قۇمىرسقا جانە يبراھيم پايعامبار
سەن ومىردە كورىپ پە ەدىڭ قۇسانى،
سەنى ومىردە تولقىتتى ما قۇس ءانى؟
... تىرىلەرگە تاعىلىمى تىم تەرەڭ،
ايتايىن با مىسالى؟..
سەرىك ەتسەڭ شاتتىق پەنەن كۇلكىنى،
قاۋلاپ وسەر كوڭىلىڭنىڭ بۇرتىگى.
... سەرۋەن قۇرعان يبراھيم پايعامبار،
قۇمىرسقاعا جولىعىپتى ءبىر كۇنى.
شاعىلماعان ەشبىر جاننان تاۋانى،
مىناۋ ەدى پايعامباردىڭ ساۋالى:
- ەي قۇمىرسقا!
باعىت الدىڭ قاي جاققا،
ساۋالىمنىڭ بولار ما ەكەن جاۋابى؟
بەينەت كەشىپ كەلەسىڭ-اۋ لايىم،
اۋزىڭداعى تامشى سۋ ما، قۇدايىم!
تامشى سۋدىڭ نە قاجەتى بولدى ەكەن،
ەكىنشى ءبىر ساۋالدى دا سۇرايىن!
ەڭبەككە ءار كەز اۋاتۇعىن اۋانى،
بىلاي بولدى قۇمىرسقانىڭ جاۋابى:
-زالىم ءنارمۋد يبراھيم يەمدى،
الاڭداعى وتقا اپارىپ سالادى!
پايعامبارعا ءتاۋ ەتۋشى ەم قۋانىپ،
ەستىگەندە قالدىم مۇنى قۋارىپ.
الاڭداعى الاۋلاعان سول ءورتتى،
سوندىرۋگە كەتىپ بارام سۋ الىپ.
-كۇنىن كەشىپ كورمەپ ەدىم كەسىردىڭ،
كۇلىپ قويسام، سەن قۇمىرسقا، كەشىرگىن.
تامشى سۋمەن الاڭداعى الاۋدى،
قالاي عانا كەلەدى ەكەن وشىرگىڭ؟
-يماندىلىق ءتۇسىپ جاتىر تالاۋعا،
شامام مەنىڭ جەتپەسە دە الاۋعا،
جەتىپ جاتىر جالعىز تامشى
دەگەنمەن
نيەتىمدى بىلدىرۋگە جاراۋعا!..
... وركوكىرەك وركەنيەت عاسىرى نەمەسە «روبوتتار» جايلى
تاريحتا العاش رەت جاپونيادا روبوتتاردىڭ ۇيلەنۋ تويى ءوتتى. فرويس اتتى روبوت پەن اندرويد-كەلىن يۋكيرين وتاۋ تىكتى دەپ جازادى Demotix پورتالى.
سالتاناتتى شاراعا روبوتتاردى جاساپ شىعارعان ماياۆا دەنكي قاتىسىپ، «بويجەتكەندى» كۇيەۋگە ۇزاتتى، دەپ حابارلايدى 24.kz. ۇيلەنۋ تويى توكيونىڭ حالىق كوپ ورنالاسقان اۋدانىندا ءوتتى. اتالعان شاراعا جينالعان ادامدار مەن روبوتتاردىڭ سانىندا شەك بولمادى، دەپ جازادى گازەتا.Ru.
ينتەرنەت ماتەريالدارىنان
كەلە قويماس مىنا جاعداي ويعا شاق،
سالا بەردىم، جابىرقاڭقى كۇيگە ەنىپ.
جاپون ەلى جاتىر بۇگىن توي جاساپ،
... روبوتتار «باس قوسىپتى»، ۇيلەنىپ.
كوپ بولماعان مىناداي توي، اسىلى،
اعىل-تەگىل اق داستارحان، كوپ قوناق.
... وركوكىرەك وركەنيەت عاسىرى،
ادامزاتتى العان ەكەن نوقتالاپ.
سالاتۇعىن ءار ءسات سايىن ءبىر اتوي،
ادامزاتتىڭ اسقان نە بار ويىنان؟
قۇلتەمىرلەر «باقىت تاپقان» مىنا توي،
جۇلدىزداردىڭ كەم بولمادى تويىنان.
سەزىمدەرىم...
سانامدا ءار كەز سىر قالار،
قايتەم ەندى؟
جىلايمىن دا كۇلەمىن.
... اتاعىمەن جەر جاراتىن تۇلعالار،
«ەكى جاسقا» اقتارۋدا تىلەگىن.
سىرىمدى ايتام، سەنگەننەن سوڭ اقتارىپ:
قالتىرادىم، باسقاننان سوڭ ويىم شىق.
... ءماز بولادى شىعىس ەلى شاتتانىپ،
ۇيلەنۋدى قىلىپ الىپ ويىنشىق.
ەڭسەنى ەزگەن اۋىر ويمەن كۇنەلتەم،
قونار ما ەكەن، بۇل تىرلىكپەن، ءسىرا، قۇت؟
قىزىق ايتام:
تاڭ قالماڭىز كۇنى ەرتەڭ،
قىزىڭىزعا قۇدا تۇسسە – روبوت!..
اقىرەت ارالى
(باللادا)
جەردى تارپىپ جەز جۇگەندى قۇلامىز،
وتكەن كۇننەن ونەگە الىپ تۇرامىز.
شاپاعاتى شۋاق بولىپ توگىلگەن،
بۇگىن سىزگە باياندايىن ءبىر اڭىز.
