ۇلتتىق يدەيانى ۇعىنباعان اكىم
جامبىل وبلىسى، شۋ اۋدانى
اقتوبە اۋىلى تۇرعىنى، زەينەتكەر
ب.ىلشىباەۆا جانە باسقا دا اۋىل تۇرعىندارىنان
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ نازارىنا!
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتىگىنىڭ توراعاسى
ءاليحان بايمەنوۆتىڭ نازارىنا!
«قازاقستان-2050» ستراتەگياسى: «تاعىلىمى مول تاريحىمىزبەن، ۇلى بابالاردىڭ ۇلاعاتتى ومىرىنەن الار تالىمىمىزبەن ءبىز الداعى اسۋلاردان القىنباي اسامىز.»، بابالارىمىز «سىن ساعاتتا تۋعان ەلگە دەگەن پەرزەنتتىك پارىزدى بارىنەن بيىك قويا بىلگەن.»، «ەلدىك مۇرات جولىنداعى ۇلى ەرلىك ارقاشان اتالارىمىزدىڭ بويىنان تابىلعان.»، «بابالاردىڭ ەرلىگى، بۇگىنگى بۋىننىڭ ەرەن ىستەرى جانە جاس ۇرپاقتىڭ جاسامپازدىعى اراسىندا ساباقتاستىق بولسا عانا، ءبىز «ماڭگىلىك ەل» بولامىز»
ن.نازارباەۆ: «مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ وزدەرى ستراتەگيامىزدىڭ يدەيالارىن بىلۋگە جانە ءمانىن تەرەڭ ۇعۋعا ءتيىس.»
ن.نازارباەۆتىڭ «قازاقستاندىق جول-2050: ءبىر ماقسات، ءبىر مۇددە، ءبىر بولاشاق» اتتى جولداۋىنان.
«ماڭگىلىك قازاق ەلى» يدەياسى
نەمەسە ۇلتتىق يدەيانى ۇعىنباعان اكىم
ەلباسى ن.نازارباەۆ: «قازاقستان-2050» جاڭا ستراتەگيالىق باعىتىن جۇزەگە اسىرۋدا بىزگە – قازاق حالقىنا ايرىقشا جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى. تاعىلىمى مول تاريحىمىزبەن، ۇلى بابالاردىڭ ۇلاعاتتى ومىرىنەن الار تالىمىمىزبەن ءبىز الداعى اسۋلاردان القىنباي اسامىز. ۇندەۋدىڭ سىرى – بىرلىكتە، جۇدەۋدىڭ سىرى – الاۋىزدىقتا. وسىدان 3 عاسىر بۇرىن اڭىراقايدا بولعان ۇلى شايقاستا اتا-بابالارىمىز بىرلىكتىڭ قۇدىرەتى قانداي بولارىن وزىنە دە، وزگەگە دە دالەلدەگەن. سىن ساعاتتا تۋعان ەلگە دەگەن پەرزەنتتىك پارىزدى بارىنەن بيىك قويا بىلگەن. سول شايقاستا توگىلگەن قان بارشا قازاقتىڭ تامىرىندا بار. ءبىزدى ءبىر-بىرىمىزبەن بىرىكتىرەتىن دە، باۋىر ەتەتىن دە بابالاردىڭ بوستاندىق جولىندا توگىلگەن وسى قانى دەپ بىلەمىن. ەلدىك مۇرات جولىنداعى ۇلى ەرلىك ارقاشان اتالارىمىزدىڭ بويىنان تابىلعان. ...بابالاردىڭ ەرلىگى، بۇگىنگى بۋىننىڭ ەرەن ىستەرى جانە جاس ۇرپاقتىڭ جاسامپازدىعى اراسىندا ساباقتاستىق بولسا عانا، ءبىز «ماڭگىلىك ەل» بولامىز» دەپ، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا قازاقتىڭ «ۇلتتىق يدەياسىن»، «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ نەگىزگى فاكتورىن قاداپ تۇرىپ ايتقان بولاتىن.
