ءومىرجان ابدىحالىقۇلى. سوتتالعان بەكتۇرعانوۆتىڭ جازۋشىلار وداعى مۇشەلىگىنەن شىعارىلۋى سوۆەت زامانىن ەسكە ءتۇسىردى
قازاقستان جازۋشىلار وداعى جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ءوز قاتارىنان شىعارىپ تاستادى. باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمىنە «سىبايلاسقان جەمقورلىققا قاتىسى بار» دەپ كىنالاعان ونىڭ بۇرىنعى كەڭەسشىسى بەكتۇرعانوۆ بيىل جازدا ەكى رەت قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلىپ، جيىنى 4 ءتورت جىلعا سوتتالعان بولاتىن.
جىعىلعانعا جۇدىرىق
باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆ ءوزىن سىبايلاسقان جەمقورلىققا قاتىسى بار دەپ ايىپتاعان بۇرىنعى كەڭەسشىسىنىڭ ۇستىنەن سوتقا شاعىم تۇسىرگەن بولاتىن. سونىڭ نەگىزىندە اكىمگە جالا جاپقانى ءۇشىن ايىپتى دەپ تانىلىپ، سوتتالعان جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ىزىنشە قازاقستان جازۋشىلار وداعى دا ءوز قاتارىنان الاستاعاندى ءجون دەپ شەشتى.
قىركۇيەكتىڭ 2 كۇنى وتكەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ كەزەكتى سەكرەتاريات ءماجىلىسىنىڭ شەشىمىمەن جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆ وداق مۇشەلىگىنەن شىعارىلعانى تۋرالى اقپارات «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ 4 قىركۇيەك كۇنگى №38 سانىندا باسىلدى. وندا: «سەكرەتاريات ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالانعان جانە جەرگىلىكتى جەرلەردەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسى توراعاسىنىڭ
قازاقستان جازۋشىلار وداعى جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ءوز قاتارىنان شىعارىپ تاستادى. باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمىنە «سىبايلاسقان جەمقورلىققا قاتىسى بار» دەپ كىنالاعان ونىڭ بۇرىنعى كەڭەسشىسى بەكتۇرعانوۆ بيىل جازدا ەكى رەت قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلىپ، جيىنى 4 ءتورت جىلعا سوتتالعان بولاتىن.
جىعىلعانعا جۇدىرىق
باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆ ءوزىن سىبايلاسقان جەمقورلىققا قاتىسى بار دەپ ايىپتاعان بۇرىنعى كەڭەسشىسىنىڭ ۇستىنەن سوتقا شاعىم تۇسىرگەن بولاتىن. سونىڭ نەگىزىندە اكىمگە جالا جاپقانى ءۇشىن ايىپتى دەپ تانىلىپ، سوتتالعان جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ىزىنشە قازاقستان جازۋشىلار وداعى دا ءوز قاتارىنان الاستاعاندى ءجون دەپ شەشتى.
قىركۇيەكتىڭ 2 كۇنى وتكەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ كەزەكتى سەكرەتاريات ءماجىلىسىنىڭ شەشىمىمەن جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆ وداق مۇشەلىگىنەن شىعارىلعانى تۋرالى اقپارات «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ 4 قىركۇيەك كۇنگى №38 سانىندا باسىلدى. وندا: «سەكرەتاريات ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالانعان جانە جەرگىلىكتى جەرلەردەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسى توراعاسىنىڭ
اتىنا كەلىپ تۇسكەن حاتتارعا سايكەس جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى قىلمىستىق ءىس ارەكەتتەرىنە بايلانىستى ۇيىم مۇشەلىگىنەن شىعارۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى» دەپ جازىلعان.
بۇل ماسەلەگە قاتىستى ازاتتىق راديوسىنا بەرگەن تۇسىنىكتەمەسىندە قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باسقارما توراعاسى نۇرلان ورازالين جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ۇيىم مۇشەلىگىنەن شىعارۋ وداقتىڭ جارعىسىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلعانىن جەتكىزدى.
- ونىڭ كەتكەندىگى جارعىعا سايكەس بولعان نارسە عوي. ءبىتتى. ايتىلدى. ءىستى بولىپ جاتىر ەكەن سوعان بايلانىستى كەتتى. باسقا ەشتەڭە ايتپايمىن، - دەدى نۇرلان ورازالين ازاتتىق تىلشىسىنە.
ايتكەنمەن، جازۋشىلار وداعىنىڭ بۇل شەشىمى قالامگەرلەر اراسىندا ەكىۇداي پىكىر تۋعىزىپ وتىر. وداقتىڭ مۇشەسى، اقىن مىرزان كەنجەباي الپامىس بەكتۇرعانوۆتى ازامات رەتىندەگى پىكىرى مەن كوزقاراسى جانە ۇستانىمى ءۇشىن جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەلىگىنەن شىعارۋعا اتالمىش وداق باسشىلارىنىڭ قۇقى جوق دەپ ەسەپتەيدى. ونىڭ ويىنشا، قوعامنىڭ ءمىنىن، قوعامنىڭ بويىنداعى سىرقاتىن ايتۋ - قالامگەردىڭ مىندەتى.
