شىعىس قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىندە اكىمدىك قىزمەتكەرى مەدەت قاسەنجانوۆتىڭ بەسىنشى قاباتتان ءوزىن-ءوزى تاستاپ جىبەرگەنى تۋرالى، ءسويتىپ ءوز ءومىرىن ءوزى قيعانى جايىندا abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالانعان بولاتىن. مىنە، سول ءبىر قايعىلى وقيعا تۋراسىندا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك  ساپارباەۆ سۇحبات بەرىگەندى ءجون كورىپتى. قاراڭىزدار:

- 5-جەلتوقساندا، ياعني سەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك ابدەنوۆ پەن وبلىستىق اكىمدىك قىزمەتكەرى مەدەت قاسەنجانوۆتىڭ اراسىندا نە بولدى؟

- شىنىن ايتساق، ساۋال تۇسىنىكسىزدەۋ. ال ولاردىڭ اراسىندا نە بولۋ كەرەك ەدى؟ بۇل بيلىك ورگانىنىڭ جوسپارلانعان وقيعالار مەن ءىس-شارالارعا تولى كادىمگى جۇمىس كۇنى بولاتىن. مەنىڭ بىلۋىمشە، س. ابدەنوۆ تاڭەرتەڭ بيۋدجەتتىك كوميسسيانىڭ جۇمىس كەڭەسىن وتكىزدى. ءبولىمنىڭ باس مامانى بولىپ ەڭبەك ەتكەن مەدەت قاسەنجانوۆ بۇل كەڭەسكە قاتىسپاعان. سەرىك ابدەنوۆ بولعان وقيعا تۋرالى باسقالار سياقتى جۇمىس ورنىندا وتىرىپ ەستىگەن.

- اكىمدىك قىزمەتكەرلەرى جۇمىستا تۇنگى ساعات بىرگە دەيىن كىدىرۋگە قانشالىقتى ءجيى ءماجبۇر بولادى؟

شىعىس قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىندە اكىمدىك قىزمەتكەرى مەدەت قاسەنجانوۆتىڭ بەسىنشى قاباتتان ءوزىن-ءوزى تاستاپ جىبەرگەنى تۋرالى، ءسويتىپ ءوز ءومىرىن ءوزى قيعانى جايىندا abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالانعان بولاتىن. مىنە، سول ءبىر قايعىلى وقيعا تۋراسىندا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك  ساپارباەۆ سۇحبات بەرىگەندى ءجون كورىپتى. قاراڭىزدار:

- 5-جەلتوقساندا، ياعني سەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك ابدەنوۆ پەن وبلىستىق اكىمدىك قىزمەتكەرى مەدەت قاسەنجانوۆتىڭ اراسىندا نە بولدى؟

- شىنىن ايتساق، ساۋال تۇسىنىكسىزدەۋ. ال ولاردىڭ اراسىندا نە بولۋ كەرەك ەدى؟ بۇل بيلىك ورگانىنىڭ جوسپارلانعان وقيعالار مەن ءىس-شارالارعا تولى كادىمگى جۇمىس كۇنى بولاتىن. مەنىڭ بىلۋىمشە، س. ابدەنوۆ تاڭەرتەڭ بيۋدجەتتىك كوميسسيانىڭ جۇمىس كەڭەسىن وتكىزدى. ءبولىمنىڭ باس مامانى بولىپ ەڭبەك ەتكەن مەدەت قاسەنجانوۆ بۇل كەڭەسكە قاتىسپاعان. سەرىك ابدەنوۆ بولعان وقيعا تۋرالى باسقالار سياقتى جۇمىس ورنىندا وتىرىپ ەستىگەن.

