14-15 قىركۇيەكتە الماتىداعى اربات الاڭى اركىم ىزدەگەنىن تاپقان ناعىز كىتاپ پاتشالىعىنا اينالدى.

الماتى قالاسى اكىمدىگى مادەنيەت باسقارماسى جانە قالانىڭ ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانا جۇيەسىنىڭ قولداۋىمەن «BAURZHAN foundation» قورى ۇيىمداستىرعان «KitapFestAlmaty» كىتاپ فەستيۆالى ءوزىنىڭ ون جىلدىعىن اتاپ ءوتتى. شارا قالا كۇنى قارساڭىندا مەگاپوليستىڭ ەڭ ءىرى مادەني شاراسىنا اينالدى. 2014 جىلى باستاۋ العان فەستيۆال بۇگىندە ادەبي مادەنيەتتى ناسيحاتتاۋدىڭ بىرەگەي پلاتفورماسى رەتىندە تانىلعان جانە بۇل داستۇردەن بيىل دا جاڭىلعان جوق. ەرەكشەلىگى سول، فەستيۆال 10 جىلدا العاش رەت ەكى كۇن قاتارىنان ءوتتى، بۇل مەگاپوليستىڭ كىتاپ سۇيەر قاۋىمىن قۋانتپاي قويمادى.

«كەلەشەك كىتابى» ۇرانىمەن وتكەن مەرەيتويلىق فەستيۆال ءتۇرلى باعدارلاماسى جانە كەڭ اۋقىمىمەن تاڭ قالدىردى. فەستيۆالدىڭ نەگىزىن قالاۋشى جۇلدىز وماربەكتىڭايتۋىنشا، «KitapFestAlmaty»كىتاپسۇيەر قاۋىمدى،اۆتورلاردىجانەادەبيەتسالاسىنداعىجەتەكشىساراپشىلاردىبىرىكتىرگەنقازاقستاندىقتارۇشىنناعىزمەرەكەبولدى.ولفەستيۆالكىتاپقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭسيمۆولىناجانەقازاقستانداعىكىتاپمادەنيەتىندامىتۋداعىماڭىزدىكەزەڭگەاينالعانىن اتاپ ءوتتى.

«كىتاپ – ۇلت رۋحانياتىن دامىتىپ، جاس بۋىندى ىزگىلىككە تاربيەلەۋدە اسا ماڭىزدى رولگە يە. Kitap fest-ءتىڭ باسقا فەستيۆالدەردەن ايىرماشىلىعى نەدە؟ بىرىنشىدەن، Kitap fest-بۇل قازاقستانداعى جالعىز كىتاپ فەستيۆالى. ەكىنشىدەن، بۇل جاي عانا كىتاپ جارمەڭكەسى ەمەس، ءبىز مادەنيەتتى جانە وقۋعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ناسيحاتتايمىز. ءاربىر كىتاپتىڭ ءوز وقىرمانى بار. سول سياقتى ءار جازۋشىنىڭ دا ءوز اۋديتورياسى بار. جوبانىڭ ماقساتى وقىرمان مادەنيەتىن دامىتىپ، جازۋشىلار مەن وقىرمانعا كەزدەسۋ الاڭىن ۇيىمداستىرۋ.

فەستيۆال وتكەن ەكى كۇندە كورەرمەندەر كوپتەگەن ينتەراكتيۆتى ورىندار ارقىلى كىتاپ الەمىن شارلادى. قازاقستاندىق جازۋشىلارمەن كەزدەسۋلەر، بالالارعا ارنالعان ءتۇرلى شەبەرلىك سىنىپتارى، كورمەلەر مەن كونكۋرستار كەلۋشىلەردىڭ نازارىنان تىس قالمادى. جەتەكشى باسپالار مەن كىتاپ دۇكەندەرىنىڭ جارمەڭكەلەرى كەز كەلگەن تالعامعا ساي كىتاپتار ۇسىندى، ال تانىمال تۇلعالارمەن كەزدەسۋلەردە قازىرگى ادەبيەتتەگى ترەندتەر مەن جەتىستىككە جەتۋدىڭ قۇپيالارى ايتىلدى.

