الماتى وبلىسىنداعى سۋداعى، تەمرجولداعى كولىكتەر مەن بارلىق اۆتوكولىك قۇرالدارىنداعى قاتىناس جانە تاسىمال زاڭدىلىقتارىنىڭ ساقتالۋىن باقىلايتىن باستى ورگان – الماتى وبلىسى بويىنشا كولىكتىك باقىلاۋ ينسپەكتسياسى ەلباسىنىڭ بيىلعى ناۋرىزداعى جولداۋىندا جانە «نۇر وتان» حدپ كەزەكتەن تىس ءحىى سەزىندە جۇكتەگەن تاپسىرمالارىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، ۇلكەن جۇمىستار اتقارىپ جاتقان كورىنەدى. سونىڭ ىشىندە جەمقورلىقتىڭ الدىن الۋ مەن انىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك قىزمەتكە وسى تۇرعىدا كىر كەلتىرگەندەرگە قاتال شارالار قولدانۋ كۇن تارتىبىنەن تۇسپەيدى ەكەن.

الماتى وبلىسىنداعى سۋداعى، تەمرجولداعى كولىكتەر مەن بارلىق اۆتوكولىك قۇرالدارىنداعى قاتىناس جانە تاسىمال زاڭدىلىقتارىنىڭ ساقتالۋىن باقىلايتىن باستى ورگان – الماتى وبلىسى بويىنشا كولىكتىك باقىلاۋ ينسپەكتسياسى ەلباسىنىڭ بيىلعى ناۋرىزداعى جولداۋىندا جانە «نۇر وتان» حدپ كەزەكتەن تىس ءحىى سەزىندە جۇكتەگەن تاپسىرمالارىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، ۇلكەن جۇمىستار اتقارىپ جاتقان كورىنەدى. سونىڭ ىشىندە جەمقورلىقتىڭ الدىن الۋ مەن انىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك قىزمەتكە وسى تۇرعىدا كىر كەلتىرگەندەرگە قاتال شارالار قولدانۋ كۇن تارتىبىنەن تۇسپەيدى ەكەن.
– قر كولىك جانە كوممۋنيكتسيالار مينيسترلىگى كولىكتىك باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ادىلەت بارمانقۇلوۆ پەن وسى كوميتەتتىڭ الماتى وبلىسى بويىنشا ينسپەكتسياسىنىڭ باستىعى سايماساي المۇحامبەتوۆتىڭ تىكەلەي تاپسىرمالارى مەن بۇيرىقتارىنا سايكەس، جەمقورلىققا قارسى كۇرەس كەشەندى تۇردە جۇرگىزىلەدى. دەرەكتەردىڭ كولىكتىك بازاسى اقپاراتتىق-تالداۋ جۇيەسىنىڭ ىسكە قوسىلۋى اۆتوكولىك قاتىناسىنىڭ بىردە-ءبىرىن نازاردان تىسقارى قالدىرماۋعا مۇمكىندىك بەردى. وسىنىڭ ارقاسىندا كوميتەتتەگىلەر ەلىمىز اۋماعىندا وننالاسقان ءاربىر كولىك بەكەتىنىڭ جۇمىسىن قاداعالايدى. ال جىلجىمالى بەكەتتتەر كوميتەتپەن بەكىتىلگەن كەستەگە ساي، پروكۋراتۋرا ورگاندارىنا تىركەلگەننەن سوڭ بارىپ تەكسەرۋلەرگە شىعادى. وسىنداي جاڭالىقتار مەن تالاپتار كولىكتىك باقىلاۋ ينسپەكتسياسىنداعى جۇمىستاردىڭ نەگىزىن قۇرايتىن اۆتوكولىكتەگى باقىلاۋدى زاڭ اۋقىمىندا جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپ، جەڭ ۇشىنان جالعاسۋدى مۇلدە جوققا شىعاردى. 
تەمىر جول كولىگىنە كەلەر بولساق، ينسپەكتسياداعى وسى سالا جونىندەگى ءبولىم جوسپارلى تەكسەرۋلەردى ۋاقىتىندا جۇرگىزىپ وتىرادى. جىل باسىنان بەرى تەمر جول كولىگىندە نازار اۋداراتىنداي زاڭسىزدىقتار مەن جەمقورلىق سيپاتتاعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار تىركەلمەگەن. ال سۋ كولىگىنە قاتىستى جىل سايىن كەمە قاتىناسى باستالار كەزدە قاپشاعايدا وبلىستىق ينسپەكتسيادا تىركەلگەن بارلىق سۋ كولىكتەرىنىڭ يەلەرى، قۇقىق قورعاۋ جانە اكىمدىكتىڭ جاۋاپتى تۇلعالارىنىڭ قاتىسۋىمەن جينالىس وتكىزىلىپ، ءتيىستى زاڭدارعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار تۇسىندىرىلەدى، – دەيدى باسقارما باستىعىنىڭ  ورىنباسارى شىڭعىس بايقاداموۆ.
ينسپەكتسيادا وبلىستىق دەڭگەيدەگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ، اكىمدىكتىڭ جاۋاپتى وكىلدەرىنىڭ  قاتىسۋىمەن جەمقورلىققا قارسى كۇرەسكە قاتىستى ارنايى باسقوسۋلار وتكىزىلىپ، تۇسىنىك جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. سونداي-اق، قىزمەتكە الۋ كەزىندە مەملەكەتتىك قىزمەتشىگە قويىلاتىن بارلىق تالاپتاردىڭ ساقتالۋى نازاردا ۇستالادى. كىرىستەرى تۋرالى مالىمدەمەلەردى تاپسىرۋ دەر كەزىندە ورىندالدى. سونداي-اق، ازاماتتاردان ينسپەكتسياعا كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەرى مەن ارىز-شاعىمدارى دەر كەزىندە قارالىپ، انىقتالعان جاعدايلارعا بايانىستى ءتيىستى شارالار قولدانۋ جولعا قويىلعان. ماسەلەن، بيىلعى العاشقى توقساندا بارلىعى 353 ءوتىنىش تۇسسە، ونىڭ 146-سى زاڭدى تۇلعالاردان كەلگەن. ولاردىڭ بارلىعىنا دەرلىك زاڭمەن بەلگىلەنگەن مەرزىمدە قارالىپ، باسىم بولىگى قاناعاتتاندىرىلىپ، جونسىزدەرى كەرى قايتارىلعان.  وسىنداي جۇمىستار ارقاسىندا بولار، ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءتورت ايىندا كولىكتىك باقىلاۋ ينسپەكتسياسىندا جەمقورلىق سيپاتتاعى قىلمىستار مەن زاڭ بۇزۋشىلىقتار تىركەلمەپتى.

ونەركاسىپتەگى جاعداي ويدان شىقپاي تۇر

الماتى وبلىسىنداعى ەڭبەك نارىعىندا تۇراقتاندىرۋ شارالارىن قولدانۋ مەن جۇمىسشىلاردىڭ جاپپاي بوساتىلۋىنا جول بەرمەۋ ماسەلەلەرىن جەدەل قاراۋ جونىندەگى جۇمىسشى توبى – داعدارىسقا قارسى شارالار بويىنشا شتاب قۇرىلعانىن جانە ونداعىلاردىڭ بەلگىلەنگەن مەرزىمدەردە باس قوسىپ، قالىپتاسىپ وتىرعان جاعدايدى تالقىلايتىنىن بۇدان بۇرىن دا جازعان ەدىك. جاقىندا وسى شتابتىڭ جەتەكشىسى، وبلىس اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى اماندىق باتالوۆتىڭ توراعالىق ەتۋىمەن جۇمىسشى توپتىڭ كەزەكتى وتىرىسى بولدى.
