جەكسەنبى, 13 ءساۋىر 2025
46 - ءسوز 1551 0 پىكىر 9 ءساۋىر, 2025 ساعات 12:17

سكاز و نارودنوم باتىرە باۋىرجانە مومىشۋلى

سۋرەت: stan.kz سايتىنان الىندى.

24 اپرەليا 2022 گودا نا سايتە «كازينفورم» ۆىشلا ستاتيا پود نازۆانيەم «ارحيۆنىە دوكۋمەنتى و باۋىرجانە مومىشۋلى پەرەدالي كازاحستانۋ»، گدە گوۆوريتسيا سلەدۋيۋششەە:

«گوسۋدارستۆەننومۋ ۆوەننو - يستوريچەسكومۋ مۋزەيۋ پەرەدالي ۋنيكالنىە ارحيۆنىە دوكۋمەنتى ي ماتەريالى وب ۋچاستي ۆوينوۆ - كازاحستانتسەۆ ۆ بيتۆە زا موسكۆۋ. وب ەتوم پەرەداەت ميا «كازينفورم» سو سسىلكوي نا پرەسس - سلۋجبۋ مينيستەرستۆا وبورونى رك.

ۆ ناتسيونالنوم ۆوەننو - پاتريوتيچەسكوم تسەنترە سوستويالاس ۆسترەچا زامەستيتەليا مينيسترا وبورونى گەنەرال - لەيتەنانتا سۋلتانا كامالەتدينوۆا س دەلەگاتسيەي روسسيسكوگو يستوريچەسكوگو وبششەستۆا. ۆ حودە ۆسترەچي ستورونى وبسۋديلي سوۆمەستنىە مەروپرياتيا پو سوحرانەنيۋ پامياتي و گەرويزمە نارودا ۆ گودى ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوينى.

كاك سووبششالوس، ستارشي لەيتەنانت باۋىرجان مومىشۋلى ۆ دولجنوستي كومانديرا باتالونا 1073 - گو تالگارسكوگو سترەلكوۆوگو پولكا 316 - ي سترەلكوۆوي ديۆيزي (س نويابريا 1941 - 8 - يا گۆاردەيسكايا سترەلكوۆايا ديۆيزيا، 16 - يا ارميا، زاپادنىي فرونت) پري وبورونە موسكۆى ۋچاستۆوۆال ۆ 27 بوياح. ۆو ۆرەميا ۆتوروگو گەنەرالنوگو ناستۋپلەنيا ۆەرماحتا نا موسكۆۋ س 16 پو 18 نويابريا 1941 گودا باتالون ب. مومىشۋلى ۆ وترىۆە وت ديۆيزي گەرويچەسكي سراجالسيا نا ۆولوكولامسكوم شوسسە ۋ دەرەۆني ماتريونينو. ۋمەلوە رۋكوۆودستۆو كومباتا پوزۆوليلو نا 3 دنيا زادەرجات فاشيستوۆ نا داننوم رۋبەجە. پوسلە چەگو ستارشي لەيتەنانت مومىشۋلى ۆىۆەل باتالون يز وكرۋجەنيا بوەسپوسوبنىم. گەرويچەسكي بوەۆوي پۋت باتالونا پود كوماندوۆانيەم باۋىرجانا مومىشۋلى وپيسان ۆ حۋدوجەستۆەننو - يستوريچەسكوي كنيگە الەكساندرا بەكا «ۆولوكولامسكوە شوسسە». (https://www. inform. kz/ru/arhivnye - dokumenty - o - bauyrzhane - momyshuly - peredali - kazahstanu_a3926190? utm_source=yxnews&utm_medium=desktop)

كستاتي نا روسسيسكوم سايتە «ۆوەنحرونيكا. رۋ» ەست ستاتيا پود نازۆانيەم «گەنيالنايا تاكتيچەسكايا حيتروست كومباتا ۆ بيتۆە زا موسكۆۋ - ۆىۆەل باتالون يز وكرۋجەنيا بەز پوتەر (2021)»، گدە گوۆوريتسيا سلەدۋيۋششەە: «نەمتسى نە سرازۋ پونيالي، چتو زا ستراننىي بەزمولۆنىي ستروي ۆىدۆيگاەتسيا يز لەسا. كراسنوارمەيتسى شلي مەدلەننو ي، بىت موجەت، فاشيستى پرينيالي يح زا ودنۋ يز سۆويح چاستەي. نو وبو ۆسيوم پو پوريادكۋ.

