وقو اكىمى بەيبىت اتامقۇلوۆ 25 مىڭ تەڭگەگە كاستوم ساتىپ الىپتى... ونىسى وتاندىق ءونىم ەكەن. پاح، دەسەڭىزشى... كۇلىپ جىبەردىم!

ايتپاي-اق قويايىن دەسەڭ، ءسوزدىڭ اتاسى ولەدى. ايتساڭ، سەنەن جامان، سەنەن ناقۇرىس ادام جوق. بىراق، دەيمىن دە، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر نەگە ءوز باسىمەن، ءوز باستاماسىمەن ءبىر شارۋا تىندىرمايدى. ولاردىڭ دەنى ەلباسىنىڭ اۋزىنا قاراپ، تەك بۇيرىق كۇتىپ وتىرادى.  ايتسا، ورىندايدى، ايتپاسا اينالاسىن توپان سۋ باسىپ جاتسا تىرپ ەتپەيدى. وسى ءبىر قالىپتاسقان اكسيومانى بۇزاتىن كەز جەتتى عوي. مىسالعا، جاڭادان اكىم بولىپ سايلانعان ادام، «كارتوپ جارۋىنا» ابدەن بولادى. «كارتوپ جارماسا» دا، اسقار مىرزاحمەتوۆ جاساعان ىزگى ىستەردى جالعاپ اكەتسىن. ءسويتىپ، حالىق – ريزا، ءوزى – مىرزا بولىپ، مەرەيلەنبەي مە؟. ال، ارزان-شوۋ، ارزان ساياسي ويىن كىمگە كەرەك؟ اكىم دەگەن شوۋمەن ەمەس – مەملەكەتتىك قىزمەتكەر. مەملەكەتتىك قىزمەتكەر دەگەن كيگەن كيىمىن ەمەس، جاساعان جۇمىسىن «جارنامالاۋى» قاجەت.

ەلباسى – مەملەكەتتىك تۇلعا. ول كىسى وتاندىق ءونىمدى كيۋ ارقىلى ەلىنە، جۇرتىنا، حالقىنا ونەگە كورسەتتى. «سەندەر دە وتاندىق ءونىمدى تۇتىنىڭدار» دەپ ناسيحات جاسادى. ال، بەيبىتكە نە جورىق؟ وبلىس اكىمى، كىمگە ونەگە كورسەتپەك؟ اۋدان اكىمدەرىنە مە؟ بىزگە مە؟ ىشەرگە تاماق تاپپاي جۇرگەن حالىق كاستومدى نە قىلسىن؟ ءوزىڭىز ويلاڭىزشى، ءار وبلىستىڭ، ءار اۋداننىڭ اكىمى بەيبىتكە ۇقساپ، كاستوم ساتىپ السىن! سوسىن، تىپ-تىنىش كيىپ جۇرە بەرمەي، ونى ءباسپاسوز قىزمەتى ارقىلى جارنامالاسىن. نە بولادى؟ ەلىمىزدىڭ بۇكىل اقپارات قۇرالىنىڭ بەتى الەم-جالەم بولىپ، كيىمگە تولىپ كەتپەي مە؟ مۇنى ەلباسىن قولداۋ دەپ تۇسىنەتىن شىعار. ەلباسىن قولداعان وسى ەكەن دەپ بار شەنەۋنىك قاجەتى بولسىن، قاجەتى بولماسىن كاستوم الىپ الدى دەلىك. حالىققا پايداسى بار ما، ونىڭ. ياكي، بىردەڭە وزگەرە مە؟ قۇنسىزدانعان تەڭگە ورنىنا كەلىپ، قىمباتتاعان ازىق-تۇلىك ارزانداي ما؟ ەلباسى كاستومدى ەمەس، وتاندىق ءونىمدى جارنامالاپ وتىرعانىن ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر نەگە تۇسىنبەيدى؟. جوق، الدە ولار وسىعان دەيىن كاستومسىز، جالاڭاش ءجۇر مە ەدى؟

قوش! شىمكەنتتىڭ حالقى بەيبىت مىرزانى وتاندىق كيىم كيدى ەكەن دەپ توبەسىنە كوتەرمەسى حاق. بۇقارا اكىمدى اتقارعان ىسىمەن باعالايدى. حالىقتىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن تۇگەندەسە، مۇنىڭ ءبارى دە ۇمىتىلادى. ەلباسى كاستوم كيدى، اسەت (يسەكەشەۆ) مىرزا «كولەڭكە» بولدى. ەندى ول «كولەڭكەلەردى» كوبەيتۋدىڭ قاجەتى جوق. ولار كوبەيسە، ەلباسىنى مازاققا قالدىرامىز. قۇداي تاعالا اكىمنىڭ ىسىنە بەرەكە بەرسىن!

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz