ايگىلى شىڭعىسحان ماڭعول بولعان ەمەس. وسى پايىمدى التىن وردا تاريحىنىڭ بەلگىلى زەرتتەۋشىسى، «سترانا موكسەل» جانە  «موسكۆا وردىنسكايا» كىتاپتارىنىڭ اۋتورى ۆلاديمير بەلينسكي اشىق ايتۋدا. ول شىن مانىندە شىڭعىسحان قازاق ەدى جانە ونىڭ رۋى دا تۇركىتىلدى تايپالاردىڭ ءبىرى دەگەندى العا تارتادى.

«قياتتار، كەرەيتتەر،نايماندار مەن مەركىتتەر، - ءبارى دە ماڭعولدار ەمەس، تۇركىتىلدى تايپالار بولاتىن.ولاردىڭ قالدىعى بۇگىندە قىتاي اۋماعىندا، ال ءتىلى – قازاق، - دەيدى ۆلاديمير برونيسلاۆوۆيچ. – شىڭعىسحان تۇسىندا مەملەكەتتىك ءتىل قازاقشاعا جاقىن بۇرىنعى ۇيعىر ءتىلى بولدى. تەمۋدجيننىڭ اكەسى (قازاقشا - تەمىرشىن) ەسۋگەي قياتتارعا حان بولعان.اناسى – ويان (ۇياڭ)  قازاقتىڭ قوڭىرات تايپاسىنان. بايبىشەسى – بورتە دە قازاقتىڭ قوڭىراتىنان ەدى.قاعاننىڭ بارلىق ۇلدارى تۇركى ەسىمدەرىمەن اتالدى. شىڭعىسحاننىڭ ءوزى قازاقشا «كۇنديدارلى حان» دەگەندى بىلدىرەدى.

ماڭعولداردا سول كەزدە دە، كازىر دە مۇنداي ەسىمدەر اتىمەن جوق. «حان» ءسوزى دە تازا تۇركىشە، ماڭعولشا ەمەس. ماڭعولدار ءوز بيلەۋشىلەرىن «قوڭتايشى» اتادى. شىڭعىسحان كادىمگى قازاق قۇرىلتايىندا سايلاندى. ماڭعولداردا ونداي ءسوز جوق.تاڭىرلىكتى ۇستانعان قازاقتار عانا مۇنداي تۇلعالارىن بەيمالىم جەرگە جاسىرىن تۇردە جەرلەدى. بۇل تۋراسىندا التىن ورداداعى ەبروپالىق ەلشى پلانو كارپيني جازىپ قالدىردى. ول بۇل عۇرىپتى ءوز كوزىمەن كورىپ جازعان. ول كەزدە ماڭعول تايپالارى ولىكتى قورىمعا اپارىپ اشىق تاستاعان، جەرلەمەگەن».

بەلينسكي بۇل دەرەكتەردى ورىس تاريحى سول كەزدەرى ورىستاردى قازاقتار تىزە بۇكتىرگەنىن، كەيىننەن رەسەي يمپەرياسىنا سول ءۇشىن ءوز ەرىكتەرىمەن كىرىپ، سول ءۇشىن ورىس پاتشالارىنا باعىنعانىن تاسادا ۇستاۋ ءۇشىن جاسىردى دەگەن پىكىردە. سول سەبەپتى بارلىق داڭقتى وتارلاۋشىلار شالعايداعى بەيمالىم ماڭعولدارعا بەرە سالعان.

«شىڭعىسحاننىڭ قازاق ەكەندىگىن مويىنداۋ تاياۋ ۋاقىتتا شەشىلەدى، - دەپ بولجايدى بەلينسكي. – قازاقستان ازىرگە بۇل جونىندە ءوز ساياساتى بار جانە تاريحي ءافسانانى بەرگىسى كەلمەيتىن رەسەي مەن قىتايعا الاڭداۋلى.

ارمان شوراەۆتىڭ فەيسپاراعىنان قازاقشالاندى