شارا اياسىندا قاتىسۋشىلار قازاقستانداعى باق-تىڭ تارالۋىمەن ولاردى تۇتىنۋشىلار تۋرالى ءبىر قاتار ناقتى دەرەكتەرگە قانىقتى. اتاپ ايتساق، سوڭعى ستاتيستيكا بويىنشا قازاقستانداعى قازاقتار سانى 11 ميلليون 300 مىڭعا جاقىنداعان. سولاي بولا تۇرا قازاق ءتىلدى باق-قا دەگەن سۇرانىس ارتپاي كەلەدى.  ەل اۋماعىنداعى قازاقتاردىڭ قونىستانۋ ۇلەسى تومەندەگىدەي:

بۇدان سولتۇستىك وبلىستارداعى قازاقى جۇرتتىڭ از بولۋى اقپاراتتىق سوعىس ءجۇرىپ وتىرعان بۇگىنگى تاڭدا قاۋىپتى ءۇردىس ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى. قازىرگى ۋكراينا اقپارات قۇرالدارى رەسەيدەن كەلىپ جاتقان اقپاراتتىق تاسقىنعا توتەپ بەرىپ وتىر، ءبىزدىڭ دە باق سالاسىنداعى كۇشىمىز نىعايا ءتۇسۋى كەرەك.

پىكىر، تاجىريبە الماسۋ فورماتىندا وتكەن شارادا قازاقتىلدى ءداستۇرلى باق پەن قازاقتىلدى جاڭا مەدياداعى جارناما نارىعى جانە قازاقستانداعى عالامتور قولدانۋشىلارى تاپ بولىپ وتىرعان ماسەلەلەر جايلى ءسوز قوزعالدى. قازاق اۋديتورياسى مەن قازاقشا كونتەنت جاساۋشى سايتتاردىڭ ءبىر-بىرىمەن ارا قاتىناسى جانە ينتەرنەت جوبالاردى قارجىلاندىرۋ ءىسى دە نازاردان تىس قالعان جوق.

“مەملەكەتتىڭ ءباسپاسوزدى دامىتۋعا ءبولىپ وتىرعان قارجىسى جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 3,9%-ىن ۇستاپ وتىر. بۇل دەگەنىڭىز ءبىلىم سالاسىنا بولەتىن قارجىمەن تەڭ” دەيدى ايدوس سارىم.  ونىڭ ءسوزى بويىنشا قازاقستاندا 100 ادامعا 160 ۇيالى تەلەفون، 24 نوۋتبۋكتەن كەلەدى. وسى تۇرعىدان الىپ قاراعاندا عالامتوردىڭ بولاشاعى بىزدە وتە زور. قازاقستاندا 16 مەن 74 جاستىڭ ارالىعىنداعى ادامداردىڭ عالامتور قولداناتىندارى 60%، 6-74 جاس ارالىعىندا 62%-دى كورسەتىپ تۇر. ال، جالپى كورسەتكىش بويىنشا قازاقستاندىقتاردىڭ 67%-ى عالامتوردى پايدالانادى.

ترەنينگتە كەلتىرىلگەن دەرەك بويىنشا قازاقستاندىق جارناما اينالىمىندا 1 ميلليارد دوللار جۇرەدى. ال ستاتيستيكا اگەنتتىگى 262 ميلليون دوللاردىڭ ەسەبىن شىعارعان. بۇدان جارناما نارىعىنىڭ وزىندە دە قارا نارىق قالىپتاسقانىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. الايدا وسىنشاما قاراجاتتىڭ قاي تىلدەگى، قاي سالاداعى باق-قا جۇمسالىپ جاتقانى تۋرالى ناقتى دەرەك جوق. ءبىر انىعى قازاق ءتىلدى باسىلىم بەتتەرى مەن اقپارات قۇرالدارىندا، اتاپ ايتساق “قازاق راديوسى”، “شالقار راديوسى” سىندى ەل اۋماعىندا تارالىمى ەڭ جوعارى راديولاردا، مەملەكەتتىك تارالىمى 50 مىڭنان اساتىن گازەت-جۋرنال بەتتەرىندە جارناما جوقتىڭ قاسى. جارنامالىق تابىستار قازاق ءتىلدى باق-تىڭ قالتاسىنا تۇسەتىن بولسا قازاق ءباسپاسوزى كۇشەيە تۇسەتىنى انىق، ارينە بۇل كەيبىرەۋلەر ءۇشىن قاجەتسىز دۇنيە. قازاقستانداعى جارنامانىڭ نارىعىن ۇستاۋشى ماڭىزدى توپ ەڭ ءىرى ەلۋ كومپانيا. تۇتىنۋشىلارىنىڭ كوبى قازاق بولا تۇرا جارنامانىڭ ورىس تىلىندە تارالۋى اقىلعا سيىمسىز دۇنيە. ترەنينگكە قاتىسۋشىلار «قازاق ءتىلدى باق ەل اۋماعىندا جارناماعا مۇقتاج بارشا وندىرىستىك ورىنداردى قازاق تىلىندە جارناما بەرۋگە “ماجبۇرلەگەنى” ءجون»،- دەپ توقايلاسىپ، تەك ورىس تىلىندە جارناما بەرۋشى كومپانيالارعا بايكوت جاريالاۋ ماسەلەسى دە ءسوز بولدى.  سونداي-اق اقپاراتتىق كەڭىستىكتە دە بىرلىكتىڭ قاجەت ەكەنى باسا ايتىلدى. جيىن سوڭىندا شاراعا قاتىسۋشىلار ەستەلىك سۋرەتكە ءتۇسىپ، كەزەكتى ترەنينگتە باس قوسۋعا ۋاعدالاسىپ تاراستى.

نۇرعالي نۇرتاي

Abai.kz