ون التى جاسار دۋلات مىرزاعالي باسىنا تۇسكەن قيىندىقتى جەڭىپ شىقتى.

جالپى بيىلعى جىل نۇرا اۋىلىنداعى ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ 11- سىنىپ وقۋشىسى دۋلات مىرزاعالي ءۇشىن ەلەۋلى اۋىرتپالىقپەن باستالدى. ءدال جاڭا جىل باستالعان العاشقى كۇنى ءتورت مۇشەل جاسقا تولاتىن اكەسى ابىلسەيىت كەنەتتەن قايتىس بولدى. شەشەسى قارلىعاش التى بالامەن قالدى. وتباسىنداعى بالالاردىڭ ۇلكەنى جانە كەنجەسى قىز بالالار. قالعانى ءتورت ۇل بالا. سوندىقتان دا دۋلات اكە شاڭىراعىن جالعاستىراتىن ۇلكەنى بولىپ سانالادى. وزىنەن ۇلكەن  اپاسى رايحان اقتوبە اۋىل شارۋاشىلىق كوللەدجىندە وقيدى.

قالىڭ جۇرتشىلىقتى دۇرلىكتىرگەن وقيعا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كۇزگى كانيكۋلى كەزىندە ورىن الدى. نۇرا اۋىلدىق وكرۋگى ورتالىعىنان جەتى شاقىرىم جەردەگى مامىر اۋىلىنداعى ۇيىنە بارعان دۋلات «قولىڭ تيگەندە اساۋ تايعا باس ۇيرەتىپ بەرەرسىڭ» دەگەن ناعاشىسى جانتايلاقتىڭ ءوتىنىشىن   جادىندا ۇستاپ ءجۇردى. زەينەتكەرلىككە شىققان ناعاشى اتاسىنىڭ وزىمەن قۇرداس بالاسى دا بار. الايدا ول كىسى دۋلاتتىڭ ات قۇلاعىندا وينايتىن ەپتىلىگىن ەسكەرىپ قولقا سالعان ەدى.

قاراشانىڭ 10-ى كۇنى ەرتەڭگىلىك ساعات 8-ءدىڭ شاماسىندا دۋلات ناعاشىسىنىڭ ۇيىنە كەلدى. ول جاباعى كەزىندە باس ۇيرەتىلىپ، قۇنانىندا موينىنا قۇرىق تيمەگەن اساۋعا، ەر توقىم سالىپ، ۇستىنە قارعىپ ءمىندى. «ىبىراي تامى» دەپ اتالاتىن قورىم ورنالاسقان قىر بەتكەيىنە قاراي اتپەن شاۋىپ كەتكەن دۋلات سول كەتكەنىنەن مول كەتەدى. ناعاشىسى بولسا “ات ابدەن جۋاسىعان سوڭ قايتىپ ورالار” دەگەن ويمەن بەيقام جۇرە بەرەدى. بالاسىنىڭ قايتىپ ورالماعانىنان سەكەمدەنگەن قارلىعاش كەشكىلىك جانتايلاقتىڭ ۇيىنە كەلىپ: «دۋلاتتى قايدا جىبەردىڭىز؟» — دەپ سۇرايدى. «اساۋدى ۇيرەتىپ كەتىپ ەدى، ورالىپ كەلىپ قالار،» — دەپ جاۋاپ بەرەدى ول كىسى.