ۆ وكتيابرە 1941 گودۋ پروتيۆنيك ستياگيۆال كرۋپنىە سيلى دليا رەشيتەلنوگو ناستۋپلەنيا نا موسكۆۋ. كوماندير باتالونا 1073 - گو تالگارسكوگو سترەلكوۆوگو پولكا باۋىرجان مومىشۋلى، رازگليادىۆال ۆ بينوكل دوروگۋ. ەگو باتالون بولەە سۋتوك ناحوديلسيا ۆ وكرۋجەني ي ۆەل بوي ۆ وترىۆە وت وستالنىح ۆويسك، ا تەپەر لەسنىمي تروپامي ۆىحوديل نا ۆوستوك ي ۆوت پرەگرادا - پروگالينا س كيلومەتر دلينوي، ناسىششەننايا نەمەتسكيمي ۆويسكامي.

ەيو نادو پرويتي ي يسچەزنۋت ۆ پروتيۆوپولوجنوي ستەنە لەسا. كاك ەتو سدەلات؟ سنيات پۋلەمەتى س دۆۋكولوك، رازۆەرنۋت پۋشكي ي دات بوي؟ دا ۆوت س بوەپريپاسامي تۋگو، تولكو ۆينتوۆوچنىح پاترونوۆ منوگو. جدات نوچي توجە نەلزيا - نەمتسى ۋجە ۋستانوۆيلي، چتو سوۆەتسكي باتالون، چتو پوسلەدنيە سۋتكي ۆەل س نيمي بوي، پوكينۋل سۆوە راسپولوجەنيە ي دۆيجەتسيا نا ۆوستوك. نە پرويدەت ي چاسا كاك ەتا ينفورماتسيا دوستيگنەت ۆويسك ۋ دوروگي. نادو پرورىۆاتسيا نەمەدلەننو - پوكا نەمتسى ني و چەم نە زنايۋت.

موجنو پويتي ۆ شتىكوۆۋيۋ، نو نەمتسى راستەريايۋتسيا نەنادولگو. پوكا پرويدۋت پوۆوزكي، ارتيللەريا، وبوز س رانەنىمي، وني وپومنياتسيا ي سوجمۋت س وبەيح ستورون - پريدەتسيا پريكرىۆات وتحود پۋلەمەتچيكامي. پريچەم كوگدا پرويدەت ۆەس باتالون، ليۋدەي يز پريكرىتيا ۋجە نيكتو نە سپاسەت. كوماندير نا تو ي گلاۆنىي، چتوبى رەشات تاكيە زاداچي. مومىشۋلى پوسترويل ۆەس باتالون ۆ ودنۋ شەرەنگۋ رومبوم، ۆنۋتري كوتوروگو رازمەتيل ۆسە وبوزى. سولداتى شلي مەدلەننو، نە رازرۋشايا ستروي. ي كوگدا نەمتسى زاپودوزريلي نەلادنوە - مومىشۋلى سكوماندوۆال "وگون!". پەرۆىي زالپ ناكرىل فاشيستوۆ. پرودولجەنيە ۆ ۆيدەو». (https://voenhronika. ru/publ/vtoraja_mirovaja_vojna_sssr_khronika/genialnaja_takticheskaja_khitrost_kombata_v_bitve_za_moskvu_vyvel_batalon_iz_okruzhenija_bez_poter_2021/22 - 1 - 0 - 9746? utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen. yandex. com)

