“قازاق ءتىلى مەن ورىس ءتىلى زاڭ بويىنشا تەڭ دەپ قابىلدانعان”-دەپ قاتەلەسپەڭىزدەر جانە ەلدى دە قاتەلەستىرمەڭىزدەر. بۇل قاستاندىقپەن تەڭ قاتەلىك.

كونستيتۋتسيا بويىنشا  مەملەكەتتىك ءتىل – جەكەدارا ءبىر-اق ءتىل – قازاق ءتىلى.

 2007 جىلى 23 اقپاندا قر كونستيتۋتسيالىق كەڭەسى  “ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل رەتىندە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلادى” -دەگەن ءسوز ەكىنشى “مەملەكەتتىك ءتىل” دەگەندى بىلدىرە مە؟” دەگەن م.شاحانوۆ باستاعان پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ ساۋالىنا، اتاپ ايتقاندا:

— «مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاقتىلىمەن تەڭ قولدانىلادى» دەگەن كونستيتۋتسيالىق نورمانى (كونستيتۋتسيانىن 7-بابىنىن 2-تارماعى) ورىس ءتىلى ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل بولىپ تابىلادى دەپ تۇسىنگەن ءجون بە؟;

— «مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق ماڭىزى بار ءىس-شارالاردا، قابىلداۋلاردا، اسسامبلەيالاردا، سەزدەردە، كونفەرەنتسيالاردا، دونگەلەك ۇستەل وتىرىستارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىن رەسمي تۇردە قولدانىلاتىن تىلدەن باسىمدىعى بولادى ما؟;

— رەسپۋبليكا كونستيتۋتسياسىنىن 7-بابىنىڭ 2-تارماعىندا پايدالانىلگان «تەڭ» ۇعىمى (تەرمينى) وسىنداي ءىس-شارالارعا كاتىستى ما؟-دەگەن ساۋالدارعا

      قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسيالىق كەڭەسىنىڭ 2007 ج. 23 اقپانداعى № 3 قوسىمشا قاۋلىسىمەن:

“مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەن قولدانىلادى دەگەن كونستيتۋتسيالىق نورما ورىس تىلىنە ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى بەرىلەتىنىن بىلدىرمەيدى.

قازاق ءتىلىنىن مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندە كونستيتۋتسيالىق جولمەن باياندى ەتىلۋىنەن كەلىپ شىعاتىنى، قازاق ءتىلى قازاقستان مەملەكەتتىلىگىن ايقىندايتىن فاكتورلاردىن ءبىرى بولىپ تابىلادى، ونىن ەگەمەندىگىن رامىزدەيدى جانە قازاقستان حالقىنىن بىرلىگىن بىلدىرەتىن رەسپۋبليكانىڭ كونستيتۋتسيالىق–قۇقىقتىقمارتەبەسىنىڭ ەلەمەنتى بولىپ تابىلادى.

 –  مەملەكەتتىك ۇيىمدار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىندا مەملەكەتتىك ءتىل — قازاق ءتىلى مەن رەسمي تۇردە پايدالانىلاتىن ورىس تىلىنىڭ تەڭ قولدانىلۋى بۇل سوڭعىسىنا ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى بەرىلەتىنىن بىلدىرمەيدى. مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىنىڭ ۇستەم بولۋى ونىڭ جاريا-قۇقىق سالاسىنداقولدانىلۋىنىڭ ايرىقشالىعى نە باسىمدىلىعى كونستيتۋتسيادا باياندى ەتىلىپ، زاڭداردا بەلگىلەنۋى مۇمكىن ەكەندىگىن بىلدىرەدى.

 –  قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەملەكەتتىك ۇيىمدار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىنان تىس جەرلەردە، اتاپ ايتقاندا، مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق ماڭىزى بار ءىس-شارالار (قابىلداۋلار، اسسامبلەيالار، سەزدەر، كونفەرەنتسيالار، دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىستارىن) وتكىزۋ كەزىندە قازاق جانە ورىس تىلدەرىنىڭ تەڭ قولدانىلۋىن بەلگىلەمەيدى، ال كونستيتۋتسيانىن 7-بابىنىڭ 2-تارماعىندا پايدالانىلعان “تەڭ” تەرمينى مۇنداي ءىس-شارالارعا قاتىستى ەمەس،-

 دەپ، كونستيتۋتسيالىق كەڭەس  توراعاسى ي.روگوۆتىڭ   قول قويۋىمەن جاۋاپ بەرگەن. 

(سىلتەمە:   https://qazaqtili.wordpress.com/)

ياعني، ءبىر سوزبەن، قىسقاشا  ايتقاندا،   “ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل رەتىندە قازاق تىلىمەن تەن قولدانىلادى” -دەگەن ءسوز ەكىنشى “مەملەكەتتىك ءتىل” دەگەندى بىلدىرە مە؟” دەگەن ساۋالعا كونستيتۋتسيالىق كەڭەس: “ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەن قولدانىلادى دەگەن ءسوز ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن بىلدىرمەيدى-دەپ  جاۋاپ بەرگەن.

مينيسترلەر، اكىمدەر، شەنەۋنىكتەر، باسشىلار، سوت، قۇقىق قورعاۋ ورىندارى مەن مەملەكەتتىك  قىزمەتكەرلەرعانا ەمەس، مەكتەپ بالالارىنا دا تۇسىنىكتى جازىلعان دەپ ويلايمىز.

قازىبەك يسا،

Qazaquni.kz

"تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: “ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەن قولدانىلادى” دەگەن كونستيتۋتسيالىق نورما ورىس تىلىنە ەكىنشى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى بەرىلەتىنىن بىلدىرمەيدى!!!”"