- اكىمدىك قىزمەتكەرلەرى جۇمىستا تۇنگى ساعات بىرگە دەيىن كىدىرۋگە قانشالىقتى ءجيى ءماجبۇر بولادى؟

- مۇنداي ماجبۇرلىك جوق. ەشكىم دە ونداي تالاپتاردى قويمايدى. ارينە، اپپارات قىزمەتكەرلەرى كەي كەزدەرى، تىعىز شارۋالاردى اياقتاۋ قاجەت بولعاندا عانا جۇمىستا كىدىرۋى مۇمكىن. سەبەبى، مەملەكەتتىك قىزمەتكەر زاڭعا سايكەس تاپسىرمانى مەرزىمىندە ورىنداۋى ءتيىس، ايتالىق، ول بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ جازباشا ساۋالدارىنا دا دەر كەزىندە جاۋاپ جازۋى قاجەت. بىراق جۇمىستا كىدىرۋ جاعدايلارى ۇنەمى بولىپ تۇرمايدى. ال ەندى ەشكىم ەشكىمدى ماجبۇرلەمەيتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى.

- اكىمدىك قىزمەتكەرى قاسەنجانوۆ سەنبى كۇنى بەسىنشى قاباتتان ءوزىن تاستاپ جىبەرگەننەن سوڭ ءسىزدى پاۆلودارعا كەتىپ قالدى دەيدى، راس پا؟

- مەدەت قاسەنجانوۆ 5-جەلتوقساندا، سەنبى كۇنى ساعات كۇندىزگى ون ەكىنىڭ مولشەرىندە قۇلاعان ەكەن، مەن ول كەزدە جولعا شىعىپ كەتكەن بولاتىنمىن. ويتكەنى پاۆلودار وبلىسىنىڭ اكىمى ەكەۋىمىز سول كۇنى ەكى وبلىستىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويۋىمىز كەرەك بولعان. بۇل شارا - شىعىس قازاقستاننىڭ ەلىمىزدە قازاقستاندىق ۇلەستى ۇلعايتۋ جونىندە سوڭعى بەس-التى ايدىڭ ىشىندە وبلىستارمەن جاساسقان ون ءۇشىنشى قۇجاتى. ياعني پاۆلودارعا ساپار الدەكىمدەر جازىپ جۇرگەندەي اياقاستى باستالعان دۇنيە ەمەس، جوسپارلى جۇرگىزىلىپ كەلە جاتقان ءىستىڭ جالعاسى بولىپ تابىلادى.

- اكىمدىك قىزمەتكەرى يۆانوۆتى جۇرەك تالماسىنا دەيىن جەتكىزدى  دەگەن اقپاراتتاردى تاراتۋعا تىيىم سالىنعانى راس پا؟ ال مەدەت قاسەنجانوۆتىڭ ءوز ءومىرىن ءوزى قيۋعا نە يتەرمەلەۋى مۇمكىن؟

- ەشقانداي تىيىم سالىنعان جوق. ولاي بولۋى مۇمكىن دە ەمەس. مەن قاي كەزدە، قانداي ماسەلەدە بولسىن، اشىقتىق پەن جاريالىلىق ءپرينتسيپىن ۇستانامىن، قولاستىمداعىلاردان دا سونى تالاپ ەتەمىن.

وبلىس اكىمى اپپاراتىنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرى، باس ينسپەكتور گەننادي يۆانوۆقا قاتىستى ايتار بولساق، ونىڭ جۇرەك تالماسى بولماعان. تەك دارىگەرلەردىڭ 2009 جىلعى قىركۇيەك ايىنداعى انىقتاماسى بويىنشا «ءينفيلتراتيۆتى تۋبەركۋلەزدىڭ اسقىنعان ءتۇرى» دەگەن دياگنوزبەن ستاتسيونارلىق ەمدەۋگە جىبەرىلگەن. ارينە، ءسىز بۇل دياگنوز بەن جۇرەك تالماسىنىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي ەكەنىن جاقسى تۇسىنەتىن بولارسىز. الايدا دارىگەرلەر قانشاما ارەكەتتەنسە دە، ونى اجال قۇرىعىنان قۇتقارىپ قالا المادى.

