جامبىل اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونيا ساحناسى تاعى دا ءبىر ماڭىزدى ءىس-شارامەن تولىقتى. حالىق اقىنى، ءانشى-كومپوزيتور، «الاتاۋدىڭ بۇلبۇلى» جەتىسۋ كاسىبي ءان مەكتەبىنىڭ كورنەكتى وكىلى كەنەن ازىرباەۆتىڭ 140 جىلدىعىنا وراي، شىعارماشىلىعىنا ارناپ ن.تىلەنديەۆ اتىنداعى اكادەميالىق فولكلورلى-ەتنوگرافيالىق «وتىرار سازى» وركەسترىنىڭ كونتسەرتى ءوتتى. كوركەمدىك جەتەكشىسى جانە باس ديريجەرى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، «پاراسات» جانە «قۇرمەت» وردەندەرىنىڭ كاۆالەرى ءدىنزۋحرا تىلەنديەۆا.

ءوزى ءومىر سۇرگەن زامانىنىڭ جاندى شەجىرەسى بولعان كەنەن اقىن عۇمىرىندا جۇزدەن اسا ءان شىعارعان. سونداي-اق ەكى جۇزدەي ليريكالىق، ديداكتيكالىق ارناۋلار مەن تولعاۋلاردىڭ اۆتورى. ونىڭ رەپەرتۋارىندا ونداعان ەپيكالىق جىر-داستان بولعان. تاڭدى-تاڭعا ۇرىپ جىرلاعان داستاندارى، تىڭداعان قۇلاقتىڭ قۇرىشىن قاندىرىپ، جەتىسۋدىڭ عانا ەمەس، قازاقتىڭ انشىلىك-كۇيشىلىك، اقىندىق-جىرشىلىق، سال-سەرىلىك ءداستۇرىن تەرەڭ يگەرگەن ونەر تارلانى. كەنەن شىعارمالارىنىڭ ءتىلى كوپشىلىككە تۇسىنىكتى، قاراپايىم كەلەدى. قازاق حالقىنىڭ اسا باي قازىناسىن ءداستۇرلى ونەر جولىنا ارناپ، تىڭ تاقىرىپتاردى انىندە كەڭىنەن تارقاتادى. ونىڭ «بوزتورعاي»، « كوكشولاق»، «وي، بۇلبۇل»، «ون التىنشى جىل» سياقتى اندەرى اۋەندىك تولىمدى جاڭالىقتارىنا قوسا، ءبىتىم-قۇرىلىسى مەن تاقىرىبى تۇرعىسىنان دا وزىندىك ءتول سيپاتىمەن دارالانادى.

ون التى جاسىندا بوزدالانىڭ بوزتورعايى اتانعان كەنەن ازىرباەۆتىڭ تۋعانىنا بيىل 140 جىل تولىپ، بىرقاتار ونەرپازداردىڭ قاتىسۋىمەن مەرەيتوي اتىلىپ ءوتتى. كەشتىڭ شىمىلدىعى  نۇرعيسا تىلەنديەۆ اتىنداعى اكادەميالىق فولكلورلى-ەتنوگرافيالىق «وتىرار سازى» وركەسترىنىڭ ورىنداۋىندا «اتا تولعاۋى» كۇيىمەن ءتۇرىلدى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ كاۆالەرى، پروفەسسور جالعاسبەك بەگەندىكوۆ جانە حالىقارالىق كونكۋرستاردىڭ لاۋرەاتى ابىلقايىرحان بەيسەكوۆتىڭ ديريجەرلىك ەتۋىمەن كەنەن ازىرباەۆتىڭ وركەسترگە وڭدەلگەن بىرنەشە شىعارمالارىمەن قاتار، ن.تىلەنديەۆ تاعى دا باسقا قازاقستان كومپوزيتورلارىنىڭ شىعارمالارى ورىندالدى.

«قازاقتىڭ حالىق اقىنى كەنەن اتامىزدىڭ 140 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىپ وتىرعان كونتسەرتىمىزدى حالىق ۇزاق كۇتكەنى بەلگىلى، ويتكەنى بۇگىن انشلاگ. بۇل وتە قۋانىشتى. بۇگىنگى كونتسەرتىمىزدە كەنەن اتامىزدىڭ حالىق اراسىندا كەڭىنەن تانىمال بىرقاتار شىعارمالارى ورىندالادى. ونىڭ ىشىندە «باستاۋ»، «بوزتورعاي» اندەرى بار. باعدارلامادا التىنبەك قورازباەۆتىڭ اتامىزعا ارناپ جازعان «ساعىندىم، كەنەن اتامدى» دەگەن ءانى دە ورىندالدى. كونتسەرت كەرەمەت ءوتتى، حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىعادى دەپ ويلايمىن»، — دەدى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ كاۆالەرى، پروفەسسور، ديريجەر جالعاسبەك بەگەندىكوۆ.

