سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 5354 0 پىكىر 14 جەلتوقسان, 2009 ساعات 07:35

ينتەرنەت-ايتىس: باۋىرجان مەن بالعىنبەك

ايتىستىڭ تاقىرىبى  «قازاق ەلدىڭ دە، جەردىڭ دە ەگەسى».

تاقىرىپتىڭ اياسىندا اقىندار تومەندەگى جايتتاردى قاۋزاي الادى. ياعني:

-  قازاق حاندارىنىڭ ەسكەرتكىشى دالادا نەگە قالدى؟
-  «ەل بىرلىگى» دوكتريناسى ەل بىرلىگىن نىعايتا الا ما؟
-  جەلتوقسان قۇرباندارى نە ءۇشىن شەيىت بولدى؟
-  قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعى كىمنىڭ قولىندا؟
-  تاۋەلسىزدىگىمىزدى تاۋبەمىز ساناي الدىق پا؟

ايتىستىڭ تاقىرىبى  «قازاق ەلدىڭ دە، جەردىڭ دە ەگەسى».

تاقىرىپتىڭ اياسىندا اقىندار تومەندەگى جايتتاردى قاۋزاي الادى. ياعني:

-  قازاق حاندارىنىڭ ەسكەرتكىشى دالادا نەگە قالدى؟
-  «ەل بىرلىگى» دوكتريناسى ەل بىرلىگىن نىعايتا الا ما؟
-  جەلتوقسان قۇرباندارى نە ءۇشىن شەيىت بولدى؟
-  قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعى كىمنىڭ قولىندا؟
-  تاۋەلسىزدىگىمىزدى تاۋبەمىز ساناي الدىق پا؟

Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن تۇڭعىش رەت ءوتىپ جاتقان ينتەرنەت-ايتىسقا «جاس الاش» گازەتىنىڭ ۇجىمى دا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، قولداۋ بىلدىرۋدە. ۇزدىك جۇپتىڭ قاراسوزبەن قارماسۋى «جاس الاش» گازەتىندە جاريالانادى. «جاس الاش» گازەتى سونداي-اق، جەڭىمپازدارعا قارجىلاي سىياقى بەلگىلەپ وتىر.  
سونىمەن، ينتەرنەت-ايتىسقا ايتىس ونەرىنىڭ اقتاڭگەرى بالعىنبەك يماشەۆ پەن جىر سايىسىندا ەشكىمگە دەس بەرمەيتىن، ارىنى بولەك اقىن باۋىرجان حاليوللا شىقتى.
اقىندار تۇستەن كەيىن ساعات 15-تەن  17-گە دەيىن ايتىسادى. ءار اقىن كەزەگىنە وراي 10-15 مينۋتتىڭ شەگىندە  dauren-kuat@mail.ru  ەلەكتروندى پوشتاسىنا قارىمتا جاۋابىن جىبەرۋى كەرەك. ايتىس قايىمداسۋ تۇرىندە وتەدى.
ايتىسقا قازىلارمەن بىرگە وقىرماندار دا تورەلىك ەتە الادى. ول ءۇشىن وقىرمان تومەندەگى «ساۋالناما» ايدارىنا كىرىپ ۇتىرىن تاۋىپ، ۇتىپ سويلەگەن اقىنعا داۋىس بەرۋى قاجەت.
ينتەرنەت-ايتىستىڭ بارىسىن قاداعالاپ وتىرعان وقىرمان ادەتتەگىدەي پىكىر بىلدىرە الادى. الايدا، جەكە باسقا سوقتىعىپ، ايتىسكەردىڭ كوڭىلىنە دىق سالاتىن وعاش سوزدەر دەرەۋ الىنىپ تاستالادى.
وسى جۇپتىڭ اراسىنان ۇزدىك شىققان اقىن كەلەسى جۇپتىڭ جەڭىمپازىمەن ايتىسىپ ءبىرىنشى ەكىنشى ورىندى بولىسەدى.
اقىندارعا ساتتىلىك تىلەيىك.

«اباي-اقپارات»

15:05 باۋىرجان:


بالعىنبەك، قالىڭ  قالاي، بال قۇراعىم،
الاشتان اردا تۋعان ارعىماعىم.
ايتىستى اۋىزدىقتاپ تاستاپ ەدى
تورەسىن تۇنشىقتىرىپ بار مۇرانىڭ.
تاقتاعى تاقسىرلاردىڭ دەنى ساۋ ما،
تىڭداعان مىرزاتايدىڭ ساندىراعىن؟!
ينتەرنەت-ايتىس دەگەن پايدا بولدى
قۇدايىم قايىر قىلسىن ارعى جاعىن.
سويلەۋگە كەلگەن كەزدە باتىرسىڭدار
تەپ-تەگىن تاراتىلعان اقىلسىڭدار.
ءبىز ءجۇرمىز ەن شالعايدا ەلدى جايلاپ،
ۇكىمەتكە بىزدەن گورى جاقىنسىڭدار.
تىعىلعان "پاپاسىنىڭ" قويىنىنا
اي ءمۇيىز، اقوردالىق اقىنسىڭدار.
ءۇش ءتىلدى، ءۇش تۇعىرلى ەل قىلام دەپ،
اۋ، باكە، نە ءبۇلدىرىپ جاتىرسىڭدار؟!


