بۇگىن قر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ كەڭەيتىلگەن القا وتىرىسى ءوتتى. جيىندا مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆا 2025 جىلعى جۇمىستىڭ باعىت-باعدارىنا، ماقسات-مىندەتتەرىنە توقتالدى.

«2025 جىل – يدەولوگيالىق تۇرعىدا ەرەكشە اتاۋلى جىل»، – دەدى مينيستر.

بيىل بىرقاتار اتاۋلى مەرەيتويلار مەن مادەني ءىس-شارالار وتكىزىلەدى. ولاردىڭ قاتارىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 30 جىلدىعى، ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعى، كونستيتۋتسيانىڭ 30 جىلدىعى، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزى بار. سونىمەن قاتار، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 180 جىلدىعى، شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ 190 جىلدىعى، نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ 100 جىلدىعى جانە باسقا دا كورنەكتى تۇلعالاردىڭ مەرەيتويلارى اتالىپ وتپەك.

اتالعان مەرەيتويلىق ءارى ماڭىزدى ءىس-شارالارمەن قاتار، بەلگىلى تۇلعالاردىڭ مەرەيتويلارىن دا جوعارى دەڭگەيدە وتكىزۋ مىندەتى تۇر.

«بۇل ءىس-شارالارعا قاتىستى كەشەندى جوسپار بەكىتىلدى. دەگەنمەن اتقارىلار جۇمىستار فورمالدى تۇردە وتپەۋى كەرەك. ءار ءىس-شارانىڭ ءمانى مەن مازمۇنى، تاعىلىمى تەرەڭ بولۋعا ءتيىس»، – دەدى ايدا بالاەۆا.

ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعى اياسىندا اۋقىمدى ءىس-شارالار جوسپارلانۋدا. سونداي-اق، «باتىرلارعا تاعزىم» ونلاين-پلاتفورماسى ىسكە قوسىلادى. پورتالعا 1 ملن-عا جۋىق قازاقستاندىق جاۋىنگەردىڭ ەسىمى بويىنشا مالىمەتتەر، سونداي-اق جەكە قۇجاتتارى مەن فوتوسۋرەتتەرى ەنگىزىلدى.

ايدا بالاەۆا سالانى تسيفرلاندىرۋ ماسەلەسىنە دە ءجىتى نازار اۋدارۋ قاجەتىن ايتتى. تسيفرلاندىرۋ – مادەنيەت پەن اقپارات سالاسىنداعى تىڭ مۇمكىندىكتەر الاڭى.

مينيسترلىك مادەني مۇرالاردى ساقتاۋ جانە قولجەتىمدى ەتۋ ءۇشىن تسيفرلاندىرۋدى باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى رەتىندە قاراستىرادى. «E-museum» ۆەب-پورتالى ىسكە قوسىلىپ، قازاقستان مۋزەيلەرىنىڭ ۆيرتۋالدى جەلىسى جاساقتالماق. بۇل جوبا تاريحي-مادەني مۇرالارعا 3D-مودەلدەۋ تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى ونلاين-قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتەدى.

كينو سالاسىنا قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەر دە ۇدايى نازاردا. سولاردىڭ ءبىرى – «قازاقفيلمدى» دامىتۋ. پرەزيدەنت قول قويعان زاڭعا ساي، ەندى مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋدىڭ كەمىندە 30%-ى «قازاقفيلمگە» باعىتتالادى.

«بۇل جەردە ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەتىنى – مەملەكەتتەن بولىنەتىن ءار تيىننىڭ ەسەبى، سۇراۋى بار. سوندىقتان، بۇل قاراجات ساراپتاۋدان وتكەن لايىقتى تۋىندىلارعا عانا بولىنەدى»، – دەدى ايدا بالاەۆا.

2024 جىلى العاش رەت ۇلتتىق مۇددەمىزگە، يدەولوگيامىزعا ساي كەلەتىن باسىم تاقىرىپتار بەكىتىلىپ، جاڭا فورماتتاعى كونكۋرس وتكىزىلدى. بىلتىر 16 ۇلتتىق فيلم پروكاتقا شىقسا، 2025 جىلى 14 جاڭا كينوتۋىندى جارىق كورەدى.

سونداي-اق، انيماتسيا سالاسىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. 2025 جىلى 10 انيماتسيالىق جوبا جاسالىپ، بالالارعا ارنالعان قازاقشا مۋلتفيلمدەر ءوندىرىسى ارتادى.

تەلەارنالارداعى سەريالداردىڭ دا ساپاسى ارتىپ كەلەدى. 2024 جىلى مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا 41 سەريال دايىندالىپ، كورسەتىلدى.

مينيسترلىك ۇلتتىق كينو مەن سەريالداردى شەتەلگە ەكسپورتتاۋ ماسەلەسىنە دە نازار اۋدارىپ، ۇلتتىق ستريمينگ پلاتفورماسىن ىسكە قوسۋدى جوسپارلاپ وتىر.

