ايدوس سارىم. باۋىرلاس باشقۇرت ۇلتى دا ويانىپ كەلەدى!
وسىدان بىرەر اي بۇرىن «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى «رەسەي تۇرىك رەسپۋبليكالارىنىڭ سۋۆەرەنيتەتىنە شابۋىل باستادى» دەگەن ماقالا باسقان بولاتىن. وندا بىزدەر «رەسەي ءوزىنىڭ يمپەريالىق ساياساتىن ودان ءارى جۇرگىزۋدە. بۇل مەملەكەتتە بولىپ جاتقان ساياسي ۇردىستەردى «كونستيتۋتسيالىق توڭكەرىس» دەپ اتاۋعا بولادى. سەبەبى، بۇگىنگى رەسەي باسشىلىعى وسى ەلدىڭ كونستيتۋتسياسىندا بەكىتىلگەن فەدەراتيۆتىك جۇيەنى قايتا قاراپ، ءبۇرۇلتتى ۋنيتارلى مەملەكەتتى قۇرۋعا كىرىسىپ كەتكەن. وسى ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن كرەمل ەڭ الدىمەن وزدەرىنە قاۋىپتى سانالاتىن تۇرىك رەسپۋبليكالارىن، ياعني تاتارستان، باشقۇرتستان، ساحا جانە تۋۆانى اۋىزدىقتاۋعا باعىت الىپ وتىر. رەسەيدىڭ كونستيتۋتسيالىق سوتى جاقىندا ارنايى ۇيعارىم شىعارىپ، وسى رەسپۋبليكالاردان ءوز كونستيتۋتسيالارى مەن زاڭدارىنداعى «سۋۆەرەنيتەت» تۋرالى بارلىق باپتاردى الىپ تاستاۋدى تالاپ ەتتى...»، - دەپ باۋىرلاس حالىقتاردىڭ بولاشاعىنا دەگەن الاڭداۋشىلىعىمىزدى جاسىرماپ ەدىك.
ءدال سول ماقالامىزدى بىزدەر: «كرەملدىڭ «ەلىمىزدى كۇشەيتەمىز» دەگەن بۇگىنگى ۇراندارى رەسەيدىڭ مەملەكەتتىگىنە تەرىس اسەرىن تيگىزەدى. ۇلتتىق نامىسى، ءتىلى، ءدىلى، تاريحى بار ۇلتتار بۇنداي وكتەمدىك پەن استامشىلدىققا باسىن ماڭگى يە بەرمەيتىنى انىق. سوندىقتان دا وسىعان دەيىن باسىلىپ قالعان تاتار، باشقۇرت، ساحا، تۋۆا حالىقتارىنىڭ ۇلت-ازاتتىق كۇرەسى قايتا جانداناتىن سەكىلدى. لايىم سولاي بولسىن!»، - دەپ اياقتاپ ەدىك.
وسىدان بىرەر اي بۇرىن «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى «رەسەي تۇرىك رەسپۋبليكالارىنىڭ سۋۆەرەنيتەتىنە شابۋىل باستادى» دەگەن ماقالا باسقان بولاتىن. وندا بىزدەر «رەسەي ءوزىنىڭ يمپەريالىق ساياساتىن ودان ءارى جۇرگىزۋدە. بۇل مەملەكەتتە بولىپ جاتقان ساياسي ۇردىستەردى «كونستيتۋتسيالىق توڭكەرىس» دەپ اتاۋعا بولادى. سەبەبى، بۇگىنگى رەسەي باسشىلىعى وسى ەلدىڭ كونستيتۋتسياسىندا بەكىتىلگەن فەدەراتيۆتىك جۇيەنى قايتا قاراپ، ءبۇرۇلتتى ۋنيتارلى مەملەكەتتى قۇرۋعا كىرىسىپ كەتكەن. وسى ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن كرەمل ەڭ الدىمەن وزدەرىنە قاۋىپتى سانالاتىن تۇرىك رەسپۋبليكالارىن، ياعني تاتارستان، باشقۇرتستان، ساحا جانە تۋۆانى اۋىزدىقتاۋعا باعىت الىپ وتىر. رەسەيدىڭ كونستيتۋتسيالىق سوتى جاقىندا ارنايى ۇيعارىم شىعارىپ، وسى رەسپۋبليكالاردان ءوز كونستيتۋتسيالارى مەن زاڭدارىنداعى «سۋۆەرەنيتەت» تۋرالى بارلىق باپتاردى الىپ تاستاۋدى تالاپ ەتتى...»، - دەپ باۋىرلاس حالىقتاردىڭ بولاشاعىنا دەگەن الاڭداۋشىلىعىمىزدى جاسىرماپ ەدىك.
ءدال سول ماقالامىزدى بىزدەر: «كرەملدىڭ «ەلىمىزدى كۇشەيتەمىز» دەگەن بۇگىنگى ۇراندارى رەسەيدىڭ مەملەكەتتىگىنە تەرىس اسەرىن تيگىزەدى. ۇلتتىق نامىسى، ءتىلى، ءدىلى، تاريحى بار ۇلتتار بۇنداي وكتەمدىك پەن استامشىلدىققا باسىن ماڭگى يە بەرمەيتىنى انىق. سوندىقتان دا وسىعان دەيىن باسىلىپ قالعان تاتار، باشقۇرت، ساحا، تۋۆا حالىقتارىنىڭ ۇلت-ازاتتىق كۇرەسى قايتا جانداناتىن سەكىلدى. لايىم سولاي بولسىن!»، - دەپ اياقتاپ ەدىك.
