«ەل  بىرلىگى»  دوكتريناسى    -    قازاق  باسشىلىعىنىڭ  18  جىل  بويى  جۇرگىزگەن  ۇلتسىزداندىرۋ  ساياساتىنىڭ  ناتيجەسى  ەكەنىنە  كوزىمىز  جەتتى  دەپ  ايتۋعا  تولىق  قاقىمىز  بار.   بۇل  ساياساتتىڭ  بۇرىن  پاتشالىق  رەسەي،  سوسىن  74  جىل  بويى  كەڭەس  زامانىنداعى  ماسكەۋ  جۇرگىزگەن  ۇلت  ساياساتىنان  ەش  ايىرماسى  جوق. كەڭەس  زامانىندا  قازاقستان  قولدان  جاسالعان  «ۇلتتار  دوستىعىنىڭ  لابوراتورياسى»  بولدى.   ول  كەزدە ونىڭ  نە  ءۇشىن  قاجەتتىگى انىق  بولسا دا، تاۋەلسىزدىك  العاننان  كەيىن  قازاقستاندا  ءداستۇرلى  «دوستىق  لابوراتورياسىنىڭ»  جالعاسىن تابۋىن  قازاقتار تاعى دا  تۇسىنىستىكپەن  قابىلدادى.  ءتىل،  مادەنيەت،  تاريح،  ادەت-عۇرىپ   ماسەلەلەرىن  قايتا  جاڭعىرتىپ قالپىنا  كەلتىرۋگە  باسقا  ۇلتتار تاراپىنان قارسىلىق  بولعاندا دا  قازاق  ەلى اشۋلانبادى،  سابىرلىلىق  تانىتتى.  «تاۋبە،  تاۋبە. ەڭ  باستىسى  -  قولىمىز  ازاتتىققا جەتتى  عوي،  قالعانى  بىرتە-بىرتە  بولار»  دەدىك.   سول «بولار» دەۋمەن  مەملەكەتتىك  ءتىلدى  ەكىنشى ورىنعا ىسىرىپ  ورىس  تىلىنە  تىزگىندى  بەرىپ،  ونىڭ وكتەمدىگىنە،  ءتىپتى  قورلىعىنا،  مازاعىنا  دا  كونىپ كەلەمىز.  بىزدەن  باسقا  تمد  ەلدەرى  تىلىنە،  مادەنيەتىنە،  تاريحىنا  قايتا  ورالدى.  كەڭەس  ۇكىمەتى  زورلاپ  تاڭعان  تاريحتى  كوپكە  ۇزاتپاي  لاقتىرىپ  تاستادى،  ەجەلگى  تاريحىن جاريا ەتىپ، تاريحي جادىن جاڭعىرتتى.  ءبىز  بولساق  بۇرىنعى  تاريحتان  كەتە  المادىق.

«ەل  بىرلىگى»  دوكتريناسى    -    قازاق  باسشىلىعىنىڭ  18  جىل  بويى  جۇرگىزگەن  ۇلتسىزداندىرۋ  ساياساتىنىڭ  ناتيجەسى  ەكەنىنە  كوزىمىز  جەتتى  دەپ  ايتۋعا  تولىق  قاقىمىز  بار.   بۇل  ساياساتتىڭ  بۇرىن  پاتشالىق  رەسەي،  سوسىن  74  جىل  بويى  كەڭەس  زامانىنداعى  ماسكەۋ  جۇرگىزگەن  ۇلت  ساياساتىنان  ەش  ايىرماسى  جوق. كەڭەس  زامانىندا  قازاقستان  قولدان  جاسالعان  «ۇلتتار  دوستىعىنىڭ  لابوراتورياسى»  بولدى.   ول  كەزدە ونىڭ  نە  ءۇشىن  قاجەتتىگى انىق  بولسا دا، تاۋەلسىزدىك  العاننان  كەيىن  قازاقستاندا  ءداستۇرلى  «دوستىق  لابوراتورياسىنىڭ»  جالعاسىن تابۋىن  قازاقتار تاعى دا  تۇسىنىستىكپەن  قابىلدادى.  ءتىل،  مادەنيەت،  تاريح،  ادەت-عۇرىپ   ماسەلەلەرىن  قايتا  جاڭعىرتىپ قالپىنا  كەلتىرۋگە  باسقا  ۇلتتار تاراپىنان قارسىلىق  بولعاندا دا  قازاق  ەلى اشۋلانبادى،  سابىرلىلىق  تانىتتى.  «تاۋبە،  تاۋبە. ەڭ  باستىسى  -  قولىمىز  ازاتتىققا جەتتى  عوي،  قالعانى  بىرتە-بىرتە  بولار»  دەدىك.   