بولماس بالكىم، جىلاۋعا دا، كۇلەرگە،
ءسال قاتالداۋ سالت بار ەكەن ءبىر ەلدە.
...باقىت دەگەن وسىنداي ما ەدىڭىز،
كۇلىپ كەلىپ، ال سوڭىنان تۇنەرگەن.
قالاي جاندى بيلەمەسىن قاپالىق؟
وسىنى ويلاپ، تەرەڭ ويعا باتالىق.
ون جىل بيلىك قۇرعاننان سوڭ پاتشاسىن،
تاستايدى ەكەن ءبىر ارالعا اپارىپ.
ون جىل بويى ۇلى ادامعا تەڭەگەن،
پاتشالارىن سول ارالعا كەمەمەن،
تاستايدى ەكەن الىپ بارىپ ماڭگىگە،
جان تابىلماي جالعىزدىعىن ەلەگەن.
ادام – عۇمىر!
تاعدىرىڭا تاۋەلدى ەڭ،
ول ارالدا ەل تۇرمايدى اۋەلدەن.
پاتشاسىنا، بيلەۋشىگە الەمدى،
وسىلايشا شىعادى ەكەن جاۋ ەلدەن.
ءتارتىپ وسى.
جۇرمە ودان اۋىتقىپ،
ەل پاتشاسى وسى جايدى قاۋىپ قىپ.
ون جىلدان سوڭ نە كورەرىن كوپ ويلاپ،
قاشقان ەكەن سارايىنان ساۋىق-قۇت.
سارقىلتاتىن شاتتىعىڭدى، بۇلاقتى،
قايتپەك كەرەك مىنا قاتال سىناقتى؟
ون ويلانىپ، مىڭ تولعانىپ ءبىر كۇنى،
ۋازىردەن اقىل-كەڭەس سۇراپتى.
– پاتشا بولدىم، تاسىپ-تولدىم دەسەم دە،
قارعىس اتقىر قايعىم باردا وسەم بە؟!
جولىن قۇشىپ پاتشالاردىڭ الدىڭعى،
مەن دە سولاي وشەم بە؟..
قاسىرەت بوپ وسى كۇنى ازىعىم،
اۋىر ويدان جۇدەپ-جاداپ، قاجىدىم.
ون جىلدان سوڭ جالعىز قالام ارالدا،
جازىعىم نە، جازىعىم؟
جۇرەگىمنىڭ جانارلارىن جاس قامار،
ەلسىز ارال – مەنىڭ ءۇشىن تاس قامال.
قۇتىلاتىن وسى تۇنەك قايعىدان،
بار ما، ايتساڭشى، باسقا امال؟
توسىپتى دا بۇل ساۋالعا قۇلاعىن،
تىڭداپ الىپ پاتشاسىنىڭ سۇراعىن.
تەرەڭ ويعا باتىپتى دا تۇڭعيىق،
بىلاي دەپتى ءۋازىر:
– كۇيە جاعىپ ءداستۇرىڭ مەن سالتىڭا،
ۇنامايسىز حالقىڭا.
جالعىزدىققا تۇنىپ تۇرعان ول ارال،
ۇمىتتىرار تىرلىگىڭدى شالقىعان.
تورلاماسىن دەسەڭ جاندى نالا-مۇڭ،
ىشكىڭ كەلسە، سانسىز سەزىم شارابىن.
ەرتەڭگى كۇن ءوزىڭ بارىپ تۇراتىن،
سول ارالدى گۇلدەندىرسەڭ، جارادىڭ!
عۇمىرىڭ مەن بايلىعىڭدى اياما،
جالقاۋلىقتىڭ جۇگىن وندا تاياما.
ءوزىڭ ءتۇبى باراتۇعىن سول ارال،
سوندا ساعان اينالادى ساياعا!
اقىلدان ول ەمەس ەدى ماقۇرىم،
ويلاپ كورسە ءۋازىردىڭ اقىلىن.
ءجون سەكىلدى ايتقان ءسوزى ازىردە،
اقيقاتقا تاياپ قاپتى اقىرىن.
P.S:
ادال دوسىم، ادىلدىكتى ۇناتقان،
ءومىر وسى – تۇراتۇعىن سىناقتان.
اڭىزداردىڭ استارىندا ءومىر بار،
شىندىق ىزدەپ قاجەتى نە جىراقتان؟
بۇرىنعىنىڭ قارتتارىنىڭ ءسوزى شىن،
ءاربىر ادام ءوزى پاتشا ءوزى ءۇشىن.
جامان بولساڭ – جالاڭ ءومىر كەشكەنىڭ،
جاقسى بولساڭ – دانالاردىڭ كوزىسىڭ.
ءۋازىرىڭ – اقىلىڭ مەن يمانىڭ،
جولىندا ونىڭ قۇربان بولسىن جيعانىڭ.
اقيقاتتىڭ، ار-يماننىڭ جولىندا،
ءجون بولادى جانىڭدى دا قيعانىڭ!
باعىندىرعان كۇشتىنى دە، الىپتى،
اللا ىسىنە كوڭىلىمىز قانىقتى.
تىرشىلىكتى ىزگىلىككە تولتىرساق،
ءجاننات باققا بارارىمىز انىق-تى!..
قۇلاش ۇرىپ ۇلى ارماننىڭ ورىنە،
كەلەسىڭ-اۋ، قادام باسىپ تورىڭە.
اپارارىن شىعارماعاي ەسىڭنەن،
كەمە-تابىت ەلسىز ارال-كورىڭە!..
الما تۇسىپبەكوۆا،
استانا قالاسى
Abai.kz
