قىتاي مەن قازاقستان رەسەيدى تولىعىمەن اينالىپ وتەتىن ەۋروپاعا جاڭا تەمىرجول باعىتىن ىسكە قوستى. بۇل سوعىس پەن سانكتسيالاردىڭ رەسەيدى سەنىمسىز سەرىكتەسكە اينالدىرعانىنىڭ تاعى ءبىر دالەلى. قىتاي مەن قازاقستان جۇكتەردى رەسەيدى اينالىپ ءوتىپ ەۋروپاعا جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا تەمىرجول باعىتىن ىسكە قوستى، دەپ حابارلادى سەيسەنبىدە «قازاقستان تەمىر جولى» ءباسپاسوز قىزمەتى.

بۇل ماسكەۋدىڭ ترانزيتتىك سالماعىنا اۋىر سوققى، ويتكەنى بۇرىن نەگىزگى لوگيستيكالىق ارتەريا رەسەي اۋماعى ارقىلى ءوتىپ، تابىس پەن ساياسي ىقپالدى قامتاماسىز ەتەتىن. قازىر قىتاي رەسەيگە تاۋەلدى بولعىسى كەلمەيتىنىن اشىق كورسەتۋدە، ال رەسەيدىڭ رەسمي سەرىكتەسى بولىپ تابىلاتىن قازاقستان ماسكەۋدىڭ قاتىسۋىنسىز جاڭا كولىك ءدالىزىن اشۋ ارقىلى شىن مانىندە پەكينمەن بىرگە وينادى.

العاشقى پويىز قىتايدىڭ چەندۋ قالاسىنان قازاقستان، تۇركىمەنستان، يران جانە تۇركيا ارقىلى پولشانىڭ لودز قالاسىنا جول تارتتى. بولجالدى جول ءجۇرۋ ۋاقىتى 40 كۇن، بۇل مارشرۋتتى رەسەيلىك ترانزيتكە ناقتى بالاما ەتەدى. جوبا China Railway Container Transport (CRCT) كومپانياسىمەن بىرلەسىپ جۇزەگە اسىرىلدى.

بۇل رەسەيگە تيگەن جالعىز سوققى ەمەس. قىتاي رەسەيدى لوگيستيكالىق تىزبەكتەردەن تولىعىمەن الىپ تاستاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تاعى ەكى باعىتتى بەلسەندى دامىتۋدا. ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك جولى (تير) – قازاقستان، كاسپي تەڭىزى، ءازىربايجان جانە گرۋزيا ارقىلى. قىرعىزستان مەن وزبەكستان ارقىلى وتەتىن تەمىرجول – ودان كەيىن جۇك كاسپي تەڭىزى مەن تۇركيا ارقىلى ەۋروپالىق وداققا وتەدى. بۇل رەسەيدىڭ لوگيستيكادا سەنىمسىز عانا ەمەس، قاجەتسىز سەرىكتەسكە اينالىپ بارا جاتقانىن بىلدىرەدى.

Jamestown Foundation قورىنىڭ ساراپشىلارى: «رەسەي ارقىلى وتەتىن جول قاۋىپتى» دەپ سانايدى. ۋكرايناداعى سوعىس، سانكتسيالار مەن تۇراقسىزدىققا بايلانىستى رەسەي ارقىلى وتەتىن لوگيستيكا كەز كەلگەن ۋاقىتتا بوگەلىپ قالۋى مۇمكىن، قىتاي ءۇشىن ەۋروپا مەن پارسى شىعاناعىنا تۇراقتى باعىتتاردىڭ بولۋى ماڭىزدى. ورتالىق ازياداعى Due Diligence  ساراپشىسى الىشەر يلحاموۆ: «ماسكەۋ بولىپ جاتقان جاعدايعا ريزا ەمەس، بىراق ول ەشتەڭە ىستەي المايدى»، - دەيدى. ول قىتايمەن قارىم-قاتىناستى بۇزباۋ ءۇشىن رەسەي بۇل جوبانى سىناي دا المايتىنىن اتاپ كورسەتەدى.

رەسەي ماڭىزدى ترانزيتتىك كىرىستەرىن جوعالتادى: رەسەي ارقىلى وتكەن قىتاي جۇك اعىنى جاڭا باعىتتارعا اۋىستىرىلۋدا. ماسكەۋ بۇدان بىلاي ازيا مەن ەۋروپا اراسىنداعى لوگيستيكانى باقىلاۋدا ۇستامايدى، بۇل ساياسي قىسىم رىچاگى قازىر قازاقستان، قىتاي جانە تۇركيانىڭ قولىندا.

رەسەيدىڭ رەسمي وداقتاستارى وزدەرىنىڭ ناقتى ۇستانىمدارىن كورسەتەدى: ولار قولداۋدىڭ ورنىنا رەسەيدىڭ جاھاندىق ساۋدادان تىس قالدىراتىن بالاما جولداردى ازىرلەۋدە. رەسەي اقىرى يزگوي - مەملەكەتكە اينالىپ بارادى جانە ونىڭ سەرىكتەستەرى كرەملگە «ارقاسىنان پىشاق» بولسا دا، ونى اينالىپ ءوتۋ جولدارىن ىزدەيدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ،

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى

Abai.kz