ءحىح عاسىردىڭ باسىندا پاتشا وكىمەتىنىڭ تاپسىرماسىمەن قازاق دالاسىنىڭ قۇنارلىعىن، حالقىنىڭ ادەت-عۇرپىن، سالت-ءداستۇرىن زەرتتەۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان ەكسپەديتسيانى باسقارعان فەودور اندرەەۆيچ ششەربينا ءوزىنىڭ «كيرگيزسكايا نارودنوست ۆ مەستاح كرەستيانسكيح پوسەلەني» اتتى جازباسىندا قازاقتاردىڭ 13 ءتۇرلى كەمىستىگى مەن 12 ءتۇرلى جاقسى سيپاتتارىن اتاپ كورسەتىپتى. (بۇل دەرەكتى عاني ابايۇلى دەگەن ادام ەرتەدە جاريالاعان كورىنەدى، وسىنى كەزىندە قازاق اقىنى مۇزافار الىمباەۆ كوشىرىپ العان). سونىمەن: قىرعىزدىڭ (قازاقتىڭ) جاعىمسىز جاعىنان مىنەزدەيتىن 13 قادىر-قاسيەتى. اتاپ ايتقاندا:

• وزىنە شىنايى سۇيىسپەنشىلىكتىڭ جوقتىعى;
• تابانسىزدىق;
• سوزدەگى اينىمالىلىق;
• جالعانشىلىق;
• ءسوز قۇمارلىق، (مىلجىڭدىق);
• پايداكۇنەمدىك;
• اڭقاۋلىق;
• ارىزقويلىق;
• داۋقۇمارلىق;
• داڭعويلىق;
• ايلاكەرلىك;
• قۇمارپازدىق;
• ماقتانشاقتىق.
• …بىراق، وسى جاعىمسىز جاقتارىمەن قاتار قىرعىزدىڭ وزىنە ءتان جاقسى قادىر-قاسيەتتەرى بار، اتاپ ايتقاندا:

• ءدىني كوزقاراستا قىرعىز فانات ەمەس جانە ەرىكتى ءدىنشىل (دىندە ەرىكتى);
• ساۋدا جانە ەكونوميكالىق سالادا ول ادال جانە ءوز سوزىنە تاباندى
• اقىل-وي جاعىنان قىزىققىش جانە بىلۋگە قۇمار;
• قىرعىزدار ءوزىنىڭ پاراساتتىلىعىمەن (سالاۋاتتىلىعىمەن) قاتتى ەرەكشەلەنەدى.
• ماسكۇنەمدىك جانە ءسپيرتتى ىشىمدىككە قۇشتارلىقتىڭ جوقتىعى
• بالالارىنا سۇيىسپەنشىلىگى وتە جوعارى
• ءوتىنىشتى جەرگە تاستاماۋى (تىكەلەي اۋدارسا – ءوتىنىش جاساۋعا وڭايلىق)
• ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋ – اقساقالداردى، سونداي-اق، حالىقتىڭ تانىمال وكىلدەرىن قۇرمەتتەۋ;
• تاڭعاجايىپ بەيبىتسۇيگىشتىگى، سوعىستىڭ تۇتانۋىنان جاسقاناتىنى – قىرعىز حالقىن ەڭ جاعىمدى جاعىنان بەينەلەيدى
• مۇمكىن ونىڭ ۇنەمى تابيعاتپەن قارىم-قاتىناستا بولۋىنىڭ ارقاسىندا شىعار، قىرعىز شىن مانىندە اقىن.
• ول ءان سالۋدى جانە پوەتيكالىق اڭگىمەلەر مەن اڭىزداردى تىڭداۋدى سۇيەدى;
• دەنە ءبىتىمى جاعىنان قىرعىزداردىڭ دەنساۋلىعى جاقسى ءارى قاتتى شىنىققان;
• قىسقاسى، بۇل حالىق قالاي بولعاندا دا ءدال قازىرگى جاعدايدا، مىسالى، قالماقتار، باشقۇرتتار جانە ت.ب. بۇراتانالار سياقتى قۇرىپ كەتپەيدى، ءالى ءوسىپ-ونەدى جانە جەتىلە بەرەدى.

بەكەن قايراتۇلى