بىزدەر – سوتتالعاندارمىز. ءوزىمىز سوتتالماساق تا سانامىز سوتتالدى.  رۋحيزات تانىمىمىز عاسىرلار بويى  سوتسلاگەردىڭ ءتورت توڭىرەكتى تۇمشالاعان تۇرمەسىندە جاتتى.  دالەل دەيسىز بە؟ ازاتتىق اۋا رايى ورناي قالىپ ەدى كوبىمىز كەڭەستىك تۇرمەنىڭ قىپ-قىزىل قىلمىسكەرلەرى ەكەنىمىزدى دالەلدەدىك. تالادىق، تالقاندادىق. بۇلدىرمەگەن ءبىر نارسەمىز قالماعان ەكەن. تۇنشىققان تۇرمەلىك تۇيسىگىمىزدەن شىعار، ءبىز تۇك تە تۇسىنبەپپىز. باقساق، بوكەيحانوۆ سوتتالماپتى، ءبىزدىڭ سانامىز سوتتالىپتى. احمەت اتىلماپتى، ءبىزدىڭ ازات وي، اقىلىمىز اتىلىپتى. ءسىرا، شىن مۇسىركەۋشىنى الماستىرىپ العانعا ۇقسايمىز. ءسوزىمىز سانا تۋراسىندا بولىپ وتىر عوي.

سانا – فوتواپپارات. كورگەن، بىلگەنىن ماڭگىلىك ساقتاپ قالادى. كەيىن بۇل اقپاراتتار قانعا، قان ارقىلى گەنەتيكاعا سىڭەدى. ءبىزدىڭ اتالارىمىز بەن اكەلەرىمىز بەرگىنى ايتپاعاندا، اشتىق (1932)  پەن اباقتىنى (1938)  كوردى. ساناداعى  سۋرەت (ۇرەي) ولارعا  ۇندەمەۋدى ۇيرەتتى.   گەندەگى ۋلى اقپاراتتار رادياتسياسىنىڭ ەلەمەنتى تۇگەل دەرىك تولدەرىنە (بىزدەرگە) ءوتتى. كەيدە ويلايمىن: ء«بىز كىمبىز وسى؟ شىنىمەن جاستارمىز با؟ جاس بولساق اعا بۋىننان نەگە اۋمايمىز؟» دەپ.  سويتسەم سەبەپ سانامدا ەكەن.  سانا عۇمىرىما،  سۋرەتتەر مىنەزىمە الدەقاشان اينالىپ ۇلگەرگەن ەكەن...

تۇرمە

بۇل ءومىر اباقتى عوي سانالىعا...

بىزدەر – سوتتالعاندارمىز. ءوزىمىز سوتتالماساق تا سانامىز سوتتالدى.  رۋحيزات تانىمىمىز عاسىرلار بويى  سوتسلاگەردىڭ ءتورت توڭىرەكتى تۇمشالاعان تۇرمەسىندە جاتتى.  دالەل دەيسىز بە؟ ازاتتىق اۋا رايى ورناي قالىپ ەدى كوبىمىز كەڭەستىك تۇرمەنىڭ قىپ-قىزىل قىلمىسكەرلەرى ەكەنىمىزدى دالەلدەدىك. تالادىق، تالقاندادىق. بۇلدىرمەگەن ءبىر نارسەمىز قالماعان ەكەن. تۇنشىققان تۇرمەلىك تۇيسىگىمىزدەن شىعار، ءبىز تۇك تە تۇسىنبەپپىز. باقساق، بوكەيحانوۆ سوتتالماپتى، ءبىزدىڭ سانامىز سوتتالىپتى. احمەت اتىلماپتى، ءبىزدىڭ ازات وي، اقىلىمىز اتىلىپتى. ءسىرا، شىن مۇسىركەۋشىنى الماستىرىپ العانعا ۇقسايمىز. ءسوزىمىز سانا تۋراسىندا بولىپ وتىر عوي.

سانا – فوتواپپارات. كورگەن، بىلگەنىن ماڭگىلىك ساقتاپ قالادى. كەيىن بۇل اقپاراتتار قانعا، قان ارقىلى گەنەتيكاعا سىڭەدى. ءبىزدىڭ اتالارىمىز بەن اكەلەرىمىز بەرگىنى ايتپاعاندا، اشتىق (1932)  پەن اباقتىنى (1938)  كوردى. ساناداعى  سۋرەت (ۇرەي) ولارعا  ۇندەمەۋدى ۇيرەتتى.   گەندەگى ۋلى اقپاراتتار رادياتسياسىنىڭ ەلەمەنتى تۇگەل دەرىك تولدەرىنە (بىزدەرگە) ءوتتى. كەيدە ويلايمىن: ء«بىز كىمبىز وسى؟ شىنىمەن جاستارمىز با؟ جاس بولساق اعا بۋىننان نەگە اۋمايمىز؟» دەپ.  سويتسەم سەبەپ سانامدا ەكەن.  سانا عۇمىرىما،  سۋرەتتەر مىنەزىمە الدەقاشان اينالىپ ۇلگەرگەن ەكەن...

تۇرمە

بۇل ءومىر اباقتى عوي سانالىعا...

(ماعجان)

ءبىزدىڭ قوعام بورسىعان وي، قوتىر ءسوز،

سىزدە سوعان شىرماتىلىپ وتىرسىز.

مەن وسىنداي ويسىزدىقتان ۇشىنىپ

ءوزىمدى-ءوزىم وگەي حالگە ءتۇسىردىم،

تامىر بىتكەن ءىسىنىپ...

ايقايلاردىڭ جەر قۋىرىپ اپشىسى،

جايقالىپ تۇر جانۋارلىق تۇسىنىك.

ءيا بىزدەر جانۋارمىز كادىمگى

نە دەمەكسىز ەندى ءسىز.

سەبەبى ءبىز...

ساناسى ءولى ەلدەنبىز.

ءبىزدىڭ قوعام – ءتاتتى ۇيقىنىڭ توسەگى،

ءبىزدىڭ عۇمىر – وياۋ ءجۇرىپ كورگەن ءتۇس.

اناۋ الاش زاماندا

احمەتتىڭ اسپان اڭقىپ ۇعىمى،

اعىپ ءتۇستى الماس سىندى عۇمىرى،

مازاق ەتىپ كىساپىر مەن ازعىندى.

قارا جەردى قىزىل قانمەن سۋارعان،

ءبىزدىڭ سانا – ءستاليننىڭ ەلەسى،

ءبىزدىڭ اقىل – اباقتىنىڭ مازمۇنى.

ابايدىڭ دا ارعىتانىم ىشىنەن،

ماسعۇتتىڭ ماس بولۋىن تۇسىنەم...

مۇنىمەن دە تىنشىمادى-اۋ مۇڭدى شۋ.

قۇل-قۇتاننىڭ قيقۋىنا كومىلگەن

تىر جالاڭاش جىندىحانا مەكەندە

ال ىشپەي گور جىندى سۋ.

وتىرىك پەن وڭەش جايلى ءىلىمدى

وركەنيەت، عىلىم دەيدى بۇگىنگى

مۇگەدەك مي قىرسىعىم...

قاراڭعىلىق قۇشاعىندا تەربەلىپ

تالىقسيدى ءسابي سانا، سوقىر كوز

مەنىڭ تۇرمە تۇيسىگىم...

Abai.kz