قارالى كۇن جاريالانسا؟!
كريمينال مەن لاڭكەستىكتى شاتاستىرماۋ تۋرالى كەشە جازعانمىن. الماتىدا وتكەن بريفينگ بارىسىندا قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە قارسى شابۋىل جاساعان قىلمىسكەردىڭ ماقساتى ولاردان «كەك الۋ بولعانىن» تايعا تاڭبا باسقانداي ايتىپ بەردى. ءسويتىپ قاندى وقيعا تەرروريزمنەن گورى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن «رازبوركاعا» جاقىن بولىپ شىقتى.
رەسمي دەرەك بويىنشا بۇرىن ەكى رەت سوتتالعان رۋسلان كۇلىكباەۆ «تۇرمەدە وتىرعانى ءۇشىن» قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنەن كەك الۋدى ۇيعارعان. الماتى اۋداندىق ءىىب، ودان كەيىن قر ۇقك الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنە شابۋىل جاساپ جۇرگەنى سودان ەكەن. قىلمىسى ءۇشىن ادىلەتتى جازا العان ادامدا كەك بولمايدى. ول مويىنسۇىنىپ جازاسىن وتەيدى. ال ادىلەتسىز جازاعا ۇشىراعان ادامدا ءوزىن سونداي جاعدايعا ۇشىراتقاندارعا قارسى وشتىك ويانادى. اشىنۋ وقىس ارەكەتتەرگە ۇرىندىرادى. قىلمىسكەر باسىنان كەزىندە وسىنداي ءبىر كەلەڭسىزدىكتەر وتكەن سياقتى.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ءاربىر ادامعا «قىلمىسكەر» دەپ ەمەس، «ادام» دەپ قاراۋدى جاندارىنا سەرىك ەتكەندەرى ءجون بە دەيمىن. تەرروريزم ادەتتە ۇرەي تۋعىزۋ ءۇشىن حالىقتى كوبىرەك قىرۋدى ماقسات ەتەدى. ال كۇدىكتىنىڭ ارەكەتتىك موتيۆاتسياسى بۇكىل قوعامعا ەمەس، تەك قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا قارسى باعىتتالعان. سوندىقتان كۇدىكتىنىڭ بۇل قىلمىستىق ارەكەتتەرى ونىڭ قانداي ءدىندى ۇستانعانىنا قاراماستان كريمينالدىق سيپاتتا بوعانىن دالەلدەيدى.
كۋاگەرلەر ونىڭ سىبايلاسى دەپ ويلاعان جىگىت قىلمىسكەردىڭ تىرناعىنا ءىلىنىپ قالعان اۆتوكولىك جۇرگىزۋشىسى بولىپ شىقتى.
قاندى وقيعا 25 مينۋتقا سوزىلعان. 10 ساعات 54 مينۋتتا ول المالى اۋداندىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنا كىرگەن، ال 11 ساعات 19 مينۋتتا قولعا تۇسكەن. سوڭعى دەرەكتەردە شەكارا اسكەرىنىڭ تاعى ءبىر ساردارى قازا تاپقانى ايتىلادى. ءسويتىپ ءبىر ءبانديتتىڭ قولىنان 5 ادام قازا بولىپ، 8 ادام جارالانعان. مارقۇمداردىڭ وتباسىنا قايعىلارىنا ورتاقتاسىپ تاعى دا كوڭىل ايتامىز. جارالانعاندار تەزىرەك جازىلسىن!
ءدال وسىنداي قاندى وقيعا الدىڭعى كۇنى، 17-شىلدەدە اقش-تىڭ لۋيزيانا شتاتىنىڭ باتون-رۋج قالاسىندا ورىن الدى. يراكتا بۇرىن تەڭىز جاياۋ اسكەرى قىزمەتىن اتقارعان گەۆين لونگ دەگەن بىرەۋ افروامەريكالىقتارعا قاتىگەزدىك تانىتقانى، سوتسىز، تەرگەۋسىز قارا ءناسىلدى ءجاسوسپىرىمدى ءولتىرىپ تاستاعانى ءۇشىن ءتارتىپ ساقشىلارىنان كەك الىپ، ءۇش پوليتسەيدى اتىپ تاستاعان. وسىنىڭ الدىندا ميننەسوتا شتاتىندا تاعى ءبىر افروامەريكالىق پوليتسەيلەردىڭ قولىنان قازا تاپقان بولاتىن. وسىدان سوڭ قارسىلىق شارالارى باستالىپ، پوليتسەيلەرگە جەكەلەگەن تۇلعالاردىڭ وق اتۋ وقيعاسى جيىلەپ كەتكەن.
كەشە اقش پرەزيدەنتى باراك وبامانىڭ وكىمىمەن باتون-رۋج قالاسىندا پوليتسەيلەرگە شابۋىل جاساۋ وقيعاسىنا بايلانىستى 22 شىلدە (الداعى جۇما) قارالى كۇن دەپ جاريالاندى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە بەس ادامنىڭ جازىقسىز قۇربان بولۋىنا بايلانىستى ولار جەر قوينىنا تاپسىرىلاتىن كۇن قارالى كۇن بولىپ جاريالانعانى دۇرىس بولار ەدى.
مارات توقاشباەۆ
Facebook-تەگى پاراقشاسىنان