ۇلتتىق تەڭگەنىڭ قۇنسىزدانۋى – قازاقستان حالقىن ءبىر-اق كۇندە قايىرشى كۇيگە ءتۇسىردى. ء وز باسىم مىنا بيلىكتىڭ  بۇل قادامىن قاساقانا جاسالعان قاستاندىق دەپ سانايمىن. سەبەبى مە، سەبەبى، بۇل بيلىك – قازاق ەلى ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن العان كۇننەن باستاپ: ء«بىز ورەكەڭدەرسىز كۇن كورە المايمىز، سولارمەن ماڭگى بىرگە بولۋىمىز كەرەك» دەۋمەن كەلە جاتقانى ەستەرىڭىزدە شىعار؟..

ەڭ العاش رەت ۇلتتىق ۆاليۋتامىزداعى قازاق ۇلىلىلارىنىڭ بەينەلەرى الىنىپ تاستالىپ، ونىڭ ورنىنا قايىر سۇراعان الاقان سالىندى. بۇنى – ءبىر دەڭىز!

ەكىنشى، قازاق جەرىندەگى رەسەي اسكەري پوليگوندارى  مۇرتتارى بۇزىلماستان، سول كۇيىندە ساقتالدى. بايقوڭىر عارىش ايلاعى -  رەسەيدىڭ باسىبايلى مەنشىگىنە اينالعالى قاشان؟! بايقوڭىردىڭ ولاردىڭ باسىبايلى جەرى ەكەنىن ءبىلدىرىپ، تاياۋدا تاعى ءبىر ورىسقۇل ت.مۇسباەۆ ء«بىز ورىستارمەن ماڭگى ءبىرمىز...» دەپ، ءوز اۋزىمەن ايتتى ەمەس پە؟..

ۇلتتىق تەڭگەنىڭ قۇنسىزدانۋى – قازاقستان حالقىن ءبىر-اق كۇندە قايىرشى كۇيگە ءتۇسىردى. ء وز باسىم مىنا بيلىكتىڭ  بۇل قادامىن قاساقانا جاسالعان قاستاندىق دەپ سانايمىن. سەبەبى مە، سەبەبى، بۇل بيلىك – قازاق ەلى ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن العان كۇننەن باستاپ: ء«بىز ورەكەڭدەرسىز كۇن كورە المايمىز، سولارمەن ماڭگى بىرگە بولۋىمىز كەرەك» دەۋمەن كەلە جاتقانى ەستەرىڭىزدە شىعار؟..

ەڭ العاش رەت ۇلتتىق ۆاليۋتامىزداعى قازاق ۇلىلىلارىنىڭ بەينەلەرى الىنىپ تاستالىپ، ونىڭ ورنىنا قايىر سۇراعان الاقان سالىندى. بۇنى – ءبىر دەڭىز!

ەكىنشى، قازاق جەرىندەگى رەسەي اسكەري پوليگوندارى  مۇرتتارى بۇزىلماستان، سول كۇيىندە ساقتالدى. بايقوڭىر عارىش ايلاعى -  رەسەيدىڭ باسىبايلى مەنشىگىنە اينالعالى قاشان؟! بايقوڭىردىڭ ولاردىڭ باسىبايلى جەرى ەكەنىن ءبىلدىرىپ، تاياۋدا تاعى ءبىر ورىسقۇل ت.مۇسباەۆ ء«بىز ورىستارمەن ماڭگى ءبىرمىز...» دەپ، ءوز اۋزىمەن ايتتى ەمەس پە؟..

ءۇشىنشى، جاساندى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ، ورىس ءتىلى - بوداندىقتا جۇرگەن كەزىمىزدەگىدەن دە جوعارى بەدەلگە يە بولدى، وعان مەملەكەتتىك تىلمەن بىردەي «رەسمي ءتىل» دەگەن وكىلەتتىلىك بەرىلدى. بيلىكتىڭ بارلىق ساتىسى - رەسمي ىسقاعازدارىن، رەسمي جوعارى دەڭگەيدەگى بارلىق كەلىسىم-شارتتارىن وسى رەسمي تىلدە جۇرگىزىپ كەلەدى. ورتا، جوعارى وقۋ ورىندارىندا ورىس ءتىلى وقۋلىقتارى وقىتىلادى.

ءتورتىنشى، بىزدەگى جوعارى دەڭگەيدەگى مەملەكەتتىك ىستەردىڭ بارلىعى دەرلىك ماسكەۋدىڭ قاباعىنا قاراپ شەشىلەدى.

