەشى قۇدىرەتتى ەكەنىن جۇمباق كۇيىندە قالدىرىپتى. الايدا، جۇرەك كوزى اشىلعان اۋليە دانالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ونى ورازانىڭ 27-ءتۇنى دەپ بولجاعان. سوندىقتان دا الەم مۇسىلماندارى رامازاننىڭ 27-ءتۇنىن ۇيقىسىز وتكەرۋگە نيەت ەتەدى. ال، رۋحاني ءىلىم يگەرىپ، جۇرەك كوزىن اشۋدى ماقسات تۇتقان تالاپكەر ورازانىڭ سوڭعى 10 كۇنىن قۇلشىلىققا الاڭسىز ارنايدى. اسىرەسە، بۇل ايدىڭ سوڭعى تاق تۇندەرىن ۇيقىسىز تاعاتپەن وتكىزۋگە بارىنشا كۇش سالادى. البەتتە جۇمىسقا ابدەن جەگىلگەن ءبىزدىڭ زاماننىڭ مۇسىلماندارى قادىر ءتۇنىن قاتارىنان 10 كۇن ۇيقىسىز حالدە وتىرىپ، كۇتە المايدى. سوندىقتان دا ۇلىق قۇلسۇيگىش اللا تاعالا 1000 ايدىڭ ءاجىر، ساۋاپتارىن ءبىر تۇنگە سىيعىزعان. سونىمەن قۇداي قۇران كارىمدە بۇل تۋرالى نە دەگەن ەكەن. «شىندىعىندا ءبىز سەندەرگە قادىر ءتۇنىن ەندىردىك. قادىر ءتۇنىنىڭ نە ەكەندىگىن سەندەر بىلەمىسىڭدەر؟ بۇل ءتۇن مىڭ ايدان دا ارتىق. بۇل ءتۇنى تاربيە ەتۋشى راببىلارىڭنىڭ رۇقسات امىرىمەن پەرىشتەلەر مەن رۋحتار جەرگە ەنەدى. سوسىن كەش باتقاننان تاڭ اتقانشا قۇدايدىڭ تىنىشتىق، راحمەتى سەندەرگە ءۇزىلىسسىز ەنىپ تۇرادى». قۇران تۇسكەن 1400 جىلدا يسلام ءىلىمىن تەرەڭ مەڭگەرگەن عۇلاما عالىمداردىڭ ءبارى وسى سۇرەنىڭ سىرىن اشۋعا تالپىنىپ كەلەدى. ءبىر ءتۇننىڭ عيباداتى 83 جىل 4 ايدىڭ كۇندىز ورازا، تۇندە قۇلشىلىق قىلعان ەڭبەگىنە تەڭەسەدى. سەبەبى، بۇل تۇندە قيساپسىز پەرىشتەلەر اللانىڭ امىرىمەن جەرگە قاراي اعىلادى. ءاۋ باستا ۇلىق اللا ادام بالاسىن جاراتقاندا پەرىشتەلەر ادام رۋحىنىڭ قارىم-قابىلەتىنەن حابارسىز بولاتىن. بالشىق تاننەن جاسالىپ، كۇندىز-ءتۇنى ءىشىپ-جەمگە تاۋەلدى بولاتىن ادام دەنەسىن العاش كورگەن كەزدە پەرىشتەلەر مەنسىنبەيدى. وسى ءتاندى تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ولار نەشە ءتۇرلى قياناتقا بارادى دەپ جيىركەنەدى. بالشىق ءتاننىڭ قۇمارى مەن راقاتىن قاندىرۋ ءۇشىن ادام ۇرپاعى نەشە ءتۇرلى قىلمىس جاساپ، كىسى ءولتىرىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ قانىن توگۋگە دە بەيىل دەپ اللاعا ارىز ايتادى. بىراق، بار قىزىق ۇلىق اللا ادام جۇرەگىنە رۋحتى ۇرلەگەن سوڭ باستالادى. ادامدار اراسىنان اس-اۋقات پەن قۇمار قىزىقتان تىيىلىپ، رۋح