قازاقستان زىمىران قالدىقتارىن قۇلاتۋ ءۇشىن رەسەيگە جەر بەرەتىن بولدى، - دەپ حابارلايدى قر ينۆەستيتسيا  جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى البەرت راۋ.

بۇل جەرگە بايقوڭىردان ۇشقان «سويۋز» زىمىراندارىنىڭ قالدىقتارى قۇلايتىن بولادى. ول ءۇشىن سولتۇستىكتەگى كورشىلەرىمىز جىل سايىن وتەماقى رەتىندە  460 مىڭ دوللار تولەپ وتىرادى ەكەن.

"ناش كوستاناي" باسىلىمىنا سۇحبات بەرگەن ۆيتسە-مينيستر البەرت راۋ: «رەسەي جىلىنا قانشا زىمىران ۇشىرسا دا كەسىمدى باعاسىن تولەپ وتىراتىن بولادى»، - دەپتى.

«اڭگىمە قۇلايتىن زىمىران قالدىقتارىنىڭ تراەكتورياسى تۋرالى بولىپ تۇر. ياعني، بۇرىن قالدىقتار جەزقازعان اۋماعىنا قۇلاپ كەلگەن بولسا، ەندى ونىڭ باعىتى اقتوبە وبلىسىنىڭ ىرعىز اۋدانىنا جانە قوستاناي وبلىسىنىڭ جانكەلدى اۋدانىنا قاراستى جازىققا اۋىسقان. بۇل ماقساتقا بار بولعانى 63 مىڭ گەكتار جەر قاراستىرىلىپ وتىر. ونىڭ 22 مىڭ گەكتارى اقتوبە وبلىسىنان جانە 41 گەكتارى قوستاناي وبلىسىنان بەرىلەتىن بولادى»، - دەيدى قر ينۆەستيتسيا جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى البەرت راۋ.

ونىڭ ايتۋىنشا، رەسەي تولەگەن قاراجات بيۋدجەتكە ءتۇسىپ، كەيىن سول زىمىران قۇلايتىن اۋماقتا تۇراتىن تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك پروبلەمالارىن شەشۋگە جۇمسالاتىن بولادى.

(جانكەلدى اۋدانى قوستاناي وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-باتىس بولىگىندە ورنالاسقان. اۋدان كولەمى 37,6 مىڭ كم²، حالىق سانى - 13 738 ادام.)

«بۇل كىرىسى مول كەلىسىم بولماق. رەسەي تولەيتىن قارجى الەۋمەتتىك قاجەتتىلىكتەرگە جۇمسالاتىن بولادى. مەن كارتاعا قارادىم. وندا ەلدى مەكەن از ەكەن. ول ايماقتاردا تۇرىپ جاتقان ازاماتتاردىڭ جاڭاعى قارجىدان الەۋمەتتىك پروبلەمالارىن شەشۋگە بولادى»، - دەيدى راۋ.

راۋدىڭ راپورتىنا سەنسەك، قازىر قازاقستاننىڭ پارلامەنتى رەسەيمەن ارادا جاسالعان جەر بەرۋ تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاپ جاتقان كورىنەدى.

ەستەرىڭىزگە سالايىق، وسىدان ءۇش جىل بۇرىن بايقوڭىردان ۇشىرىلعان «پروتون-م» زىمىرانى اپاتقا ۇشىراپ، سالدارىنان قازاقستان تەرريتورياسىنا 600 توننا ۋلى گەپتيل توگىلگەن بولاتىن. اراعا ءبىر جىل سالماي بەلگىسىز سەبەپتەرمەن 140 مىڭداي كيىك قىرىلىپ قالدى. قوعام بەلسەندىلەرى، ەكولوگتار تابيعي اپاتتىڭ گەپتيلدەن بولعانىن ايتىپ دابىل قاقسا دا، بيلىك وكىلدەرى ۋلى زاتتىڭ تابيعاتقا مۇلدەم زالالى جوق ەكەنىن ايتىپ، حالىقتى جۇباتىپ كەلدى. ول كەزدەگى توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى بولعان بوجكو دا بىلق ەتپەدى، باسقاسى دا قىڭ ەتكەن جوق.

(ىرعىز اۋدانى اقتوبە وبلىسىندا ورنالاسقان. اۋدان كولەمى 41 500 كم²، حالىق سانى - 15 544 ادام.)

ال بۇرىنعى ەكولوگيا ءمينيسترى بولعان، مارقۇم  نۇرلان قاپپاروۆ مىرزا، 2013 جىلعى «پراتون» اپاتىنان ەل ەكولوگياسىنا 95 ميلليون دوللار شىعىن كەلگەنىن ەسەپتەپ، ايتقان ەدى عوي.

قازىرگى گەوساياسي احۋالدارعا نازار اۋدارساق، كرەمل قوجايىنىنىڭ اق دەگەنى العىس، قارا دەگەنى قارعىس بولىپ تۇرعانى جاسىرىن ەمەس. ءبىزدىڭ تەرريتوريامىزدا كەڭەس كەزىندە ەكى بىردەي يادرولىق سىناق پوليگونى بولدى. ال قازىردىڭ وزىندە بەس رەسەيلىك اسكەري پوليگون مەن بايقوڭىر بار. سونداي-اق، قىزىلوردا وبلىسى ونكولوگيالىق اۋرۋلار جونىنەن كوش باستاپ كەلەدى. وڭىردەگى ەركەك بەلسىزدىگى مەن ايەلدەر بەدەۋلىگى تۋرالى قازاقستاندىق باق از جازعان جوق. ۋادە ەتىلگەن، جال قۇنى دا دەر كەزىندە تولەنبەيتىنىمەن قوسا، ءبىزدىڭ جەتەكشى عارىشكەرلەرىمىزدىڭ ءوزى ۇشىپ جاقانى شامالى. ال رف تاراپى، ءبىزدىڭ عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆتى ءبىزدىڭ اقشامىزعا ۇشىردى. سوندا، بايقوڭىردى رەسەيگە جالعا بەرگەننەن نە ۇتتىق؟

ەندى ەرتەڭ رەسەي زىمىراندارىنىڭ قالدىقتارى قازاق دالاسىنا شاشىلاتىن بولسا، نە ءتۇرلى اۋرۋ-سىرقاۋدىڭ، بالە-جالانىڭ پايدا بولماسىنا مينيستر  راۋ كەپىل بولا ما، الدە مۇساباەۆ پا؟

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz