«حالىقارالىق ارەناداعى ءىس-ارەكەتتەرىمىزگە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ، قازىرگى زامانداعى جاھاندىق كۇردەلى ماسەلەلەرىنە كەلگەندە سىندارلى ۇستانىمدا بولۋىمىز كەرەك». بۇل مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «Ana tili» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ايتقان ءسوزى.

ەلدىڭ دامۋىنا قاتىستى كوپتەگەن تۇيتكىلدەر مەن باستامالار ايتىلعان جاريالانىمدا قازاقستاننىڭ ورتا دەرجاۆا رەتىندەگى مارتەبەسى دە تىلگە تيەك بولدى. قازاقستاندى جاھاندىق جانە ايماقتىق ارەنادا ورتا دەرجاۆا رەتىندە تانۋ اقيقاتقا اينالعان كەزەڭدەردە بۇل وزەكتى تاقىرىپ بولىپ تۇر. سۇحباتتىڭ سىرتقى ساياساتقا قاتىستى ايتىلعان تۇستارىنا قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك ءبولىمىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى ەربولات سەيلەحانوۆ پىكىر ءبىلدىردى.

«پرەزيدەنت ق.توقاەۆ «Ana tili» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزدىلىعى تۋرالى ايتا وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ ورتا دەرجاۆا رەتىندەگى مارتەبەسىنە ەرەكشە توقتالدى. گەوساياسي احۋالى، تەرريتورياسىنىڭ كولەمى، ەكونوميكالىق الەۋەتى، اسكەري كۇش-قۋاتى جانە تاعى باسقا نەگىزگى  ارتىقشىلىقتارىنا قوسا، ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ارەكەتى قازاقستاندى حالىقارالىق قاۋىمداستىققا ورتا دەرجاۆا رەتىندە تانىتىپ وتىر. وسىعان وراي قازاقستان كوپجاقتى ىنتىماقتاستىق، جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ جانە تۇراقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاعيداتتارىن قولداي وتىرىپ، بۇۇ-نىڭ قىزمەتى مەن باستامالارىنا اتسالىسادى»، - دەيدى  ەربولات سەيلەحانوۆ.

ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، قازاقستان ءوزىنىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن ورتا دەرجاۆانىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ ارقىلى كوپجاقتى ءىس-قيمىل ارقىلى ءتۇرلى يدەيالاردى ىلگەرىلەتۋگە ۇلەس قوسىپ ءجۇر.

«ەلىمىز جەتەكشى الەمدىك دەرجاۆالاردىڭ ليدەرلەرىمەن، باسشىلارىمەن تۇراقتى كونسۋلتاتسيالار جۇرگىزىپ، جاھاندىق بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا باعىتتالعان باستامالاردى كوتەرىپ، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ، الەمدىك جانە وڭىرلىك ىنتىماقتاستىق فورۋمدارىنىڭ جۇمىسىنا بەلسەنە قاتىسۋدا. كوپجاقتىلىقتى بەرىك ۇستانعان قازاقستان جاھاندىق ارەنادا سىندارلى ديالوگ پەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى ارتتىرۋعا ۇنەمى كۇش سالادى. اتاپ ايتساق، قازاقستان 2003 جىلدان بەرى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزىن وتكىزىپ كەلەدى. بۇل ءارتۇرلى كونفەسسيالار وكىلدەرى عالامدىق وزەكتى پروبلەمالار مەن تۇيتكىلدەردى تالقىلايتىن جانە ولاردىڭ شەشىمىن تابۋداعى ىنتىماقتاستىعىن قالىپتاستىراتىن بىرەگەي ديالوگ الاڭى»، - دەدى ساراپشى.

ازيالىق قاۋىپسىزدىكتىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىنە دە شولۋ جاساعان ەربولات سەيلەحانوۆ، قازاقستان كوپجاقتى ىنتىماقتاستىقتان ماكسيمالدى ديۆيدەند الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كوپۆەكتورلى ساياساتتى ۇستانادى دەپ ءوز وي-پىكىرلەرىمەن ءبولىستى.

«استانا نەگىزگى جاھاندىق ويىنشىلارمەن ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتى دايەكتى جانە پراگماتيكالىق تۇردە دامىتىپ، ەۋرازيالىق كەڭىستىكتەگى ءوز ۇستانىمىن نىعايتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولۋدە. مۇنداي ءتاسىل مۇددەلەردىڭ ءتيىمدى تەپە-تەڭدىگىن قامتاماسىز ەتەدى، تۇراقتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋعا جەتەلەيدى جانە ەلدىڭ ايماقتىق جانە حالىقارالىق ۇدەرىستەردەگى جاۋاپتى ءارى  سەنىمدى سەرىكتەس رەتىندەگى ءرولىن ارتتىرادى. جالپى العاندا، قازاقستان ورتا دەرجاۆا رەتىندە بارلىق مەملەكەتتەر مەن حالىقتاردىڭ تەڭ قۇقىلى قارىم-قاتىناسىنا، ىنتىماقتاسىتىعىنا نەگىزدەلگەن تۇراقتى جانە قاۋىپسىز الەمدىك ءتارتىپتى قۇرۋعا زور ۇلەس قوسۋدا. مەملەكەت باسشىسى ايتىپ وتكەندەي، ورتا دەرجاۆالار قاتارىنا كەز كەلگەن مەملەكەت قوسىلا المايدى. جاھاندىق ساياسات پەن ەكونوميكانىڭ ارەناسىندا ۇزدىك ورىن الاتىندار عانا بۇل مارتەبەگە يە بولا الادى. ارينە، بۇل مارتەبەنىڭ الىپ جۇرەر جاۋاپكەرشىلىگى مەن سالماعى دا اۋىر. ياعني ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياسي كرەدوسى – «جاھاندانۋعا بەت بۇرعان ءادىل قازاقستان» فورمۋلاسى»، - دەيدى ساراپشى.

ايا كەتەلىك، سوڭعى جىلدارى الەمدە بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ، ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ بويىنشا حالىقارالىق ارەنادا شيەلەنىس كوبەيدى. وسىعان بايلانىستى قازاقستان ءادىل ءارى تۇراقتى عالامدىق جۇيەنىڭ بەلسەندى، ءارى سالماقتى قاتىسۋشى رەتىندە تانىمالدىققا يە.

مەرۋەرت رايىم

Abai.kz