سول «بولار» دەۋمەن  مەملەكەتتىك  ءتىلدى  ەكىنشى ورىنعا ىسىرىپ  ورىس  تىلىنە  تىزگىندى  بەرىپ،  ونىڭ وكتەمدىگىنە،  ءتىپتى  قورلىعىنا،  مازاعىنا  دا  كونىپ كەلەمىز.  بىزدەن  باسقا  تمد  ەلدەرى  تىلىنە،  مادەنيەتىنە،  تاريحىنا  قايتا  ورالدى.  كەڭەس  ۇكىمەتى  زورلاپ  تاڭعان  تاريحتى  كوپكە  ۇزاتپاي  لاقتىرىپ  تاستادى،  ەجەلگى  تاريحىن جاريا ەتىپ، تاريحي جادىن جاڭعىرتتى.  ءبىز  بولساق  بۇرىنعى  تاريحتان  كەتە  المادىق. ەڭ  مىقتى  ءىسىمىز  -  اركىم  وزىنە جاقىن ءجۇزدىڭ، رۋدىڭ، اتا-باباسىنىڭ  باتىرى  مەن  ءبيىن،  اتاقتى  كىسىلەرىن  تاريحتان  ارشىپ الىپ سونى  جاڭا  تاريح  دەپ  وقىپ  جاتىرمىز.  بيلىك باسىنا  تەك  قانا  ورىسشا  سويلەيتىن، مەملەكەتتىك تىلگە  شەكەسىنەن  قارايتىن مينيستر، اكىم، دەپۋتات،  شەنەۋنىكتەر  كەلدى.
ولاردىڭ  ۇستانعان  ساياساتى: «ءتىل، مادەنيەت، تاريح  تاعى  باسقالار  ەشقايدا  قاشپايدى. بىزگە  قازاقپىز  دەپ  ەرەكشەلەنۋدىڭ  قاجەتى  جوق. اۋەلى  حالىق  تۇرمىستىق  جاعدايىن  جوندەپ  السىن،  قارىنىن  تويدىرسىن،  قالعانى  ماڭىزدى  ەمەس. قازاق  ءتىلى  قايدا  قاشادى  دەيسىڭ، ازىرشە ءبارىمىز  ءبىر  تىلدە  (ياعني  ورىس  تىلىندە)  سويلەي  تۇرايىق، ءبارىمىز  ءبىر  ۇلتپىز،  قازاقستاندىقپىز، ءبىر  حالىقپىز»  دەپ  ەلدى الدارقاتىپ  كەلدى،  ءالى دە سول وتىرىكتەرىنەن تانار ەمەس وزدەرى  الدەقاشان  بايلىق  پەن  بيلىككە  قول  جەتكىزدى،  ولارعا  ەندى  قازاقتىڭ ءتىلى  دە، مادەنيەتى  دە، ءتىپتى ەشتەڭەسىنىڭ  دە  قاجەتى  جوق.
الەمدە  قالىپتاسقان،  تاۋەلسىزدىك العان  بارلىق  ەلدەردىڭ  ءداستۇرلى  ءجۇرىپ  وتكەن  جولى بار. ول  - تاۋەلسىزدىك  العاننان  كەيىن  دەرەۋ وتارسىزداندىرۋ  (دەكولونيزاتسيا)  ساياساتىن  جۇرگىزىپ  ونى  جۇزەگە  اسىرۋ.   ياعني،  وتارشىلدىق  زارداپتارىنان  ارىلۋ،  حالىقتىڭ ساناسىن  ەمدەۋ،  قالپىنا  كەلتىرۋ،  جاڭعىرتۋ.  سەبەبى،  وتار  بولعان  جىلداردا  تۇسكەن  جارا،  زارداپ،  زاقىم،  سىڭگەن  اۋرۋ   وڭاي  جازىلمايدى.  عاسىرلار  بويى  سىنالاپ  كىرگەن  بوداندىق  سانا،  زورلىق-زومبىلىقپەن  ەندىرىلگەن  وتارشىلدىق  بەلگىلەرى  بىردەن  كەتپەيدى.  جويىلعان  ۇلتتىق  قازىنا  مەن  قاسيەت،  ەلدىك،  جۇرتتىق  ەرەكشەلىكتەردى  قالپىنا  كەلتىرۋدى  مەملەكەتتىك    ارنايى  زاڭداستىرىلعان  جولدارمەن  جاساپ  بىردەن  كىرىسپەسە،  وعان  بۇكىل  حالىقتى  بۇرماسا،  كەيىن   كەش  بولادى. بۇلاي  ەتپەگەن  جاعدايدا  تاۋەلسىزدىك  العان  حالىق  بۇرىنعى  يمپەريانىڭ   قۇلى  بولىپ  قالا  بەرەدى.
