بۇگىن الماتىدا 2003 جىلى قوعامدىق ۇيىم رەتىندە قۇرىلعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ («قر ۇعا» رقب) جالپى جينالىسى ءوتءىپ، ول بويىنشا قر ۇعا رقب تاراتىلاتىن بولىپ شەشىلدى.

«قر ۇعا» رقب تاراتقان رەسمي اقپاراتتا:

«جيىن بارىسىندا ءبىراۋىزدان قر ۇعا رقب اكادەميكتەرىن قر پرەزيدەنت جانىنداعى قر ۇعا (جوعارى عىلىمي ۇيىم) قۇرامىنا ترانسفورماتسيالاۋ «قر ۇعا» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىن ۇيىم جارعىسىندا كورسەتىلگەن بارلىق تالاپتاردى ساقتاي وتىرىپ ەرىكتى تۇردە تاراتۋعا قاتىستى تاريحي شەشىم قابىلداندى. جالپى جينالىسقا قاتىسقان اكادەميكتەر ەلدىڭ عىلىمي الەۋەتىن ءبىر ورتالىققا شوعىرلاندىرۋدى كوزدەگەن ازاماتتىق ۇستانىمعا قولداۋ ءبىلدىردى.

بۇل شەشىم قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ قىزمەتىنە ۇقساس فۋنكتسيالاردىڭ قايتالانۋىن بولدىرماي، ونى جاڭا فورماتتاعى بىرەگەي ءارى ورنىقتى عىلىمي ورتالىق رەتىندە ەكى اكادەميا عالىمدارىنىڭ عىلىمي پوتەنتسيالىن بىرىكتىرىپ نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ەسكە سالا كەتەيىك، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى 2023 جىلى قۇرىلعان بولاتىن. سول كەزدەن باستاپ عىلىمدى تۇراقتى قارجىلاندىرۋ قامتاماسىز ەتىلىپ، اكادەميكتەردى اشىق سايلاۋ ءىسى جولعا قويىلدى. اكادەميا مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە، قازىرگى تاڭدا ول عىلىمدى ستراتەگيالىق تۇرعىدا دامىتۋدى، باسىم باعىتتاردى عىلىمي-تالدامالىق تۇرعىدا قولداۋدى، سونداي-اق حالىقارالىق اكادەميالىق قاۋىمداستىقپەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى قامتاماسىز ەتىپ كەلەدى. 2024 جىلى قابىلدانعان «عىلىم جانە تەحنولوگيالىق ساياسات تۋرالى» زاڭعا سايكەس، اكادەمياعا جوعارى عىلىمي ۇيىم مارتەبەسى بەرىلدى. الداعى ۋاقىتتا عىلىمي الەۋەتتەرىن بىرىكتىرگەن عىلىم اكادەمياسى حالىقارالىق دەڭگەيدە ءىرى عىلىمي جاڭالىقتارعا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك الدى، 2026 جىلى 1946 جىلدان باستاۋ الاتىن قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اكادەمياسىنىڭ 80 جىلدىق مەرەيتويى كۇتىلۋدە.

بۇعان دەيىن ۇلتتىق عىلىم جانە تەحنولوگيالار كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، «عىلىمى مىقتى ەلدىڭ مەملەكەتى دە قۋاتتى بولادى. عىلىمسىز ەل – قۇردىمعا كەتەدى. ال عىلىمى وزىق ەل كەز كەلگەن داعدارىستى ەڭسەرە الادى».

سالالىق مينيسترلىك قۇرىلعان ساتتەن باستاپ مەملەكەت باسشىسى عىلىمنىڭ ەكونوميكاعا ىقپالىن كۇشەيتۋدى، ونى يننوۆاتسيالارمەن تىعىز بايلانىستىرۋدى، سونداي-اق ناقتى ءىس تىندىرۋعا باعىتتالعان عىلىمي ساياساتتى جولعا قويۋدى تاپسىرعان بولاتىن. 2023 جىلى جوعارى ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2023–2029 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسى جانە «عىلىم جانە تەحنولوگيالىق ساياسات تۋرالى» جاڭا زاڭ قابىلداندى. سونىڭ ارقاسىندا جاس عالىمداردى قولداۋعا، ۋنيۆەرسيتەتتىك عىلىمدى دامىتۋعا، عىلىمي جاڭالىقتاردى كوممەرتسيالاندىرۋعا جانە وڭىرلەردەگى عىلىمي ينفراقۇرىلىمدى نىعايتۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنۋدە.

سوندىقتان قوعامدىق بىرلەستىكتىڭ جالپى جينالىسىندا قابىلدانعان بۇگىنگى شەشىم – عىلىمي ساباقتاستىقتى ساقتاۋ، عىلىمي قاۋىمداستىقتىڭ اۋىزبىرلىگىن ارتتىرۋ، عىلىم مەن ءوندىرىس اراسىنداعى بايلانىستى كۇشەيتۋ جولىنداعى ماڭىزدى قادام»، - دەپ جازىلعان.

Abai.kz