فەستيۆالگە70-تەن استام كىتاپدۇكەندەرىمەنباسپالار قاتىستى،جۇزدەگەن پىكىر جەتەكشىلەرى ءسوز سويلەدىسونداي-اق، قازاقستاندىق اۆتورلاردىڭ سياسى كەۋىپ ۇلگەرمەگەن 50-گە جۋىق جاڭا كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلدى. فەستيۆال قاتىسۋشىلارىادەبيەتتەگىبولاشاقتەندەنتسيالارتۋرالىوي ءوربىتىپ،مۇندايشارالارەلدىڭمادەنيوسۋىمەندامۋىناىقپال ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

«بيىل ءبىز العاش رەت باسپا رەتىندە قاتىسىپ وتىرمىز. بايقاعانىمىز-كوركەم ادەبيەت، بالالار ادەبيەتى، نونفيكس جانرى، ولاردىڭ بارلىعى بىزدە وتە جاقسى دامىعان. الايدا، عىلىمي باعىتتاعى ادەبيەتتەر مەن باسپالار وتە از. سوندىقتان ءبىز، بىلايشا ايتقاندا، وسى سالاعا ۇلەس قوسقىمىز كەلەدى. كەلگەن قوناقتار مەن وقىرمانداردىڭ شىنايى كوزقاراسى مەن قىزىعۋشىلىعى ءبىزدى بەي-جاي قالدىرا المايدى. فەستيۆالگە جىل سايىن قاتىسامىز دەپ ۇمىتتەنەمىز», - دەپ اتاپ ءوتتى Qalan Publishing باسشىسى سادىق شەرىمبەك

اتالمىش شاراعا شەتەلدىك قوناقتار دا قاتىستى. تۇركيا ەلشىلىگىنىڭ وكىلى ايحان كوركماز فەستيۆالدىڭ اۋقىمى مەن فورماتىنا تاڭدانىس ءبىلدىرىپ، مۇنداي ءىس-شارالار ارقىلى مادەني تاجىريبە الماسۋ جانە حالىقارالىق بايلانىستاردى نىعايتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.

«فەستيۆالدىڭ 10 جىلدىعى وتە كەرەمەت ءوتىپ جاتىر! مۇنداي شارالار قوعام ءۇشىن اسىرەسە جاستار ءۇشىن وتە ماڭىزدى. ءبىزءدىڭ ماقسات ەكءى ەل اراسىنداعى تەرەڭ، تاريحي جانە باۋىرلاستىق بايلانىستى كورسەتۋ. فەستيۆالمەن ءارى قاراي دا ىنتىماقتاسامىزدى ارتتىرامىز دەگەن ۇمىتتەمىن».

«KitapFestAlmaty» وقۋ مادەنيەتى جاي حوببي ەمەس، تاربيە مەن ءبىلىمنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى ەكەنىن تاعى ءبىر دالەلدەپ بەردى. فەستيۆال تەك مادەني مەرەكە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، ءبىلىمدى جانە كىتاپ قۇمار قوعام قۇرۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام بولدى. فەستيۆالگە كەلگەندەر مۇنداي وقيعالاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەتىنىن جانە جاڭا جەتىستىكتەرگە شابىتتاندىراتىنىن ايتتى.

* انىقتاما ءۇشىن:

«Kitap Fest» كىتاپ فەستيۆالى – 2014 جىلدان بەرى جىل سايىن وتكىزىلىپ كەلە جاتقان ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ ومىرىندەگى مادەني-بۇقارالىق ءىس-شارا. 10 جىل ىشىندە ول شىعارماشىلىق كەزدەسۋلەردىڭ نەگىزگى الاڭىنا اينالدى، شارادا اۆتورلار مەن باسپالاردىڭ قاتىسۋىمەن 500-گە جۋىق كىتاپ ۇسىنىلدى، جارمەڭكەلەرگە 300-گە جۋىق كىتاپ دۇكەنى قاتىستى. قر ۇلتتىق مەملەكەتتىك كىتاپ پالاتاسىنىڭ ستاتيستيكاسى بويىنشا: 2023 جىلى 4012 كىتاپ پەن بۋكلەت تىركەلگەن. الماتى مەن الماتى وبلىسى 1974 كىتاپ پەن بۋكلەت شىعاردى. ولاردىڭ ىشىندە 743-ءى وقۋلىقتار مەن وقۋ ادىستەمەلەرى، ال 1083-ءى — كوركەم ادەبيەت، ونىڭ ىشىندە 185-ءى — پوەزيا، 6-ۋى — دراما، 372-ءسى — پروزا، 8-ءى — كوميكستەر، 11-ءى — تاريحي روماندار. سونداي-اق، 2023 جىلى قازاق تىلىندە 2543, ورىس تىلىندە 1312, اعىلشىن تىلىندە 130 كىتاپ تىركەلگەن.

Abai.kz