مەملەكەت باسشىسى، بارلىق باسقوسۋلاردى  تەك رەسمي تىلدە وتكىزەدى. ول ءتىپتى، شەتەلگە بارعان ساپارلارىنىڭ بارلىعىندا دا ورىس تىلىندە سويلەيدى. سەبەبى، ء«ۇي ارتىندا كىسى بار. انا ورەكەڭدەردەن ەشتەڭەنى دە جاسىرۋعا بولمايدى».

بەسىنشى، «كەدەندىك وداق» دەگەن ارقىلى قازاقستان ەكونوميكاسىن رەسەي ەكونوميكاسىنا قۇلدىققا باسىبايلى بەرە سالدى. ودان قازاقستان ۇتىلماسا، ۇتقان جوق. بۇل بيلىككە «بارى بير».

التىنشى، ەندى  قازاقستاندى ء«وز ەركىمەن» «ەۋرازيالىق وداقتىڭ» قوراسىنا كىرگىزىپ جىبەرىپ، ماڭگىلىككە بوداندىق قامىتىن كيگىزبەك. ءسويتىپ، اتا-بابالارىمىز سان مىڭ جىل بويى ارمان ەتكەن تاۋەلسىزدىگىمىزگە نۇكتە قويىلماق!

جەتىنشى، كەشەگى قازاق كوشىنىڭ توقتاتىلۋى، قانداستارىمىزدىڭ بايىرعى اتامەكەنىنە ورالۋلارىنا تىيىم سالۋ – قازاقستانننىڭ باستى ساياساتىنا اينالىپ، انا جۋان جۇدىرىق قوجايىندارى الدىندا تاعى ءبىر ۇپاي جيناۋلارىنا سەبەپ بولدى.

سەگىزىنشى،   «ماڭگىلىك ەل»، «قازاق ەلى»، «قازاق رەسپۋبليكاسى» دەگەن  سوزدەر ارقىلى بيلىك ۋاقىتشا بولسا دا، قازاق ۇلتىنىڭ باسىن اينالدىرا تۇرىپ، ۇلتىمىزدى قايتادان قۇل ەتپەك!

توعىزىنشى، «2050-جىل»، «30 ەل» دەگەن قيال-عاجايىپتار ارقىلى قازاق ۇلتىن وسىنشاما جىلعا وزگەلەرگە جالعا قۇلدىققا بەرمەك! نەمەسە وسى جىلدار ىشىندە قازاقتى جەر بەتىنەن تىپ-تيپىل ەتىپ جويىپ جىبەرمەك!

ونىنشى، ۇلتتىق تەڭگەنى جاساندى تۇردە قۇنسىزداندىرۋ ارقىلى قازاق ۇلتىن تۇتاستاي قايىرشىعا اينالدىرىپ، تەنتىرەپ كەتكەن ۇلتىمىزدى  الەم الپاۋىتتارىنىڭ قوراسىنا كىرگىزە سالماق!

ون ءبىرىنشى، 2014 جىلدىڭ 12-اقپانىنان باستاپ، قازاقستاننىڭ باستى قالالارىنا اۋىر اسكەري تەحنيكالار مەن بەس قارۋلارى ساي اسكەرلەردى ەنگىزىپ، ەرتەڭ بىرەۋ-مىرەۋ باس كوتەرە قالسا، قىرىپ سالماق! بۇل جولى انا جاڭاوزەن قىرعىنى دالادا قالادى. بۇل تەكسىزدەر، نەگىزىنەن قازاق ۇلتىن قانعا بويايدى! امان قالعان قازاقتاردى «يتجەككەنگە»، سىبىرگە، تاكلاماكانعا ايداپ، توز-توزىن شىعارادى.

ءسويتىپ، ءبىزدىڭ قازاق «قۇدايدان ءمۇيىز سۇرايمىن دەپ ءجۇرىپ، قۇلاعىنان ايرىلادى»!

ء«يا، شىنىندا دا وسى تاۋەلسىزدىك – ءبىزدىڭ نە تەڭىمىز ەدى؟..»

مەن بۇل سوزدەردى اشىنعاننان ايتىپ وتىرمىن!

ايتپەسە، الەمدەگى ەسى دۇرىس ادام وسى ءبىر قاسيەتتى «تاۋەلسىزدىك! ازاتتىق!» دەگەن سوزدەردى جەك كورە مە؟!.

Abai.kz