مىنە، وسىلايشا تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق جوسپارىندا ۇلتتىڭ ۇلتتىق يدەياسى «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ باستى فاكتورى ەكەندىگى ايرىقشا اتالسا، ەلباسىنىڭ جەرگىلىكتى جەرلەردەگى وكىلى سانالاتىن كەيبىر اكىمدەر ۇلتتىق يدەيانىڭ نە ەكەندىگىن بىلمەيدى، «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ نەگىزگى فاكتورىن ءتىپتى تۇسىنبەيدى دە. مىنە، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ باستى باعىتتارىن ۇعىنباعان وسىنداي اكىمدەر ەلدى باسقارىپ وتىر. ال، ۇلتتىق ۇستىنى بۇلىڭعىر، بويىندا ۇلتتىق ماقتانىش سەزىمى جوق اكىمدەر ۇلتقا قالاي قىزمەت ەتپەك؟! مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستى تاپسىرماسىن ۇعىنباعان مەملەكەتتىك قىزمەتشى، اسىرەسە اكىمدەر ەلدى قالاي باسقارماق؟! «قازاقستان-2050» ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگياسىنىڭ باستى باعىتتارىن بىلمەيتىن اكىم قالايشا جوسپار قۇرىپ جۇمىس جاساماق؟!
ۇلتتىق يدەيانىڭ نە ەكەندىگىن ۇقپايتىن، بويىندا تيتتەي بولسا دا وتانسۇيگىشتىك سەزىمى جوق، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ نەگىزىن تۇسىنبەگەن، ءتىپتى ەلباسى ساياساتىنا اشىق قارسى جۇمىس جۇرگىزىپ وتىرعان اكىمدەردىڭ ءبىرى، ءارى بىرەگەيى جامبىل وبلىسى، شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ب.نۇركەنوۆ دەر ەدىم. ەندى وسى ايتقان ۋاجدەرىمە ناقتى ايعاقتار كەلتىرسەم.
جامبىل وبلىسى، شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆ 2014 جىلدىڭ 10 اقپان كۇنى اقتوبە اۋىلىندا ءوزىنىڭ 2013 جىلعى قورىتىندى ەسەپ بەرۋ جيىنىن وتكىزگەن بولاتىن. سول جيىندا اقتوبە اۋىلى تۇرعىندارى اۋدان اكىمى ب.نۇركەنوۆكە وزدەرىن مازالاعان، بىراق شەشىمىن تاپپاي جۇرگەن ماسەلەلەر: «اۋىز سۋ»، «توزىعى جەتكەن جول»، ت.ب. اۋىلشارۋاشىلىعىنا قاتىستى سۇراقتار قويادى. اۋىل تۇرعىندارى قويعان سۇراقتارىنا اۋدان اكىمى تاراپىنان جاۋاپتارىن ەستىپ، كەيبىرى قاناعاتتانىپ، كەيبىرى قاناعاتتانبادى. سول سەكىلدى اۋىل تۇرعىندارى: «ەلباسى جولداۋىندا تەك ەكونوميكالىق جوسپارلار عانا ەمەس، سونىمەن قوسا «ۇلتتىق پاتريوتيزم»، «ۇلتتىق يدەيا»، «ماڭگىلىك ەل» تۋرالى ماقساتتار مەن جوسپارلاردىڭ بار ەكەندىگىن ايتا وتىرىپ، ء«سىز ەلباسىمىزدىڭ بيىلعى جولداۋىندا ەرەكشە اتالعان «ماڭگىلىك ەل»، «ۇلتتىق يدەيا»، «پاتريوتيزم» تۋرالى اتالعان قۇندىلىقتارىن قالاي تۇسىنەسىز، جانە وسى قۇندىلىقتارعا ءسىز بايانداماڭىزدا نەلىكتەن توقتالمادىڭىز، جانە بولاشاقتا وسى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جاڭعىرتۋ ماقساتىندا قانداي جوسپارىڭىز بار؟» دەگەن سۇراق قويادى. سوندا بۇل سۇراققا اۋدان اكىمى ب.نۇركەنوۆ جاۋاپ بەرە الماي، «ۇلتتىق يدەيا»، «ۇلتتىق پاتريوتيزم»، «ماڭگىلىك ەل» تۋرالى قۇندىلىقتاردى «سارى شايانعا» تەڭەيتىندىگىن جەتكىزدى. سول سەكىلدى شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆ: «پاتريوتيزم» جاستارعا كەرەك، سوندىقتان ءپاتريوتيزمدى سولارعا ايتۋ كەرەك» دەپ، ءتىپتى اكىم «قر مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭىن دا بىلمەيتىندىگىن اڭعارتىپ بەردى. ويتكەنى، «قر مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭىندا ءپاتريوتيزمدى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەت بارىسىندا باستى قۇندىلىق رەتىندە قابىلداۋ كەرەكتىگى اتالعان.