ازىعىن ىزدەيتىن اقىلدى تۇلعالار دا شىعاتىن ەدى. مىنە، سونداي قۇلدارىمەن قۇداي ماقتاناتىنىن ايتادى. سول كەزدە اۋەلدە ادامنىڭ ۇستىنەن ارىز ايتىپ، شۋىلداسقان پەرىشتەلەر ۇلىق اللادان ۇيالىپ، كەشىرىم سۇرايدى. بۇدان بولەك قۇران اياتىندا بۇل ءتۇنى قاسيەتتى رۋح كەلەدى دەپ ايتىلعان. قۇران تۇبىنە سۇڭگىپ، ونىڭ تەرەڭ سىرلارىن اشىقتاۋعا اتسالىسقان ءتاپسىرشى عالىمداردىڭ ءبارى بۇل رۋح - جەبىرەيىل پەرىشتەنىڭ ءوزى دەگەن توقتامعا كەلگەن. جۇرەك كوزى اشىلعان اۋليەلەر «جەبىرەيىل پەرىشتەنىڭ ارقا-سىندا سانسىز قاناتى بار. ونىڭ ساناۋلى عانا قاناتتارى قادىر ءتۇنى جەرگە ۇشقان كەزدە عانا اللانىڭ رۇقساتىمەن اشىلادى»، - دەيدى. پەرىشتەلەر پاتشاسىنىڭ قاسىنان قالماي ۇشىپ جۇرەتىن ارنايى ءبىر توپ پەرىشتە جانە بار. ولار وسى تۇننەن باقىت ىزدەپ، ىزگى نيەتپەن كەلىپ وتىرعان بارلىق قاۋىمدى ارالاپ كورەدى. ولار، نەگىزىنەن، اللانى ماقتاپ، پاكتەپ وتىرعان قاۋىمعا قوسىلعاندى جاقسى كورەدى. سولاردىڭ قاتارىنا وتىرىپ، كورىنبەي ماداق ايتىپ، ولاردىڭ اماندىعى ءۇشىن اللادان دۇعا تىلەيدى. وعان قوسا، ۇلىق اللا جاراتقان جەر بەتىندە نەندەي جاقسىلىق، قۇت، بەرەكە، راحمەت، ىرىس، داۋلەت بار، سونىڭ ءبارى وسى ءتۇنى تاڭ اتقانشا جاڭبىرشا جاۋادى. بۇل ءتۇننىڭ ەرەكشەلىگى سوندا، قادىر ءتۇنى ارتىقشا ماڭىزى بار ساعات، ەرەكشە ءسات دەگەن بولمايدى. كۇن ۇياسىنا قونىپ، تاڭ اتقانشا باق، بەرەكە، نىعمەت، راقمەت نۇرى ءبىر ساتكە دە تولاستاماي اسپاننان اعىلىپ كەلىپ تۇرادى. كيەلى كىتاپتاردا بۇل ءتۇننىڭ وسىنشاما ارتىقشىلىققا يە بولۋ سەبەبى بىلايشا باياندالادى: «ءدال وسى ءتۇنى ۇلىق اللا قيساپسىز پەرىشتەلەردى جاراتىپ، الەمدەرگە تاراتقان. ءدال وسى ءتۇنى ادام پايعامباردىڭ ءتانى توپىراقتان جاسالىپ، دەنەسى مۇسىندەلگەن. ءدال وسى ءتۇنى ءجانناتتىڭ سيقىرلى اعاشتارى كوشەت بولىپ ەگىلگەن. عايسا پايعامبار دا قادىر ءتۇنى كوككە قاراي كوتەرىلىپ، ۇشىپ شىققان.» ۇلىق اللا ارتىقشا ەتىپ جاراتقان قادىر ءتۇنى تاعدىر تاقتاڭىزدى جاقسىلىققا قاراي وزگەرتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرىلەدى. اللا ءومىر بويى جۇرەككە جينالعان كۇنا قىلمىستارىڭىزدى ءبىر تۇندە جويىپ، تاڭ الدىندا تازارىپ شىعۋىڭىزعا بار جاعدايدى جاساعان. بۇگىنگى مۇسىلمانداردىڭ ۋاقىت تاپشىلىعىنان زارداپ شەگەتىنى، جەر جارالماي تۇرىپ-اق اللاعا جانە ونىڭ ەڭ سۇيىكتى ەلشىسى حازرەتى مۇحاممەد پايعامبارعا بەلگىلى ەدى. كونە داۋىردە ءومىر سۇرگەن پايعامبارلار وتە ۇزاق جاسايتىن. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى 900 جىل عۇمىر كەشتى. قاۋىمى دا ۇزاق ءومىر ءسۇردى. ۋاقىت كوپ بولعاندىقتان رۋحاني ەرلىك جاساپ، اللا الدىندا بەدەل جيناپ، پەيىشكە كىرۋ دە ءبىرشاما جەڭىل ەدى. بىراق، سوڭعى پايعامباردىڭ ۇمبەتى وتە قىسقا جاسايتىن تار زامانعا تاپ كەلەدى. سول كەزدە ۇلىق اللانىڭ سۇيىكتى ەلشىسى كۇناھار ۇمبەتىنىڭ قىسقا تاعدىرىنا الاڭداپ قاتتى قىنجىلادى. «اتتەڭ، مىناداي ساناۋلى جىلدا ساۋاپتى ىسكە ۋاقىت قالماس»،- دەپ نالىعان. سول كەزدە سۇيىكتى پايعامبارىنىڭ كوڭىلىن قيماعان قۇل سۇيگىش ۇلىق اللا ونىڭ ۇمبەتىنە قادىر ءتۇنىن سىيعا تارتادى. قۇداي تاعالا: «ەگەر ۇمبەتتەرىڭنىڭ ىشىنەن وسى ءتۇننىڭ قادىر-قاسيەتىن شىن جۇرەگىمەن ۇعىنىپ، ىقىلاس قىلاتىن بولسا، ءبىر تۇنگى قۇلشىلىعىن 1000 ايعا اۋىستىرىپ بەرەمىن»،- دەپ ۋادە ەتكەن. شارتى سول - قادىر ءتۇنى ول قۇلى ماۋجىراماي، اللادان دۇعا تىلەپ، سەرگەك حالدە وياۋ وتىرۋى ءتيىس. ايت مەرەكەسى باستالعاندا ۇلىق اللا ماقتانۋ ءۇشىن پەرىشتەلەرىن شاقىرىپ: «ءيا، پەرىشتەلەر! ءوز ءىسىن ابىرويمەن اياقتاعان قۇلعا نەندەي قۇرمەت بەرىلسىن؟» - دەپ سۇرايدى. پەرىشتەلەر: «ەي، راببىمىز! ولارعا قانداي قۇرمەت كورسەتسەڭ دە جاراسادى. قۇلدارىڭ قادىر ءتۇنى تاڭ اتقانشا سەنى ەسكە الدى»، - دەپ مومىندار جاساعان ەرلىك ءىستى مويىندايدى. سوسىن اللا تاعالا: «دۇرىس ايتاسىڭدار، يماندى قۇلدارىم قادىر ءتۇنى ءوز مىندەتتەرىن ادال اتقارىپ شىقتى. ايتتىڭ مەرەكە نامازىنا ولار مەنەن كوپتەگەن دۇعا، تىلەكتەر ايتىپ اتتاندى. ەندى ءوزىمنىڭ ۇلىقتىعىممەن انت ەتەم! شەكسىز كەشىرىمدى سيپاتىممەن انت ەتەم! مەنىڭ بۇكىل قۇدىرەتتى داڭقىممەن انت ەتەم! ەندى ولار نە سۇراسا، سونى بەرەمىن. جاساعان بۇكىل دۇعالارىن ءسوزسىز قابىل قىلىپ، باقىت تەڭىزىنە شومىلدىرامىن!» - دەپ جار سالادى. حازرەتى پايعامباردان جەتكەن جانە ءبىر حاديستە بۇل ءتۇننىڭ تاعى ءبىر سىرى بىلايشا باياندالادى. جەرگە كەلگەن سوڭ حازرەتى جەبىرەيىل كۇللى پەرىشتەنى جيناپ الىپ، جەر شارىن تۇگەل شارلاۋعا جۇمسايدى. ولاردىڭ مىندەتى - وسى ءتۇنى اللادان كەشىرىم تىلەپ، باقىت دامەتىپ وتىرعان مومىن قۇلداردى الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن ىزدەپ تابۋ. ولار كىرمەگەن، باس سۇقپاعان، بىردە ءبىر ورمان-توعاي، اۋىل-ايماق، ەلدى-مەكەن قالمايدى. ۇيىندە جالعىز ءوزى بولسا دا دۇعا قىلىپ وتىرعان مومىننىڭ دۇعا، تىلەكتەرىن تىڭداپ قايتادى. بىراق الەم جۇرتىن ارالاۋعا اتتانعان ارنايى جاساقتىڭ مۇلدە باس سۇقپايتىن شاڭىراعى دا بولادى. ولار: شوشقا اسىراپ، ءۇيىنىڭ ىشىندە يت ۇستايتىن، ءدال سول ءتۇنى زينا جاساپ، عۇسىل دارەتىنسىز جەر باسىپ جۇرگەن عاپىل ادامنىڭ وتباسى. ەڭ سوڭعىسى - جىپىرلاتىپ ادام بەينەسى بار سۋرەتتەردى ءىلىپ تاستاعان ۇيلەر. ەگەر ءسىز قادىر ءتۇنىن ۇيدە وتىرىپ كۇتەتىن بولساڭىز، وسى ماسەلەگە ساق بولعانىڭىز ابزال. قالاي بولعاندا دا، ۇلىق اللانىڭ ەرەكشە قۇل سۇيگىش جاراتۋشى ەكەندىگىن انىق كورۋگە بولادى. ءبىر عانا سۇيىكتى ەلشىسىنىڭ ەمەۋرىنىنە قاراپ، ونىڭ اقىردا شىعاتىن ۇمبەتىنە سانسىز نىعمەت پەن جەڭىلدىكتى ءۇيىپ-توگىپ بەرە سالعان. حازرەتى مۇحاممەت پايعامبار دۇنيەگە كەلگەن كەزدە «ۇمبەتىم، ۇمبەتىم» دەپ جىلاپ تۋىلعان. اقىرعى دەمى تاقاپ، ۇزىلەر شاعىندا دا «ۇمبەتىم، ۇمبەتىم»، - دەپ داۋىستاپ، جان تاپسىرعان. الەمنىڭ اۋەلى دە، اقىرى دا ءوزى بولعان قۇدىرەتتى پايعامبار ۇمبەتىنىڭ زامان اقىر الدىندا وسىنداي ايانىشتى حالگە تۇسەتىنىن بىلەتىن. بىلگەندىكتەن بىزدەرگە ۇلىق اللادان وسى جاقسىلىق پەن جەڭىلدىكتەردى سۇراپ الىپ بەردى. حازرەتى مۇحاممەت پايعامباردىڭ قازىرگى ۇمبەتىنىڭ باسىنا سور بولىپ جابىسقان بالەنىڭ ءبىرى - جالاقى الاتىن جۇمىس. ءيا، ءبىزدىڭ زاماندا ادام بالاسىنىڭ جۇرەگى جۇمىسىنا بايلانعان. سەبەبى، بۇكىل تىرشىلىك پەن تۇرمىستىڭ اۋىر-جەڭىلدىگى اي سايىن الاتىن اقشاعا تاۋەلدى. كەز-كەلگەن وتباسىعا اي سايىن تامشىلاپ تۇراتىن تۇراقتى جالاقى بولماسا، ونىڭ پروبلەماسى سول مەزەتتە بۇرق ەتە قالۋعا دايىن. وتاعاسى جۇمىستان ايرىلعان كەزدەن باستاپ، داستارقان دەرەۋ جۇتاپ سالا بەرەدى. سۋدىڭ، جىلۋدىڭ، گازدىڭ، پاتەردىڭ اقىسى تولەنبەسە، ايعاي-شۋ باستالدى دەي بەرىڭىز. قالادا قالتاڭىزدا تىيىن بولماسا، ۇيىڭىزدەن 40 قادام ۇزاپ شىعا المايسىز. بالا-شاعانىڭ كيىمى جۇپىنى تارتىپ شىعا كەلەدى. تەلەفونىڭىز دا تىلدەن