«تاۋەلسىزدىك تولعاۋىنىڭ» تۋى اسقاقتايدى
مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى رەسپۋبليكاداعى درامالىق جانە وپەرالىق تەاترلاردىڭ رەپەرتۋارىن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ساياسي-رۋحاني كەلبەتىن اشاتىن جاڭا تۋىندىلارمەن جانە وتاندىق اۆتورلاردىڭ وزىق شىعارمالارىمەن تولىقتىرۋ ماق¬ساتىندا مۋزىكا مەن دراماتۋرگيانىڭ التى سالاسىن قامتيتىن «تاۋەلسىزدىك تولعاۋى» اتتى ۇلتتىق كونكۋرس جاريالادى. بۇل تۋرالى كەشە استانادا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا مينيستر مۇحتار قۇل-مۇحاممەد مالىمدەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆ 2006 جىلى قازاقستان حالقىنا جاساعان جولداۋىندا «…قازىر مادە¬نيەت سالاسىن دامىتۋدا مەم¬لە¬كەت¬تىك قاتىسۋدى وڭتايلاندىراتىن، ياعني ءبىزدىڭ تالانتتارى¬مىز¬دىڭ ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق قىز¬مەتىنىڭ ەسەبىنەن لايىقتى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنە جەتۋىنە مۇمكىندىك بە¬رەتىن جاعدايلار جاسايتىن كە¬زەڭدەر تۋدى...» دەگەن بولاتىن. ەلباسى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا وتكىزىلىپ وتىرعان بۇل باي¬قاۋدىڭ ماقساتى – وتاندىق كوم¬پوزيتورلار مەن دراماتۋرگ¬تەر¬دىڭ، اقىنداردىڭ شىعارماشى¬لىعىن تىكەلەي قولداۋ، ۇلتتىق وپە¬را-بالەت، درامالىق تەاترلار¬دىڭ رەپەرتۋارىن تاۋەلسىز ەلى¬مىز¬د¬ىڭ جەتىستىكتەرىن پاش ەتەتىن جاڭا تۋىندىلارمەن تولىقتىرۋ.
مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى رەسپۋبليكاداعى درامالىق جانە وپەرالىق تەاترلاردىڭ رەپەرتۋارىن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ساياسي-رۋحاني كەلبەتىن اشاتىن جاڭا تۋىندىلارمەن جانە وتاندىق اۆتورلاردىڭ وزىق شىعارمالارىمەن تولىقتىرۋ ماق¬ساتىندا مۋزىكا مەن دراماتۋرگيانىڭ التى سالاسىن قامتيتىن «تاۋەلسىزدىك تولعاۋى» اتتى ۇلتتىق كونكۋرس جاريالادى. بۇل تۋرالى كەشە استانادا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا مينيستر مۇحتار قۇل-مۇحاممەد مالىمدەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆ 2006 جىلى قازاقستان حالقىنا جاساعان جولداۋىندا «…قازىر مادە¬نيەت سالاسىن دامىتۋدا مەم¬لە¬كەت¬تىك قاتىسۋدى وڭتايلاندىراتىن، ياعني ءبىزدىڭ تالانتتارى¬مىز¬دىڭ ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق قىز¬مەتىنىڭ ەسەبىنەن لايىقتى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنە جەتۋىنە مۇمكىندىك بە¬رەتىن جاعدايلار جاسايتىن كە¬زەڭدەر تۋدى...» دەگەن بولاتىن. ەلباسى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا وتكىزىلىپ وتىرعان بۇل باي¬قاۋدىڭ ماقساتى – وتاندىق كوم¬پوزيتورلار مەن دراماتۋرگ¬تەر¬دىڭ، اقىنداردىڭ شىعارماشى¬لىعىن تىكەلەي قولداۋ، ۇلتتىق وپە¬را-بالەت، درامالىق تەاترلار¬دىڭ رەپەرتۋارىن تاۋەلسىز ەلى¬مىز¬د¬ىڭ جەتىستىكتەرىن پاش ەتەتىن جاڭا تۋىندىلارمەن تولىقتىرۋ.
– كەز كەلگەن، ءتىپتى اتاقتى تەاتر¬لاردىڭ رەپەرتۋارلارى ىلعي دا جاڭارتىپ، تولىقتىرىپ وتىرۋدى قاجەتسىنەدى. ول ءۇشىن ەكى ءمىن¬دەتتى شەشۋىمىز كەرەك. ءبىرىن¬شى¬سى، ەلىمىز تەاترلارىنىڭ رەپەر¬تۋار¬لارىن الەمدەگى ەڭ ۇزدىك تۋىن¬دىلارمەن تولىقتىرۋىمىز قا¬جەت. ەكىنشىسى، قازاقستان كوم¬پو¬زيتورلارىن، دراماتۋرگتەرىن جاڭا شىعارمالار تۋىنداتۋعا ىن¬تالاندىرۋعا ءتيىسپىز. وسى ەكى ءمىن¬دەت ويداعىداي شەشىلسە، ەلىمىز تەاتر¬لارى الەمدىك باسەكەگە قا¬بىلەتتى تەاترلاردىڭ دەڭگەيىنە كو¬تە¬رىلەدى. ناتيجەسىندە بۇل قازاق ونە¬رىنىڭ ابىروي-اتاعىن الەمگە اس¬قاقتاتادى»، – دەدى مينيستر مۇح¬تار قۇل-مۇحاممەد.
