وندا جۇلدىزدارىمىز ساحناعا... ارىستانمەن شىقسىن!

تۇساۋى كەسىلگەلى بەرى سىننان كوز اشپاي كەلە جاتقان «ەكى جۇلدىز» تەلەجوباسىنىڭ، سوعان قاراماستان، كوپشىلىك اراسىندا اجەپتاۋىر قىزىعۋشىلىق تۋعىزىپ وتىرعانىن مويىنداۋ كەرەك. بۇل قىزىعۋدىڭ سەبەبىن ەلىمىزدە مۇنداي باعىتتاعى شوۋ-باعدارلامانىڭ ەندى جاسالا باستاۋىمەن، ياعني بۇرىن-سوڭدى وسى ىسپەتتى جوبانىڭ ءبىزدىڭ ەفيردە مۇلدە كەزدەسپەۋىمەن، سونداي-اق ءدال قازىر دە تەلەديداردا جۇرت جاپپاي جابىلىپ كورەتىندەي وزگە دۋمان رۋحتاس دۇنيەنىڭ بولماۋىمەن تۇسىندىرگەن ءجون ءتارىزدى.

داۋىس جانە دارىن

وندا جۇلدىزدارىمىز ساحناعا... ارىستانمەن شىقسىن!

تۇساۋى كەسىلگەلى بەرى سىننان كوز اشپاي كەلە جاتقان «ەكى جۇلدىز» تەلەجوباسىنىڭ، سوعان قاراماستان، كوپشىلىك اراسىندا اجەپتاۋىر قىزىعۋشىلىق تۋعىزىپ وتىرعانىن مويىنداۋ كەرەك. بۇل قىزىعۋدىڭ سەبەبىن ەلىمىزدە مۇنداي باعىتتاعى شوۋ-باعدارلامانىڭ ەندى جاسالا باستاۋىمەن، ياعني بۇرىن-سوڭدى وسى ىسپەتتى جوبانىڭ ءبىزدىڭ ەفيردە مۇلدە كەزدەسپەۋىمەن، سونداي-اق ءدال قازىر دە تەلەديداردا جۇرت جاپپاي جابىلىپ كورەتىندەي وزگە دۋمان رۋحتاس دۇنيەنىڭ بولماۋىمەن تۇسىندىرگەن ءجون ءتارىزدى.

داۋىس جانە دارىن

ەل اراسىنداعى وسى قىزىعۋشىلىق تەلەدۋماننىڭ اقىرعى ناتيجەسىنە ءوز اسەرىن تيگىزۋى دە عاجاپ ەمەس. ويتكەنى، قاتىسۋشى جۇپتاردىڭ ونەرىن تارازىلاۋشى قازىلار القاسى بەرگەن ۇپاي - جالپى باعالاۋدىڭ تەك 50 پايىزى عانا. قالعان 50 پايىز - قوڭىراۋ شالۋ نەمەسە SMS ارقىلى داۋىس بەرەتىن كورەرمەننىڭ قۇزىرىندا. دەمەك، قاباعى تۇكسيگەن قازىلارىمىز قانشا ماڭىزدانسا دا، ماسەلەنىڭ ءبارىن ولار شەشپەيدى دەگەن ءسوز. نەگىزگى شەشۋشى كۇشكە يە - سۇيىكتىلەرى ءۇشىن بار داۋىسىن اياماۋعا ءازىر تەلەكورەرمەندەر. (بىراق ولاردىڭ بەرگەن داۋىستارىن پايىزعا شاعىپ ەسەپتەۋ قانشالىقتى ءادىل جۇرگىزىلىپ جاتىر - بەلگىسىز. ونى ۇيىمداستىرۋشىلاردان باسقا ەشكىمنىڭ باقىلاۋعا مۇمكىندىگى جوق. ال قازىلار القاسىنىڭ قانداي باعا قويىپ جاتقانى بارىمىزگە بەلگىلى، ويتكەنى، ولار كورگەنىن قاتىسۋشىلاردىڭ، زالداعى جۇرتشىلىقتىڭ، تەلەەكران الدىنداعى كورەرمەننىڭ كوزىنشە باعالاۋدا).

قالاي بولعاندا دا، شوۋ قورىتىندىسىنىڭ قانشالىقتى ءادىل بولاتىنىنا ازداعان كۇماننىڭ بارى راس. بايقاساڭىز، قازىر جۇرتشىلىقتىڭ قاتىسۋشى جۇپتاردى ءاندى ورىنداۋ شەبەرلىگىنە، ءوزارا ۇيلەسىمدى دۋەت ايتا الۋىنا، تۋىندى مازمۇنى مەن تابيعاتىنا ساي ساحنادا ءساندى دە ءماندى قويىلىم جاساي بىلۋىنە قاراپ باعالاپ جاتقانى شامالى. ولار تەك وزدەرى جاقسى كورەتىن سۇيىكتى انشىسىنە عانا داۋىس بەرىپ جاتىر! ال ول ويداعىداي ونەر كورسەتۋدە مە، جانىنداعى سەرىگىمەن جاراسىمدى جۇپ قۇرا الۋدا ما، ەكەۋىنىڭ ءاندى ورىنداۋى، داۋىس مۇمكىندىگى ءبىر-بىرىنە قانشالىقتى سايما-ساي، ءتىپتى ساحناداعى جۇبى ءان سالا الا ما، جوق پا - بۇ جاعىنا، اسىرەسە جاستار جاعى، قارايتىن ەمەس. سوندىقتان دا قازىلار باعاسىن ەسەپتەمەي، تەك «ەكى جۇلدىزدىڭ» ءار كورسەتىلىمىنەن كەيىنگى تەلەكورەرمەن كوزقاراسىنا سۇيەنەر بولساق، مەيرامبەك بەسباەۆ-ساۋلە راحمەدوۆا، ساكەن مايعازيەۆ-ايگەرىم جاڭىلباەۆا، قايرات تۇنتەكوۆ-ليندا نىعماتۋللينا جۇپتارىنىڭ كەزەك-كەزەك العا سۋىرىلىپ شىعىپ جاتقانىن بايقاۋعا بولادى. ياعني، ەرتەڭ جەڭىسكە دە وسىلاردىڭ ءبىرى جەتۋى مۇمكىن دەگەن ءسوز.

بىردەن ايتايىن، مەن بۇل جۇپتاردىڭ ءبىرىنىڭ ىقتيمال جەڭىسىنە ءتىپتى دە قارسى ەمەسپىن. دەگەنمەن، قاي-قايسىمىز (مەيلى، ۇيىمداستىرۋشىلار، مەيلى، قاتىسۋشىلار، مەيلى، كورەرمەندەر، قالا بەردى، جالپى ونەر) ءۇشىن دە قابىلەت-قارىمى جەڭىس تۇعىرىنا لايىقتى جۇپتىڭ جۇلدىزى جانعانى ءجون ەمەس پە؟ مەيرامبەك پەن ساكەننىڭ انشىلىك دارىنىنا ەشكىمنىڭ داۋ ايتا الماسى انىق. العاشىندا جانىنداعى سەرىكتەرىنىڭ مۇمكىندىگىنە قارايلايمىن دەپ، ءسال كىبىرتىكتەگەنىمەن، شوۋ بارىسىندا ەكەۋى دە وتە جاقسى ونەر كورسەتىپ كەلەدى. الايدا جۇپتىڭ مىقتىلىعى - ەكى جۇلدىزدىڭ ءبىرىنىڭ عانا جۇيرىكتىگىنە بايلانىستى ەمەس، كەرىسىنشە، ەكەۋىنىڭ ءۇن ۇيلەسىمدىلىگىندە، ساحناداعى ونەرلەرىنىڭ بىرگە ورىلۋىندە ەمەس پە؟ ءبىرى ءاندى كەرەمەت ايتىپ، ەكىنشىسى وعان ىلەسە المايتىن جۇپتىڭ جەڭىمپاز اتانۋى - قانشالىقتى جاراسىمدى ءھام ءادىل بولماق؟ ساۋلە مەن ايگەرىمنىڭ ونەرلى ارۋلار ەكەنىنە كەلىسەمىز، بىراق، مويىنداۋ كەرەك، ءان ايتا بىلمەيتىنى بادىرايىپ كوزگە ۇرىپ تۇر عوي! ولاردىڭ (بۇل قاتارعا سالتانات قاليەۆانى جانە بۇگىندە جوبادان شىعىپ كەتكەن تاعى بىرەۋلەردى قوسۋعا بولادى) بۇل كەمشىلىگىن كەرەمەت كوركىمەن دە، عاجاپ سىمباتىمەن دە، ءساندى كيىمىمەن دە، ادەمى دەكوراتسيامەن دە، تاماشا قويىلىممەن دە جاسىرىپ-جابۋ قيىن-اق. بۇل - ولاردىڭ كىناسى ەمەس، سورى. كىنا - ولاردى دايىندىعى وسىنداي شيكىلى-ءپىسىلى كۇيدە ەلدىڭ الدىنا شىعارىپ وتىرعان ۇيىمداستىرۋشىلاردا. ناتيجەدە وسىنداي ءۇنى ءبىر-بىرىمەن ۇندەسپەيتىن ۇيلەسىمسىز جۇپتاردىڭ شابىتتى ونەرىنەن گورى شارشاۋلى قينالىسىنا كوبىرەك ۇقسايتىن نومىرلەردى تاماشالاۋعا ءماجبۇر تەلەكورەرمەنگە وبال (بۇل جەردە اڭگىمە جوباداعى بارلىق جۇپتارعا قاتىستى بولىپ وتىرعان جوق).