سونىمەن قاتار، الماتى وبلىسى ىلە اۋدانى وتەگەن باتىر ەلدى مەكەنىنىڭ الىبەك نۇرعوجا اتىنداعى ارداگەرلەر حالىق ءانسامبلى قۇماتاي قايسانوۆ جەتەكشىلىگىمەن ك.ازىرباەۆتىڭ «قورداي» ءانىن ورىندادى. كونتسەرتكە ارنايى قوناق بولىپ كەلگەن كەنەن ازىرباەۆتىڭ ءىزىن جالعاعان قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، ءانشى-كومپوزيتور التىنبەك قورازباەۆ ساحناعا شىعىپ، قازاق ءدۇلدىلىنىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن شىعارماشالىعى جايىندا ءسوز سويلەپ، ءوزىنىڭ «ساعىندىم، كەنەن اتامدى» اتتى ءانىنىڭ تاريحىنا توقتالدى.

«باياعىدا، ەڭ ءبىرىنشى كەنەن اتانىڭ 90 جىلدىق تويىن 1974 جىلى وتكىزدىك. مەن جاڭادان كونسەرۆاتوريا ءبىتىرىپ، تاراز قالاسىنا «الاتاۋ» ءانسامبلىن باسقارىپ، الىپ باردىم. سول كەزدە 90 جىلدىعىنا ارناپ، «100 جاساڭىز، كەنەن اتا» دەپ، ءسوزى مەن ءانىن جازىپ، ءان شىعاردىم. 1975 جىلى كەنەن اتامنىڭ باتاسىن الايىن دەپ، وسى ءانىمدى ورىنداعانىمدا،كەنەن ازىرباەۆ «قاراعىم، قۇلاعىم دۇرىس ەستىمەيدى، بۇل ءانىڭدى مەنىڭ ۇرپاعىما، بالا-شاعاما ايتىپ بەرەرسىڭ» دەپ باتاسىن بەردى. 1976 جىلى اتامىز 92 جاسىندا قايتىس بولدى. اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالاردا، كوپتىڭ ىشىندە نۇرعيسا تىلەنديەۆتە بولعان. سول كەزدەگى ءداستۇر بويىنشا، اتامىزدىڭ بەتى اشىق، بىرنەشە جىگىت الىپ بارا جاتتى. جەل تۇرىپ، اتامنىڭ ساقالى جەلبىرەگەن كورىنىسى كەزىندە نۇرعيسا تىلەنديەۆ سول جاق يىعىمنان ۇستاپ، «اينالايىن ساقالىڭنان جەلبىرەگەن، باراسىڭ-اۋ ءبارىن تاستاپ» دەپ جىلاپ كەلە جاتتى. وسى سوزدەر مەنىڭ كوكەيىمدە قالىپ قويىپ، جاڭا ءانىمدى جازۋعا ارقاۋ بولعان. 8 جىلدان كەيىن 100 جىلدىق تويىندا «ساعىندىم، كەنەن اتامدى» دەگەن ءانىمدى شىرقاعان ەدىم»،- دەدى قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، ءانشى-كومپوزيتور التىنبەك قورازباەۆ.

كەنەن اتامىزدىڭ مۇراسىن حالىق اراسىندا جەتكىزىپ ناسيحاتتاپ جۇرگەن تورتكەن كەنەنقىزى باستاعان ۇرپاقتارى كورەرمەندەردەن قاتارىنان تابىلىپ، كەشكە ەرەكشە اسەر سىيلادى. سونىمەن قاتار، ساحنادا قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى رامازان ستامعازيەۆ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى  نۇرجان جانپەيىسوۆ، قر مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى شولپان دارجانوۆا، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى، مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى بەيبىت مۇساەۆ، فيلارمونيا سوليستەرى مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى ماقپال قازىبەكقىزى، حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ لاۋرەاتتارى ءبىرجان ءبازىلجان، جانقوجا اياپوۆ، نۇرعالىم امانباي، جۇلدىز بايجۇما ونەر كورسەتىپ، اقىننىڭ اندەرىن قايتا جاڭعىرتتى.

اكادەميك احمەت جۇبانوۆ ءوزىنىڭ ءبىر ەڭبەگىندە "كەنەننىڭ نەگىزگى تاقىرىبى – ءبىزدىڭ زامان. ول وسى مايداندا ۇزبەستەن شىعارمالار بەرىپ كەلدى. قانداي جاڭا وقيعا بولسا دا. كەنەن ونى اندە، ولەڭدە حالىق اراسىنا ۇگىتتەۋدە رەسپۋبليكا كومپوزيتورلارىنىڭ ىشىندە ءبىرىنشى ورىننىڭ ءبىرىن الدى... كەنەننىڭ رەپەرتۋارى كەڭ. وندا اندەردەن، ولەڭدەردەن باسقا قازاقتىڭ "قوبىلاندىسى", قىرعىزدىڭ "ماناسى", تۇرىكمەننىڭ "كورۇعلى" سياقتى ۇلكەن ەپيكالىق داستاندار بار" دەپ جازعان ەدى. راسىمەن دە، ءار جاڭا تاقىرىپتى جىرىنا ارقاۋ ەتكەن اقىن ۇرپاعىنا وشپەس مۇرا قالدىردى. ونەرپازداردىڭ بۇگىنگى ساحناسى – حالقىمىزدىڭ قازىناسى بولعان كەنەن مۇراسىنىڭ ەل ءۇشىن قاشان دا قاستەرلى ەكەنىنىڭ تاعى ءبىر ايعاعى بولدى.

Abai.kz