بىراق، الاڭدايتىنداي دانەڭە جوق. قازاقستانداعى ورىس ءتىلىنىڭ جاعدايى رەسەيدەگىدەن دە جاقسى.

«تۇتاس قازاقستان قوعامىندا ورىس تىلىنە دەگەن قاجەتتىلىك بار. ورىس ءتىلى قازاق تىلىمەن تەڭ دارەجەدە قولدانىلادى ءارى ورىس تىلىنە مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ بار». قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى مارات ءتاجين مەن رەسەيدىڭ تمد بويىنشا فەدەرالدىق اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى كونستانتين كوساچەۆ (سۋرەتتە) ەكەۋىنىڭ ءوزارا كەزدەسۋىندە قازاقستانداعى ورىس ءتىلىنىڭ جاعدايى تۋرالى جوعارىداعىداي سوزدەر ايتىلىپتى. وكىنىشكە قاراي، راس ءسوز.

تاجينمەن اڭگىمە بارىسىندا كوساچەۆ ءوزى باسقاراتىن اگەنتتىكتىڭ الدىنا قويىلعان جاڭا مىندەتتەرگە سايكەس، اگەنتتىك شەتەلدەگى وتانداستارىنىڭ اربىرىمەن جەكە-جەكە جۇمىس جاساپ، ولاردىڭ مادەني-گۋمانيتارلىق قاجەتتىلىكتەرىن وتەۋ بارىسىندا ءىس جۇرگىزەتىندەرىن ايتىپتى.

ۋكراينا جانە قىرىم ماسەلەسىنەن كەيىن رەسەيدىڭ شەتەلدەگى وتانداسارىن قالاي قولدايتىنىن جانە قانداي قادامدارعا باراتىنىن بۇكىل الەم بىلەدى. ال، ەندى ماسكەۋدەگى ەلشىلىككە كەلىپ، كوساچەۆتىڭ جوعارىداعىداي ءسوز ايتۋى – قازاقستانعا قىر كورسەتۋ جانە ەلدەگى ورىس دياسپەراسىن قوپاڭداتىپ، الدەنەدەن دامەلەندىرىپ قويۋ بولسا كەرەك. جالپى، رەسەيدىڭ شەتەلدەگى وتانداستارىمەن جۇمىس ىستەۋ ماسەلەسىن وتە قاتاڭ باقىلاۋدا ۇستاۋ قاجەتتىگىن ۋاقىتتىڭ ءوزى دالەلدەپ بەردى.

رەسەي قازاقستانداعى ورىس ءتىلىنىڭ جاعدايىن نازارىندا ۇستاپ قانا قويماي، ورىس ءتىلىن ۇيرەتۋ، قازاقستاندىق مامانداردى لينگۆيستيكالىق تاجىربيەدەن وتكىزۋ، ورىس تەاترلارىنىڭ فەستيۆالدەرىن، ءىسساپارلارىن ۇيىمداستىرۋ ءىسىن ودان ءارى جانداندىرماق. ءبىزدىڭ ەلشى مۇنداي ءىس-شارالار ەكى ەلدىڭ قارىم-قاتىناسىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسادى دەگەن ارتىلماپتى. ال، قازاقستان رەسەيدە تۇراتىن 1 ميلليوننان اساتىن قازاقتارمەن جەكە-جەكە جۇمىس ىستەپ، ولاردىڭ رۋحاني-مادەني قاجەتتىلىكتەرىن وتەۋ ءۇشىن قازاق تەاترلارىنىڭ فەستيۆالدەرىن، ءىسساپارلارىن ۇيىمداستىرىپ، قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋ ماسەلەسىن نەگە قولعا المايدى؟ بۇل سۇراقتىڭ كەڭسەلىك، شەنەۋنىكتىك جاۋابى دايىن. بىراق، شىن، جاناشىر، ۇلتشىل، مەملەكەتشىل جاۋاپتى ەستۋ مۇمكىن ەمەس…

رەسەي مۇنىمەن توقتامايدى. ارنايى باعدارلاما نەگىزىندە ورىس مادەنيەتتانۋشىلارىنىڭ ەڭبەگىن قازاق تىلىنە اۋدارۋدى قولعا الماق جانە ورىس مۇراجايلارىنىڭ كورمەسىن قازاقستاندا وتكىزىپ تۇرماق.

ال، بىزدە ورىس تىلىنە اۋدارىلىپ، رەسەيدە تاراتىلۋى ءتيىستى قانشاما ەڭبەك بار! باسقاسىن بىلاي قويعاندا، «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان كىتاپتاردى رەسەيدەگى قانداستارىمىزدىڭ رۋحاني-مادەني قاجەتتىلىگى ءۇشىن دەپ جالاۋلاتىپ جاساۋعا نە كەدەرگى؟ نيەتتىڭ جوقتىعى كەدەرگى بولىپ كەلەدى.

ەلشىنىڭ قولىندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. رەسەيمەن اراداعى ءتۇبى كەسىرلى بولار بايلانىستاردىڭ باسىندا جوعارعى بيلىكتىڭ ءوزى تۇرعانىن جالپاق جۇرت تەگىس بىلەدى. دەمەك، رەسەي قازاقستاننىڭ جوعارعى بيلىگىنىڭ وزدەرىنە ۇنەمى باعىنعىسى كەلىپ تۇراتىن ىنىلىگىن پايدالانىپ قوقيلانا بەرەدى. ال، قازاق ءتىلى، قازاق ونەرى، قازاق مادەنيەتى – قازاقتىڭ وزىنە عانا كەرەك. ونى قورعاۋ، دامىتۋ، الەمگە تاراتۋ دا قازاقتىڭ ءوز مىندەتى. مۇنى ويلايتىن، جۇزەگە اسىراتىن بيلىك جوق جەردە حالىق، قوعام ءوزىنىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن ءوزى قورعاۋعا كوشۋى ءتيىستى. بىراق، قوعامىڭىزدا…

Abai.kz