كۇدىك پەن كۇمان

راس، ۇيىمداستىرۋشىلار دا، قاتىسۋشىلار دا، جۇرگىزۋشىلەر دە: «ەكى جۇلدىز» - انشىلەر بايقاۋى ەمەس، بۇل جەردە قاتىسۋشىلاردىڭ ۆوكالدىق مۇمكىندىگىنە قاراۋدىڭ قاجەتى شامالى، ساحنادا جاراسىمدى جۇپ قۇرىپ، جۇلدىزدى شوۋ جاساي الۋى عانا كەرەك»، - دەگەن ءۋاجدى قۇلاعىمىزعا قايتا-قايتا قۇيىپ ءجۇر. كىم بىلەدى، بالكىم، بۇعان يلاناتىندار دا بار شىعار، بىراق، مەنىڭشە، بۇل - قيسىندى ويلاۋ جۇيەسى قالىپتاسقان كەز كەلگەن ادام ءۇشىن كۇلكى تۋدىراتىن تۇسىنىكتەمە. «ساحنادا ءان سالىپ تۇرعان ەكى ادامنىڭ داۋىسىنا ءمان بەرمە» دەگەن نە ءسوز؟ «ونەر كورسەتۋشىلەردىڭ تەك ءوزارا جۇپتاسىپ ءجۇرىپ-تۇرۋىن، ءبيىن، كيىمىن، دەكوراتسياسىن، قويىلىمىن عانا باعالاۋ قاجەت» بولسا، وندا نەگە ول بايعۇستار ءان شىرقاۋعا تىرىسىپ، بەكەرگە اۋرە بولىپ جاتىر؟

مەنىڭشە، ۇيىمداستىرۋشىلار جوباعا قاتىسۋشىلاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ داۋىسى جوق ەكەنىن الدىن الا سۇرىپتاۋ كەزىندە-اق بىلگەن. بىلسە دە، نەگە ەكەنىن قايدام، قاتىستىرۋدى قاجەت دەپ ساناعان. جانە سول كەمشىلىكتەردى جابۋ ءۇشىن، جابا الماسا دا، ەل نازارىن ودان باسقا باعىتقا اۋدارۋ ءۇشىن «بۇل - ۆوكال بايقاۋى ەمەس» دەگەن كۇلكىلى ءۋاجدى سان رەت قايتالاۋعا ءماجبۇر. ايتپەسە، رەسەيدە ءانشى تامارا گۆاردتسيتەلي مەن اكتەر دميتري ديۋجەۆتەن قۇرالعان جۇپتىڭ جەڭىپ شىعۋى ۆوكال جاعىنان بولسىن، باسقا تۇرعىدان بولسىن، قانشالىقتى جاراسىمدى دا ءادىل بولعانىن كورشى ەلدەگى «ەكى جۇلدىزدى» كورگەن ەكىنىڭ ءبىرى بىلەدى ەمەس پە...