قالىپ، بايلانىس كەسىلەدى. سوندىقتان دا مۇحاممەتتىڭ ۇمبەتى جاراتۋشى تۋرالى ەمەس، جۇمىس بەرۋشى تۋرالى ەرىكسىز كوپ ويلايتىن مۇشكىل حالگە دۋشار بولدى. جۇمىسىن ۋايىمداعان مۇسىلماندار يسلامنىڭ كوپتەگەن شارتتارىن جەڭىلدىككە ساناپ، ورىنداماي جۇرە بەرەتىن دۇباراعا اينالدى. شاراپات، بەرەكەتىن ارقالاپ جىلىندا ءبىر-اق رەت كەلەتىن ورازانىڭ ءوزىن تۇتپاستان قۇر جىبەرىپ، قورىقپاي وتىرا بەرۋ ادەتكە اينالدى. «كۇنى بويى جۇمىستا جۇرگەندىكتەن ماعان ورازا ۇستاۋعا بولمايدى» دەگەن ۇرەي ءبارىنىڭ زارەسىن الىپ ءبىتتى. وسىلايشا حازرەتى مۇحاممەت ۇمبەتىنىڭ باسىنا زۇلماتتى زاۋال اقىرى كەلدى. مۇسىلماندار ءپاني جالعانداعى بەس كۇندىك تىرشىلىگى ءۇشىن ماڭگىلىك رۋحاني ءومىرىن سانالى تۇردە توقتاتا سالۋعا بەيىل. ەشقانداي قۋدالاۋ، قۋعىن، سۇرگىن بولماعان كۇننىڭ وزىندە قۇلشىلىق پەن عيباداتقا ينەنىڭ جاسۋىنداي دا مۇمكىندىك بەرمەيتىن جۇمىستىڭ مىڭ ءتۇرى شىقتى. تۇنگى اۋىسىمدا جۇمىس جاسايتىن نەشە ءتۇرلى كاسىپ بار. قوعامنىڭ قويناۋ قاتپارىندا ءار ءتۇرلى قىزمەت اتقاراتىن مۇسىلماندار جاسايتىن جۇمىسىنا ابدەن بايلانىپ، تىرپ ەتە المايتىن كۇيگە تۇسكەن. ۇنەمى اۋەدە جۇرەتىن ۇشقىشتار، كەز كەلگەن ساتتە اۋرۋ ادامعا وپەراتسيا جاسايتىن دارىگەرلەر، تىڭشىلىق قىزمەتتە جۇرەتىندەر يسلام شارتتارىنان ماقۇرىم قالا باستادى. سەبەبى، جۇمىسى سونى تالاپ ەتەدى. قارسى داۋ ايتۋعا شاماڭىز جوق. مىنە، زامان اقىر الدىندا جۇمىسقا ابدەن شىرماتىلىپ، قۇلشىلىقتان ءبىرجولا اجىراپ بىتكەن ادامدارعا قۇلسۇيگىش اللا تاعى دا مۇمكىندىك بەرەدى. ەگەر وسى جاساپ جۇرگەن جۇمىسىنان ەسەبىن تاۋىپ، ءبىر ءتۇندى اقجۇرەك جاماعاتپەن وتىرۋ ءۇشىن ۋاقىت بولگەن مۇسىلمان بالاسى تابىلسا، شەكسىز رۋحاني بايلىققا باتتىم دەپ ءبىلسىن. ونداي پەندەلەر تىم قۇرىسا جىلىنا ءبىر رەت كەلىپ، تاڭ اتقانشا كوز ىلمەي شىداسا، 83 جىل بويىنا كۇندىز ورازا، تۇندە قۇلشىلىق ەتكەن تاقۋا قۇلدارمەن دارەجەسى تەڭەسىپ شىعا كەلەدى. ءبىزدىڭ زاماندا ابدەن ماڭىزدى بولىپ، تىرشىلىكتىڭ كوزىنە اينالعان جۇمىس دەگەن كەدەرگىدەن ءبىر ءتۇن سىتىلىپ شىعىپ، مومىندارمەن قادىر ءتۇنىن قارسى الۋ ەرەن ەرلىكپەن پارا-پار. سونىمەن ءبىر شىندىق قولعا ءتۇستى دەپ بىلەمىز. ءبىزدىڭ زاماندا قادىر ءتۇنىن قارسى الۋ - ۇلىق الدىندا