قاس قارايعان كەزدە عانا بۇكىل اۋىل دۇرلىگىپ، دۋلاتتى ىزدەۋگە شىعادى…

ال اساۋمەن قۇيعىتقان دۋلات اۋىلدان جيىرما شاقىرىمداي قاشىقتىققا ۇزاپ كەتكەنىن سەزبەي دە قالادى. ءتۇس قايتا اينالانى قالىڭ تۇمان باسادى. ايدالادان ءبىر بەلگىنى بايقايدى. قاسىندا جول بار ەكەن. سوعان ءتۇسىپ العاندى ءجون كورەدى. جايىلىپ جۇرگەن ءبىر توپ سيىر كەزدەسەدى. مالداردى توپتاپ ايداعانىمەن، ولار العا باسپايدى. سويتسە، ول سيىرلاردى دالاعا قاراي ايداعان ەكەن. بۇل ارەكەتىنىڭ دۇرىس بولماعانىن دۋلات كەيىننەن عانا سەزەدى. ايتپەسە سيىرلاردىڭ ورىستەن قايتۋىن كۇتىپ، سوڭىنا ەرسە، اۋىلعا جەتەرى ءسوزسىز.

اۋىلدان ايدالاعا ۇزاپ كەتكەن دۋلات ءوزىنىڭ اداسقانىن اڭعاردى. ءبىر بوگەتتەن ءوتتى. ونىڭ قاي جەر ەكەنىن بىلمەيدى. كىشكەنتاەۆتار وتباسى وسىدان ەكى جىل بۇرىن وسى وكرۋگتىڭ دۇكەن اۋىلىنان مامىرعا قونىس اۋدارعان. سوندىقتان دا دۋلاتقا بۇل ءوڭىر تانىس ەمەس ەدى. استىنداعى اتى ابدەن جۋاسىدى. اتىن شىلىكتىڭ تۇبىنە بايلاپ، ۇستىندەگى ەرىن سىپىرىپ، توقىمىن ءوزىنىڭ استىنا توسەپ، دالادا تۇنەۋگە تۋرا كەلدى.

كەلەسى كۇنى تاڭ الاكەۋىمدە ويانعان دۋلات اتىن ەرتتەپ جولعا شىقتى. مەڭىرەۋ دالا. سول بەتىمەن وركەش-وركەش قۇم تاۋلاردىڭ ۇستىمەن ءوتتى. ايدالادا جالعىز قاسقىردى كەزدەستىردى. الىستان قاراپ تۇرعان ءتۇز تاعىسى اتتىلى ادامنان قايمىقسا كەرەك، ءوز جونىمەن كەتە بەردى. ەشقانداي ءىز جوق، جاپان دالادا تاعى ءبىر كۇنىن ات ۇستىندە اس-سۋسىز وتكىزگەن دۋلات كەش باتا قايتادان دالاعا قوندى. ادەتتەگىدەي اتىن جىڭعىلعا بايلاپ، توقىمىن استىنا توسەپ، ايدالادا ەكىنشى كۇن تۇنەدى. دۋلات وسى ءبىر قيىن كۇندەردە ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىن، ايتەۋىر امان-ەسەن اۋىلعا جەتەم دەگەن ءۇمىتىن ۇزبەدى.

تۇبىندە ءبىر قارانى كەزدەستىرەم دەگەن ۇكىلى ءۇمىتىن ۇزبەگەن دۋلات ءۇشىنشى كۇنى ءتۇس قايتا يەن دالاداعى قاقىراعا تاپ بولدى. مال باققان الدەكىمدەردىڭ وسىندا قونىستانعانىن ءبىلدى. قاقىرادان پىشاق، شىرپى، شۇباتىلعان تسەللوفان تابىلدى. سول ماڭايدان وتاردىڭ ءىزىن بايقادى. بۇل كەزدە ءبىر جاعىنان اشتىق قىسىپ، ەكىنشى جاعىنان قارا سۋىقتان جاۋراعان دۋلات تسەللوفاندى كيىمىنە وراپ الدى. باۋىرجان باتىردىڭ مايداندا وسىنداي ءادىستى قولدانعانىن ەستىگەنى بار ەدى. شىن مانىندە دە، تسەللوفاننىڭ  جەل وتكىزبەۋگە اجەپتاۋىر سەبەبى ءتيدى. اتىن ىرگەگە بايلاپ، قاقىرانىڭ ىشىنە قونا كەتتى. الايدا مۇنداعى ۇيقىسى جايلى بولا قويعان جوق. تۇسىنە اۋىلداعى ىنىلەرى كىرىپ، ءتۇن ورتاسىندا شوشىپ وياندى. سول كەزدە  ۇلكەندەردىڭ ەستىگەن «ايدالادا يەسىز قىستاۋعا قونۋعا بولمايدى» دەگەن قاعيدا ويىنا ورالدى. قاراڭعى تۇندە قاقىرادان شىعىپ، ءوزىنىڭ ۇيرەنگەن داعدىسىمەن دالاداعى جىڭعىلدىڭ تۇبىنە جاتىپ، كوز ءىلىندىردى.