 

 

15:50 بالعىنبەك:


باۋىرجان، ءسوزىڭدى ەستىپ بالبىرادىم،
قاندىرشى كورەرمەننىڭ جان قۇمارىن.
ينتەرنەت ايتىس دەگەن پايدا بولدى،
ونىمەن كىمدى بۇگىن تاڭ قىلامىن؟
داۋدىڭ باسى «سيىرى» ساۋدابايدىڭ
ەستىدىڭ مەمحاتشىنىڭ ساندىراعىن.
ماعان سىلتەپ قوياسىڭ بيلىك ءسوزىن،
يەسى مەن سەكىلدى بار كۇنانىڭ...

سويلەيسىڭ وكتەمسىنىپ قالاي-قالاي،
قانات قۇساپ دەيمىسىڭ داۆاي-داۆاي.
اقىندار اتۇستىنەن سويلەي مە ەكەن
ابايدىڭ پورتالىندا ابايلاماي؟
اقىل بولسا باۋىرىم بىلمەۋشى مە ەڭ،
جەبەنىڭ اتىلارىن قالاي قاراي؟
مىقتى بولساڭ ايعايلاپ الاڭعا شىق،
بالعىنبەكتىڭ جاعاسىن ماڭايلاماي.

 

 


16:18 باۋىرجان:


قاناتشا دەگەنىم جوق داۆاي-داۆاي،
دوسىم-اۋ قۇبىلاسىڭ قالاي قاراي؟
الاڭعا جالعىز مەنى ايداپ سالىپ
جاراسار ۇيدە جاتۋ ساعان قالاي؟
ساۋداعا ساۋداباەۆ سالاتىنداي،
ءتىل جايى تيمەي وتىر ماعان دا وڭاي.
جەلتوقسان كەلگەن سايىن كايعىرامىن،
ۇمىتتىق قوناەۆتى ماڭايلاماي.
ديماشتان يماش ارتىك بۇل زاماندا،
الاشتىڭ ساعى سىندا-اۋ شارايناداي...
تاعى ايتام، استانالىق الىپسىڭدار،
اۋىلعا الىستاعى جارىقسىڭدار.
حاندارعا ءبىر قارىس جەر بۇيىرتپاستان،
كوكەڭنىڭ ەسكەرتكىشىن سالىپسىڭدار.
جەتپەيدى ءبىزدىن داۋىس جوعارىعا،
ايلانى نەشە ءتۋرلى تاۋىپسىءىدار.
سالەم ايت تاقتا وتىرعان "نيازوۆقا",
الدىندا ەلدىڭ ەرتەڭ كاۋىپ سىن بار.
جارىلقاپ قىسىق كوزگە جەر بەرەم دەپ،
اتىمتاي-جومارت بولا كالىپسىڭدار.
ايتارىم ءماسىموۆتاي "دادامىزعا",
باسىنان ءشىرىپ جاتقان بالىقسىڭدار.
تۋماسىن اقىرزامان ەلىمىزگە،
قاپىدا حان الجىسا حالىق شۋلار...

 

 

16:26 بالعىنبەك:


باۋىرجان، كىم جاساپتى حانعا قۇلدىق،
ەل ءۇشىن قۇلايتۇعىن جارعا تۇردىق.
ەڭ اۋەلگى جاۋاپتىڭ كەشىككەنى
جاراتۋشى يەگە ساجدا قىلدىق.
كورەرمەن مەن وقىرمان ايىپ ەتپە،
نامازدان اسقان ۇلكەن بار ما تىرلىك؟
بەس ۋاقىت پاپاعا ەمەس، الەمدەردىڭ
راببىسىنا دۇعا عىپ تاڭدى اتىردىق.
ءاۋ، باۋكە ءوز كورپەڭە قاراپ كوسىل،
سەنى دە جاراتتى عوي اللا اقىن عىپ.
قايتەسىڭ مومىشۇلى بولماعان سوڭ
باۋىرجانمەن بىرگە ولگەن بار باتىرلىق.