جاسايتىن ەرلىك ءىستىڭ ءبىر ءتۇرى. باقىتتى تاعدىردان ءۇمىت ەتكەن اقىلدى ادام بولسا، بۇل ءتۇندى قۇر جىبەرىپ الماۋعا بار كۇشتى سالۋى كەرەك. «ۇيقىم قانباي قالسا، ەرتەسىنە جۇمىسقا بارا الماي قالاتىن شىعارمىن» دەگەن سىلتاۋدى قالايدا قۇرتۋعا مىندەتتى. سەبەبى، ادامداردىڭ دۇنيە راقاتى ءۇشىن اپتالاپ كوز ىلمەيتىن كەزدەرى بولادى. كارتا وينايتىندار ۇتىس شىققان سايىن ۇيقىسى اشىلىپ، ويىنعا شابىتى قوزا تۇسەدى. ءتىپتى 3-4 كۇن قاتارىنان كوز ىلمەي كارتا ويناپ وتىرا بەرەتىن ادام جەتىپ ارتىلادى. ويىن-ساۋىققا باسى اينالعان ستۋدەنتتەر بىرنەشە كۇن قاتارىنان شالا ۇيقىمەن سايرانداپ جۇرە بەرەدى. بۇل قۋاتتىڭ ءبارىن ادامدار راقات ىزدەگەن ءناپسى سەزىمىنەن الادى. ەندەشە رۋحتىڭ دا قۋاتىمەن قادىر كەشىن لايىقتى تۇردە قارسى الىپ، ءتيىستى دەڭگەيدە عيباداتپەن وتكىزۋگە ابدەن بولادى. بۇل ءتۇندى مۇحامبەتتىڭ ءناپسى مەن جۇمىسقا جان-جۇرەگى ءبىرجولاتا بايلانىپ قالسا دا، اللادان ءۇمىتى زور ۇمبەتىن قۇتقارۋ ءۇشىن ۇلىق اللا ادەيى ەندىرگەن. ولاي بولسا، گازەتتى وقىعان سوڭ رامازاننىڭ 27-تۇنىندە مەشىتتەگى مومىندار-دىڭ قاسىنان تابىلۋعا تىرىسىڭىز. ادامنىڭ تاعدىرىن كۇيرەتىپ، وتباسىنىڭ بەرەكەتى مەن ىرىسىن قاشىراتىن قىرسىق كەدەرگى ءدال وسى يسلام شارتتارىنا نەمقۇرايدى قاراۋدان شىعادى. ۇلىق اللانىڭ جاساعان جەڭىلدىكتەرىن اياق استى ەتۋ ءوز باقىتىڭدى ءوزىڭ تەپكەنمەن بىردەي. جاراتۋشى قۇدىرەتتىڭ پارىز، مىندەتتەرىنە سالعىرت قاراعان سايىن اللا دا ول قۇلىنا راحمەت نازارىن سالمايدى. قۇدايدان الشاقتاپ، شايتاننىڭ تالاۋىنا تۇسكەن قورعانسىز پەندەنىڭ ومىرىندە نە قۋانىش بولسىن! ولاي بولسا، قۇرمەتتى مۇسىلمان باۋىرلار، ءالى دە كەش ەمەس. ءتىپتى ورازا تۇتپاساڭىز دا، بار جاقسىڭىزدى كيىنىپ، قادىر كەشىنە جەتۋگە اسىعىڭىز. قۇلشىلىق كەزىندە عايىپتان جۇرەگىڭىز ءجىبىپ، كوزىڭىزگە ەرىكسىز ىستىق جاس كەلسە، قۋانىڭىز. بۇل - سىزگە جەبىرەيىل پەرىشتە كەلىپ جاناستى دەگەن ءسوز. حازرەتى جەبىرەيىل پەرىشتە اللانىڭ نازارىنا ىلىككەن اقنيەت مومىنداردىڭ قولىن قىسىپ، اللا ىرزاشىلىعىن بىلدىرگەندە مومىننىڭ جۇرەگى ءجىبىپ، كوزىنەن ەرىكسىز جاس اعادى. مەيىرىمدى اللا ءسىزدى باقىتتى تاعدىردىڭ يەسىنەن قىلسىن. دۇعا تىلەكتە بولىڭىز.
«ءۇش قيان» گازەتى، 10.09.2009