ەلىمىزدەگى جەكەشەلەندىرۋ اياسىندا بىرقاتار نىسانداردىڭ دۇرىس باعالانباۋى سالدارىنان ولاردىڭ ساتىلىمداعى قۇنى باستاپقى قۇنىنان بىرنەشە ەسەگە ارتقان ،- دەپ مالىمدەدى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندەگى بريفينگتە قارجى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك مۇلىك جانە جەكەشەلەندىرۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ەدۋارد وتەپوۆ. ايتپاقشى، جۋرناليستەر كوميتەت توراعاسىنا وسىنداي ساۋال قويىپ، تۇپكىلىكتى قۇنى باستاپقى قۇنىنان 25 ەسەگە قىمباتتاعان شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى «ريتۋال-سەرۆيس» جشس-ءىنىڭ وقيعاسىن مىسالعا كەلتىردى.

«مەنىڭ ويىمشا، بۇل نىساندى اۋەل باستان دۇرىس باعالاماعان. ەكىنشى جاعىنان، ونى تابىس اكەلەتىن تاسىلدەرمەن باعالاي ما، الدە، شىعىندى تاسىلمەن بە، ول باعالاۋشىنىڭ ءوز قۇقىعى. دەمەك، بۇل جەردە نەگىزگى باعا ەسەبىندە نىساننىڭ تەڭگەرمەلىك قۇنى الىنعان. ال، اتاۋىنان بايقالىپ تۇرعانىنداي، قىزمەتتىڭ بۇل ءتۇرى بيزنەس ءۇشىن قىزىقتى، ياعني، وتە تابىستى ەكەنى ايدان انىق. سوندىقتان دا ول نىسان تەز ساتىلىپ كەتكەن»،- دەپ ءتۇسىندىردى مينيسترلىك وكىلى «ريتۋال-سەرۆيس»جشس-ىنە قاتىستى ساۋدانى. ەدۋارد كارلۇلىنىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر جاعدايلاردا جاقسى نىسانداردىڭ ءوزى جاڭا قوجايىنىن تاپپاي، قۇنى تىم تومەندەپ كەتەتىن كورىنەدى. – مەنىڭ ويىمشا، قانداي دا ءبىر نىساننىڭ قۇنى ەڭ باسىندا شىنايى باعالاناتىن بولسا، مۇنداي شارىقتاعان باعالار بولماس ەدى. بىراق ولار ءالى دە رەكوردتىق كورسەتكىشتەردىڭ باسىندا تۇر،- دەدى ول.

جەكەشەلەندىرۋ اياسىنداعى ساۋدانىڭ ناتيجەلەرى كەلسەك، 2014 جىلى ساتۋعا شىعارىلعان 311 نىساننىڭ 82-ءسى ساتىلعان. ونىڭ ىشىندە، قۇنى 325,9 ملن. تەڭگە رەسپۋبليكالىق مەنشىكتەگى 4 نىسان، 381,5 ملن. تەڭگەگە باعالانعان كوممۋنالدىق مەنشىكتەگى 36 نىسان، 3,6 ملرد. تەڭگەنى قۇرايتىن ۇلتتىق حولدينگتەردىڭ 13 اكتيۆى، 303,9 ملن. تەڭگە ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ 32 اكتيۆى باسەكەلەستىك ورتاعا وتكەن. اتاپ ايتارلىعى، جوعارىداعى نىسانداردىڭ باستاپقى قۇنى 3 ملرد تەڭگەنى قۇراسا، ولار 4,6 ملرد. تەڭگەگە ساتىلىپتى، ياعني، باستاپقى قۇنىنان 1,51 ەسەگە قىمباتقا ساتىلعان.

قازاقستاندىقتاردىڭ مۇلىك ساتىپ الۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى كۇننەن-كۇنگە ارتىپ كەلەدى. مۇنداي جاعدايدى قازان ايىنداعى ساۋدا ناتيجەلەرىنەن دە كورۋگە بولادى. مىسالى، وتكەن ايدا ساتىلعان 24 نىساننىڭ 2-ءۋى – رەسپۋبليكالىق مەنشىك («استانا قۇس» اسىل تۇقىم شارۋاشىلىعى» اق جانە «جەر قويناۋىن كەشەندى يگەرۋ پروبلەمالارى ينستيتۋتى» جشس-ءى), 13-ءى – كوممۋنالدىق مەنشىك نىسانى. سونىمەن قاتار، سول 24-ءتىڭ ىشىندە «سامۇرىق-قازىنا» اق-نىڭ 5 («مارس» جشس-ءى، «ەرتىس سەرۆيس» جشس-ءى، «ماك ەكىباستۇز» جشس-ءى، «قازىعۇرت وڭتۇستىك» جشس-ءى، «بيوينجينيرينگ» جشس-ءى), الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسيالاردىڭ 4 نىسانى بار.

قازاندا ساتىلعان ەڭ قىمبات نىسانعا قۇنى 1,021 ملرد. تەڭگەگە باعالانعان «ماك ەكىباستۇز» جشس-ءىن جاتقىزۋعا بولادى. ال قاتىسۋشىلار سانى (5 ادام) مەن باعانى ءوسىرۋ قادامىنىڭ سانى (50 قادام) بويىنشا ەڭ كوپ تالاسقا تۇسكەن نىسان – «قازىعۇرت وڭتۇستىك» جشس-ءى. بۇل ەكەۋى دە «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى» اق-نىڭ ەنشىلەس كومپانياسى بولىپ تابىلاتىن «قازاقستان تەمىر جولى» اق-نا تيەسىلى. سونداي-اق، ساتىپ الۋعا نيەت بىلدىرگەن ادامداردى قىزىقتىرعانى – قىزمەت تۇرلەرى. اتالعان ەكى كومپانيا دا تەمىر جولداعى جىلجىمالى قۇرامدى، جول تەحنيكاسىن جانە تەمىر جول جۇك كوتەرگىشتەرىن جوندەۋمەن، قوسالقى بولشەكتەردى دايىنداۋمەن، ۆاگوندار جانە ارنايى كونتەينەرلەردى جۋمەن اينالىسادى. قىزىقتى دەگەن وندىرىستىك نىسانداردىڭ قاتارىنا «اقتوبە» الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسياسىنىڭ «قاندىاعاش گتەس» اق-نىڭ اكتسيالارىن دا جاتقىزۋعا بولادى. سەبەبى، بۇل كومپانيا ەلەكتر قۋاتى مەن جىلۋدى وندىرۋمەن جانە تاراتۋمەن اينالىسادى. رەسپۋبليكالىق مەنشىك بويىنشا ەڭ تارتىمدى بولعان نىسان – «استانا قۇس» اسىل تۇقىمدى شارۋاشىلىعى» اق-ى. ويتكەنى، اسىل تۇقىمدى، ەتتى قۇس ءوسىرىپ، ونىڭ ونىمدەرىن ساتۋعا شىعاراتىن كاسىپورىن كەز-كەلگەن كاسىپكەردى قىزىقتىراتىنى ءسوزسىز.

ءامىرلان ءالىمجان

Abai.kz