بۇدان بولەك، كينوپروكاتقا شىعاتىن وتاندىق جانە شەتەلدىك فيلمدەردىڭ مازمۇنىنا بايلانىستى پروكاتتاۋ كۋالىگىن بەرۋ بويىنشا زاڭنامانى كۇشەيتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.

كينو سالاسىن بۇدان ءارى كەزەڭ-كەزەڭمەن جەتىلدىرۋ جۇمىستارى جالعاسادى.

بۇگىندە جالپى مادەنيەت سالاسىندا 8 مىڭعا تارتا مادەنيەت ۇيىمىندا 58 مىڭنان استام ادام قىزمەت ەتەدى. بىلتىر تەاترلاردا وتكەن 16 مىڭعا جۋىق ءىس-شاراعا 3 ملن-عا جۋىق كورەرمەن كەلسە، مۋزەيلەردە ۇيىمداستارىلعان ءىس-شاراعا 2 ملن-نان اسا ادام قاتىسقان.

بۇل رەتتە مينيستر مادەني ۇيىمداردا وتەتىن كوممەرتسيالىق ءىس-شارالاردىڭ دا مازمۇنىنا ءمان بەرۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.

«ويتكەنى كيەلى ساحنا – تالعام مەن تاعىلىمنىڭ ورداسى. سول سەبەپتى دە مارتەبەلى ونەردىڭ قادىر-قاسيەتىن تۇسىرمەي، ءبارىمىز دە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعا ءتيىسپىز. مادەنيەت وشاقتارى ساياسي لوزۋنگتار مەن ۇرانداردان ادا بولىپ، ناعىز ونەردىڭ كەڭ قانات جايۋىنا جاعداي جاساۋى كەرەك»، – دەدى ايدا بالاەۆا.

سونىمەن قاتار، مينيستر ەل ىشىندە الاۋىزدىق تۋعىزىپ، ءدىني، ەتنوسارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋ فاكتىلەرىن بولدىرماۋ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋ كەرەك ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى. قازىرگى كەزدە ەلىمىزدە 18 كونفەسسيانى بىلدىرەتىن 4 مىڭعا جۋىق تىركەلگەن ءدىني بىرلەستىك بار. سوندىقتان، قوعامنىڭ رۋحاني ماسەلەلەرىن شەشۋدە بۇل سالادا دا بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ ورىندى.

سونداي-اق ەتنومادەني بىرلەستىكتەردى گرانتتىق قولداۋ ەتنوسارالىق كەلىسىم مەن بىرلىكتى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى. ايدا بالاەۆا وسى ماسەلەنىڭ قۇقىقتىق قامتاماسىز ەتىلۋىن پىسىقتاۋ قاجەتىن ايتتى.

جالعان اقپاراتپەن كۇرەسۋ جانە اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن «ماسس-مەديا تۋرالى» جاڭا زاڭ قابىلداندى. وتكەن جىلى ونلاين-پلاتفورمالاردا زاڭنامانى بۇزعان 67 مىڭنان استام فاكتى انىقتالىپ، 18 مىڭنان استام ماتەريال جويىلدى. مينيسترلىك جۋرناليستەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ، مەديا ساۋاتتىلىقتى كوتەرۋ جانە فاكتچەكينگ بويىنشا ترەنينگتەر ۇيىمداستىرۋدى قولعا الدى.

2025 جىلى ورتالىق ازيا مەديافورۋمى وتەدى، وندا مەديا سالاسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تالقىلانباق.

تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىت – كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ. مەملەكەت باسشىسى تاياۋدا كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى قولداۋ جانە دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭعا قول قويدى. ەندى كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ قورى جۇمىسىن باستايدى. ءار وڭىردە كرەاتيۆتى حابتار اشىلۋدا. بۇگىندە رەسپۋبليكا بويىنشا 12 كرەاتيۆتى ورتالىق جۇمىس ىستەيدى، ال 2025 جىلى تاعى 8 ورتالىق اشۋ جوسپارلانعان.

مينيسترلىك مادەنيەت سالاسىنداعى ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋدا. 2024 جىلى ەل وڭىرلەرىندە مادەنيەت نىساندارىنا قاتىستى 255 جوندەۋ جانە 45 قۇرىلىس جۇمىستارى اياقتالدى.

ۇلتتىق مۋزەي، مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى دراما تەاترى، ناتاليا ساتس اتىنداعى تەاتر جانە باسقا دا مادەنيەت نىساندارىندا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.

ءسوز سوڭىندا، مينيستر 2025 جىلعا ارنالعان اۋقىمدى جوسپارلاردى ىسكە اسىرۋدا بارلىق سالا ماماندارىن، قوعامدىق كەڭەستەر مەن جۋرناليستەردى بەلسەندى قاتىسۋعا شاقىردى.

«حالىقتىڭ بىرلىگىن نىعايتىپ، ەلىمىزدىڭ تۇراقتى دامىتۋ –بارشامىزعا ورتاق مۇددە. ەندەشە، ورتاق ماقسات جولىندا بىرلەسە قىزمەت ەتە بەرەيىك»، – دەدى ايدا بالاەۆا.

Abai.kz