وبلىس اكىمىنىڭ ونەركاسىپ سالاسى بويىنشا ورىنباسارى بولات تاكەنوۆ، وبلىستىق دەڭگەيدەگى بارلىق باسقارمالار مەن دەپارتامەنتتىڭ جەتەكشىلەرى، اۋدان، قالا اكىمدەرىنىڭ  ونەركاسىپ سالاسىنا جاۋاپتى ورىنباسارلارى، وبلىستاعى ءىرى-ءىرى كاسىپورىنداردىڭ وكىلدەرى قاتىسقان  وتىرىستا نەگىزىنەن ونەركاسىپ ءوندىرىسى كولەمىنىڭ تومەندەۋىنە جول بەرمەۋ بويىنشا قولدانىلىپ وتىرعان شارالار تۋرالى ءسوز بولدى. وتىرىس توراعاسىنىڭ قىسقاشا كىرىسپە سوزىننەن بەلگىلى بولعانداي، ءدال بۇگىنگى كۇنى وبلىستاعى داعدارىسقا قارسى جۇرگىزىلىپ جاتقان شارالار ويداعىداي دەگەنىمىزبەن، ونەركاسىپ وندىرىسىندە بەلگىلەنگەن جوسپارلار ورىندالماي قالىپتى. بۇعان نەگىزىنەن بىرنەشە اۋدان مەن تالدىقورعان قالاسىنداعى ونەركاسىپ وندىرىسىندەگى كەرى كەتۋلەر سەبەپ بولىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. جالپى ءتورت ايداعى وبلىستاعى ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ بارى مەن جوعى، جەتىستىگى مەن كەمىستىگى جايىندا وبلىستىق ونەركاسىپ جانە كاسىپكەرلىك باسقارماسىنىڭ باستىعى تولەگەن شويىمبەكوۆ مىرزا ەگجەي-تەگجەيلى باياندادى. ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءدال قازىرگى جاعداي دابىل قاعارلىقتاي. ءتورت ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وبلىستاعى ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 83 ملرد. تەڭگەنى قۇراعان جانە بۇل كورسەتكىش وتكەن جىلدىڭ وسى ۋاقىتىنداعىمەن سالىستىرعاندا 6 ملرد. تەڭگەگە تومەن. ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ ءوسۋ قارقىنى بويىنشا ەل كولەمىندەگى وبلىستار اراسىندا ءۇشىنشى ورىندا تۇرساق، ناقتى كولەمنىڭ يندەكسى بويىنشا 12-ءشى ساتىدا ەكەنبىز. اشىعىن ايتاتىن بولساق، بۇل دابىل قاعارلىق كەلەڭسىز كورىنىس. تەز ارادا بىرلەسكەن شارالار قولعا الىنباسا، جارتىجىلدىق قورىتىندىسى بويىنشا جوسپارلانعان كولەمدى ورىنداي الماۋىمىز ابدەن مۇمكىن. اۋداندار مەن قالالار بويىنشا ايتار بولساق،  ۇيعىر، قاراتال، الاكول جانە ىلە اۋداندارى عانا بىلتىرعى دەڭگەيدەن كورىنگەن. قالعان ايماقتاردىڭ بارلىعىندا ونەركاسىپ ءوندىرىسى قۇلدىراۋدا. اسىرەسە، تالدىقورعان، تەكەلى، قاپشاعاي قالالارى مەن ەسكەلدى، جامبىل، تالعار اۋداندارىنداعى ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ جاعدايى  تىم ناشار. سونىڭ ىشىندە تالدىقورعان قالاسىنداعى كەرى كەتۋ تىم كۇردەلى. وتكەن جىلدىڭ ءتورت ايىنداعى كورسەتكىشپەن بيىلعىنىڭ اراسىندا 3,5 ملرد. تەڭگە ايىرماشىلىق بار. قالا بويىنشا ءبىر كاسىپورىن تولىقتاي، التى ءوندىرىس ورنى جارىم-جارتىلاي توقتاپ تۇر.  وبلىستىڭ باسقا ايماقتارىمەن سالىستىرعاندا وبلىس ورتالىعى جۇمىستان قىسقارتىلعان قىزمەتكەرلەر، ءوز ەركىمەن بوساتىلعاندار جانە تولىق ەمەس جۇمىس كۇنىمەن قامتىلعاندار سانى بويىنشا دا باسقالاردان الدا كەلەدى.