ايتقانىمىز كەلىپ وتىر. جاقىندا عانا «جاس الاش» گازەتى مەن «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى حابارلاعانداي، تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى قازان قالاسىندا جەرگىلىكتى ۇلتشىلدار باس كوتەرىپ، كرەملدىڭ ورەسكەل، شوۆينيستىك ساياساتىنا دەگەن نارازىلىعىن تانىتقانى تۋرالى ايتىلعان بولاتىن.
كەشە عانا باۋىرلاس باشقۇرت ەلىنەن دە وسىنداي حابار كەلدى. ءبىزدىڭ سونداعى دوستارىمىز بەن ارىپتەستەرىمىز «التى الاشقا» كىرەتىن باتىر، نامىسقوي ۇلتتىڭ جاستارى ماسكەۋدىڭ رەسمي ساياساتىنا قارسى تۇرىپ، نارازىلىقتارىن ءبىلىدىرىپ جاتقاندارى تۋرالى مالىمدەدى.
باشقۇرت ەلىنىڭ ۇلتشىل جاستارىن بىرىكتىرەتىن «كوك ءبورى» ۇيىمىنىڭ باستاۋىمەن باشقۇرتستان استاناسى ۋفا قالاسىندا كوپتەگەن نارازىلىق اكتسيالارى ءوتىپ، ەل نامىسى مەن رۋحىن وياتاتىن ءىس-قيمىلدار جاسالىپ جاتىر ەكەن. سول نارازىلىق اكتسيالارىنىڭ ءبىرى جاقىندا عانا رەسپۋبليكالىق تەلەكومپلەكس الدىنداعى الاڭدا وتكەنى، ودان كەيىن باشقۇرت جاستارى ساپ قۇرىپ ۇلت باتىرى سالاۋات يۋلاەۆتىڭ ەسكەرتكىشىنە بارىپ، تاعزىم ەتكەنى بەلگىلى بولىپ وتىر. «كوكبورىلەر» مەن ولاردىڭ جاستارى رەسەيدىڭ يمپەرشىل، استامشىل ساياساتىنا قارسى ەكەندەرىن تەك قانا جالىندى سوزدەرىمەن عانا ەمەس، ونەرىمەن دە تانىتىپ جاتتى. جينالعان باشقۇرت جاستارىنىڭ الدىنا سوڭعى كەزدەرى كوزگە ءتۇسىپ جۇرگەن جاس اقىندار شىعىپ، وزدەرىنىڭ جۇرەكجاردى ولەڭدەرىن داۋىستاپ وقىدى. باشقۇرتتىڭ ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپابى - قۋرايدىڭ دا داۋىسى ىڭىرانىپ كۇڭىرەندى...
«كوك ءبورى» ۇيىمىنىڭ باستاماسى باشقۇرتتىڭ بارلىق ۇلتشىل ۇيىمدارى تاراپىنان قولداۋ تاپقان ەكەن. الاڭعا جينالعان جاستار قولدارىنا «ءتىلى جوقتىڭ - ەلى جوق»، «سۋۆەرەنيتەتسىز باشقۇرتستاننىڭ بولاشاعى جوق»، «العاشقى كونستيتۋتسيامىزدى قايتارىڭدار»، «رەسەي باشقۇرتستاندى تۇنشىقتىرما»، «كوك ءبورى» ازاتتىق ءۇشىن» دەگەن ترانسپورانتتاردى ۇستاپ شىعىپتى. وسى نارازىلىق اكتسيالارىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ اتىنان «كوك ءبورى» ۇيىمى كوشباسشىلارىنىڭ ءبىرى ازات ءسالمانوۆ باشقۇرت جاستارى ءوز كۇرەستەرىن ەشقاشان توقتاتپايتىنىن، كەرىسىنشە كۇرەستى كۇننەن-كۇنگە ۇدەتە تۇسەتىندىكتەرى جايلى اشىق ايتتى. وسىنداي اكتسيالاردى الداعى ۋاقىتتا رەسپۋبليكانىڭ باسقا دا ايماقتارىندا جالعاستىراتىندارى تۋرالى مالىمدەپ وتىر ول.
«اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى قازاق قاۋىمىن، ءباسپاسوزىن رەسەيدەگى تۇرىك رەسپۋبليكالارىنىڭ، باۋىرلاس ۇلتتاردىڭ ازاتتىق جولىنداعى رۋحاني كۇرەسىن قولداۋعا ۇندەيدى. ونداعى تۇرىك رەسپۋبليكالارى مىقتى بولسا، بىزدە وسال بولمايمىز! ءبىزدىڭ پورتال باشقۇرتسانداعى ۇلتشىل ازاماتتارمەن تۇراقتى حابارلاسىپ، سول جاقتا بولىپ جاتقان جاعداي تۋرالى قازاق جۇرتشىلىعىن قۇلاقتاندىرىپ تۇرادى دەگەن كەلىسىمگە كەلىپ وتىرمىز.
باشقۇرت اعايىنداردىڭ ۇلت-ازاتتىق كۇرەسى تۋرالى اقپاراتتى تومەندەگى اقپارات كوزدەرىنەن الا الاسىزدار:
ابايشىل، الاششىل ۇرپاقتىڭ ۇرانى ءبىر: «ءتۇبى ءبىر تۇرىك حالىقتارىنىڭ بىرلىگى مەن ىنتىماعى ارتا بەرسىن! رەسەيدەگى تۇرىك تەكتى باۋىرلارىمىزدىڭ رۋحاني كۇرەسىنە ساتتىلىك تىلەيمىز! قۇداي ولاردى رۋحىنان، تىلىنەن، دىلىنەن، تاريحى مەن مادەنيەتىنەن ايىرماسىن!»
«اباي-اقپارات»
