الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باۋىرجان بايبەك بالە ەكەن. بالە بولعاندا دا، تۇلا بويىنا قىل جۇقتىرماس، ناعىز ساياساتكەردىڭ ءوزى كورىنەدى. «جاساسىن، بايبەك، جاساسىن»! ءبىر-اق كۇندە ەشكىم بىلمەيتىن بەيبىت الىبەكوۆ اتتى الماتىلىق تۇرعىندى (تىرناقشانىڭ ىشىندەگى «كورشىسىن») «جۇلدىز» جاساعان ساياساتكەرگە باسقا نە دەۋگە بولادى؟

قوش. اڭگىمەنى كىشكەنە ارىدان باستايىق. اكىم دەگەن پەرىشتە ەمەس، پەندە عوي. پەندەنىڭ ءبارى قاتەلەسەدى. الماتىداي الىپ قالاعا ء«مۇدىر» بولىپ كەلە سالا باۋىرجان بايبەك تە شالىس باستى. «ۆلاديمير كنيازدىڭ 1000 جىلدىعىن تويلايمىز» دەپ ايدى اسپاننان شىعارىپ، ءوزىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى ارقىلى جان-جاققا اقپارات بوراتتى (جۋرناليستەر ەشتەڭەنى ويدان جازا سالمايدى). ونى سول ساتىندە Abai.kz ءىلىپ اكەتىپ، «ەندىگى جەتپەگەنى كنيازدىڭ 1000 جىلدىعىن تويلاۋ ەدى» (قاراڭىز: http://abai.kz/post/view?id=4584) دەگەن ماقالا جاريالادى. ارتىنشا الاقانداي عانا سول ماتەريالدىڭ ءدۇمپۋى انا-ا-ا-ۋ جوعارى جاققا جەتىپ، بايبەك ساسقان ۇيرەكتەي ارتقا ءجۇزدى. ارتقا جۇزە ءبىلۋ دە – ونەر. ب.بايبەك «مولودەتس» ەكەن... ول ءھام ونىڭ اپپاراتى وزىنە باعىناتىن اقپارات قۇرالدارىنداعى كنيازدىڭ مىڭ جىلدىعى جايلى ايتقان ءسوزىن العىزىپ تاستاپ، ەلىمىزدەگى بىرقاتار ءمۇيىزى قاراعايداي اقپارات قۇرالدارىنا «كنيازدىڭ 1000 جىلدىعىن تويلاۋ – اكىم ايتپاعان ءسوز» دەگەن اقپارات جاريالاتقىزدى. اكىمنىڭ «ابىروي-مەيكەرلەرى» ونىمەن توقتاي قالعان جوق، اتالعان ماتەريالدى Abai.kz-كە دە جاريالاۋدى سۇراپ، قولقا سالدى. ولار مىڭ جىلدىقتىڭ جىرى قايدان شىققانىن (الدىمەن اكىمنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى، سوسىن ءبىز...) ءبىلىپ وتىر. ءبىلىپ وتىرعان سوڭ، ءبىزدىڭ سايتقا جاريالاسا، اكىمدەرىن تولىق اقتاپ الادى. ءبىز بۇل كەزدە ايتارىمىزدى ايتتىپ ۇلگەرگەنبىز. سونى ەسكەرىپ، «پىكىر الۋاندىعىنا جول اشايىق» دەگەن نيەتپەن، ونىڭ ۇستىنە باكەڭ كنيازدىڭ مىڭ جىلدىعىن تويلاۋ يدەياسىنان باس تارتتى عوي دەپ، اتالعان ماتەريالدى دا (قاراڭىز: http://abai.kz/post/view?id=4597) وقىرمان نازارىنا ۇسىندىق. وسىلايشا باۋىرجان بايبەك سۇتتەن اق، سۋدان تازا بولىپ شىقتى. كنيازدىڭ مىڭ جىلدىعىنىڭ بەتىن قايتارىپ، ءبىز دە سابامىزعا تۇستىك. مۇنى ءبىر دەپ قويىڭىز...

وسى جەردە ءبىر اتتەگەن-اي بار. باكەڭ - باۋىرجان بايبەك وسى وقيعادان كەيىن ءاپ-ادەمى ازاماتتى، ياعني ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسىن ء(بىلىمدى، ءارى بىلىكتى مامان ارتۋر نىعمەتوۆتى) قىزمەتىنەن بوساتتى. جوق، الدە ارتۋر ارىپتەس لاۋازىمنان ءوزى باس تارتتى ما ەكەن، ايتەۋىر تۇسىنىكسىز جاعداي ورىن الدى. سول تۇستا «ارتۋر نىعمەتوۆكە كنيازدىڭ سالقىنى ءتيىپ كەتتى-اۋ» دەگەندەر دە بولدى. قوي، اۋا جايىلماي، اڭگىمەنىڭ جەلىسىنە قايتا ورالايىق.