پاتالاگوناتومدار ءمايىتتى سويۋ بارىسىندا وڭ جاق وكپەنىڭ تومەنگى جاعىنداعى 3/2 بولىگىنىڭ كازەوزدى نەكروزىن انىقتادى. بۇل اقپارات رەسمي سۇراۋ سالۋ بويىنشا الىندى، قاجەت بولسا، ءسىز دە رەسمي سۇراۋ سالىپ بۇل اقپاراتتىڭ اقيقاتتىعىنا كوز جەتكىزە الاسىز.

قايتىس بولعان ادام تۋرالى جاقسى ءسوز عانا ايتۋعا بولادى نەمەسە ۇندەمەگەن ءجون دەيدى. بىراق مەن سىزدەرگە گ.يۆانوۆتىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتەن قالاي شەتتەتىلگەنى جونىندە تولىق اقپاراتتى ايتقانىمدى ماقۇل كورىپ وتىرمىن. ول باس ينسپەكتور بولا تۇرا قىزمەتتىن اتقارىپ جۇرگەن ازاماتتاردى ءوزىنىڭ ساياجايىنا اپارىپ، جۇمىس ىستەتكىزگەن. تەگىن جۇمىس ىستەۋ كىمگە وڭاي بولسىن، بۇعان شىداماعان ازاماتتار اكىمدىككە شاعىمدانعان. بولعان جاعدايدىڭ بارلىعىن مۇقيات تەكسەرگەن قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جونىندەگى اگەنتتىكتىڭ تارتىپتىك كەڭەسى گ.يۆانوۆتى مەملەكەتتىك قىزمەتىن توقتاتۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى. زاڭ تالابى - وسى.

قاسەنجانوۆقا قاتىستى ايتار بولساق، ىشكى ىستەر باسقارماسى مەن شقو اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى العاشقى كەزدە-اق بولعان وقيعا تۋرالى ءتيىستى اقپارات تاراتقان بولاتىن. ال بۇل وقيعانىڭ سەبەبى نە دەگەن ماسەلە جونىندە تولىق بىلگىمىز كەلسە، تەرگەۋ امالدارىنىڭ ناتيجەسىن كۇتۋگە تۋرا كەلەدى.

اقپاراتتى تاراتۋعا تىيىم سالىنعانى جونىندەگى اڭگىمە - بوس ءسوز. اقپاراتتىڭ قايسىسى جالعان، قايسىسى اقيقات ەكەندىگىنىڭ ءوزى كۇمان تۋعىزادى.

- ال مارقۇم رۇستەم ەسداۋلەت شە؟ ول اۋرۋحانادا ناۋقاستانىپ جاتقاندا اكiمدiكتەن كەلگەن بۇيرىق بويىنشا تەاترعا جۇمىسقا شاقىرىلىپتى عوي. وعان ساحنالىق قويىلىم جاساۋ تاپسىرىلعان كورىنەدى؟

- جوق. ناۋقاس ادامدى جاتقان توسەگiنەن تۇرعىزۋ تۋرالى نۇسقاۋ بەرiلگەن ەمەس جانە نە ءۇشiن بەرiلۋi كەرەك ەدi? تەاتردا "جول كارتاسى" باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا اۋقىمدى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگiزiلگەن-دi. ماۋسىمنىڭ العاشقى تۇساۋكەسەرi دە بولىپ وتكەن. مەن ونىمەن جالپى تەاتردىڭ بولاشاعى، ورنالاسۋى، بازاسىنىڭ دامۋى جونiندە جيi اڭگiمەلەسiپ تۇراتىنمىن. رۇستەم ەسداۋلەتوۆ وبلىستىق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورى، باس رەجيسسەرi ءارi كوركەمدiك جەتەكشiسi بولدى. بiرتۋار شىعارماشىلىق يەسi ەدى.

