اشىق حات

قر جوعارعى سەناتىنىڭ توراعاسى

قاسىمجومارت توقاەۆ مىرزاعا                              

قر  پرەمەر ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆ مىرزاعا

قر  ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت  قاسىموۆ مىرزاعا

بىلتىر 4-مامىردا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە  حالىقتىڭ كوشى-قون جانە جۇمىسپەن قامتىلۋى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسى شىعىپ، زاڭ جوباسى  ءماجىلىستىڭ تالقىلاۋىنا جىبەرىلگەن بولاتىن. ىلە - شالا پارلامەنتتە قۇرىلعان جۇمىس توبى كوشى-قون زاڭىن قاراپ، وڭدى وزگەرىستەر ەنگىزە باستاعاندا، شىركىن، وسى  زاڭ  تەز قابىلدانىپ،  قولدانىسقا ەنسە ەكەن دەپ زارىعا كۇتكەنبىز. كوشىپ كەلىپ ازاماتتىق الا الماي جۇرگەن اعايىن، باۋىر-تۋىسقا از كۇندە كوشى-قون زاڭىندا جاقسى وزگەرىستەر بولايىن دەپ جاتىر، ازاماتتىق الۋ ءىسى وڭايلاساتىن بولدى، شىداڭدار، كۇتە تۇرىڭدار دەپ باسۋ ايتىپ ەدىك. كۇتە كۇتە كۇز بولدى. ەندى ەستىسەك، ۇكىمەت ءماجىلىستىڭ جۇمىس توبى ەنگىزگەن “ەتنيكالىق قازاقتاردان سوتتالماعاندىعى جونىندە انىقتاما تالاپ ەتىلمەيدى” دەگەن ۇسىنىستى قابىلداماپتى. شىنىمەن  سولاي بولسا، ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ قازاققا جانى اشىمايدى ەكەن. ءدال “جانى اشىماستىڭ قاسىندا  باسىڭ اۋىرماسىننىڭ” كەرى كەلىپ تۇر. بولماسا، تۋىپ-وسكەن جەرىن “اتا جۇرت، تاۋەلسىز ەل” دەگەن قاسيەتتى ۇعىمعا ايىرباستاپ كەلىپ جاتقان قاراكوز قانداستارىننىڭ كەۋدەسىنەن كەرى يتەرەر مە ەدى؟ “قانداستارىن كوشىرىپ الىپ جاتقان ءۇش ەلدىڭ ءبىرىمىز،” - دەپ بۇكىل الەمگە جار سالعانىمىز قايدا قالدى؟ 2010-جىلدان بەرى كوشىرىپ الۋ بىلاي تۇرسىن، ءوز اياعىمەن كوشىپ كەلگەن قانشاما قانداسىمىز تۇراقتى تىركەۋگە تۇرا الماي، ازاماتتىق الا الماي قايتا كوشىۋگە ءماجبۇر بولدى؟ 6 جىلدا كەم دەگەندە 100 مىڭداعان قانداسىمىزدى كەرى قايتاردىق. اشىعىن ايتساق: ايرىلدىق! سولاردىڭ كوز جاسى، وبال-ساۋابى كىمگە؟ ال، وسىدان كىم ۇتىپ، كىم  ۇتىلدى؟ ارينە، ءبىز ۇتىلدىق. بارلىق جان سانى قىتايدىڭ ورتاشا قالاسىنىڭ تۇرعىنانا جەتپەيتىن  قازاق مەملەكەتى ۇتىلدى. قايتىپ بارعان قانداستارىمىز «ايداھاردىڭ» اۋزىنا جۇتىلىپ، كۇنى ەرتەڭ سول ەلدىڭ ساربازىنا اينالعاننان  كىم ۇتادى؟!  ماڭگىلىك مۇدەمىز قايدا؟!

 بىلە بىلسەك، پرەزيدەنت ايتقان  «ۇلى  دالانىڭ» - ۇلانى، يەسى مەن كيەسى قازاق كوبەيۋى كەرەك ەدى-عوي. كوپ بولىپ، جەرىمىزگە سيماي جاتساق مەيلى ەكەن، «ەلگە قوسلىپ ەل بولامىن» دەپ كەلگەن باۋىرلارىمىزدى باۋىرىمىزعا سيعىزباي  وتىرعان جوقپىز با؟!. نيەتىمىز نەگە سونشا تارىلدى؟ “نە كورسەڭدە پيعىلىڭنان كورەسىڭ ” - دەگەن ءسوز بار. اتا-بابا ارۋاعى، قۇداي ءبىزدى كەشىرە مە؟ «جامان ايتپاي جاقسى جوق». «ايتپاسا ءسوزدىڭ اكەسى ولەدى». ەل شەتىنە جاۋ تيسە، ء“ماسىموۆ پەن قاسىموۆ” ەكەۋى عانا قارسى شابا ما؟ قازاقتىڭ جەرىن قارا ورمان قازاق قورعايدى. قۇداي جاماندىقتىڭ بەتىن ارى قىلسىن، ساقتانايىق. ء«بىرىڭدى قازاق ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس»،  – دەمەپ پە ەدى دانىشپان اباي.

توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى: كوشى-قون زاڭىنا جاسالاتىن وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار تەز ارادا جاسالىپ، قانداستارىمىزدىڭ جولىن كەسكەن “سوتتالماعاندىعى” جونىندە انىقتاما سۇراۋ الىنىپ تاستالسىن. انگەلا مەركەل، ەۋروپا بوسقىنداردى قابىلداپ جاتىر، ەش نارسە سۇراعان جوق. بوسقىنداردىڭ الدى قازاق جەرىنە دە كەلىپ جاتىر. سوندىقتان شارتتى كوبەيىتپەي، ءوز قانداستارىمىزدى قابىلدايىق. ماڭگىلىك ەل بولۋدىڭ ەڭ باستى كەپىلى – قازاعىمىز كوبەيسىن!

اللادان دا، ۇكىمەتتەن دە  سونى تىلەدىم!

ءبازارالى ء ارىپۇلى

Abai.kz