ۆسە پرەكراسنو زنايۋت ۆەليكوگو كازاحسكوگو باتىرا - گەرويا ۆتوروي ميروۆوي ي ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوين، كوتورىي ەدينستۆەننىي پري زۆەرسكوم ديكتاتورسكو - پرەستۋپنوم ستالينسكوم رەجيمە سوحرانيل ي س گوردوستيۋ نوسيل سۆويۋ فاميليۋ – باۋرجانا مومىش - ۋلى. يمەننو ون سىگرال ودنۋ يز كليۋچەۆىح ي گلاۆنىح رولەي ۆ بيتۆە زا موسكۆۋ وسەنيۋ - زيموي 1941 - 1942 گگ. دۋمايۋ، نەت نادوبنوستي زانوۆو وپيسىۆات ەگو پويستينە وگرومنىي ي بەستسەننىي ۆكلاد ۆ وبورونۋ ي زاششيتۋ موسكۆى وت فاشيستسكيح زاحۆاتچيكوۆ، ۆەد ون ي ەگو ديۆيزيا (پانفيلوۆ ۋجە ۆ وكتيابرە 1941 گودا پوگيب) سپاسلي ستوليتسۋ سسسر ي ساموگو ستالينا وت پوزورنوگو ي چۋدوۆيششنوگو پوراجەنيا وت گيتلەرا ي فاشيستكوي گەرماني.

مالو كتو زناەت، چتو ەششە دالەكوم 1963 گودۋ ۆ يسپانويازىچنىح گازەتاح بىلو وپۋبليكوۆانو ينتەرۆيۋ ليدەرا كۋبينسكوي رەۆوليۋتسي، ا زا ودنو ي ودنوگو يز سامىح يزۆەستنىح ليۋدەي ناشەگو ۆرەمەني فيدەليا كاسترو. سرەدي منوگيح دوۆولنو تراديتسيوننىح ي پريۆىچنىح ۆوپروسوۆ ۆىدەليلسيا ودين: «كوگو يز گەروەۆ ۆتوروي ميروۆوي ۆوينى ۆى موگلي بى نازۆات سۆويم كۋميروم؟». كاسترو بىل كنيگوچەەم ي يمەل وگرومنۋيۋ ستراست ك كنيگام. ودناجدى ۆ ەگو رۋكي پوپالاس پوۆەست الەكساندرا بەكا «ۆولوكولامسكوە شوسسە» و پودۆيگە 8 - ي گۆاردەيسكوي پانفيلوۆسكوي ديۆيزي. ودنيم يز گلاۆنىح گەروەۆ ەتوي كنيگي ياۆليالسيا، سەيچاس مالو كومۋ ۆ سنگ يزۆەستنىي سوۆەتسكي وفيتسەر يز كازاحستانا باۋىرجان مومىش - ۋلى، ەگو - تو ون ي نازۆال سۆويم گەروەم. مولودوي وفيتسەر باۋىرجان مومىش - ۋلى پوشيول سلۋجيت ۆ كراسنۋيۋ ارميۋ ەششيو زا نەسكولكو لەت دو ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي. زا ەتو ۆرەميا ون ۋسپەل وتۋچيتسيا نا وفيتسەرا - ارتيللەريستا، پرينيال ۋچاستيە ۆ بوياح نا دالنەم ۆوستوكە س ياپونسكوي ارميەي، ۋچاستۆوۆال ۆ پوحودە ۆ بەسسارابيۋ. پوسلە وتپراۆيلسيا سلۋجيت ۆ الماتى، گدە ەگو ي زاستالا ۆتورايا ميروۆايا ۆوينا.

وسەنيۋ 1941 گودا ون پوپروسيلسيا نا فرونت دوبروۆولتسەم، كاك راز ۆ ەتو ۆرەميا ۆ گورودە فورميروۆالاس 316 - سترەلكوۆايا ديۆيزيا. ۋجە نا ەتاپە سوزدانيا پرەدپولاگالوس، چتو ەتو پودرازدەلەنيە بۋدەت ودنيم يز سامىح بوەسپوسوبنىح – ۆ نەگو ناپراۆليالي ۆزروسلىح مۋجچين، يمەۆشيح پرەدستاۆلەنيە و ۆوينە، ۆسە وني بىلي دوبروۆولتسامي. مومىش - ۋلى بىل نازناچەن كومانديروم باتالونا. پەرۆوە جە نازناچەنيە ديۆيزي، گدە سلۋجيل باۋىرجان مومىش - ۋلى، گروزيلو ستات پوسلەدنيم – ۆوينسكۋيۋ چاست وتپراۆيلي نا زاششيتۋ پودستۋپوۆ ك موسكۆە. كوماندوۆانيە پونيمالو، چتو ناستۋپايۋششيە چاستي گيتلەروۆسكوگو ۆەرماحتا پروستو سمەتۋت 316 - يۋ، نو نەوبحوديمو بىلو ۋدەرجيۆات ستوليتسۋ دو پودحودا دالنەۆوستوچنىح چاستەي. دەلو وسلوجنيالوس تەم، چتو سوۆەتسكوە كوماندوۆانيە بۋكۆالنو زاپرەششالو يزۋچەنيە ۆ ارمي وبورونيتەلنىح كونتسەپتسي، پرەدپولاگالوس، چتو كراسنايا ارميا دولجنا پوبەجدات ناستۋپاتەلنىمي وپەراتسيامي نا چۋجوي زەملە. زا ينۋيۋ توچكۋ زرەنيا موجنو بىلو ليشيتسيا سۆوەي دولجنوستي.

كوماندير ديۆيزي گەنەرال پانفيلوۆ رازرابوتال تاكتيكۋ ۆەدەنيا سپيرالنىح بوەۆىح دەيستۆي. پو ەگو منەنيۋ، پري ۋسلوۆي چيسلەننوگو پرەۆوسحودستۆا ۆراگا، دەيستۆوۆات پريۆىچنىمي مەتودامي راۆنوسيلنو ساموۋبيستۆۋ. پانفيلوۆسكوي ديۆيزي پريشلوس دەرجات فرونت پروتياجيوننوستيۋ بولەە 40 كيلومەتروۆ، حوتيا پو ۆسەم نورماتيۆام ۆوەننوگو ۆرەمەني وبورونيات وني موگلي ليش 12 كيلومەتروۆ. ۆ تاكوي سيتۋاتسي ليۋبوي كونتسەنتريروۆاننىي ۋدار ۆراگا پرورۆال بى وبورونۋ. ۆ سۆيازي س ەتيم پانفيلوۆ پرەدلوجيل: پودرازدەلەنيۋ نە نۋجنو بىلو ۋسترايۆات تسەلىي وبورونيتەلنىي فرونت. ۆمەستو ەتوگو نۋجنو بىلو نانوسيت ۋدار پو دۆيجۋششەيسيا ۆراجەسكوي كولوننە، ي، پوسلە نەپرودولجيتەلنوگو بويا، ۋحوديت ۆ ستورونۋ وت ناستۋپايۋششەگو ۆراگا.

پوپۋتنو زا وتستۋپايۋششەي ديۆيزيەي ورگانيزوۆىۆاليس نەبولشيە زاسادى ي وچاگي سوپروتيۆلەنيا، كوتورىە زامانيۆالي ۆراگا ۆ ستورونۋ وتستۋپايۋششيح، پوپۋتنو زادەرجيۆايا. پوسلە توگو، كاك ۆراگ راستياگيۆالسيا، ديۆيزيا رەزكو مەنيالا ناپراۆلەنيە ي ۆنوۆ ۆوزۆراششالاس دليا ۋدارا پو وسنوۆنىم سيلام. تاكيە بەسپوكوياششيە ۋدارى سيلنو راستياگيۆالي سيلى ۆراگا، چتو زامەدليالو ەگو پرودۆيجەنيە. ۆ يتوگە ديۆيزيا نە تولكو ۆىجيلا، ۆوپرەكي ۆسەم پروگنوزام، نو ي سدەلالا ەتا گەرويچەسكي، زا چتو ي بىلا پەرەيمەنوۆانا ۆ 8 - يۋ گۆاردەيسكۋيۋ پانفيلوۆسكۋيۋ.