وسىلايشا شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ب.نۇركەنوۆ «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى، ەلباسىنىڭ ءداستۇرلى جولداۋى تۇگىلى «قر مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭىنان دا بەيحابار ەكەندىگىن اڭعارتىپ، «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ باستى فاكتورلارىن ناقتى اتاپ بەرە الماي، ءوزىنىڭ قانشالىقتى مەملەكەتتىك قىزمەتشى ەكەندىگىنەن، قاي دەڭگەيدە ەلباسى ساياساتىن ناسيحاتتاپ جۇرگەندىگىنەن حابار بەردى.
«شۋ ءوڭىرى» گازەتىنىڭ 2014 جىلدىڭ 18 قاڭتار №6-7(8768-8769) سانىندا شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ب.ب.نۇركەنوۆتىڭ 2013 جىل قورىتىندىسى بويىنشا اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايى تۋرالى ەسەبىندە: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ «قازاقستاندىق جول-2050: ءبىر ماقسات، ءبىر مۇددە، ءبىر بولاشاق» اتتى قازاقستان حالقىنا ارنالعان جولداۋىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، ونى قىزۋ قۋاتتاپ، قولدايمىز. اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىن بيىك بەلەسكە كوتەرۋ – باستى ماقساتىمىز بولىپ سانالادى» دەپ جازىپتى.
مەملەكەتتىك مۇددەنى تۇسىندە دە كورمەيتىن، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى اياق استى ەتىپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدى تەك قورلاۋدى عانا بىلەتىن، ءتىپتى ءوزى باسقارىپ وتىرعان مەملەكەتتىك مەكەمەنىڭ اتىن جازا بىلمەيتىن، ساۋاتسىز، توپاس، تۋمىسىنان ۇرى-قارى، مەملەكەت قاراجاتىن تەك جىمقىرۋدى كوزدەيتىن اكىمدەرىمەن ب.نۇركەنوۆ قالاي عانا اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىن بيىك بەلەسكە كوتەرۋدى ماقسات ساناپ وتىر؟! تاۋەلسىزدىگىمىزگە باستى قاتەر ءتوندىرىپ وتىرعان وسىنداي اكىمدەردى شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ب.نۇركەنوۆتىڭ جانىن سالىپ قورعاشتاپ، بىلىعىن كورسە دە كورمەگەندەي بولىپ، بىلسە دە بىلمەگەندەي بولىپ وتىرعاندىعى بارشاعا ايان. مىنە، وسىنىڭ ءوزى ب.نۇركەنوۆتىڭ كىم ەكەندىگىن كورسەتىپ، قاي دەڭگەيدە اۋداننىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنا قىزمەت ەتىپ وتىرعاندىعىن بىلدىرسە كەرەك.
«بيلىك جولىندا ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىن دا ۇمىتىپ كەتەتىن ادامداردى ايىرا ءبىلۋىمىز كەرەك» دەگەن ن.نازارباەۆتىڭ ءسوزى شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆكە قاراتىپ ايتىلعان. ويتكەنى، ب.نۇركەنوۆ بيلىك جولىندا ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىن ۇمىتىپ قانا قويماي، ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىنىڭ نە ەكەندىگىن ءالى كۇنگە دەيىن بىلمەيدى، ول تۋرالى تۇسىنىك تە قالىپتاسپاعان، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا اتالعان «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى – ۇلتتىق يدەيانى ءتىپتى ۇعىنباعان. حالقىمىزدىڭ قاھارمان باتىرى ب.مومىشۇلى: «كىمدە-كىم ءوز ۇلتىن قۇرمەتتەمەسە جانە ونى ماقتان تۇتپاسا – ول ادام ءسوزسىز ارامزا، قاڭعىباس» دەپ، «وپاسىزدىڭ وتانى جوق» دەيدى. ءباھادۇر بابامىز قان مايداندا ءجۇرىپ سان مىڭ جاۋدان قايمىقپاعان، سەسكەنبەگەن، بىراق ۇلتىن قۇرمەتتەمەگەن، ۇلتسىز، وپاسىز، ءدۇبارا، ماڭگۇرتتەردەن قاتتى قاۋىپتەنگەن بولاتىن. مىنە، وسىنىڭ ءوزى شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ب.نۇركەنوۆتىڭ ۇلتقا قانشالىقتى قاۋىپتى ەكەندىگىن اڭعارتسا كەرەك.
شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆ اۋدان اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارىپ وتىرعان كەزىندە اقتوبە اۋىلى حالقىمەن وتكىزگەن ءبىر جيىنىندا اۋىلدىڭ تۇرعىنى، زەينەتكەر ت.سامبەتوۆتىڭ قويعان سۇراعىنا جاۋاپ بەرمەي، ء«سىزدىڭ جاسىڭىز كەلىپ قالعان ەكەن بولماسا قازىر دالاعا جەلكەلەپ سۇيرەپ شىعارىپ، لاقتىرىپ جىبەرەتىن ەدىم» دەپ سالعان بولاتىن. وسى جيىننان سوڭ ب.نۇركەنوۆتىڭ وتكىزگەن تاعى ءبىر جيىنى كەزىندە ب.نۇركەنوۆتىڭ ت.سامبەتوۆكە ايتقان ءسوزىن اۋىلدىڭ زەينەتكەرى ب.جازىلباەۆ قوزعاپ، ء«سىزدىڭ زەينەتكەر ت.سامبەتوۆكە دورەكى ءسوز ايتقانىڭىز دۇرىس بولمادى، ءتىپتى ەندى ب.نۇركەنوۆ جيىن وتكىزەدى دەسە، ءبىز بارساق پا، بارماساق پا دەپ ويلاناتىن بولدىق» دەپ ب.نۇركەنوۆتىڭ تەرىس قىلىقتارىن بەتىنە باسقان بولاتىن. سوندا ب.نۇركەنوۆ ءوزىنىڭ ت.سامبەتوۆكە ايتقان سوزدەرىن، مەملەكەتتىك قىزمەتكە لايىق ەمەس تەرىس قىلىقتارىن مويىنداپ، ت.سامبەتوۆتەن جانە بۇكىل اۋىل تۇرعىندارىنان كەشىرىم سۇراعان بولاتىن.
ب.نۇركەنوۆتىڭ وسى ارەكەتى قر مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ار-نامىس كودەكسى (مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ قىزمەت ەتيكاسى ەرەجەلەرى) نورمالارىنا قايشى ارەكەت ەكەندىگى ايقىن.
مىنە، وسىنداي باسشىلار، ءوزى اكىم، ءوزى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ جەرگىلىكتى جەردەگى توراعاسى رەتىندە ەلىمىزدى باسقارىپ وتىر. ال، وسىنداي ب.نۇركەنوۆ سەكىلدى ۇلتتىق مۇددەنىڭ نە ەكەندىگىن ۇقپايتىن باسشىلار قالايشا «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ باسىم باعىتتارىن جۇزەگە اسىرادى، قايتىپ ۇلتتىڭ كوسەگەسىن كوگەرتەدى؟
شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆتىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ە.ومىراليەۆ ءتىپتى ەلباسى ساياساتىنا اشىق قارسى شىعىپ، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن حالىققا ناسيحاتتاۋعا بارىنشا كەدەرگى كەلتىرۋدە. ە.ومىراليەۆ: «ەلباسى جولداۋىن ناسيحاتتاعانىڭ ءۇشىن ساعان ەشكىم ايلىق تولەمەيدى، جۇمىس ۋاقىتىندا ن.نازارباەۆتىڭ جولداۋىن ناسيحاتتاۋعا مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ حاقىسى جوق» دەپ، اشىق ايتىپ، ۇلتتىق ۇستانىمى ايقىن، ادال، ءارى ءادىل مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى قۋدالاۋعا كوشكەن. سوندا مەملەكەتتىك قىزمەتشى «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن ناسيحاتتاعانى ءۇشىن، ۇلتتىق كوزقاراسىن اشىق بىلدىرگەنى ءۇشىن قۋعىنداۋعا ءتۇسۋى كەرەك پە؟ بۇل «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنىڭ ءمانىن تەرەڭ ۇعىنباۋ، ءبىر سوزبەن ايتقاندا مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ ساياساتىنا اشىق قارسى شىعۋ دەپ بىلەمىن.
