قازاقستانعا قانشا قانداس كوشىپ كەلدى؟
1991 جىلدان 2016 جىلعى 1 قاڭتارعا دەيىنگى كەزەڭدە 261 مىڭ 104 وتباسى نەمەسە 957 مىڭ 772 ەتنيكالىق قازاق تاريحي وتانىنا قايتا ورالىپ، ورالمان مارتەبەسىن الدى. بۇل ەلىمىز تۇرعىندارىنىڭ جالپى سانىنىڭ 5,5% قۇرايدى، - دەپ جازادى jezbuyda.kz سايتى.
قازاقستانعا كەلگەن ورالمانداردىڭ كوپشىلىگى، ياعني، 61,6% — وزبەكستاننان كەلگەن، سونداي-اق، 14,2% — قىتايدان، 9,2% — موڭعوليادان، 6,8% — تۇرىكمەنستاننان، 4,6% — رەسەيدەن جانە 3,6% — وزگە ەلدەردەن ورالعان قانداستارىمىز.
ولاردىڭ 21,2% — وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا، 16,3% — الماتى وبلىسىنا، 13% — ماڭعىستاۋ وبلىسىنا، 9,4% — جامبىل وبلىسىنا، 40,1% — ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنە قونىستاندى.
ەلگە ورالعان قانداستارىمىزدىڭ 55,6% — ەڭبەككە قابىلەتتى جاستا بولسا، 18 جاسقا دەيىنگىلەرى — 39,9%، زەينەتكەرلەر — 4,5% قۇرايدى.
ەڭبەككە جارامدى ورالمانداردىڭ 8,8%-نىڭ جوعارعى ءبىلىمى بار بولسا، 20,6%-ىندا ورتا ارناۋلى ءبىلىم بار، 60,8% — جالپى ورتا ءبىلىمى بار ازاماتتار، ال 9,8%-ءنىڭ ءبىلىمى جوق.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 24 قاراشادا ەلباسى ۇلت جوسپارى – بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى 100 ناقتى قادامنىڭ كوشى قون مەن حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ سالالارىن ءارى قاراي جەتىلدىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان «كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە حالىقتىڭ كوشى-قونى جانە جۇمىسپەن قامتىلۋى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قر زاڭىنا قول قويعان بولاتىن.
زاڭدا ەتنيكالىق قازاقتاردى تاريحي وتانىنا ورالۋىن ىڭتالاندىرۋ ماقساتىندا:
— ەتنيكالىق قازاقتارعا قونىستانۋ وڭىرىنە قاراماستان ورالمان مارتەبەسىن بەرۋ. ولارعا شەتەلدىك ازاماتتارعا قاراعاندا كوشى-قون پوليتسياسىنا حابارلاسۋ ارقىلى تولەم قابىلەتىن راستاۋسىز ۋاقىتشا تۇرۋ ىقتيارحاتىن الۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى;
— ەتنيكالىق قازاقتارعا ۇكىمەت بەلگىلەگەن وڭىرلەرگە قونىستانعان جاعدايدا الەۋمەتتىك پاكەت بەرۋ. سونداي-اق، ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن وڭىرىنەن ۇكىمەت ايقىنداعان ەكىنشى وڭىرگە قونىستانعان ورالماننىڭ الەۋمەتتىك قولداۋدى الۋعا مۇمكىندىگى بولادى. ەگەر ولار قونىستانعان وڭىردەن 5 جىل مەرزىمنەن بۇرىن قونىس اۋدارىپ كەتەتىن بولسا، العان كومەكتەرىن ۇكىمەتكە قايتارۋ مىندەتتەرى قاراستىرىلعان.
— ورالماندارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن بەرۋ مەرزىمىن ۋاقىتشا تۇرۋ ىقتيارحاتىن العاننان كەيىن 1 جىلعا دەيىن قىسقارتۋ كوزدەلەدى.
Abai.kz