نەوبحوديمو زامەتيت، چتو گەنەرال پانفيلوۆ رازرابوتال ليش تەوريۋ، نو لۋچشە ۆسەح ۆ جيزن، ت. ە. ۆ پراكتيكۋ، ۆوپلوتيل ەيو يمەننو كومبات مومىش - ۋلى. ۆستۋپيۆ ۆ بوي ۆ سەرەدينە وكتيابريا 1941 گودا كومانديروم باتالونا، ۆ نويابرە ون ۋجە ۆوزگلاۆيل پولك، حوتيا تاك ي وستاۆالسيا ستارشيم لەيتەنانتوم7

و زناچيموستي ەگو زاسلۋگ موجنو سۋديت پو تومۋ، چتو وبورونيتەلنايا تەوريا پانفيلوۆا بىلا نازۆانا «سپيراليۋ مومىشۋلى». فاشيستسكي گەنەرال - پولكوۆنيك ەريح گەپنەر كوماندوۆال 4 - ي تانكوۆوي گرۋپپوي، ي يمەننو ەمۋ دوۆەلوس ستولكنۋتسيا س تاكتيكوي مولودوگو كازاحسكوگو باتىرا. ۆو ۆرەميا ناستۋپلەنيا ون ناپيشەت ۆ سۆويح دونەسەنياح گيتلەرۋ: «ديكايا ديۆيزيا (ت. ە. ديۆيزيا پانفيلوۆا - مومىش - ۋلى), ۆويۋيۋششايا ۆ نارۋشەنيە ۆسەح ۋستاۆوۆ ي پراۆيل ۆەدەنيا بويا، سولداتى كوتوروي نە سدايۋتسيا ۆ پلەن، چرەزۆىچاينو فاناتيچنى ي نە بوياتسيا سمەرتي».

«ديكوستيۋ» ەتوي كازاحستانسكوي ديۆيزي بىلو ليش تو، چتو وني نە بىلي زناكومى س فاشيستسكيمي پلانامي. ۆمەستو توگو، چتوبى گەرويچەسكي گيبنۋت پود گۋسەنيتسامي فاشيستسكيح تانكوۆىح ارماد، پولك مومىش - ۋلى ۆىبرال جيزن ي پوبەدۋ.

و تاكتيكە «ديكوگو» كازاحا موجنو سۋديت پو نەسكولكيم ەپيزودام. ۆ پەرۆىي جە سۆوي دەن نا فرونتە لەيتەنانت پرەدلوجيل كومانديرۋ پولكا سوزدات وترياد يز ستا دوبروۆولتسەۆ ي سوۆەرشيت س نيمي نوچنۋيۋ ۆىلازكۋ. س سوبوي ون ۆزيال تولكو سامىح وپىتنىح ي نوچيۋ پودوبرالسيا ك ودنوي يز دەرەۆەن، زانياتىح ۆراگوم. مەنشە چەم زا چاس بويا بىلو ۋنيچتوجەنو تري سوتني ۆراگوۆ.

پود دەميانسكوم پولكۋ مومىش - ۋلى دوۆەلوس ۆسترەتيتسيا س ديۆيزيەي سس «ميورتۆايا گولوۆا». ۆوينام پود كوماندوۆانيەم مومىش - ۋلى ۆنوۆ پرەدستويالو سرازيتسيا س چيسلەننو پرەۆوسحودياششيم ۆراگوم. تسەليۋ كازاحسكي باتىر ۆىبرال شەست پوسيولكوۆ، زانياتىح ۆراگوم. دۆادتسات وتريادوۆ، نا كوتورىە رازدەليلسيا پولك، پود پوكروۆوم نوچي پوپەرەمەننو اتاكوۆالي سرازۋ ۆسە تسەلي. كاك تولكو ۆراگ ورگانيزوۆىۆال وبورونى، وترياد وتستۋپال، ا چەرەز نەسكولكو مينۋت ۋجە درۋگوە وتدەلەنيە اتاكوۆالو دەرەۆنيۋ س درۋگوي ستورونى. ي تاكوي اد تۆوريلسيا نا ۆسەح شەستي ناپراۆلەنياح نەسكولكو چاسوۆ.

