ەندىگىنىڭ ءبارى بەكەر مە دەپ وتىرمىز... اشتىق جاريالا، الاڭعا شىق، ەرەۋىلدەت، سىرنايلات-كەرنەيلەت ءبارىبىر - قازاقتىڭ جەرى جالعا بەرىلىپ قويعانعا ۇقسايدى. بۇلاي دەۋىمىزگە سەبەپ، جەردىڭ جالعا بەرىلەتىنىن ايعاقتايتىن ءبىر قۇجات كەلىپ ءتۇستى رەداكتسيامىزعا. قۇجات «مەموراندۋم و ۆزايموپونيماني ي سوترۋدنيچەستۆە» دەپ اتالدى، ياعني «ءوزارا تۇسىنىستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم». اتالعان مەموراندۋمعا قىتاي جاعىنان قولىن يرەوگليفپەن يرەكتەتىپ قويعان  جياڭ جياڭحۋا (Jiang Jianhua)  - Jilin Grain Grup Co Ltd-نىڭ  Grain & Private Eguity Fund Management Co Ltd دەپ اتالاتىن قارجىلىق قۇرىلىمىنىڭ وكىلى كورىنەدى. ال بىزدەن ارمان ەبنيەۆ دەيتىن ازامات «ءمورىن» باسىپتى. ەكى جاق مەماروندۋمعا 2009 جىلى 14-قازاندا قىتاي استاناسى پەكين قالاسىندا قول قويىسىپتى. ول كەزدە ارمان ەبنيەۆ قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اگروونەركاسىپ پالاتاسىنىڭ ورتالىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى ەدى. جۋڭگو مەملەكەتىنە بارىپ (قىتايلار ءوز مەملەكەتتەرىن وسىلاي اتايدى) الگىندەي ايدىك كەلىسىمگە قول جەتكىزىپ قايتقان سوڭ ءبىزدىڭ ءابجىل قيمىلدايتىن ازاماتىمىزدىڭ ەڭبەگى ەرەكشە ەسكەرىلسە كەرەك - ول قازىر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

ەندىگىنىڭ ءبارى بەكەر مە دەپ وتىرمىز... اشتىق جاريالا، الاڭعا شىق، ەرەۋىلدەت، سىرنايلات-كەرنەيلەت ءبارىبىر - قازاقتىڭ جەرى جالعا بەرىلىپ قويعانعا ۇقسايدى. بۇلاي دەۋىمىزگە سەبەپ، جەردىڭ جالعا بەرىلەتىنىن ايعاقتايتىن ءبىر قۇجات كەلىپ ءتۇستى رەداكتسيامىزعا. قۇجات «مەموراندۋم و ۆزايموپونيماني ي سوترۋدنيچەستۆە» دەپ اتالدى، ياعني «ءوزارا تۇسىنىستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم». اتالعان مەموراندۋمعا قىتاي جاعىنان قولىن يرەوگليفپەن يرەكتەتىپ قويعان  جياڭ جياڭحۋا (Jiang Jianhua)  - Jilin Grain Grup Co Ltd-نىڭ  Grain & Private Eguity Fund Management Co Ltd دەپ اتالاتىن قارجىلىق قۇرىلىمىنىڭ وكىلى كورىنەدى. ال بىزدەن ارمان ەبنيەۆ دەيتىن ازامات «ءمورىن» باسىپتى. ەكى جاق مەماروندۋمعا 2009 جىلى 14-قازاندا قىتاي استاناسى پەكين قالاسىندا قول قويىسىپتى. ول كەزدە ارمان ەبنيەۆ قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اگروونەركاسىپ پالاتاسىنىڭ ورتالىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى ەدى. جۋڭگو مەملەكەتىنە بارىپ (قىتايلار ءوز مەملەكەتتەرىن وسىلاي اتايدى) الگىندەي ايدىك كەلىسىمگە قول جەتكىزىپ قايتقان سوڭ ءبىزدىڭ ءابجىل قيمىلدايتىن ازاماتىمىزدىڭ ەڭبەگى ەرەكشە ەسكەرىلسە كەرەك - ول قازىر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەبنيەۆ مىرزا  «قازاق جەرى قىتايلارعا  جالعا بەرىلەدى» دەگەن شۋ-شۇرقان شىققان كۇننەن باستاپ قازىناننىڭ مول قاراجاتىمەن جارىق كورىپ جاتقان باسىلىم بەتتەرىنەن ءجيى كورىنىپ، سويلەۋدى داعدىعا اينالدىرىپ الدى. ارينە، ۆيتسە-ءمينيستردىڭ بۇنداي اشىقتىعىن قۇپتاعانىمىز ابزال. ويتكەنى، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەردىڭ اراسىندا ۇكىمەتتىك دەڭگەيدە كوتەرىلگەن ۇلكەن ىستەردى بۇقاراعا ۇعىنىقتى ەتىپ ايتىپ بەرۋدىڭ ورنىنا بۇعىپ قالاتىندار، ۇندەمەي ۇركە قاشاتىندار جەتىپ ارتىلادى. ولارمەن سالىستىرعاندا ەبنيەۆتىڭ ەمەن-جارقىندىعىن ەرلىككە بالاعانىمىز ءجون. الايدا سول ەر ەبنيەۆ اتالعان مەماروندۋم بويىنشا قازاق-قىتاي كاسىپكەرلەرىنىڭ بىرىككەن كاسىپورىندار قۇرۋعا قاتىستى تۇسىن عانا سوزىنە تۇزدىق ەتىپ جۇرگەن كورىنەدى. راسىندا قۇجاتتا بىرىككەن كاسىپورىن قۇرۋ جايىنداعى باپ كوزگە الدىمەن ىلىگەدى.

