كەڭەس زامانىندا قازاق جەرىنە سالىنعان بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ قۇرىلعانىنا 2-ماۋسىم كۇنى 70 جىل تولدى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ سالا ارداگەرلەرىن، عارىش ايلاعى تۇرعىندارىن قالانىڭ مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى. بۇل ايتۋلى داتاعا قالانىڭ اقىيەسى بىزدەن گورى تەرىستىك كورشىمىزدىڭ باسشىسى ەرەكشە نازار اۋداردى. ماۋسىمنىڭ ءبىرى كۇنى ۋكراين تارابى ءبىر داناسىنىڭ باعاسى قولىمىزدا ۇستاپ جۇرگەن ايفوننىڭ قۇنىنا دا جەتپەيتىن 114 درونمەن رەسەيدىڭ ءبىر داناسىنىڭ قۇنى 100 ميلليون دوللاردان اساتىن 41 ستراتەگيالىق جويعىش ۇشاقتارىن كۇل-تالقان ەتكەن ەدى.  كەلەسى كۇنى كرەمل قوجايىنى پۋتين ەلىن دۇرلىكتىرگەن شابۋىل جايىندا ەمەس، كەڭەس زامانىن، دەرجاۆا كەزىن ەسكە سالاتىن بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ قۇرىلعان كۇنىنە ۋاقىت ارناپ، ۇندەۋ جولدادى. استارى ايتپاسادا تۇسىنىكتى. وسى ورايدا ەسىمىزگە ماسكەۋدە 20 جىل تۇرعان ۆۆس ءجۋرناليسىنىڭ "پۋتين -  وتكەندە، قيالىنداعى كەڭەس زامانىندا ءومىر سۇرەتىن ادام" دەگەن سيپاتتاماسى ويىمىزعا ورالدى.

ال قازاق ءۇشىن بايقوڭىر دەسە، ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ "ادامعا تابىن جەر ەندى!" پوەماسى ەسكە تۇسەدى. ارداگەر اقىننىڭ ايگىلى تۋىندىسىنىڭ جازىلۋىنا رەسەي پرەزيدەنتى ماقتانىشپەن اتاپ وتكەن «بايقوڭىردان 1957 جىلى جەردىڭ العاشقى جاساندى سەرىگى ر-7 زىمىرانىنىڭ ۇشىرىلۋى،1961 جىلى 12 ساۋىردە يۋري گاگاريننىڭ تابانى ايعا ءتيىپ، عارىشقا ۇشقان العاشقى ادام اتانۋى سەبەپ بولعان ەدى. ونىمەن عانا توقتاپ قالماي 1963 جىلى العاشقى ايەل عارىشكەر ۆالەنتينا تەرەشكوۆا عارىشقا ۇشتى جانە 1971 جىلى الەمدەگى العاشقى «ساليۋت-1» وربيتالىق ستانتسياسى عارىشقا شىقتى، 1988 جىلى قايتا پايدالانۋعا بولاتىن «بۋران» كەمەسى ۇشىرىلدى. كەڭەستىك قالامگەرلەر مەن بۇرىنعى-سوڭعى باسشىلار مۇنداي عىلىمي جەتىستىكتەردىڭ ماقتاۋىن اسىرعانىمەن زاردابىن بەينەتقور قازاق حالقى مەن بايتاق دالاسى تارتتى. ءالى دە تارتىپ كەلەدى.

كەڭەس وداعى تاراعاننان كەيىن نۇرسۇلتان نازارباەۆ بايقوڭىردى رەسەيگە جالعا بەردى. نازارباەۆ داۋىرىندەگى عارىش سالاسىنداعى جەتىستىگىمىز رەتىندە توقتار، تالعات، ايدىن دەگەن ءۇش ورىس ءتىلدى قازاقتىڭ عارىشقا ۇشقانىن ايتۋعا بولادى. ءتۇبى جوق اسپان كەڭىستىگىندە قاڭعىپ جوعالعان KAZ SAT1, KAZ SAT2 ءالى كۇنگە حابار جوق. بۇگىنگى كۇننىڭ كوزىمەن قاراساق قازاقتىڭ عارىشقا ۇشۋى ەشقانداي عىلىمي ناتيجە ەمەس، نازارباەۆتىڭ قازاقتىڭ كوڭىلىن باۋراۋ، بيلىگىن ۇزارتۋ ءۇشىن جاساعان سانسىز ساياسي تاكتيكاسىنىڭ ءبىرى بولعانى انىق. وي كوزىمەن قاراساق عارىشقا كىم ۇشپاي جاتىر؟ يت تە، مىسىق تا، مايمىل دا، تىشقان دا سان رەت بارىپ كەلدى. عىلىمي سىناقتان ءوتتى. قازاقتىكى نە جەلىك ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

قورىتا كەلگەندە ايتارىمىز كەڭەس كەزىندە كوممۋنيستىك بيلىكتىڭ قۇدىرەتتىلىگىنىڭ كورىنىسى بولعان بايقوڭىر بۇگىندە سول كەلمەسكە كەتكەن قىزىل يمپەريانى قايتا قۇرۋدى ارمانداپ جۇرگەن رەسەي باسشىسى ءۇشىن دە جارناماعا جاراپ تۇر. بايقوڭىرمەن رەسەي دە، قازاقستان دا ماقتانۋعا قۇقىلى. بىراق جەر كىندىگىنە ورنالاسقان بايقوڭىر سوڭعى جىلدارى رەسەي ساياساتكەرلەرى ءجيى كوتەرە باستاعان اتالمىش "ورتاق تاريحتىڭ" نىشانىنا اينالىپ كەتپەسە ەكەن، ماقتاننىڭ ارتى وكىنىشكە ۇرىندىرماسا ەكەن دەگەن تىلەك بار كوپتە.

اbai.kz