«ۇزىنقۇلاق» مۇنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەدى. «ەكى جۇلدىزدىڭ» نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشىسى، باس پروديۋسەرى دينارا ادام - ءانشى قايرات تۇنتەكوۆتىڭ دە پروديۋسەرى ەكەن. قايراتتىڭ ءانشى رەتىندەگى تالانتىنا ەشقانداي داۋ تۋىنداۋى مۇمكىن ەمەس. ونىڭ جۇبى - اكتريسا ليندا نىعماتۋللينا دا جوبادا ءوزىن وتە جاقسى قىرىنان كورسەتىپ ءجۇر. بىراق ءبارىبىر بۇل فاكت «جوبانىڭ استارىندا مۇمكىندىگىنشە قايراتتى جەڭىمپاز ەتۋ ساياساتى جاتۋى دا مۇمكىن» دەگەن بولجامنىڭ تۋىنداۋىنا كەدەرگى بولا المايدى. قاتىسۋشىلاردى ىرىكتەۋ كەزىندە تاڭداۋدىڭ كادىمگىدەي داۋسى بار اكتەر-اكتريسالارعا ەمەس، اتلەت، بالەرينا جانە باسقا دا مودەلدەرگە ءتۇسۋى دە - ءبىراز نارسەنى اڭعارتپاس پا ەكەن؟ ءبىرى ءان ايتا الاتىن، ەكىنشىسى مۇلدە ايتا المايتىن جۇپتاردىڭ سۇرىپتالۋى - بولاشاق جەڭىمپازداردىڭ پوتەنتسيالدى قارسىلاستارىن ءاۋ باستان السىرەتە ءتۇسۋ ءۇشىن جاسالۋى عاجاپ ەمەس دەپ بولجاۋشىلار دا جەتكىلىكتى (انىعىن وزىنەن بىلەيىك دەسەك، دينارا ادام جوبا باستالعالى بەرى سۇحبات بەرۋدەن باس تارتىپ كەلەدى)...

جۇلدىزدار ءھام جۇرەكتىلىك

ءيا، «ەكى جۇلدىزدا» داۋىس ۇيلەسىمدىلىگى جاقسى جۇپتاردىڭ دا بار ەكەنى راس. ولار - بەرىك تۇرسىنبەكوۆ پەن ءمولدىر اۋەلبەكوۆا، قايرات تۇنتەكوۆ پەن ليندا نىعماتۋللينا، ليديا كادەنوۆا مەن ليدو...

«جۇپ» دەمەكشى، كەي جۇپتاردىڭ ونەرى ۇيلەسكەنىمەن، قۇرامى قۇلپىرماي تۇر. ماسەلەن، ليديا اپايدىڭ قىز بالاعا سەرىك بولۋىنىڭ ءوزى تۇسىنىكسىز. ءدىلناز احماديەۆانىڭ كەتىپ قالۋىنا بايلانىستى قۇرىلعان جىگىتتەر دۋەتى - تاڭىربەرگەن بەردىوڭعاروۆ پەن ەربولات قۇدايبەرگەنوۆتىڭ جۇبى دا اسا جاراسىپ تۇرعان جوق: كوز قىزىقتىرىپ، كوڭىل قىزدىرار «قىز-جىگىت» فاكتورى بولماعان سوڭ، ءبىرى ايعا، ءبىرى سايعا قاراپ، ءتىپتى وزدەرىنەن-وزدەرى قىسىلاتىن سياقتى ما، قالاي...

مەنى بارىنەن دە تەلەجۇرگىزۋشى بايان ەسەنتاەۆانىڭ جۇرتشىلىققا قاراتا ايتىلعان: «قاتىسۋشىلاردىڭ ۆوكالدىق قابىلەتىن سارالاۋعا تىرىسپاڭىزدار، كەرىسىنشە، كاسىبي ءانشىنىڭ باسقا سالا وكىلىمەن ساحنادا ۇيلەسىمدى ونەر كورسەتۋگە ءداتى بارعان باتىلدىعىن باعالاڭىزدار!» - دەگەن ۇسىنىسى ەرەكشە تاڭ قالدىردى. بىرىنشىدەن، قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ باتىلدىعىن تانىتۋدىڭ «باقىرعاننان» («ب» مەن «ب»-نى بايلانىستىرار اسسونانسقا اۋەستىگىم ءۇشىن كەشىرىم وتىنەمىن، «ءان سالۋدان» دەگەنىم عوي) باسقا دا جولدارى بار. ەكىنشىدەن، بۇل دا - جوبادا «داۋىسسىزداردىڭ» كوپتىگىن اقتاپ الۋ ءۇشىن ويلاپ تابىلعان كەزەكتى سىلتاۋدىڭ ءبىرى. ايتپەسە «ەكى جۇلدىزدىڭ» شەت ەلدەردەگى جوبالارى - نەگىزىنەن ۆوكالعا ءمان بەرەتىن بايقاۋلار. ماسەلەن، رەسەيلىك «دۆە زۆەزدى» بايقاۋىن ونىڭ رەسمي سايتى بىلاي سيپاتتايدى: «...رازۆلەكاتەلنايا تەلەپروگرامما، ۆىحودياششايا نا پەرۆوم كانالە س 2006 گودا. يدەيا زاكليۋچاەتسيا ۆ سورەۆنوۆاتەلنوم يسپولنەني پوپۋليارنىح پەسەن پروشلوگو دۆۋميا يزۆەستنىمي ليۋدمي، كاك پراۆيلو، پرەدستاۆيتەليامي روسسيسكوي ەسترادى ي شوۋ-بيزنەسا. ودين يز ۋچاستنيكوۆ پري ەتوم يزۆەستەن يمەننو بلاگوداريا سۆوەي مۋزىكالنوي كارەرە، ا ۆتوروي ۆىستۋپاەت سۆوەگو رودا «ليۋبيتەلەم».

