ء«بىر ەل ىشتەي وزدەرىن ءوزى وزگەرتىپ تۇزەمەيىنشە، اللا ونداي ەلدى وزگەرتپەيدى»، دەيدى قۇران كارىمدە. بۇگىنگى باۋىرلاس ۇلتتار ۋكراينا مەن رەسەيدىڭ قاسارىسقان قارسىلىق سوڭى قاراپايىم حالىقتىڭ يممۋنيتەتىن السىرەتىپ، رۋحىن ءتۇسىردى. ولاردىڭ بۇل جاعدايدا «مانگىلىك ەل» بولۋى ەكى ۇدايلى سۇراققا قالدى…   
قازاق… ءتاۋبا، امانبىز!!! بىراق كەشەگى قاز داۋىستى قازبەكتىڭ تىنىش جاتقان، باسىنان ءسوز اسىرماعان ەلى، بۇل كۇندە ۇنسىزدىك ارالىندا جۇرگەندەيمىز. ۇلتتىق رۋح السىرەگەن. ۇلتتىڭ فەنومەنى ەسكىرگەن، توسىعى جەتكەن سىنايلى. بۇگىنگى بيلىكتىڭ پاراسات-پايىمى ۇيقىلى، تەكسىزدىك جايلاپ تەڭسەلگەندەر… ولارعا بۇگىنگى قازاق ەلىنىڭ «ماڭگىلىك  ەل» بولۋ يدەياسى -  جەتى ۇرپاعىنىڭ باياندى ءومىرى، باسى-بايلىقتى اڭساۋى.  بىراق ۇلتتىڭ ۇيىتقىسى ەل زيالىلارى مەن ەل باسشىلارى. بۇگىنگى بايتاق ەلىمىزدىڭ ۇلاڭعايىر اتىرابى مەن تۇنعان بايلىعىن قالدىرعان بابالار اماناتى دا – «مانگىلىك ەل» يدەياسى.  ءيا، ءبىزدىڭ قازاق ەلى ەگەمەندى ەل بولعالى بەرى تالاي بەلەستەردەن اسىپ، سان بيىكتەرگە اللانىڭ قالاۋىمەن قول جەتكىزدى. ايتسە دە، قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنىڭ الدىندا بوگەت پەن قاۋىپ تۇر. ول ۇلتتىڭ السىرەگەن رۋحى مەن يممۋنيتەتى، وگىزگە ايان -  انا ءتىل تاعدىرى، حالىقتىڭ ۇنسىزدىك فەنومەنى. اللا جارىلقاسا، ول بوگەت پەن قاتەردەن اسىپ وتەرمىز. ەرتەڭى بىتپەس ەلىمىزدىڭ ول مۇمكىندىكتەردەن قاي كۇنى وتەرى بەلگىسىز. بىراق ەلباسىمىز ن.ءا.نازارباەۆ ۇلت رۋحانياتىنىڭ كوپىرىنە جارقىن يدەيا تاستادى. ول «قازاق ەلى» نەمەسە «ماڭگىلىك ەل»    
مىنە ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا 23 جىل ۋاقىت تولىپ وتىر. جيىرما ءۇش جىل از عانا ۋاقىت ەمەس، الاش ارىستارى وردا بۇزار وتىز جاسىنا جەتپەي قانشاما قۇندى ەڭبەكتەر مەن ۇلت رۋحانياتىنىڭ مۇراسىن جاسادى. بىراق، بۇگىنگى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جەتىستىگى ولاردىڭ جاساعان ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسىنە دە تاتي المادى. قاتتى ايتقانىما رەنجىمەڭىزدەر. وسىنىڭ ءبارىن ايتۋ «ماڭگىلىك ەلدىڭ» ازات ويلى ازاماتىنىڭ پارىزى. قازاقستاننىڭ دا ازعانا ۋا¬قىتتا عاسىرعا تاتيتىن جەتىستىككە جەتىپ، ەلىمىز دامۋدىڭ سارا جولىنا ءتۇسىپ، تمد ەلدەر اراسىندا ەكو¬نومي-كالىق، ساياسي دامۋ جاعىنان كوشباسشى ەلدەر قاتارىندا كەلە جا¬تىر. ءتىپتى تۇركى تەكتەس مەملەكەتتەر اراسىندا دا ءبىزدىڭ بەدەل دارەجەمىز ءبىر ساتى ىلگەرى. بىراق قوعا¬مىمىزدىڭ الەۋمەتتىك سالاسى مەن ۇلتتىڭ جەتكەن جەتىستىگىمەن بۇگىنگى كۇنى الەمدىك ساحناعا كوتەرىلۋ مۇمكىن ەمەس. ونى ەۋرومايدان وتانى ۋكراينا دالەلدەدى.  ۋكراينانىڭ كۇش-قۋاتى، ەكونوميكالىق جەتىستىگى، حالقىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى ناشار دەپ كىم ايتتى. ۋكراينا الەمنىڭ الپاۋىت دامۋشى مەملەكەتتەرىنىڭ ءبىرى. بىراق بۇگىن كىم بولىپ وتىر… جەڭىلىس تاپتى… افريكاداعى ەگيپەتتىڭ كۇيىن كەشتى… ءتىپتى ولاردىڭ ۇلتتىق رۋحى ويانبادى دەپ تە ايتا المايسىڭ.  حالىق جەڭىلمەۋ ءۇشىن بارىن سالدى. كۇرەستىڭ سوڭىنا دەيىن جانكەشتى ەرلىك كورسەتتى. ۋكراينا حالقىنىڭ ازاتتىعى جولىندا، بابالار اماناتىن قورعاۋدا ايانبادى… اتتەگەن-ايى، بيلىكتەگى ازاماتتارى مەن باسشىلارى ورىس ءتىلدى… ولاردىڭ بويىندا ۋكراينا ۇلتىنىڭ رۋحى ەمەس، ورىستىڭ جالعان جيرينوۆسكيلارىنداعىداي رۋح بولدى. (جيرينوۆسكي ەۆرەي ۇلتىنان) سوندىقتان «ماڭگىلىك ەل» قۇرۋ ءۇشىن قازاق ەلى ويلانۋى كەرەك. 
بۇگىن حالقىمىز «ماڭگىلىك ەل» بولۋ جولىندا بابالار اماناتىن ەشقاشان ۇمىتپاۋى مۇمكىن. بىراق بيلىكتەگى مارعاسقالارىمىز - ءاليحان مەن ابىلاي حان بولسا جاقسى ەدى. ولاردىڭ ۇندەرى جارقىن شىعىپ، ۇلتتىق يدەيالارى ايقىن بولسا، ءبىز ەشكىمنەن قورىقپاي «ماڭگىلىك ەل» ورناتۋعا بولار ەدى.  ورىستىڭ جازۋشىسى دوستوەۆسكيدىڭ: «اسقاق يدەياسىز ادام دا، ۇلت تا ءومىر سۇرە المايدى» دەگەن ناقىل ءسوزى ەرىكسىز ويعا ورالادى وسىنداي دا. ال ۇلتتىق يدەيا – ۇلتتىڭ شىنايى نەمەسە بولاشاققا ۇمتىلىستارىن، ونىڭ جەتىستىكتەرىن ادامداردىڭ ساناسىندا بەينەلەيتىن ۇعىم.. ماڭ¬گىلىك ەل – مەملەكەتتىڭ قۇدىرەتتى¬لىگىنىڭ، كۇشتىلىگىنىڭ بەلگىسى. «ەلىمىز ماڭگى، تاۋەلسىز كۇشتى مەملەكەت» دەگەن ۇران حالىقتىڭ رۋحىن وياتۋى كەرەك. جاھان¬دانۋ زامانىندا كۇشتى ەل عانا جۇتىلىپ كەتپەي، ءوز ەلدىگىن ساقتاپ قالادى. تەك ءبىزدىڭ ەلباسىمىز، «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن جولىندا ۇلتتىق يدەيا قۇرىپ، ول ماسەلەنى ءبىر كۇندە شەشۋگە جاعداي جاساۋ كەرەك. حالىق ەلباسىنىڭ دۇرىس قادامىنا مۇلتىكسىز، رياسىز قادام جاساي الادى.