ونەركاسىپ جانە كاسىپكەرلىك باسقارماسى جۇرگىزىپ وتىرعا اپتا سايىنعى مونيتورينگكە جاسالعان تالداۋ كورسەتكەندەي، كاسىپورىنداردىڭ باسىم بولىگىنىڭ باستى پروبلەماسى –  دايىن ونىمگە سۇرانىستىڭ تومەندەۋى بولىپ وتىر. وسى ماسەلەنى شەشۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك ۇيىمدار مەن ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ ساتىپ الۋلارىنداعى قازاقستاندىق ۇلەستى بارىنشا كوبەيتۋگە قاتىستى جۇمىستاردى تەز ارادا كۇشەيتۋ كەرەك.
اقپان ايىنىڭ سوڭىندا وبلىستاعى تاۋار وندىرۋشىلەر مەن مينيسترلىكتەر جانە ۇلتتىق كومپانيالار اراسىندا ءوزارا ىنتىماقتاستىق جونىندە جالپى سوماسى 19150 ملرد. تەڭگەنىڭ 66 مەموراندۋمىنا قول قويىلعان بولاتىن. سودان بەرى بىرنەشە ايدىڭ ءوتىپ كەتكەنىنە قاراماستان بۇگىنگى كۇنگە دەيىن سول قوماقتى قارجىنىڭ 428 ملن. تەڭگەسىن قامتيتىن سەگىز عانا كەلىسامشارت جاسالىپتى. تەندەرلەر وتكىزۋگە قاتىستى تالاپتار كۇشەيتىلگەنمەن، جەرگىلىكتى كاسىپورىنداردىڭ وعان قاتىسۋى مەن جەڭىسكە جەتۋىنە بايلانىستى شەشىمىن كۇتكەن پروبلەمالار دا جەتەرلىك. ماسەلەن، ەلىمىزدە كابەلدىك ونىمدەر شىعاراتىن 3 زاۋىت بار. ونىڭ بىرەۋى – «تالدىقورعان كابەل» جشس. وسى ءۇش كاسىپورىن دا «قتج» ۇك» اق ۇيىمداستىرعان تەندەرگە قاتىسقاندارىمەن ەشتەڭەگە قول جەتكىزە المادى. سونداي-اق، وسى ۇلتتىق كومپانيا ۇيىمداستىرعان تەندەرگە قاتىسقان ەلىمىزدەگى ءىرى تىگىن فابريكالارى اراسىندا بولعان «اجار» جشس مەن ونىمەن يىق تەڭەستىرەتىندەردىڭ جولى بولمادى. تەندەردە ولاردىڭ بىردە-بىرەۋى جەڭىسكە جەتە الماي،  تالدىقورعان قالاسىنداعى بەس ادامدىق تىگىن تسەحىنىڭ ايى وڭىنان تۋعانىن دا ءتۇسىندىرۋ قيىن. الماتى وبلىسىندا نەگىزگى قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ 50-دەن استام ءتۇرى شىعارىلادى. الايدا، ولاردى وندىرەتىن كاسىپورىندار    تەندەرلەرگە تىكەلەي قاتىسا المايتىندىقتان كوبىنە شەتقاقپاي قالادى. وسىنداي كەلەڭسىزدىكتەر ءوز كەزەگىندە ونەركاسىپ كولەمى مەن ساۋدا كورسەتكىشتەرىنە كەرى اسەرىن تيگىزەدى. مۇنداي مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرۋگە بولاتىنى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار مەن تەندەرلەر وتكىزۋدە كەمشىلىكتىڭ جەتىپ ارتىلاتىنىن بايقاتسا كەرەك، – دەگەن باسقارما باستىعى تاعى باسقا ماسەلەلەرگە دە كەڭىنەن توقتالىپ، ءوز تاراپىنان ولاردى وڭالتۋعا بايلانىستى ءتيىمدى دەپ ساناعان بىرقاتار ۇسىنىستارىن دا بىلدىرە كەتتى.
كۇن تارتىبىندەگى ءبىرىنشى ماسەلەگە بايلانىستى ەكىنشى بولىپ جينالعاندار الدىنا كوتەرىلگەن وبلىستىق ستاتيستيكا دەپراتمەنتىنىڭ باس مامانى ايدا الىمبەرديەۆا وتكەن جىلعى كولەمدەردى اي سايىنعى قايتا ەسەپتەۋ مەن ءۇي شارۋاشىلىعى سەكتورى بويىنشا ستاتيستيكالىق ەسەپتەردى جيناۋ ادىستەمەسى مەن مەرزىمدىلىگى تۋرالى حابارلاما جاسادى. مۇندا دا ءبىراز كەرەعارلىقتار ورىن الىپ كەلگەنى جايلى ساۋالدار قويىلىپ، ولاردىڭ بارلىعىنا باس. مامان تاراپىنان ناقتىلى جاۋاپتار قايتارىلدى. 
