قازاقستانداعى ەڭبەك نارىعى 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي بىرقالىپتى تۇراقتىلىق كورسەتىپ وتىر. Enbek.kz پورتالىندا قازان ايىندا 132 مىڭ بوس جۇمىس ورنى جاريالانعانىنا قاراماستان، سۇرانىس ءسال تومەندەپ، جۇمىس بەرۋشىلەر مەن ىزدەنۋشىلەر تاراپىنان بەلسەندىلىك ءبىرشاما باسەڭدەگەن. دەگەنمەن نەگىزگى ۇردىستەر ساقتالىپ، ەڭبەك نارىعىنداعى تەڭگەرىم بۇزىلعان جوق.

ءبىلىم بەرۋ سالاسى — جۇمىسپەن قامتۋدىڭ نەگىزگى درايۆەرى

قازان ايىندا بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ باسىم بولىگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا تيەسىلى بولدى – 41,1 مىڭ نەمەسە بارلىق ۇسىنىستىڭ 31%-ى. ودان كەيىن قىزمەت كورسەتۋ سالاسى (17,5 مىڭ) جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن الەۋمەتتىك قورعاۋ (11,7 مىڭ) ورنالاسقان. ياعني، بۇل ءۇش سالا بارلىق بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ شامامەن جارتىسىن قۇراپ، الەۋمەتتىك باعىتتاعى سەكتوردىڭ جۇمىسپەن قامتۋدى قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن دالەلدەپ وتىر.

سۇرانىس جاعىندا جۇمىس بەرۋشىلەر كوبىنە ورتا بىلىكتى مامانداردى ىزدەدى – 64,4 مىڭ بوس ورىن. جوعارى بىلىكتى جانە تومەن بىلىكتىلىك تالاپ ەتەتىن ماماندىقتار بويىنشا ۇسىنىستار كولەمى شامالاس بولدى. ىزدەنۋشىلەردىڭ تۇيىندەمەلەرى دە وسى قۇرىلىمدى قايتالايدى: ورتا بىلىكتى ماماندار – 47,7 مىڭ، جوعارى بىلىكتى – 40,6 مىڭ، تومەن بىلىكتىلىك كاتەگورياسى – 25,8 مىڭ تۇيىندەمە. بۇل ەڭبەك نارىعىنداعى سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيلەرى بويىنشا تەڭەسكەنىن كورسەتەدى.

وڭىرلىك ەڭبەك نارىعىنداعى بەلسەندىلىك

قازان ايىندا وڭىرلەر بويىنشا سۇرانىس پەن ۇسىنىس دەڭگەيى دە ءبىرشاما تەڭەستىرىلگەن. بوس جۇمىس ورىندارى ەڭ كوپ جاريالانعان ايماقتار – تۇركىستان وبلىسى (12 مىڭ), استانا قالاسى (11,4 مىڭ) جانە جامبىل وبلىسى (8,8 مىڭ). ال تۇيىندەمەلەر سانى بويىنشا تۇركىستان وبلىسى (13,4 مىڭ), استانا قالاسى (9,1 مىڭ) جانە قىزىلوردا وبلىسى (8,3 مىڭ) كوش باستادى. بۇل ايماقتاردا حالىق سانى كوپ جانە ەڭبەك نارىعى بەلسەندى دامۋدا.

جالپى، قازان ايىنداعى كورسەتكىشتەر ەڭبەك نارىعىنىڭ جازعى ماۋسىمنان كەيىن تۇراقتالعانىن، سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ وڭىرلەر مەن بىلىكتىلىك دەڭگەيلەرى بويىنشا تەڭ بولىنگەنىن بايقاتادى.

جالدامالى قىزمەتكەرلەر سانى ءوسىپ كەلەدى

ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2025 جىلدىڭ ءى توقسانىندا قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ءتۇرلى سالالارىندا 9 283,5 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلعان. ونىڭ ىشىندە 7 141 مىڭ ادام جالدامالى قىزمەتكەر (76,9%), ال 2 142,5 مىڭ ادام ءوز بەتىنشە جۇمىسپەن قامتىلعان. 15 جاستان جوعارى حالىق اراسىندا جۇمىسپەن قامتۋ دەڭگەيى 64,4%-عا جەتتى.

وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا جالدامالى قىزمەتكەرلەر سانى 116,2 مىڭ ادامعا وسكەن. بۇل رەسمي جۇمىسپەن قامتۋ ۇلەسىنىڭ كۇشەيۋىن جانە حالىقتىڭ تۇراقتى تابىسقا بەيىمدەلىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى.

جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ سالالىق قۇرىلىمى بويىنشا ەڭ كوپ ۇلەس ساۋدا سالاسىنا تيەسىلى – 17%. ودان كەيىن ءبىلىم بەرۋ – 13,4%، ونەركاسىپ – 12,5%، اۋىل شارۋاشىلىعى – 10,3%. 2025 جىلدىڭ ءىى توقسانىنداعى دەرەكتەر دە وسى ءۇردىستى راستايدى: جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ ىشىندە ساۋدا، ءبىلىم بەرۋ، ونەركاسىپ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى نەگىزگى ۇلەستى ساقتاپ تۇر.

جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ جاس قۇرىلىمى

جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ نەگىزگى ۇلەسى 35–44 جاس ارالىعىندا – بۇل بارلىق جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ 28%-ى. سونداي-اق 29–34 جانە 45–54 جاس ساناتتارى جالپى ەڭبەك نارىعىنىڭ 40%-ىن قۇرايدى. بۇل جاس توپتارى ەڭبەككە قابىلەتتى جانە تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ نەگىزگى بولىگىن قۇراپ وتىر.

وڭىرلىك تۇرعىدا جالدامالى قىزمەتكەرلەر ەڭ كوپ تىركەلگەن قالا – الماتى (985,8 مىڭ ادام). ال ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار تۇركىستان وبلىسىندا (378,2 مىڭ) جانە الماتى وبلىسىندا (233,7 مىڭ) شوعىرلانعان.

جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى جانە ەڭبەك ۋاقىتى

2025 جىلدىڭ ءىى توقسانىندا جۇمىسپەن قامتۋ دەڭگەيى 64,6%-دى، ال جۇمىس كۇشىنە شاققاندا 95,4%-دى قۇرادى. حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنىڭ ادىستەمەسىنە سايكەس، جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 4,6%-عا دەيىن تومەندەگەن. بۇل – ەڭبەك نارىعىنىڭ سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتى ەكەنىن بىلدىرەدى.

جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ جۇمىس ۋاقىتى دا شامالاس: ورتاشا ەسەپپەن اپتاسىنا ءبىر جۇمىسكەر 39 ساعات ەڭبەك ەتەدى، جالدامالى قىزمەتكەرلەر – 40 ساعات، ال ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار – 36 ساعات جۇمىس ىستەيدى.

جالپى العاندا، ەڭبەك نارىعىنداعى باستى ءوسىم ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا, سونداي-اق ساۋدا مەن ونەركاسىپ باعىتتارىندا بايقالىپ وتىر. جازعى ماۋسىمنان كەيىنگى بىرقالىپتى تۇراقتانۋ، وڭىرلەردەگى تەپە-تەڭدىك جانە كاسىبي دەڭگەيلەر بويىنشا سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ سايكەس كەلۋى ەڭبەك نارىعىنىڭ قارقىندى ءارى تۇراقتى دامىپ جاتقانىن كورسەتەدى.

Abai.kz