P.S. ...ۇيىقتاپ جاتقان ازامات ءالى ويانار ەمەس... كەنەت ءتاتتى ۇيقىدا، ءتۇس كورىپ جاتقان جاس بالانى،  ساشكا دوسى ايعايلاپ وياتتى. تۇسىندە: «ەلباسى جاڭا جارلىققا قول قويىپ جاتىر ەكەن. «قازاق تىلىندە سويلەپ، جازا المايتىن شەنەۋنىك بيلىكتەن قىسقارتىلادى(...) سولتۇستىك، شىعىس، ورتالىق ايماقتارىمىز 100 پايىز قازاقىلانۋدى قولعا الماسا، سول وڭىرلەردىڭ  اكىم-قارالارى بىردەن جۇمىسىنان ايىرىلادى(...) مەملەكەتتىڭ بايلىعىن ۇرلاپ، جەتى ۇرپاعىنا بايلىق قالدىرۋدى اڭساعان جەمقورلار بىردەن اتۋ جازاسىنا كەسىلەدى(...) شەتەل ينۆەستورلارىنىڭ كومپانياسىندا 90 پايىز قازاق جۇمىسشىلارى جۇمىس اتقارۋ كەرەك. ونى ورىنداماعان ينۆەستورلار جۇمىسىن توقتاتسىن(...) «ماڭگىلىك ەل» قازاق ەلى مەملەكەتىنىڭ حالقىنىڭ اتىنان  وسى جارلىققا قول قويدىم...»،- دەپ ءتۇسىن ازامات دوسىنا ايتتى. ەرتەڭىندە دوسى رەسەيگە كوشىپ كەتىپتى... نە ءۇشىن كەتكەنى بەلگىسىز. بالكىم ول - (...)

التىنبەك قۇمىرزاقۇلى،

"قاسىم" پورتالى