- انا جاقتا سوت الپامىس بەكتۇرعانوۆتىڭ سوتتالۋ مەرزىمىنە ۇستەمە قوسىپ جاتسا، مىنا جاقتا ونى جازۋشىلار وداعىنان شىعارىپ جاتقانى دۇرىس ەمەس. بۇل جازۋشىلار وداعى باسشىلارىنىڭ ساياسي قاتەلىگى. كەرەك دەسەڭىز، بۇل كۇلكىلى جاعداي. قازىر جۇرتتىڭ ىشىندە جازۋشىلار وداعى - «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ بەيرەسمي بولىمشەسى دەگەن اڭگىمە بار. مەن ءوزىم دە سول جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسىمىن عوي. بىراق، قوعامدىق ۇيىم رەتىندە جازۋشىلار وداعى تاۋەلسىز قوعامدىق پانا بولۋى كەرەك ەدى. الايدا، جازۋشىلار وداعى بيلىكتىڭ سويىلىن سوعىپ وتىر. شىنى وسى، - دەدى مىرزان كەنجەباي.
«بەكتۇرعانوۆ جازۋشى دەگەن اتقا لايىق ەمەس»
ايتسە دە، جازۋشىلار وداعى مۇشەلەرىنىڭ اراسىندا الپامىس بەكتۇرعانوۆتىڭ قىلمىستىق ىستەرى بۇكىل قالامگەر قاۋىمىنىڭ ابىرويىنا داق ءتۇسىرۋى مۇمكىن دەپ سانايتىندار دا بار. جازۋشى وقىرماندى ىزگىلىككە، جاقسىلىققا ۇندەيتىن، سوعان تاربيەلەيتىن ادام بولعاندىقتان ونىڭ قىلمىستىق ءىس-ارەكەتتەرى وعان جازۋشى رەتىندە ابىروي اپەرمەيدى دەيدى اقىن سەرىكجان قاجي.
- الپامىس بەكتۇرعانوۆ تۋراسىنداعى ماسەلە قالامگەرلەردىڭ ابىرويىنا تۇسكەن داق دەپ ەسەپتەيمىن. ول تۋرالى ءباسپاسوز بەتىندەگى ماتەريالداردى قاراپ وتىرساڭىز، ول قىلمىستىق ارەكەتتەرمەن دە اينالىسقان. ۇلكەن شىعارماشىلىق ءۇي رەتىندە بەرىلگەن ءۇيدى ءوزىنىڭ اتىنا جەكەشەلەندىرىپ، سونان سوڭ ونى ساۋداعا شىعارعان. مۇنداي ادام جازۋشىمىن دەپ قاي جەردەن دە ابىروي تاپپايتىنى بەلگىلى. جۇرت اراسىندا مۇنداي ادامدار قالاي جازۋشى بولىپ ءجۇر، قالاي وداقتىڭ مۇشەسى بولىپ وتىر دەگەن پىكىر قالىپتاسۋى دا مۇمكىن. مۇنداي نارسەلەردەن قالامگەرلەر سىرت بولۋى ءتيىس. وسى تۇرعىدان الپامىس بەكتۇرعانوۆتىڭ وداقتىڭ مۇشەلىگىنەن شىعارىلۋى دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن. ءوزىنىڭ جەكە مۇددەسىن ءبىرىنشى ورىنعا قويعان ادام قالامگەر دەگەن اتقا لايىق ەمەس. مۇنداي ءىس-ارەكەتتەر قالامگەر ءۇشىن كەشىرىلمەيدى دەپ ويلايمىن، - دەدى سەرىكجان قاجي.
قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىسىنداعى بولىمشەسىنىڭ ديرەكتورى اقىن اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆا جازۋشى الپامىس
بەكتۇرعانوۆ وبلىس اكىمىنە جازىقسىز كۇيە جاققان دەگەن پىكىردە.
- بەكتۇرعانوۆ مىرزا وبلىس اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامەتوۆكە دالەل، دايەكسىز جالا جاپقان دەپ ەسەپتەيمىن. ول اكىمگە تاققان ايىبىنىڭ ەشبىرىن دالەلدەي المادى. بەكتۇرعانوۆتىڭ اكىمگە قارسى شىعۋىنىڭ استارىندا اكىمدى اشكەرە ەتۋ ەمەس، باسقا ءبىر ءوزىنىڭ قيتۇرقى مۇددەسى بولعانى انىق. مۇنداي ارەكەتتەرىمەن نەنى اڭساعانىن مەن بىلمەيمىن. الايدا، قازاقستان جازۋشىلار وداعى بەكتۇرعانوۆتىڭ ءىس-ارەكەتىن ادامگەرشىلىك قالىپقا سىيمايتىن ءىس دەپ باعالاپ، ياعني وداقتىڭ ىشكى جۇمىس تارتىبىنە ساي ەمەس دەپ تاۋىپ، ونى وداقتىڭ مۇشەلىگىنەن شىعاردى، - دەدى اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆا ازاتتىق تىلشىسىنە.