بالقاشقا بۇرامىز دەپ «كوشىمىزدى»
سول قىسىقكوز شىعاردى ەسىمىزدى،
كەشەگى تىڭ يگەرگەن ەشتەڭە ەمەس.
ويناقتاپ قىتاي جىرتپاق ءتوسىمىزدى.
ميلياردتاپ ينۆيستيتسيا تارتقانمەنەن،
تۇبىندە كوگەرتپەيدى وسى ءبىزدى...
ءىش قاينايدى جاڭالىق كورگەن سايىن،
قىزدىرادى قان مەنەن ەتىمىزدى.
كەلىسسوزدە ءبىر اۋىز قازاقشا ايتپاي
ءبىزدىڭ پاپا كۇيدىردى بەتىمىزدى.
ءۇش تۇعىرلى ءتىل دەسە باسىن يگەن
ءۇش ءجۇزدىڭ زيالىسى ەكىجۇزدى.

 

 

17:03 باۋىرجان:


جارايسىڭ،نامازحانىم،مۇسىلمانىم،
باسىڭنان وسى باقتى ۇشىرماعىن.
ماعان دا سول باقىتتى ءناسىپ ەتسىن،
اردايىم يماندىنىڭ تۇسىندامىن.

"كورپەڭە قاراپ كوسىل" دەپ ايتارداي،
تاسىنىپ وتىر نەگە كۇشىڭ،جانىم.
شىندىق پەن اقيقاتتى ايتۋ ءۇشىن،
بولمايمىن مومىشۇلى،كىسىلماعىن.
العاشكى اعىلشىندار كەلمەي تۇرىپ،
ايىر ءتىلدى جىلان بوپ ىسىلدادىم.
ءۇش جۇزگە بولىنگەنى از بولعانداي،
ءۇش تىلدە بولدى بۋگىن قىسىر ءحالىم.
قىزبايدى مۇنداي ساتتە كىمنىڭ قانى،
ەمەس قوي كىسىقكوزدەر جىردىن ءمانى.
"ارايلاپ تاڭ اتادى،تاۋ اسقاق" دەپ،
سايرايدى نۇر وتاننىڭ" بۇلبۇلدارى",
بالعىنجان،سەن دە سونىڭ بىرەۋىسىڭ،
قۇدىكتاي سارقىلارسىڭ قۇردىمداعى.
جەتپىس جىل "كۇن كوسەم" دەپ ءان سالىپ ەڭ،
"نۇر كوسەم" بولدى ەلدىڭ گۇل- گۇل باعى.
قاتتى ايتسام،قىزىل ءتىلىم الماس قىلىش،
وتىرسىڭ جانىڭ شىعىپ،شىڭعىرعالى.
تاۋەلسىز ەل بولدىق دەپ تايراڭدايمىز،
ۇمىت قاپ قىز بەن قايسار ۇلدىن قامى.
ماسكەۋگە ءالى كۇنگە تاۋەلدىمىز،
اقىرسا "اق ايۋدىڭ" قۇرعىرلارى.
ازايماي تاقتىڭ ساتكىن بەتسىزدەرى،
قۇدايدىڭ كوبەيمەيدى شىن قۇلدارى.

 

 

17:13 بالعىنبەك:


قاتتى ايتسام وتىرسىڭ دەپ شىڭعىرعالى،
جەل ءسوزىن باعاسى جوق كىم بۇلدادى؟
رەنجىمە، ەسىمدە جوق باۋىرجاننىڭ
شىندىقتى ايتىپ ءبىر نارسە تىندىرعانى.
ايعايلاماق تۇگىلى اقىرساڭ دا،
شىبىننىڭ جوق قوي شىنى سىندىرعانى.
پاك يمان تاقتان ەمەس اللاھتان عوي.
ينشاللا، كوبەيەدى شىن قۇلدارى.
بالعىنبەك، كوپ بۇلبۇلدىڭ ءبىرىسىڭ دەپ،
ايتقانىڭ جىگەرىمدى قۇم قىلمادى.
سوعىسى جوق زاماننىڭ قاھارمانى-اۋ،
سوندا سەنىڭ باققانىڭ كىمنىڭ مالى؟

مەن سەنى جايىقتاعى جۇيرىك دەپ ەم،
جاراتقاننان باسقاعا يلىكپەگەن.
بالعىنبەك جوق. نۇروتان نان، ءماسىموۆ...
ايتىسىپ وتىرسىڭ عوي بيلىكپەنەن.
بۇل ەلدە مەملەكەتتىك ءىس قالمادى-اۋ،
بايباقتىنىڭ بالاسى كيلىكپەگەن.
دوكترينا دەگەنىڭ - رۋح دەرتى،
بىرلىك ءۇشىن قازاقتى قيدىق دەگەن.
زيالىنىڭ ءبىر توبى جالت بۇرىلدى،
قيىن عوي «مەملەكەتتىك سىيلىق» دەگەن...
پرەزيدەنت، پارلامەنت پەن جوعارعى سوت،
ۇشەۋىنەن تۇرا ما بيلىك دەگەن؟
سونى ويلاسام ەرتەگى ەسكە تۇسەد،
«جارعاقباس، قىلكەڭىردەك، شيبۇت» دەگەن.