ب.بايبەك مىقتى جىگىت ەكەن. ونى اقتاۋ ءھام داتتاۋ ءبىزدىڭ جۇمىسىمىز ەمەس. وعان مۇددەلى دە ەمەسپىز. كەز-كەلگەن شەنەۋنىكتىڭ جاقسىلىعى بولسا - قۋانىپ، جاماندىعى بولسا - كۇيىنەمىز...

ەكىنشى جايعا كەلەيىك. وسىدان بىرەر كۇن بۇرىن "قامشى" پورتالى «باي قالانىڭ باي اكىمى» دەگەن ماقالا جاريالادى.  بۇل ماتەريالدا سۋ جاڭا اكىمنىڭ مۇكامال-مۇلكى اڭگىمە بولادى. الماتى باسشىسى ەكس-اكىم احمەتجان ەسىموۆ سەكىلدى «ايەلىنىڭ ۇيىندە تۇرمايدى ەكەن». تاسى ورگە دومالاپ تۇرعان ءبىر باسىندا بىرنەشە كومپانيا بار كورىنەدى (و بايلىقتى سانامالاپ جاتپايمىز. سىلتەمەگە كىرىپ، http://abai.kz/post/view?id=4890 وقىپ العايسىز). وزىندە عانا ەمەس، بۇكىل تۋعان تۋىسىنىڭ باس-باسىنا – كومپانيا. قۇدايا تاۋبە، مەملەكەتكە دە از سالىق تولەمەيدى-ءمىس. اكىمىڭ باي بولسىن، ءتورت تۇلىگى ساي بولسىن دەگەن - وسى. بىراق، باۋىرجان بايبەك حراپۋنوۆ كۇيەۋدىڭ جانىندا شىلقىعان باي ەمەس.  ونى دا ەسكەرىڭىز... باكەڭ، "قامشى" مەن "اباي" پورتالىنداعى وسى ءبىر ماقالاعا جاۋاپ بەرمەي قالۋى مۇمكىن ەمەس-ءتى. ءبىز سولاي ويلادىق. دەر كەزىندە جاۋاپ تا بولدى. بىراق، ءۇش ۇيىقتاساڭ تۇسىڭە كىرمەيتىن مۇباراك جاۋاپ. 

كەشە اياق اسىتىنان الماتى قالاسىنىڭ الدەبىر تۇرعىنى بەيبىت الىبەكوۆ قالا اكىمى باۋىرجان بايبەكپەن كورشى تۇراتىنىن مالىمدەدى. بايبەكپەن قوڭسى قونعان، ەسىكتەس «حوشنانىڭ» ءسوزىن تىڭداڭىزشى: “ەشكىمگە تيىسپەي، ءوز بەتىڭىزبەن ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەندە ءبىر ليفتىدە بايبەكپەن بىرگە تۇرۋ قالاي ەكەنىن ەلەستەتىپ كورىڭىز. بۇل ءتۇس تە ەمەس، كۇن سايىن بالالارىم ءۇشىن تاڭعى 7:30-دا بولاتىن فلەش-موب. ءيا، دوستار، الماتى اكىمى بىزبەن بىرگە تۇرادى. حرۋششەۆكادا ەمەس، ارينە، بىراق ۆەرسال نەمەسە دەۆيل دەپ تە ايتپايسىڭ. قاراپايىم جاڭا قۇرىلىس”، – دەيدى الىبەكوۆ Facebook-تەگى پاراقشاسىندا.

Facebook-قا كىم نە جازباي جاتىر دەپ ويلايتىن شىعارسىز. بىراق، قاشان سول Facebook-تەگى الدەكىمنىڭ سۇيكەي سالعان جازباسى ءبىر كۇننىڭ باس تاقىرىبىنا اينالىپ ەدى؟ قاشان اتىنان ات ۇركەتىن باسىلىمدار الەۋمەتتىك جەلىگە سىلتەمە جاساپ، حالقىن اقپاراتپەن سۋسىنداتۋشى ەدى؟ قايران قالماسقا امال كەم. تۇسىنگەن ادامعا بۇل – پيار. تۇسىنگەن ادامعا بۇل – «باي بالا» – ب.بايبەك» اتتى ماقالاعا بەرىلگەن جاۋاپ. «ول باي ەمەس، قاراپايىم ۇيدە تۇرادى عوي» دەگەن پىكىر قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جاسالعان قادام (ەگەر دە اكىم تاراپىنان باسقالاي جاۋاپ بولسا، اڭگىمە كوبەيىپ كەتەر ەدى.).