ونەركاسىپ ءونىدىرىسىنىڭ جاعدايىن داعدارىسقا قاتىستى تۋىندايتىن ماسەلەلەردەن بولەك قاراۋعا بولمايدى. ويتكەنى، ءوندىرىس وركەندەسە، جۇمىسسىزدىق ازايىپ، حالىقتىڭ تۇرمىسى دا جاقسارادى. وسىعان وراي وتىرىستاعى نەگىزگى ماسەلەنىڭ ءۇشىنشى بولىگى – جۇمىسشىلاردىڭ جاپپاي بوساتىلۋىنا جول بەرمەۋ جانە جارتىجىلدىق قورىتىندىسى بويىنشا ونەركاسىپتىك كورسەتكىشتەردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالار تۋرالى اۋدان، قالا اكىمدەرىنىڭ ونەركاسىپ سالاسىنا جاۋاپتى ورىنباسارلارى تىڭدالدى. ءبىرىنشى كەزەكتە ارتتا قالعان ءتورت ايدىڭ قورىتىندىسىنداعى كورسەتكىشتەرى كوڭىلدەن شىقپايتىن، وسى تۇرعىدا وبلىستى كەرى تارتاتىن قالالار جانە اۋداندار اكىمدەرىنىڭ ورىنباسارلارى تىڭدالدى. وكىنىشكە قاراي، ولاردىڭ بىرقاتارى ءوز مىندەتتەرىن دۇرىس ورىندامايتىندىقتارىن بىردەن بايقاتىپ الدى. ءتىپتى وزدەرى جاتقا ايتۋعا ءتيىستى سانداردى بىلمەيتىن لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ ءبىرازى وبلىس باسشىلىعى تاراپىنان قاتاڭ سىنعا ۇشىراپ، ءبىراز تەرلەدى. دەگەنمەن ونەركاسىپ سالاسىنداعى ناقتى جاعدايدىڭ جاي-جاپسارىن دۇرىس بىلمەيتىن، تىزگىندى بوساڭسىتىپ العاندار  بۇل جولى دا وڭاي قۇتىلدى. شتاب جەتەكشىسى، العا جىلجىعان اپتالارمەن بىرگە قويىلار تالاپتىڭ دا كۇشەيىپ كەلە جاتقانىن، سوعان ساي الدىڭعى كەزدەرى كەمشىلىكتەرىن جوندەمەگەندەردىڭ جاۋاپسىزدىعى كەشىرىلە بەرىلمەيتىنىن جاسىرعان جوق. ونەركاسىپ وندىرىسىندەگى جاعدايدى دەرەۋ ساۋىقتىرىپ، داعدارىستى كەزەڭنىڭ زاردابىن ازايتۋعا باعىتتالعان شارالاردى بارىنشا كۇشەيتۋگە جاۋاپتىلار ءوز مىندەتتەرىن ءمىنسىز اتقارىپ، بارلىق مۇمكىندىكتى وسى باعىتقا جۇمىلدىرسا عانا بەلگىلەنگەن جوسپارلار ورىندالىپ، بارلىعى ويداعىداي بولارى ءسوزسىز. وبلىس باسشىلارى وبلىستىق دەڭگەيدەگى باسقارمالار مەن دەپارتامەنتتەر جەتەكشىلەرىنە، اۋدان، قالا اكىمدەرىنىڭ ورىنباسارلارىنا وسىنى قايتا-قايتا قايتالاي ايتىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى بارىنشا جاقسارتۋدى تاپسىردى.