پروسلاۆلەننايا ديۆيزيا س گرومكيم نازۆانيەم دەرجالاس كاك موگلا، نو بىلا ۋۆەرەنا، چتو سدەرجيۆاەت گلاۆنوە ناستۋپلەنيە سوۆەتسكوي ارمي. نەمتسى ي نە پرەدپولاگالي، چتو ۆەدۋت بوي س ودنيم پوترەپاننىم پولكوم. زا نوچ پوتەري بويتسوۆ مومىش - ۋلى سوستاۆيلي 157 بويتسوۆ، ديۆيزيا سس نەدوسچيتالاس 1200 سولدات. باۋىرجان مومىش - ۋلى ۆسەگدا ۋدەرجيۆال ينيتسياتيۆۋ ۆ ناستۋپلەني. ودناكو پريحوديلوس ۋچيتىۆات ي سوۆرەمەننىە رەالي. پانفيلوۆتسى نە موگلي دات ودنو گەنەرالنوە سراجەنيە. پوسلە توگو، كاك وني رازبيۆالي ودنۋ نەمەتسكۋيۋ چاست، نا نيح ناكيدىۆالوس نەسكولكو درۋگيح. مومىش - ۋلى سو سۆويمي سولداتامي نەودنوكراتنو وكازىۆالسيا ۆ وكرۋجەني، نو كاجدىي راز پرورىۆالسيا، سوحرانيايا پري ەتوم سۆوي باتالون، پولك ي ديۆيزيۋ ۆ پولنوي بوەۆوي گوتوۆنوستي.

ناچال سۆوي لەگەندارنىي پۋت 30 - لەتني لەيتەنانت ۆ وكتيابرە 1941 كومباتوم، سپۋستيا مەسياتس ۋجە كوماندوۆال پولكوم، ۆ فەۆرالە ۆوزگلاۆيل سۆويۋ رودنۋيۋ ديۆيزيۋ، پري ەتوم تاك ي وستاۆالسيا ستارشيم لەيتەنانتوم. ليش سپۋستيا نەسكولكو مەسياتسەۆ ەمۋ ودنو زا ودنيم پريسۆويلي ۆنەوچەرەدنىە زۆانيا ۆپلوت دو پولكوۆنيكا. توگدا جە ەگو ۆىدۆينۋلي ك زۆانيۋ گەرويا سسسر، نو پوسلەدوۆال وتكاز. سۆوي ۆاريانت س يستوريەي س نە ناگراجدەنيەم زۆانيەم گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا ب. مومىش - ۋلى دال يزۆەستنىي سوۆەتسكي كازاحسكي پيساتەل ا. نۋرشايحوۆ ۆ سۆوەي كنيگە «يستينا ي لەگەندا»: كوگدا ستالين ناگراجدال زۆانيەم گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا رياد سوۆەتسكيح كومانديروۆ، ۆ ت. چ. ي مومىش - ۋلى، تو كوگدا ناستۋپيلا وچەرەد كازاحسكوگو باتىرا، ستالين پرويزنەس فاميليۋ «مومىشەۆ»، پوتوم پوۆتوريل «مومىشوۆ». ي توگدا ناش باتىر ۆستال ي وتۆەتيل: «مويا فاميليا – مومىش - ۋلى»، نا چتو ستالين سىرونيزيروۆال، چتو تاكوي فاميلي ۆ ەگو سپيسكە دليا ناگراجدەنيا نەت! نەسومنەننو، چتو ەتو بىلا بايكا - بىل، كوتورايا ۆو ۆرەميا ي پوسلە ۆوينى شيروكو بىلا راسپروسترانەنا ۆ كازاحسكوم نارودە.

نو ساموە گلاۆنوە – ناش ۆەليكي پولكوۆودەتس ي ۆوين باۋىرجان مومىش - ۋلى ۆسەگدا بىل پلوت وت پلوتي سۆوەگو كازاحسكوگو نارودا، ەگو يستيننو ناستوياششيم، پرەداننىم سىنوم، يستيننىم پاتريوتوم زەملي كازاحسكوي!!! ۆەد سمىسل ەتوي بىلي ۆ توم، چتو رادي زۆانيا گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا ناش ۆەليكي باۋكە نە پوشەل نا سمەنۋ فاميلي، ا موگ بى، ۆەد ەتو زۆانيە ۆ سسسر داۆالو وگرومنىە پرەيمۋششەستۆا ي لگوتى كاك سامومۋ گەرويۋ، تاك ي ەگو سەمە. ون وبلادال يستيننىم حاراكتەروم ناستوياششەگو باتىرا، گەرويا. سوسلۋجيۆتسى حاراكتەريزوۆالي ەگو ۆەسيولىم، جيزنەرادوستنىم چەلوۆەكوم، كوتورىي ۆسەگدا گوۆوريل پراۆدۋ.