بايبەكتى قويىڭىزشى، قازاقستاننىڭ ادام اياعى باسپاس تۇكپىرىندەگى ءبىر اۋداننىڭ اكىمىنىڭ، ياكي ونىڭ ورىنباسارىنىڭ ءۇيىن، كولىگىن كورسەڭىز، جاعاڭىزدى ۇستايسىز. قازىر زامان سونداي. ول اكىمدەر دە پەندە عوي، ونىڭ قاسىندا الماتىنىڭ الىپ باسشىسىن قانشالىقتى پەرىشتە دەسەڭىز دە قوڭتورعاي تۇرمىس يەسى دەپ ءبىلۋ – اعاتتىق. نەگە دەسەڭىز قاراپايىم ادام، قاراپايىم جۇرتتىڭ جايىن ويلايدى. ەسىموۆ مىرزا شايتانارباعا ءمىنىپ الىپ، ء«الاۋلايدى» سالۋشى ەدى عوي. وتكەن جەكسەنبىدە، ەسىموۆتىڭ «الەۋلايىن» باكەڭ ء«حالاۋلاي» عىپ جالعاستىردى. الماتىنىڭ بۇكىل كوشەسىن جاۋىپ تاستاپ، ەلدىڭ ەسىن الاتىن مۇنداي شارالاردى دوعاراتىن كەز جەتكەن جوق پا؟ قاراپايىم ادام مۇنى بىلمەي مە؟ حالىق جۇرەتىن جولدى جابۋ دەگەن بۇقارانىڭ قۇقىن تاپتاۋ دەگەن ءسوز. بالكىم، «سالاۋاتتى ءومىر سالتىن» ناسيحاتتاۋدىڭ باسقا جولىن تابۋ كەرەك شىعار. ء بارىن قويشى، مۇندايدا قاراپايىم مۇعالىمدەرگە وبال. سول كۇنى «اكىم شايتاناربا مىنەدى» دەپ تاڭ اتپاي اتقا قوندى ولار. ءوزى اپتاسىنا ءبىر رەت كەلەتىن دەمالىستارىن ءراسۋا ەتىپ، دالاقتاپ شاپقىلادى-اي، كەلىپ...

قوش، ايتا بەرسە اڭگىمە كوپ. بىراق، مويىنداۋ كەرەك، باۋىرجان بايبەك مىقتى ازامات ەكەن. بۇل سويلەمدى ەشقانداي مىسقىلسىز، تۋرا ماعىناسىندا ايتىپ وتىرمىز. سىناۋدى بىلگەن ادام، ماقتاۋدى دا جەرىنە جەتكىزە ءبىلۋى كەرەك.

تەڭگە قۇنسىزدانىپ، تاۋار اسپانعا قارعىعان كەزدە ب.بايبەك «كوك بازارعا» باردى. «كوك بازار» اكىمشىلىگى اكىم كەلەدى دەگەن سوڭ، راس دايىندالعان عوي. باعانى وسىرمەي، ساتۋشىلاردى تازا كيىندىرىپ، الاۋلاتىپ-جالاۋلاتىپ ء«مۇدىردى» قارسى الدى. ءبارى كەرەمەت. ءبارى ورنىندا. دوللار قىمباتتاسا دا، «كوك بازار» كىرپىك قاقپاق ەمەس. اكىم كەتتى، ءان كەتتى. انمەن بىرگە باعا دا شارىقتاپ، «كوك بازار» تاز كەپەشىن قايتا كيدى. ءدال سونداي ساتتە (ەرتەسىندە) ب.بايبەك ەشقانداي نوكەرلەرسىز بازارعا بەيرەسمي تۇردە كىرىپ كەلمەسى بار ما؟ بۇل كەزدە بازار ارانىڭ ۇياسى بولىپ جاتىپتى-مىس. اكىم بىرنەشە ساۋدا نۇكتەسىنە كىرىپ، كەشەگى باعامەن، بۇگىنگى باعانى سالىستىرىپ، بىرنەشە ساۋداگەرگە ايىپپۇل سالىپ تاستاعان. بازار اكىمشىلىگىن دە وڭدىرماعان بولسا كەرەك. مىنە، بۇل ماقتاۋعا تۇراتىن ءىس. ءار اكىم، ءوز ىسىنە وسىلاي بەرىك بولسا، قازاق ەلى ءسوزسىز گۇلدەنەر ەدى. ال، ءبىز وسىنداي اكىمدى قاراپايىم ەتىپ كورسەتەمىز دەپ، «كورشىلەرىنىڭ» ءسوزىن ءسوز دەپ ءجۇرمىز.

قوي، بىرازعا باردىق، ەندى ءسوزدى قىسقا قايىرايىق.

كنيازدىڭ مىڭ جىلدىعى جايلى جازدىق. اكىم دەر كەزىندە جاۋاپ قاتتى. اكىمنىڭ مۇكامال-مۇلكى جايلى ءسوز بولدى. اكىم تاعى دا دەر كەزىندە «سوققى» بەردى. قۇدايا ءتاۋبا، ونىڭ ەلدىڭ ويمەن ساناساتىنى وسىدان-اق بايقالىپ تۇر ەمەس پە؟ بۇل جاقسى قاسيەت! «جاسا، باۋىرجان، جاسا بايبەك»! ءسىز شىنىندا بالە ەكەنسىز... پالە بولماساڭىز، بولعانى..

قانات بىرلىكۇلى

Abai.kz