ءتورت ايدا ءتورت قىلمىستىق ءىس قوزعالىپتى

«دوستىق» كەدەنىندەگى ىشكى قاۋىپسىزدىك ءبولىمى جەكە قۇرام اراسىنداعى جەمقورلىققا قاتىستى كەز كەلگەن كورىنىسكە قارسى تۇرۋعا قاتىستى بەلسەندىلىكتەرىن بارىنشا ارتتىرىپ وتىر. سىبايلاستىققا قارسى كۇرەس ادىستەرى مەن تۇرلەرىن جەتىلدىرۋگە، جەكە قۇرامداعى كەلەڭسىز كورىنىستەردى جويۋعا جانە كەدەن ورگاندارىنداعى سىبايلاستىقتىڭ الدىن الۋ، انىقتاۋعا بايلانىستى جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋ جانە ءىس جۇزىنە اسىرۋ شارالارى ءوزىن اقتاپ وتىر دەۋگە بولادى.
كەدەنگە قىزمەتكە الىناتىندار ءتيىستى تەكسەرۋدەن وتكىزىلەدى. ءتورت ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «دوستىق» كەدەنىندە مىندەتىنە ادال ەمەس قىزمەتكەرلەرگە قاتىستى 3 قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. سونىمەن بىرگە ءبىر جەمقورلىق دەرەكتىڭ بەتى اشىلدى. اتالعان قىلمىستىق ارەكەتتەردى باسقا قۇقىق قورعاۋشىلار ەمەس، ىشكى قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ ءوزى انىقتاعانىن ايتا كەتكەن ءجون. ءۇش قىزمەتتىك تەرگەۋ جۇرگىزىلىپ، ولاردىڭ ناتيجەسىنە ساي تاعى 2 قىزمەتكەر تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى.
سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار مەن قىلمىستاردىڭ الدىن الۋ جانە انىقتاۋ ماقساتىندا كەدەنشىلەر اراسىندا جەكە اڭگىمەلەسۋلەر وتكىزىلىپ، قۇقىقتىق جاپپاي وقىتۋ اۋقىمىندا ساباقتار ۇيىمداستىرىلىپ، لەكتسيالار وقىلادى.  سونداي-اق، جەمقورلىق سيپاتتاعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى بولدىرماۋ ءۇشىن كەدەندە تومەندەگى جۇيەلەر ەنگىزىلىپ، ىسكە قوسىلعان: كەدەندىك تولەمدەر مەن سالىقتاردى پوست-تەرمينال ارقىلى تولەۋ، تاۋاردى الىپ ءجۇرۋ قۇجاتتارىن بەرۋ كەزىندە سەيف-پاكەتتەردى پايدالانۋ.
وتىنىشتەر مەن ارىزداردى قابىلداۋ جانە تىركەۋ قر باس پروكۋرورىنىڭ 2003 جىلعى 10 اقپانداعى № 6 بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن «وقيعالار، قىلمىستار تۋرالى وتىنىشتەر مەن حابارلاردى، شاعىمداردى جانە تاعى باسقا اقپاراتتاردى قابىلداۋ، تىركەۋ جانە قاراۋ تۋرالى» نۇسقامالىققا سايكەس جۇرگىزىلەدى. كەدەندە اقپاراتتىق-كەڭەس بەرۋ پۋنكت جۇمىس ىستەيدى. مۇنداعىلار كەدەن ءىسى سالاسى بويىنشا  اقپاراتتىق-كەڭەستىك كومەكتى تەگىن نەگىزدە كورسەتەدى. سوندىقتان كەدەندىك راسىمدەۋلەر بارىسىندا داۋلى نەمەسە تۇسىنىكسىز جاعدايلارعا تاپ بولعان  سىرتقى ەكونوميكالىق قىزمەتكە قاتىسۋشىلارعا ءبىرىنشى كەزەكتە اقپاراتتىق-كەڭەستىك پۋنكتتەگى كەدەن قىزمەتكەرلەرىنەن كەڭەس العاندارىڭىز ءجون دەمەكپىز. كۇنى بۇگىنگە دەيىن پۋنكتكە وزدەرىن تولعاندىرعان ماسەلەلەرمەن كەلگەندەردىڭ بارلىعىنىڭ وتىنىشتەرى قارالعانىن جانە ءتيىستى شەشىمدەر قابىلدانعان.

بولات اباعان، الماتى وبلىسى.