ۆ ناچالە 1960 - ح گودوۆ ۆ گوستي ك زنامەنيتومۋ ۆوەناچالنيكۋ پريەحالا كۋبينسكايا دەلەگاتسيا، وكازالوس، چتو كاسترو پراكتيچەسكي نە راسستاۆالسيا س كنيگامي مومىش - ۋلى، نو وبسۋديت ۆسە تەمى زا ودين كوروتكي ۆيزيت بىلو نەۆوزموجنو، پوەتومۋ گەرويا ۆوينى پريگلاسيلي س وتۆەتنىم ۆيزيتوم نا كۋبۋ. ۆ 1963 گودۋ ەتو پريگلاشەنيە ۋدالوس وسۋششەستۆيت.

نا كۋبە مومىش - ۋلى تسەلىح 10 دنەي چيتال دليا كۋبينسكيح ۆوەننىح لەكتسي نا تەمۋ «ۆىحود يز وكرۋجەنيا بەز پوتەر» ي «ۆەدەنيە نوچنىح بويوۆ ۆ ناستۋپلەني».

وتمەتيم، چتو كنيگا «ۆولوكولامسكوە شوسسە» الەكساندرا بەكا ياۆلياەتسيا وبيازاتەلنوي كنيگوي ك پروچتەنيۋ دليا وفيتسەروۆ ارمي وبورونى يزرايليا. سوترۋدنيك ناتسيونالنوگو ينستيتۋتا پامياتي جەرتۆ ناتسيزما ي گەروەۆ سوپروتيۆلەنيا ارون شنەەر يز يزرايليا نا ۆسترەچە پرەزيدەنتا روسسي ۆلاديميرا پۋتينا س ۋچاستنيكامي وبششەروسسيسكوگو يستوريچەسكوگو سوبرانيا ۆ كرەملە، پروتسيتيروۆال سلوۆا گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا باۋىرجانا مومىشۋلى. ۆسترەچا سوستويالاس 22 يۋنيا 2016 گودا ي بىلا ورگانيزوۆانا روسسيسكيم ۆوەننو - يستوريچەسكيم وبششەستۆوم ي روسسيسكيم يستوريچەسكيم وبششەستۆوم. نا نەي وبسۋجداليس ۆوپروسى يستوريچەسكوي ناۋكي، رول يستوريچەسكوگو زنانيا ۆ رازۆيتي وبششەستۆا، پروبلەمى فالسيفيكاتسي يستوري.

ۆىستۋپايا پەرەد ۋچاستنيكامي ۆسترەچي، يستوريك ارون شنەەر زاترونۋل تەمۋ رولي ليتەراتۋرى ۆ ۆوسپيتاني پاتريوتيزما. «ۆ 1946 گودۋ نا يۆريت بىلا پەرەۆەدەنا كنيگا الەكساندرا بەكا «ۆولوكولامسكوە شوسسە». سوزداەتسيا نوۆوە گوسۋدارستۆو – مولودوە يزرايلسكوە گوسۋدارستۆو، ەتا كنيگا ۆرۋچاەتسيا كاجدومۋ وفيتسەرۋ يزرايلسكوي ارمي ۆمەستە س ورۋجيەم. ەتو بىلو نە تولكو ۋچەبنوە پوسوبيە، نو ي، كاك گوۆوريلي، رۋكوۆودستۆو ك دەيستۆيۋ. ي گەنەرال، بۋدۋششي ناچالنيك گەنشتابا يزرايلسكوي ارمي موتا گۋر، ۆ سۆويح ۆوسپومينانياح وپيسىۆاەت ودنۋ يستوريۋ، ۆ كوتوروي ون وبراششاەتسيا ك سۆويم بويتسام سو سلوۆامي كومباتا مومىش - ۋلى – ون سترويت يح نا پلاتسۋ ي چيتاەت گلاۆۋ يز ەتوي كنيگي، ي زاكانچيۆاەت سلوۆامي: «تى دۋماەش، تى وستاۆيل بوەۆىە پوزيتسي؟ نەت، تى سدال موسكۆۋ». ون گوۆوريت: «نا ەتوم يا پرەكراتيل چيتات، وتدال چەست، پوۆەرنۋلسيا ي ۋشيول. يا بىل ۋۆەرەن، چتو سولداتى موي مەنيا پونيالي». ۆوت وپيات ۋروك يستوري، درۋگايا ارميا، درۋگايا ۆوينا، نو كوتورايا ياۆلياەتسيا پريمەروم مۋجەستۆا، گەرويزما، نا چەم ۆوسپيتىۆالاس توگدا مولودايا يزرايلسكايا ارميا»، — سكازال ارون شنەەر. (https://sarbaz. kz/ru/world/istorik - iz - izrailya - protsitiroval - slova - bauyrgana - momyshuly - na - vstreche - s - putinym - 162031620/ سارباز © sarbaz. kz)