سونداي-اق، اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆا ءوز سوزىندە، باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆتى ايماقتاعى مادەنيەت پەن ادەبيەت سالاسىنداعى ازاماتتارعا ەرەكشە قامقورلىق كورسەتىپ كەلە جاتقان باسشى رەتىندە ايتىپ ءوتتى.
«ول جازۋشىلار وداعىن سىناعانداردىڭ بىرى ەدى»
اقىن مىرزان كەنجەبايدىڭ پىكىرىنشە، باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ءوز كەڭەسشىسىن سوتتاتقىزىپ جىبەرۋى، ال، جازۋشىلار وداعىنىڭ ونى مۇشەلىكتەن شىعارۋى - قازىرگى قوعامنىڭ ءىرىپ، شىرىگەنىنىڭ بەلگىسى. مىرزان كەنجەبايدىڭ بۇل وقيعانىڭ استارىندا وزگەشە ءبىر سىر بار دەگەن ويدا.
- ءبىز، 200-گە تارتا قالامگەر، جازۋشىلار وداعىنىڭ سوڭعى سەزىندە «جازۋشىلار وداعى مەرەيتويلار مەن قايتىس بولعان قالامگەرلەردى شىعارۋمەن عانا اينالىسىپ كەتتى. ەشقانداي جۇمىس ىستەپ وتىرعان جوق. بەلگىلى ءبىر ادامداردى عانا سىيلىققا ۇسىنادى، مۇنىڭ وزىندە جەرشىلدىك، رۋشىلدىق بار، سوندىقتان ءبىز، ءوزىمىز، جەكە بولىمشە اشامىز» دەگەن بولاتىنبىز. سونى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى وسى الپامىس بەكتۇرعانوۆ بولاتىن. سودان بەرى جازۋشىلار وداعىن سىناپ، جاعىمسىز ادام بولىپ كەلگەن الپامىس بەكتۇرعانوۆتى وداقتىڭ مۇشەلىگىنەن شىعارۋعا «مىلتىقتىڭ باسۋىنا قۇلاننىڭ قاسۋى ءدوپ» كەلىپ، مۇشەلىكتەن شىعارىپ تاستاپ وتىر، - دەدى مىرزان كەنجەباي.
جازۋشى مەن اكىم ءالى كۇنگە «نۇر وتاننىڭ» مۇشەلەرى
جازۋشىلار وداعى ءوز قاتارىنان شىعارىپ تاستاعان الپامىس بەكتۇرعانوۆ پرەزيدەنتتىك «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ دا مۇشەسى. ازىرگە ونى پارتيا قاتارىنان شىعارۋ ماسەلەسى ساياسي كەڭەستىڭ كۇن تارتىبىنە قويىلعان جوق دەپ جاۋاپ بەردى ازاتتىق راديوسىنىڭ ساۋالىنا «نۇر
وتان» پارتياسىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىستىق فيليالىنداعىلار.
«نۇر وتان» پارتياسىنىڭ باتىس قازاقستانداعى فيليالىن وبلىس اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆ باسقارادى.
الپامىس بەكتۇرعانوۆ «جەمقورلىق بىلىقققا ارالاسى بار» دەپ وبلىس اكىمى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆكە جاريا تۇردە جالا جاپقان دەپ تانىلىپ، تامىزدىڭ 13-ىندە سوت ۇكىمىمەن ءبىر جىلعا باس بوستاندىعىنان ايرىلعان بولاتىن.
ال 22 قىركۇيەكتە الپامىس بەكتۇرعانوۆ تاعى ءبىر قىلمىستىق ءىس بويىنشا جانە جاۋاپقا تارتىلىپ، جەمقورلىققا قاتىسى ءۇشىن سوت ونى ءۇش جىل مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىنداۋ تۋرالى ۇكىم شىعاردى.
الپامىس بەكتۇرعانوۆ «ورال ءوڭىرى» گازەتىنىڭ 2008 جىلعى 19 مامىر كۇنگى سانىندا جاريالانعان سۇحباتىندا: «جازۋشىلار وداعىنىڭ باتىس بولىمشەسىنىڭ باستىعى بولىپ مەن 1994 جىلى كەلدىم. وسى قىزمەتتە 2007 جىلعا دەيىن جاسادىم» دەگەن ەكەن. سونىمەن قاتار، الپامىس بەكتۇرعانوۆ 1988-1992 جىلدارى ارالىعىندا قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا ادەبي كەڭەسشى بولعان.
جازۋشى الپامىس بەكتۇرعانوۆ «جارقانات وپەراتسياسى»، «تۇرىڭىزدار، سوت كەلەدى»، «سەن كىمسىڭ» دەپ اتالاتىن حيكاياتتار كىتابى مەن «توپىراعىڭا تابىن» رومانىنىڭ اۆتورى.
"ازاتتىق" راديوسى