دەمەك، «ەكى جۇلدىز» - ساحناداعى ەكى جۇلدىزدىڭ ء(بىرى - ءانشى، ەكىنشىسى - شوۋ-بيزنەستىڭ ءان ايتا الاتىن وزگە وكىلى... دەپۋتات نەمەسە زاڭگەر ەمەس) ءوزارا ۇندەسە ءان ايتىپ، جاراسىمدى دۋەت جاساي الۋىن باعالايتىن جوبا. ياعني، قاتىسۋشىلار ءبىرىنشى كەزەكتە ءان ايتا ءبىلۋى شارت. بيلەۋى، وبرازعا ساي كيىنۋى، ساحنانى بەزەندىرۋى، كىشىگىرىم قويىلىم جاساۋعا تىرىسۋى - سول ءاندى جۇرەكتەرگە اسەرلىرەك جەتكىزۋ ءۇشىن قاجەتتى قوسىمشا كومپونەنتتەر عانا. باسقاشا ايتقاندا، جاقسى ورىندالعان ءاننىڭ باعاسىن ودان سايىن ارتتىرا تۇسۋگە كومەكتەسەتىن قۇرالدار. ەگەر ءان دۇرىس شىرقالماسا، قاتىسۋشىدا داۋىس بولماسا، جاڭاعىلاردىڭ ءبارىنىڭ باعاسى - باقىر تيىن...

ال ەگەر «ەكى جۇلدىز» شىنىمەن-اق باتىلدىقتىڭ بايقاۋى بولسا، وندا ساحناعا تسيركتىڭ ارىستانىن نەمەسە ايۋىن شىعارسىن دا، جۇلدىزىمىز ەرجۇرەكتىلىگىن سول اڭمەن بىرگە ونەر كورسەتۋ ارقىلى بايقاتسىن! مىنە، سوندا كورەرمەننىڭ شىنىمەن-اق قاتىسۋشىلاردىڭ ۆوكالىنا ءمان بەرۋگە مۇرشاسى دا بولماس ەدى...

(«جۇلدىزدار وتباسى» جۋرنالى، №24, 2009 جىل)

*  *  *

«ەكى جۇلدىزدىڭ» كەشەگى اپتاداعى كورسەتىلىمىندە نەگىزگى تاقىرىپ - «قازاقستان حالىقتارىنىڭ اندەرى» بولدى. تۋرا وسىدان بىرەر اي بۇرىنعى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 15-سەسسياسىنان سوڭ قويىلعان كونتسەرتتىك باعدارلامانى قايتا كورگەندەي بولدىق. ونى مەملەكەتتىك «گۇلدەر» ءانسامبلى ادەمى ۇلتتىق بيمەن باستاعانىمەن، ءارى قاراي كورەي، تاتار، نەمىس، ارميان، ازەربايجان... جانە قازاق جەرىندەگى وزگە دە دياسپورا وكىلدەرىنىڭ ونەرىنە ۇلاسىپ كەتكەن-ءدى. كەشەگى «ەكى جۇلدىز» دا - كىشىگىرىم اسسامبلەياعا اينالا جازدادى. مۇندا دا ەلىمىزدەگى بارلىق قاۋىمدى قامتۋعا، ءبارىنىڭ دە كوڭىلىن قالدىرماۋعا تىرىسۋشىلىق، جالپاقشەشەيلىك تۇنىپ تۇر! مۇندا دا ۋكراينى، گرەگى، تاجىگى بار، تۇرىگى، وزبەگى، ۇيعىرى بار... ايتەۋىر ءبارىن رازى قالدىق. قازاقتان باسقاسىن...