 

 

17:41 باۋىرجان:


ول راس مەن ەشتەڭە تىندىرمادىم
مال ەمەس ويلاپ ءجۋرمىن جىردىڭ قامىن
شابىنا شىبىق تيسە تۋلاي كەتەر
جالعان با قيقار اتتاي شۋ كىلعانىڭ
نەلىكتەن بايباقتى دەپ الالايسىڭ
اقتارىپ تاستاعانداي سىردىڭ ءبارىن
مەملەكەتتىڭ كاي ىسىنە ارالاستىم
ايتقانىم ايىپ پا ەدى ءتىلدىڭ زارىن
بيلىككە كىشى ءجۇزدى جولاتپايتىن
ءوزىڭنىڭ تۋىستارىڭ-بۇلبۇلدارىڭ
ءيتى دە شاپىراشتىنىڭ ماي ىشەدى
كىم ويلاپ جاتىر بۇگىن كىمنىڭ قامىن؟
قيىن-اۋ الداسپاننىڭ جۇقارعانى
دوكترينا سۇيەگىمدى بۇتارلادى
توراعا بار وداققا بولۋ ءۇشىن
حالىقتىڭ جانايقايىن كۇتە المادى
ءابىشتى اۋليەمىز دەپ جۇرگەندە
اۋزىنا سالعان استى جۇتا المادى
پاتشانى قولىن ءسۇيىپ،باسىن يگەن
وسى ما بۇگىنگىنىڭ بۇحارلارى
تاۋىق ۇرلاپ جۇرگەندەر شاتىلادى
اق تاڭىن سوسىن زارلاپ اتىرادى
ءسال عانا قارسى شىكساڭ جوعارىعا
كوعاداي شەتىمىزدەن جاپىرادى
ءتانى دە تىر جالاڭاش جەرىمىزدىڭ
سىيلايدى ودان قالسا ساتىلادى
وسىنى الاڭعا كەپ ايتكان ادام
نە تاۋدا نە ۇيىندە اتىلادى

 

 

17:49 بالعىنبەك:


دەپ ەدى بۇل باۋىرجان قاتىرادى،
قۇر ايعاي، سۇيىق ءسوزدى ساپىرادى.
ماي ىشكەن ءيتتى قايدام، نۇر قالادا
مەر بولىپ يماش اعاڭ وتىر، ءالى.
ابىشتەي ابىزىما ءتىل تيگىزىپ،
بۇل باۋكەڭ نەگە سونشا توقىرادى.
بيلىكتەن كىشى ءجۇزدى كىم قاعىپتى،
كوپ ەمەس پە ساياسات ساتىلارى؟
تىنىش ەلگە جىك سالساڭ سەن بۇلايشا،
ءۇش تاققا ءۇش پاتشا كەپ وتىرادى!
ءبىرىڭدى قازاق، ءبىرىڭ دوس كورسەڭدەر
باقىتتىڭ تاڭىن اللا اتىرادى.
ابايدىڭ سوزىمەنەن جابايىقشى
ابايدىڭ اتىنداعى ساحىنانى.

مەيلى «قورقاق، جاقىباي جان» دە مەنى،
بالعىنبەك دۇنيە جيىپ داندەمەدى.
سەن قۇساپ جالىن بۇركىپ، شوق شاينار ەم،
مۇميندەر ونى بىراق ار كورەدى.
«پاتشاعا يمان بەر» دەپ قول جايۋى -
يماشەۆتىڭ حالقىنا بار كومەگى.
سۇلتانىنىڭ سىرتىنان عايبات سويلەپ،
الدەكىمدەر ايتىپ ءجۇر الدەنەنى.
كەز-كەلگەن مەملەكەتتىڭ پرەزيدەنتى،
حالقىنىڭ نەيتىنە ءدال كەلەدى.
ءامىرشىسىن بەتالدى سىناي بەرمەي،
باۋكەڭ قاشان وزىنە ءمان بەرەدى؟
ءدىن مەنەن مۇحامەدكە بوي ۇسىنساق،
قۇدايىم قوناەۆتاي حان بەرەدى.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1470
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3245
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5407