قازۇۋ-دە مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە تۇراقتى دامۋ ماسەلەلەرى بويىنشا حالىقارالىق فورۋم ءوتتى

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار فاكۋلتەتى بازاسىندا «مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە تۇراقتى دامۋ: قىتاي مەن ورتالىق ازيا اراسىنداعى ديالوگ» اتتى حالىقارالىق فورۋم ءوتتى. 2025 جىلعى 28–29 مامىر كۇندەرى وتكەن فورۋم قىتاي، قازاقستان، تاجىكستان جانە قىرعىزستاننىڭ جەتەكشى ساراپشىلارىن، ديپلوماتتارىن جانە عالىمدارىن ءبىر الاڭعا بىرىكتىردى.

ءىس-شارا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى لانچجوۋ ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسە وتىرىپ، وڭىردەگى بىرقاتار جەتەكشى عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلدى.

سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما مۇشەسى، پرورەكتورى ابدراحمان تاسىباەۆ، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ الماتى قالاسىنداعى باس كونسۋلى تسزيان ۆەي، سونداي-اق گانسۋ پروۆينتسياسى اكىمشىلىگىنىڭ وكىلدەرى مەن قىتايدىڭ لانچجوۋ، شىڭجاڭ پەداگوگيكالىق، شانحاي ساياسي عىلىمدار جانە قۇقىق ۋنيۆەرسيتەتى، شەنسي ۋنيۆەرسيتەتى، فۋدان ۋنيۆەرسيتەتى جانە باسقا دا عىلىمي ورتالىقتارىنىڭ دەلەگاتسيالارى قاتىستى.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پرورەكتورى ابدراحمان تاسىباەۆ فورۋمنىڭ قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك بايلانىستاردى نىعايتۋعا ارنالعان ماڭىزدى پلاتفورما رەتىندەگى ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى. ول كوتەرىلگەن ماسەلەلەردىڭ ۇلتتىق ستراتەگيالىق دامۋدىڭ نەگىزگى اسپەكتىلەرىمەن تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، بۇل ءىس-شارانىڭ ەكى ەلدىڭ سىرتقى ساياسات جانە ەكونوميكالىق ستراتەگياسىنىڭ اجىراماس بولىگى ەكەنىنە توقتالدى.

قىتايدىڭ الماتىداعى باس كونسۋلى تسزيان ۆەي ءوز سوزىندە قىتاي مەن ورتالىق ازيا ەلدەرى ۇلتتىق جاڭعىرۋ اياسىندا ورتاق ماقساتتار مەن مۇددەلەردى بولىسەتىنىنە نازار اۋداردى. ول مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە تۇراقتى دامۋ سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتىپ، ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ جاڭعىرتۋعا دەگەن ۇمتىلىسىنا قۇرمەت ءبىلدىرىپ، قىتايدىڭ شىنايى سەرىكتەستىك نەگىزىندە دامۋ تاجىريبەسىمەن بولىسۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

لانچجوۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى شا يۋنچجۋن قىتاي مەن ورتالىق ازيا ەلدەرى، سونىڭ ىشىندە قازاقستان اراسىنداعى سەرىكتەستىك تۇراقتى دامۋ مەن وڭىرلىك ەكونوميكالىق وركەندەۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى ەكەنىن راستادى. ول ءبىلىم مەن عىلىمي جەتىستىكتەرمەن الماسۋ ءوزارا ارەكەتتەستىكتى تەرەڭدەتىپ، عىلىمي-تەحنيكالىق يننوۆاتسيالاردى دامىتۋعا جانە ورتاق بولاشاق قاۋىمداستىعىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتەتىنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. عالامدىق گەوساياسي احۋال جاعدايىندا عىلىم مەن تەحنولوگيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق ايماقتىق بايلانىستاردى نىعايتىپ، ءوڭىردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرادى.

فورۋم باعدارلاماسى اياسىندا پلەنارلىق وتىرىستار، تاقىرىپتىق سەكتسيالار مەن ساراپتامالىق پىكىرتالاستار ءوتتى. وندا قورشاعان ورتانى قورعاۋ سالاسىنداعى حالىقارالىق-قۇقىقتىق رەتتەۋ، مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ تسيفرلىق ترانسفورماتسياسى، جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن دامىتۋ جانە تۇراقتى دامۋدى قۇقىقتىق قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى قارالدى.

فورۋمعا قاتىسۋشىلار اكادەميالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە، بىرلەسكەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ىسكە قوسۋعا، ستۋدەنتتىك الماسۋدى دامىتۋعا جانە جاستاردى بۇۇ-نىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىن (تدم) جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەندى تارتۋعا ەرەكشە نازار اۋداردى.

فورۋمنىڭ وتكىزىلۋى ەۋرازيالىق كەڭىستىكتەگى عىلىمي جانە مادەني ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ جولىنداعى ماڭىزدى قادامعا اينالىپ، زاماناۋي حالىقارالىق زەرتتەۋ كۇن ءتارتىبىن قالىپتاستىرۋدا ۋنيۆەرسيتەتارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ ماڭىزدىلىعىن راستادى.

Abai.kz