مىنە، ەلباسى ن.نازارباەۆ: «اۋەلى مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ وزدەرى ستراتەگيانى تەرەڭ ۇعىنۋى ءتيىس» دەپ اتاعانىنداي شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆ ستراتەگيانىڭ يدەياسىن ءوزى تۇسىنبەگەنىمەن قوسا «ۇلتتىق يدەيانى» «سارى شايانعا» تەڭەپ حالىققا ستراتەگيا يدەياسىن بۇرمالاپ جەتكىزسە، اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ە.ومىراليەۆ ەلباسى جولداۋىن اۋدان حالقىنا ناسيحاتتاۋ ىسىنە اشىق قارسى شىعۋدا.
«بۇگىنگى تاڭدا ەل قامىنان باسقا قانداي مۇددە بولۋى مۇمكىن؟ سوندىقتان ەلدىڭ اقىنى دا، اكىمى دە ءبىر ماقساتتى كوزدەۋى كەرەك»، «بيلىك جولىندا ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىن دا ۇمىتىپ كەتەتىن ادامداردى ايىرا ءبىلۋىمىز كەرەك» دەگەن ن.نازارباەۆتىڭ ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارى تۋرالى ايتقان ويلارى ءبىز مىسال ەتىپ وتىرعان شۋ اۋدانى باسشىلارىنا قاراتىپ ايتىلعان. ويتكەنى، شۋ اۋدانى باسشىلىعى «بيلىك جولىندا ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىن ۇمىتىپ» قانا قويماي، ەلباسى ساياساتىنا دا اشىق قارسى ارەكەتكە كوشكەن.
ەلباسى ن.نازارباەۆ: «ەگەر ءبىز مەملەكەت بولىپ تۇرعىمىز كەلسە، ءوزىمىزدىڭ مەملەكەتتىگىمىزدى ۇزاق ۋاقىتقا مەڭزەپ قۇرعىمىز كەلسە، وندا حالىق رۋحانياتىنىڭ باستاۋلارىن تۇسىنگەنىمىز ءجون» دەپ اتاعانىنداي مەملەكەتتىگىمىزدىڭ نەگىزى، ەلدىگىمىزدىڭ باياندى بولۋى ب.نۇركەنوۆ ايتقانداي تەك ەكونوميكالىق دامۋعا تاۋەلدى ەمەس. ال قازىرگى ۋاقىتتا بىزدە كوبىنە كوپ ەل باسقارۋشى بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەر، اسىرەسە شۋ اۋدانى اكىمى ب.نۇركەنوۆ ەلباسى اتاعان «حالىق رۋحانياتىنىڭ باستاۋلارىن» وزگەگە تۇسىندىرمەك تۇگىلى ءوزى تۇسىنبەيدى، ءتىپتى ول تۋرالى تۇسىنىك تە قالىپتاسپاعان.
«قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا: «تاعىلىمى مول تاريحىمىزبەن، ۇلى بابالاردىڭ ۇلاعاتتى ومىرىنەن الار تالىمىمىزبەن ءبىز الداعى اسۋلاردان القىنباي اسامىز.»، بابالارىمىز «سىن ساعاتتا تۋعان ەلگە دەگەن پەرزەنتتىك پارىزدى بارىنەن بيىك قويا بىلگەن.»، «ەلدىك مۇرات جولىنداعى ۇلى ەرلىك ارقاشان اتالارىمىزدىڭ بويىنان تابىلعان.»، «بابالاردىڭ ەرلىگى، بۇگىنگى بۋىننىڭ ەرەن ىستەرى جانە جاس ۇرپاقتىڭ جاسامپازدىعى اراسىندا ساباقتاستىق بولسا عانا، ءبىز «ماڭگىلىك ەل» بولامىز» دەگەن «ماڭگىلىك ەل» بولۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى – ۇلتتىق يدەيامىز اتالادى.