- سiزدiڭ بiرiنشi ورىنباسارىڭىز سەرiك ابدەنوۆ كۇدiك تۋدىراتىن كەشتەر مەن جەمقورلىق سىبايلاستىق سحەمالارىن ۇيىمداستىردى دەگەن ايىپتاۋلارعا قانداي تۇسiنiكتەمە بەرەسiز؟

- مۇنىڭ ءبارiن مەنiڭ جانە مەنiڭ ورىنباسارىمنىڭ اتىنا باعىتتالعان ورىنسىز كۇيە جاعۋ دەپ ەسەپتەيمiن. ينتەرنەتتە اتى-ءجونi كورسەتiلمەي نە بولماسا بۇركەنشiك ەسiمدەرمەن جاريالانىپ جاتقانداردىڭ ءبارi دە - ەل سەنبەسە دە، كوكەيىندە كۇدiك قالادى-اۋ دەگەن پيعىلمەن جاسالىپ وتىرعان، بارىپ تۇرعان جالا جابۋشىلىق، ياعني "قارا پياردىڭ" كلاسسيكالىق فورمادا ورىندالعان ءتۇرى. لاس ءارi ارزانقول ءتاسىل. جالپى، ينتەرنەتتەگى جاپتىم جالا، جاقتىم كۇيە - دومالاق ارىزدىڭ ءبىر ءتۇرى عوي.

ءبىزدىڭ وڭiردە بارلىق سالالاردا ءتارتiپتi قالىپتى جاعدايعا كەلتiرۋ ءۇشiن بiرتiندەپ ماقساتتى جانە سەنiمدi جۇمىستار جۇرگiزiلىپ جاتىر. بۇل شارانىڭ "ارقاسىندا" الدەكiمدەردiڭ جiلiكتiڭ مايلى باسىنان ايىرىلىپ قالۋى ابدەن مۇمكiن عوي. وبلىستىڭ ءوندiرiستi ءوڭiر ەكەنiن ەسكەرسەك، الدەكiمدەردiڭ وبلىس نارىعىنداعى كولەڭكەلi ىقپالىن جوعالتۋى دا مۇمكiن. قىسقاسىن ايتقاندا، وڭiردە مەملەكەتتiك بيلiكتiڭ مۇددەسi العا شىققاندا ءوز ىقپالىنان ايىرىلىپ جاتقاندار بار. ءبىزدىڭ جۇمىس، قانداي دا بiر جاعدايلارعا قاراماستان، جالعاسىن تابا بەرەتiن بولادى. سەبەبi, مەن دە مەملەكەت باسشىسىنىڭ الدىندا انت بەرگەن مەملەكەتتiك قىزمەتكەرمiن. ال اتقارىپ جاتقان جۇمىستارىمىز وزدەرiنە ۇنامايتىن ادامداردىڭ قولايلى بiر ۋاقىت تۋا قالسا، تاعى دا قارالاپ شىعاتىنىنا كۇمان كەلتىرمەيمىن.

ءوزىم قاشاننان قۇرمەتتەيتىن جۋرناليستەر قاۋىمىنا، اسىرەسە ينتەرنەت-پورتالداردى جۇرگىزەتىن جۋرناليستەرگە بىلاي دەگىم كەلەدى: ەتيكا تەك مەملەكەتتiك قىزمەتشiلەردە عانا بولماۋى ءتيىس... ونى ءبارiمiز دە جادىمىزدان شىعارمايىق. انىق-قانىعىنا كوز جەتپەگەن اقپاراتتى قولدانباستان بۇرىن الدىمەن نەگiزسiز جالا جابۋدى وي تارازىسىنان وتكiزiپ العان دۇرىس شىعار. ال مەن قاشاندا كەز-كەلگەن ساۋالعا تۋرا جاۋاپ بەرۋگە دايىنمىن.

سۇحباتتاسقان - نۇرلان اتامباەۆ.