وچەن بولنو ي وبيدنو، چتو باۋرجانا مومىش - ۋلى ۆ سوۆەتسكوە ۆرەميا تاك ي نە پرەدستاۆيلي ك زۆانيۋ گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا؟! ني ستالينسكوە، ني حرۋششەۆسكوە، ني برەجنەۆسكوە سوۆەتسكوە رۋكوۆودستۆو. ەگو نە وتبلاگوداريلي پو سوۆەستي، پو سپراۆەدليۆوستي؟! ت. ە. ني پري ستالينە، ني پري حرۋششەۆە، ني پري برەجنەۆە، ني پري اندروپوۆە، ني پري چەرنەنكو ەتوت ۆوپروس داجە يمي نە راسسماتريۆالسيا ي كرەملەۆسكيم ۆلاستيتەليام بىلو ناپلەۆات نا تو، چتو سدەلال ۆەليكي باۋكە! پوسكولكۋ، ۆ يح يمپەرسكۋيۋ سحەمۋ يستوري ۆتوروي ميروۆوي ي ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوينى ون نە موگ ۆويتي، توگدا ي ستالين، ي درۋگيە – كتو وني؟! پروستو ۆلاستوليۋبتسى نيكچەمنىە!

ەسلي بى، ۆسە ەتي كرەملەۆسكيە ۆلاستوليۋبتسى بىلي نەمنوگو ۋمنەە، پودحوديلي پو گوسۋدارستۆەننومۋ، ي پونيمالي، چتو زناچيت دليا سسسر، گدە جيۆۋت بولەە 130 ناتسي ي نارودنوستەي تاكوي پودۆيگ، كوتورىي سوۆەرشيل ب. مومىش - ۋلى، تو ستالين ي درۋگيە دولجنى بىلي ودنيم پەرۆىح پريسۆويت ەتو زۆانيە «گەرويا سوۆەتسكوگو سويۋزا» ب. مومىش - ۋلى ي پودنيمات تاكيە پودۆيگي ي يح گەروەۆ، ۆوزداۆات دولجنوە يم پري يح جيزني! يمەننو يز - زا يح نەچەستنوگو، نەسپراۆەدليۆوگو وتنوشەنيا ك ليۋديام ي راسپالسيا سسسر!

كەريمسال جۋباتكانوۆ،

دوتسەنت كازاحسكوگو اگروتەحنيچەسكوگو يسسلەدوۆاتەلسكوگو ۋنيۆەرسيتەتا يم. س.سەيفۋللينا، كانديدات يستوريچەسكيح ناۋك

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

قايراۋلى قارا سەمسەر

ەسبولات ايدابوسىن 1838
انىق-قانىعى

ەۋروپاعا رەسەي اۋماعىنسىز شىعۋ جولى

اسحات قاسەنعالي 4646
46 - ءسوز

بىزگە بەيمالىم باراق حان

جامبىل ارتىقباەۆ 3685