مىنە، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا اتالعان ۇلتتىق يدەيانى تەرەڭ ۇعىنباعان، جانە ءوز ۇلتىنا دەگەن تيتتەي دە سۇيىسپەنشىلىك سەزىمى جوق، ۇلتتىق ساناسى جەتىلمەگەن ب.نۇركەنوۆ سەكىلدى مەملەكەتتىك قىزمەتشى مەملەكەتكە، ءوز ۇلتىنا قالاي قىزمەت ەتپەك؟ ويتكەنى، ول مەملەكەتىن، ەلىن، ۇلتىن سۇيمەيدى. سوندىقتان دا ونداي مەملەكەتتىك قىزمەتشىدە، اسىرەسە ب.نۇركەنوۆتىڭ بويىندا ۇلتتىق، مەملەكەتتىك مۇددە تۋرالى قاسيەتتى ۇعىم قالىپتاسپاعان. ال بويىندا ۇلتتىق مۇددەسى جوق، ءوز مەملەكەتىن سۇيمەيتىن، ۇلتتىق يدەيانى تۇسىنبەگەن مەملەكەتتىك قىزمەتشى باسشىلىق ورىنعا كەلگەندە باسقا ماقساتتى كوزدەپ كەلۋى ابدەن مۇمكىن. ول وزگەرمەيتىن زاڭدىلىق – نە ۇلت ءۇشىن قىزمەت ەتەسىڭ، نە ءوزىڭ ءۇشىن قىزمەت ەتەسىڭ. مىنە، تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدەگى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ بارلىق سالانى جايلاپ، شەگىنەن شىعۋى، وتانىن ساتىپ شەتكە قاشىپ جاتقان وپاسىزداردىڭ كۇننەن كۇنگە كوبەيىپ بارا جاتقاندىعىنىڭ سەبەبى دە سول – ەل باسقارىپ وتىرعان باسشىلار مەن جاۋاپتى دەگەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ۇلتتىق ساناسىنىڭ بۇلدىر بولىپ، مەملەكەت، ۇلت مۇددەسىنەن جەكە مۇددەسىن ارتىق كورىپ، ءوز قۇلقىنىنىڭ قۇلى بولىپ كەتۋىندە بولىپ تۇر. ال، وسىنداي مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ ءوز دەڭگەيىندە دامۋىنا بارىنشا توسقاۋىل بولىپ، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە وراسان زور زالال كەلتىرۋدە. ويتكەنى، ب.نۇركەنوۆ سەكىلدى باسشىلار وزدەرى سەكىلدى ۇلتتىق ساناسى بۇلدىر قىزمەتشىلەرمەن عانا جۇمىس ىستەمەك. ال، جەكە مۇددەسىنە عانا قىزمەت ەتەتىندەر ۇلت مۇددەسىنە قىزمەت ەتەتىندەردى جانىنان جەك كورىپ، قاس جاۋى سانايدى. سوندىقتان دا مەملەكەت، ۇلت مۇددەسى ءۇشىن ادال، ءارى ءادىل شەشىم قابىلدايتىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر ب.نۇركەنوۆ سەكىلدىلەرمەن بىرگە مەملەكەت، ۇلت مۇددەسىنە قايشى ارەكەتكە بارا المايدى. مىنە، قازاقتىڭ: ء«بىر قۇمالاق ءبىر قارىن مايدى شىرىتەدى» دەگەنى، ب.مومىشۇلىنىڭ ءوز ۇلتىن سۇيمەيتىندەردى: «قاڭعىباس»، «ارامزا» دەپ اتاۋى تەگىن ايتىلماسا كەرەك.
مىنە، ءبىز بىلەتىن ەل باسقارىپ وتىرعان مەملەكەتتىك قىزمەتىشلەردىڭ دەنى وسىنداي، ۇلتتىق يدەياعا قىزمەت ەتپەك تۇگىلى، ۇلتتىق يدەيانىڭ نە ەكەندىگىن تۇسىنبەيدى دە.
سوندا قاي ۋاقىتتا ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايى جاقسارىپ 30 دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا ەنەدى، ەگەر دە ب.نۇركەنوۆ سەكىلدىلەر جاۋاپتى دەگەن قىزمەتتەردە وتىرسا؟!
«قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا اتالعان ۇلتتىق قۇندىلىقتار قايتىپ ناسيحاتتالادى، ەگەر دە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ۇقپايتىن ب.نۇركەنوۆ سەكىلدىلەر ەل باسقارسا؟!
ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ ساياساتى قالاي حالىققا جەتەدى، ەگەردە ب.نۇركەنوۆ سەكىلدىلەر ەلباسى ساياساتىنا اشىق قارسى جۇمىس جۇرگىزسە؟!
قازاقتىڭ كوسەگەسى قايتىپ كوگەرەدى، «ماڭگىلىك ەلدىڭ» ۇلتتىق يدەياسى قالاي ورنىعادى، ەگەردە ب.نۇركەنوۆ سەكىلدى ۇلت مۇددەسىنە قاۋىپتى، ماڭگۇرت باسشىلار ەلگە بيلىك جۇرگىزسە؟!
Abai.kz