جالپى، مۋزىكا سالاسىنىڭ باسەكەلەستىگىن ارتتىرۋ ماقسا¬تىن¬دا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان باي¬قاۋ ارقايسىسىنا ءۇش جۇلدەلى ورىن¬نان تاعايىندالعان التى سالا¬دان تۇرادى:
1) ەڭ ۇزدىك وپەرالىق شىعارمالارعا
2) ەڭ ۇزدىك بالەتتىك شىعارمالارعا
3) ەڭ ۇزدىك درامالىق شىعارمالارعا
4) ەڭ ۇزدىك كامەرالىق مۋزىكا تۋىندىلارىنا
5) ەڭ ۇزدىك قازىرگى زامانعى اندەرگە
6) ەڭ ۇزدىك بالالار اندەرىنە
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بايقاۋدان ۇزدىك دەپ تابىلعان شىعارمالارعا ءى، ءىى، ءىىى جۇلدەلى ورىندار بويىنشا اقشالاي سىيلىق¬تار تاعايىندالادى.
اتاپ ايتقاندا، ەڭ ۇزدىك وپەرالىق تۋىندىلار مەن ەڭ ۇزدىك بالەتتىك شىعارمالار بايقاۋى اتالىمى بويىنشا 1-ورىنعا – 4,5 ملن تەڭگە، 2-ورىنعا – 2,3 ملن تەڭگە، 3-ورىنعا – 1,5 ملن تەڭگە; ەڭ ۇزدىك درامالىق شىعارمالار اتا¬لىمى بويىنشا 1-ورىنعا – 1,5 ملن تەڭگە، 2-ورىنعا – 1,2 ملن. تەڭ¬¬گە، 3-ورىنعا – 800 مىڭ تەڭگە: ەڭ ۇزدىك كامەرالىق مۋزىكا تۋىن¬دى¬لارى اتالىمى بويىنشا 1-ورىنعا – 500 مىڭ تەڭگە، 2-ورىنعا – 400 مىڭ تەڭگە، 3-ورىنعا – 300 مىڭ تەڭگە; ەڭ ۇزدىك قازىرگى زا¬مانعى اندەر مەن ەڭ ۇزدىك بالالار ءان¬دەرى اتالىمى بويىنشا 1-ورىنعا – 300 مىڭ تەڭگە، 2-ورىنعا – 250 مىڭ تەڭگە، 3-ورىنعا – 200 مىڭ تەڭگە.
اقشالاي سىيلىقتار تاعايىندالۋمەن قاتار، ولار ەلىمىزدىڭ جە¬تەكشى ونەر وردالارىندا قويىلاتىن بولادى: وپەرا مەن بالەت – اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەت¬تىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا جانە ك.بايسەيىتوۆا اتىنداعى ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا، ەڭ ۇزدىك درا¬ما تۋىندىلارى م.اۋەزوۆ اتىن¬داعى قازاق مەملەكەتتىك اكا¬دەميالىق دراما تەاترى مەن م.لەرمونتوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق ورىس دراما تەا¬ترىندا، سونداي-اق ع.مۇسىرە¬پوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكا¬دەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترى جانە ن.ساتس اتىنداعى ورىس مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاس¬وس¬پى¬رىمدەر تەاترلارىنىڭ ساحنا¬سىند¬ا قويىلاتىن بولادى.
قازىلار تاراپىنان ەڭ ۇزدىك دەپ تانىلعان كامەرالىق مۋزىكا تۋىن¬دىسى وسى جانردى ورىندايتىن جەتەكشى ۇجىمداردىڭ رە¬پەر¬تۋارىنا كىرگىزىلەدى. ال ەڭ ۇزدىك سا¬ن¬العان قازىرگى زامانعى اندەر مەن بالالار اندەرى رەسپۋب¬لي¬كالىق مەرەكەلىك كونتسەرتتەردىڭ باعدارلامالارىنا ەنگىزىلىپ وتى¬رى¬لادى.
اتاپ ايتار نارسە، كونكۋرسقا ءجى¬بەرىلەتىن شىعارمالار بۇرىن ورىن¬دالماعان، جاريالانباعان تىڭ تۋىندىلار بولۋى ءتيىس جانە 2009 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنىڭ 1-نە دەيىن قابىلدانادى. ال باي¬قاۋ قورىتىندىسى وسى جىلعى 7 جەلتوقساندا شىعارىلماق.
سونىمەن قاتار مينيستر 74 جىل¬دىق شەجىرەسى بار قازاقتىڭ وپەرا جانە بالەت تۋىندىلارى اراسىنان ىرىكتەلگەن، تاقىرىپتىق مازمۇنىمەن، ۇلتتىق بو¬ياۋى¬مەن ەرەكشەلەنەتىن، ۋاقىت ەلە¬گى¬نەن، كورەرمەن سىنىنان وتكەن 10 وپە¬رالىق جانە 10 بالەتتىك شىعارمانىڭ پارتيتۋرالارىن بيىل ءبى¬رىنشى رەت باسپادان شىعارۋ كوز¬دە¬لىپ وتىرعاندىعىن مالىمدەدى.
تورەعالي تاشەنوۆ
«ايقىن» گازەتى، 28 مامىر 2009 جىل