مەماروندۋم قازاقستان رەپۋبليكاسى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىنداعى ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناس پەن ينۆەستيتسيا تارتىپ (كىمنەن كىمنىڭ ينۆەستيتسيا تارتاتىنى بەلگىلى عوي. -رەد), تاۋار اينالىمىن كۇشەيتىپ، اۋىلشارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وڭدەپ، اۋىلشارۋاشىلىعىنا كلاستەرلىك جۇيەنى ەنگىزۋ مەن كاسىپكەرلەردىڭ مۇددەلەستىگىن ەسكەرە وتىرىپ جاسالىپتى.  بۇدان ءارى مەماروندۋمدا قازاق جەرىنەن 5 ملن. توننا اۋىلشارۋاشىلىعى ونىمدەرى ءوندىرىلىپ قىتايعا حالىقارالىق باعامەن ساتىلاتىنى كورسەتىلىپتى. ول قانداي ونىمدەر دەگەنگە كەلسەك،  جاقشانىڭ ىشىندە سويا، راپس، كۋكرۋز دەپ انىق جازىلعان. بۇل جاقشا قىتايدىڭ بولاشاق باقشاسى ەكەندىگىنە كۇماندانباي-اق قويىڭىز. نەگە دەسەڭىز، مەماروندۋمنىڭ 2-تاراۋىنا (سفەرى سوۆمەستنوي دەياتەلنوستي) قازاق جەرىنەن جىلىنا 3-5 ملن توننا اۋىلشارۋاشىلىعى ءونىمىن ءوندىرۋ ءۇشىن قاجەت بولاتىن جۇمىسشى كۇشىمەن، رەسمي تىلگە كوشسەك، ادام رەسۋرستارىمەن قامتاماسىز ەتىلۋ جايى تايعا تاڭبا باسقانداي ءتۇسىپتى. ال تاراپتار كەلىسىمىنىڭ (دوگوۆورەننوستي ستورون) 3 تارماعىندا قازاقستان جاعىنىڭ ءونىم وندىرۋگە جەر ءبولۋدى ءوز مىندەتىنە جۇكتەگەنىن كورەمىز. وسى تارماقتا جەر جەرگە يەلىگى بار نەمەسە جالعا العان قوجالىقتاردىڭ نىسانىنان دە بەرىلۋى مۇمكىن دەپ جازىلعان. الگى الپاۋىت تەرەششەنكونىڭ يزرايلگە بارىپ «جەر ساتامىن، جالعا بەرەمىن» دەپ جالعاندى جالپاعىنان باسىپ جۇرگەنىنىڭ ءمانىسى، مىنە،  اشىلدى. توقسانىنشى جىلدارداعى سۇرگىندى پايدالانعان تەرەششەنكو، كۋلاگين، ماديموۆ دەيتىن الپاۋىتتار قازاق جەرىنە جەكەمەنشىكتىك فورمانى تىزەگە باسىپ وتىرىپ ەنگىزىپ ەدى، ەندى ونى ساتىپ، ساتا الماسا جالعا وتكىزىپ جىرعاپ ءومىر ءسۇرۋدىڭ قامىنا كىرىسىپتى. ءبىزدىڭ بيلىك الدىمەن ارانىنان اتان ءتۇي جۇگىمەن وتەتىن الپاۋىتتارعا قازاقتىڭ قۇيقالى جەرىن كەتپەندەپ بەرىپ ءبىر مىرزالىق تانىتقان-دى. تاعى دا سولاردىڭ اۋەيىنە جىعىلىپ قۇرداي جورعالاپ،  قىتايدان جۇمىسشى كۇشىن توگىپ، الگىلەردىڭ يەگەرە الماي جاتقان جەرىن جىرتىپ بەرمەك. «ءا-ءا، دەگەنىڭنەن ءبىلىپ ەم، سارت ەكەنسىڭ» دەمەكشى 1 ملن. گا جەر مەن سويا-پويانىڭ اڭگىمەسى ايتىلا باستاعاندا-اق بۇنىڭ ارتىندا ءبىزدىڭ بيلىككە اسا ىقپالدى لاتيفۋنديستەردىڭ  تۇرعانىن سەزگەن ەدىك. وسىمەن ءتامام دەيمىز. سەبەبى مەماروندۋمعا قول قويعان تاراپتار كەلىسىم-شارتتى ءبىر ايدىڭ ىشىندە توقتاتۋعا عانا قاقىلى بولعان ەكەن.  ال، ەسەپتەي بەرىڭىز 2009 جىلدىڭ  14-قازانىنان بەرى قاراي قانشا اي اۋناپ، القىنعان اپتالار ءوتتى...

«اباي-اقپارات»