وتارسىزداندىرۋ  ساياساتىنىڭ  ورنىنا  قازاق  باسشىلىعى  18  جىل  بويى  ءوز  ۇلتىنا  قارسى  ۇلتسىزداندىرۋ  ساياساتىن  جۇرگىزىپ  كەلەدى. سونىڭ سالدارىنان قۇلدىقتى  قور  كورمەيتىن،  ءوز   ءتىلىن  تارك  ەتىپ،  ءوزىن  وتارلاعان  ەلدىڭ  تىلىمەن  سويلەيتىن،  وسى  تىلمەن  ەقىۇ-ى  باسقاراتىن،   ۇلتى  جوق  مەملەكەت  پەن  پارلامەنت،  ۇلتى  جوق  ۇكىمەت، ۇلتى  جوق  مينيستر، اكىم، دەپۋتاتتار  باسقاراتىن  ەلگە  اينالدىق.
اقىرىندا مىنە،  قازاق  ۇلتى  ءوز  ەلىندە،  ءوز  جەرىندە  قولداۋسىز،  كومەكسىز  جالعىز  قالدى.  قازاقتىڭ تاۋەلسىزدىك العان كەزدەگى رۋحىن ۇلتسىزداندىرۋ ۇرانى جەڭدى!.. 
قازاقتى  باسقا  ۇلتتاردىڭ  قولداماۋى  ەل  باسشىلىعىنىڭ  جۇرگىزىپ  وتىرعان  سولقىلداق،  بيشارا  ساياساتىنىڭ «جەمىسى»  دەپ  ايتا  الامىز. سەبەبى،  ولار  ەل باسشىلىعىنىڭ  ءوز  ۇلتىن (مەملەكەتتىڭ يەسى قازاق ۇلتىن)   كەمسىتىپ باعاتىن ساياسات ۇستانىپ وتىرعانىن كۇندە كورىپ ءجۇر. قىسقاسى سولقىلداق ساياسات سورىمىز بولىپ بارادى. ەكىنشىدەن، قازاقتىڭ وقشاۋلانىپ قالۋىنا سەبەپ ءار قازاقستانداعى ءار ۇلت وكىلى ءوز ەلىنە قاراپ ەلەڭدەيدى.  مىسالى، ورىستىڭ  -  رەسەيگە،  ۋكرايننىڭ  -  ۋكرايناعا، نەمىستىڭ   -  گەرمانياعا  كوز  تىگۋى،  بالالارىنىڭ  بولاشاعىن  سول  جاقتان  كۇتۋى  تۇسىنىكتى  نارسە،  تابيعي  زاڭدىلىق.  ولار  ەڭ  اۋەلى  ءوز  جۇرتىنىڭ  دامىعانىن،  كوركەيگەنىن  قالايدى.  
«مىقتى  بولساڭ،  اۋەلى  ءوزىڭدى  سىيلا»  دەگەن  ءسوز  بار.  ءبىز،  ءوزىمىز  ەس جيا  الماي،  ەل  بولا  الماي،  قازاق  ەكەنىمىزدى  تاني  الماي،  جوعالتقانىمىزدى  تابا  الماي،  تورتكۇل  دۇنيەدە تارىداي  شاشىراعان  قازاقتىڭ  باسىن  قوسا  الماي،  ەكى  اياققا  تىك  تۇرا  الماي  ءجۇرىپ  باسقالاردى جارىلقاماقپىز. «ءوزىڭ  ديۋاناسىڭ  -   كىمگە  ءپىر  بولاسىڭ»!
ءوز  ەلىندە  تىلىنە،  مادەنيەتىنە، تاريحىنا  يە  بولا  الماي  وتىرعان  قازاق، ەندى  كىمدى  جارىلقاماقسىڭ!
قازاق!  مىقتى  بولساڭ،  اۋەلى  ءوز  جەرىڭدە  اعا  حالىق،  اعا  ۇلت  ەكەنىڭدى  دالەلدە،  باسقانىڭ  الدىندا  ابىرويىڭ  بار  ما،  جوق  پا؟  سونى اقىلعا سال. وزىڭە  ءوزىڭ  سىرتتان  قاراپ  كور!
قازاق  باسشىلىعى!  سەن بيلىككە قازاق  دەگەن  ۇلتتىڭ  ارقاسىندا  كەلدىڭ!  سول  ءۇشىن  سەن  ەڭ  اۋەلى  قازاق  دەگەن  حالىقتىڭ   الدىندا  جاۋاپتى  ەكەنىڭدى  ۇمىتپا!
بەس  عاسىر  بويى  ازاتتىقتى  اڭساپ  «مىڭ  ءولىپ،  مىڭ تىرىلگەن»   قازاقتىڭ  ءوز  ەلىندە،  ءوز  جەرىندە  ەرەكشە  ورنى  بار،  ارتىقشىلىعى  بار. بۇل  زاڭدىلىق،  بۇل اكسيوما.