تۇزدەگى ءتورتىنشى كۇن دۋلاتتىڭ ەسىندە تۇنەكتەن جارىققا الىپ شىققان ءسات رەتىندە قالارى انىق.  مال وتارىنىڭ ىزىنە ءتۇسىپ جۇرگەن اتتىلى دۋلات ايدالادان تراكتوردى كەزدەستىرگەندە قۋانىشىندا شەك بولمادى.

قۇلا تۇزدە كەزدەسكەن تەحنيكادا ەكى ەر ادام بار ەكەن. ولار دۋلاتتىڭ جاعدايىن تەز ءتۇسىنىپ، وزدەرىمەن بىرگە الىپ جۇرگەن سۋىن، شايىن، نانىن بەردى. وسىلايشا ءوڭ مەن ءتۇستىڭ اراسىندا وتكەن سىن ساعاتتار ارتتا قالدى. اتىن دالاعا تۇساپ جىبەرىپ، جيىرما شاقىرىمداي قاشىقتىقتاعى ىرعىز اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى قالالىكول اۋىلىنا تراكتورمەن جەتتى. ودان ءارى تەلەفون بايلانىسى ارقىلى دۋلاتتىڭ وتباسىنا، ءوزىن ىزدەپ تابانىنان تاۋسىلعان بارشا جەرلەستەرىنە ءسۇيىنشى حابار جەتكىزىلدى…

ىرعىزدا ۇستاز بولىپ قىزمەت جاسايتىن، دۋلاتتىڭ اكەسىنىڭ اعاسى جيەنعالي كىشكەنتاي بىلاي دەيدى:

— بالانى ءبىر قۇداي ساقتادى. دۋلات اساۋ اتپەن كەتكەن كۇنى تۇننەن باستاپ اۋىلدىڭ ادامدارى اياقتارىنان تىك تۇرىپ، جان-جاققا ىزدەۋ سالدى. تەك مامىردىڭ عانا ەمەس، وكرۋگتەگى وزگە اۋىلداردىڭ ادامدارى، اۋداندىق قۇزىرلى ورىندار دا وسىناۋ ءبىر قىسىلتاياڭ كەزدە شىن قينالىپ، بالانى ىزدەستىرۋگە اتسالىستى. ولاردىڭ بارشاسىنا شىن نيەتتەن العىس ايتامىز. دۋلات 13 قاراشادا ىرعىزعا جەتكىزىلدى. اۋداندىق ىشكى ىستەر بولىمىنە بارىپ، اۋداندىق اۋرۋحانادان دارىگەرلىك تەكسەرۋدەن ءوتتى. دۋلاتپەن ىرعىز اۋدانىنىڭ اكىمى ميرحان دۋانبەكوۆتىڭ ءوزى دە سويلەستى. بالامىزدىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن دەيمىز.

ال ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ ديرەكتورى رۋلان قوقىمباەۆا دۋلاتتىڭ ەكپىندى وقيتىن وقۋشىلار قاتارىندا ەكەنىن ايتادى. قازىر دۋلات ساباعىنا قايتا كىرىستى. ونىڭ امان-ەسەن ورالۋىن اۋىلداستارى ەرلىككە بالايدى.

مارات مىرزالى.

ىرعىز اۋدانى.

دەرەككوزى: http://www.aktobegazeti.kz