قازاقستاندا 31 مامىر – اسا ماڭىزدى تاريحي كۇن. بۇل كۇن كەڭەستىك جۇيە كەزىندە ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان ميلليونداعان ادامداردى جانە 1930,1933, 1946 جىلدارداعى اشارشىلىقتان قازا بولعان ازاماتتاردى ەسكە الۋ كۇنى رەتىندە اتاپ وتىلەدى. 

كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ ساياساتىنىڭ سالدارىنان قازاق حالقى اسا اۋىر اشتىققا ۇشىرادى. دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، 2 ميلليوننان استام ادام، ياعني قازاق حالقىنىڭ شامامەن جارتىسى وپات بولدى نەمەسە شەتەلگە كوشىپ كەتتى. 

بۇل – قازاق حالقى تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن قاسىرەتتەردىڭ ءبىرى. 

بۇگىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان ءىس-شارادا ءسوز سويلەدى. «وتكەن عاسىردا كەڭەس وداعىنا قاراستى كوپتەگەن حالىق تالاي قيىندىقتى باستان وتكەردى. سونىڭ ىشىندە قازاق ەلى دە زوبالاڭ جىلداردىڭ تاۋقىمەتىن تارتتى. كۇشپەن ۇجىمداستىرۋ ناۋقانى كەزىندە مال-مۇلكىنەن ايىرىلدى. جۇرتىمىز الاپات اشتىقتان قىناداي قىرىلدى، كوپ ادام جان ساۋعالاپ، شەتەل اسىپ كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. ستاليندىك رەپرەسسيا كەزىندە ۇلتىمىزدىڭ زيالىلارى، ءبىلىمدى، كوزى اشىق ازاماتتار جاپپاي قۋدالاندى. مىڭداعان ادام حالىق جاۋى اتانىپ، اياۋسىز ازاپتالدى، سوتسىز اتىلدى. ۇلتىمىز از عانا ۋاقىت ىشىندە ءاليحان بوكەيحانوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆ، ساكەن سەيفۋللين، ءىلياس جانسۇگىروۆ سياقتى مىڭداعان ەڭ اسىل پەرزەنتتەرىنەن ايىرىلدى»، دەدى پرەزيدەنت.  

بۇل كۇن – اقتاڭداق بەتتەردى ەسكە ءتۇسىرىپ، وتكەن تاريحتان ساباق الۋ كۇنى. 

قۇربانداردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتىپ، ادىلەتسىزدىك پەن زۇلماتتى ۇمىتپاۋ ءۇشىن بەلگىلەنگەن. قازاقستاندا قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا ارنالعان الجير، كارلاگ مۇراجايلارى اشىلعان. 2020 جىلدان باستاپ ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلىپ، ءالى تولىق اقتالماعان قۇربانداردىڭ ەسىمدەرىن انىقتاۋ جۇمىستارى جالعاسىپ جاتىر.  

«قازاقستان اۋماعىندا گۋلاگ جۇيەسىنىڭ 11 لاگەرى ورنالاستى. «الجير» دە – ءدال سونداي قاسىرەتتى جەردىڭ ءبىرى. مۇندا جازىقسىز جالا جابىلعان 8 مىڭعا جۋىق ايەل قاماۋدا وتىرىپ شىققان. ولاردىڭ اراسىندا تۇرار رىسقۇلوۆ، سۇلتانبەك قوجانوۆ، تەمىربەك جۇرگەنوۆ، بەيىمبەت مايلين، سانجار اسفەندياروۆ سىندى ايگىلى تۇلعالاردىڭ جۇبايلارى بار.ء تول تاريحىمىزدىڭ اقتاڭداق بەتتەرىن اشۋ – اتا-بابالاردىڭ جانە كەيىنگى ۇرپاقتىڭ الدىنداعى قاستەرلى بورىشىمىز. سوڭعى جىلدارى بۇل باعىتتا ناقتى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. وسىدان 5 جىل بۇرىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلدى. كوپتەگەن ساراپشىلار مەن عالىمدار ءۇش جىل بويى تىنىمسىز ەڭبەك ەتتى. مەملەكەتتىك جانە مەكەمەلىك ارحيۆ قۇجاتتارى ەگجەي-تەگجەي زەرتتەلدى. ساياسي قۋعىنعا ۇشىراعان 300 مىڭنان استام ازامات اقتالدى. ەكى جارىم ميلليوننان استام ماتەريالدىڭ قۇپيا بەلگىسى الىنىپ تاستالدى. كوميسسيا زەرتتەگەن قۇجاتتار نەگىزىندە 72 تومدىق جيناق دايىندالدى. قۋعىن-سۇرگىن كەزىندە الاشوردا قايراتكەرلەرىنە قاتىستى قوزعالعان ىستەر 12 توم بولىپ جارىققا شىقتى. بۇل ەڭبەكتى ازىرلەۋ بارىسىندا بۇرىن ەش جەردە جاريا ەتىلمەگەن قۇجاتتار العاش رەت عىلىمي اينالىمعا ەنگىزىلدى. سونداي-اق پرەزيدەنت ءارحيۆىنىڭ جانىنان حح عاسىرداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇجاتتارىن زەرتتەۋمەن اينالىساتىن ارنايى ورتالىق اشىلدى. بۇرىن قۇپيا بولىپ كەلگەن 700 مىڭ قۇجات، ياعني قىلمىستىق ءىس وسى ورتالىققا تاپسىرىلدى. بۇل – شىن مانىندە، ەلىمىزدە بۇرىن-سوڭدى بولماعان وتە اۋقىمدى جۇمىس» ، دەدى مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە. 

ەسكە الۋ – ەستەن شىعارماۋ.تاريحتى ءبىلۋ – بولاشاقتى باعامداۋ. 

31 مامىر – قاسىرەتتى جىلداردىڭ كۋاسى، ازاتتىقتىڭ باعاسىن تۇسىنۋگە باستايتىن كۇن بولا بەرمەك. 

Abai.kz