دابىل! وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ پروكۋراتۋراسى قازاقستانداعى مەكتەپ جاسىنداعى 31 247 بالانىڭ  «ۆكونتاكتە» الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پورنوگرافيالىق مازمۇنداعى پاراقشالارعا تىركەلگەنىن مالىمدەدى.   

ارنايى جۇرگىزىلگەن مونيتورينگ بارىسىندا اتالعان الەۋمەتتىك جەلىدە پورنوگرافيانى اشىق ناسيحاتتايتىن 63 توپ انىقتالعان. بۇل توپتار قازىرگى تاڭدا اشىق جۇمىس جۇرگىزۋدە.

اتالعان توپتارداعى ماتەريالداردىڭ مازمۇنى: ەرتە جاستان جىنىستىق قاتىناسقا ءتۇسۋدى، ينتيم قىزمەت تۇرلەرىن جارنامالاۋدى ت.ب.  ناسيحاتتايدى ەكەن.

«قازاقستاندا جاسالاتىن جىنىستىق قىلمىس تۇرلەرىنىڭ كوبى كامەلەتتىك جاسقا تولماعان، جىنىستىق ساۋاتى تومەن وقۋشىلاردىڭ اراسىندا بولادى. بۇعان يتەرمەلەۋشى نەگىزگى فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى اشىق پورنوگرافيالىق توپتاردىڭ ناسيحاتى. سوندىقتان، اتا-انالار بالالاردىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە نەمەن اينالىسىپ جۇرگەنىن باقىلاۋى ءتيىس. ەلىمىزدەگى سوڭعى رەسمي دەرەكتەرگە سايكەس، 16 جاسقا تولماعان قىزداردىڭ اراسىندا جۇكىتىلىك كورسەتكىشى ارتقان. بۇل دا ءوز كەزەگىندە اتالعان جەلىلەردىڭ جۇمىسىنىڭ كورسەتكشى»،-دەيدى وقو پروكۋراتۋراسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، «Abai.kz» پورتالى ءسال ەرتەرەكتە «بىلەسىز بە، «ۆكونتاكتە» بالاڭىزدى بۇزىپ ءبىتتى!» اتتى ماقالا جاريالاعان ەدى. وندا اتالعان جەلى ارقىلى جاستاردىڭ ساناسىن ۋلاپ بىتكەن پورنوگرافيالىق توپتاردىڭ، پاراقشالاردىڭ كەساپاتى تۋرالى كەڭىنەن ايتىلعان-دى.

وسىدان ەكى-ءۇش جىل بۇرىن قر پارلامەنتى  «پورنوگرافيالىق باسىلىمدار اينالىمىنىڭ جانە ولاردى ساۋدالاۋدىڭ جولىن كەسۋ تۋرالى حالىقارالىق كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» زاڭدى قابىلداعان ەدى. ول قۇجاتتا "قازاقستاندا پورنوگرافيالىق سيپاتتاعى ماتەريالداردى تاراتۋ، كوپشىلىككە كورسەتۋ ماقساتىندا دايىنداۋ نەمەسە ساقتاۋ، جەكە ءوزى نەمەسە باسقا ادام ارقىلى اينالىسقا شىعارۋ، بيزنەس جاساۋ جانە ساتۋ ماقساتىندا جارنامالاۋ - قىلمىس" ەكەنى ايتىلعان. 

وكىنىشكە وراي، قىلمىس اشىق جاسالۋدا. ال ونىڭ جولىن كەسۋى ءتيىس  قۇزىرلى ورگان قيمىلسىز وتىر. ايتپەگەندە جوعارىداعى 63 توپ قايدان پايدا بولدى؟ سوندا ءبىزدىڭ قۇزىرەتتى ورگاندار قازاقتىڭ جاسوسپىرىمدەرىن كوگەندەۋلى قوزىداي ءيىرىپ وتىرعان "ۆكونتاكتە" الەۋمەتتىك جەلىسىنە سۇزگى جاساماي ما؟

سونداي-اق، مەكتەپتە ءجۇرىپ «ماما» اتانعان سىلقىمداردىڭ دا سانى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. 2015 جىلعى ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، ەلىمىزدە 2 مىڭنان استام وقۋشى 16 جاسىندا جۇكتى بولىپ قالعان. 2016 جىلعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ءبىر عانا ەلوردانىڭ وزىندە جىل سايىن 70 وقۋشى قىز جۇكتى بولىپ، تۇسىك جاساتادى-مىس.  وتكەن جىلعى سانداردى سويلەتسەڭ، توبە شاشىڭ تىك تۇرادى. رەسمي مالىمەتكە سۇيەنسەك، بىلتىر 372 وقۋشى مەكتەپ قابىرعاسىندا ءجۇرىپ «ماما» اتانعان ەكەن. ونىڭ ەڭ كوبى تاراز قالاسىندا 94 فاكتى تىركەلسە، قوردايدا – 92, بايزاق پەن شۋدا – 36, مەركىدە – 31, جامبىلدا – 26, مويىنقۇمدا – 11, سارىسۋدا – 9, جۋالى مەن تالاس اۋدانىندا – 6 وقيعا ورىن العان. جاس ەرەكشەلىگىنە كەلسەك، 17 جاستاعى 299 وقۋشىنىڭ اياعى اۋىر بولسا، 16 جاستاعى 63, 15 جاستاعى 10 قىز ەرتە جۇكتى بولىپ بوسانعان. بايقاپ تۇرساڭىز بەسىكتەن بەلى شىقپاي ءسابي سۇيگەن قىزداردىڭ سانى جاعا ۇستاتادى. ال بۇعان كىم كىنالى؟ اتا-انا ما؟ حوش، سولار-اق، بولسىن. ال اشىقتان-اشىق جىنىستىق قاتىناستى ناسيحاتتاپ وتىرعان رەسەيلىك  «ۆكونتەكتە» جەلىسى شە؟

اتالعان رەسەيلىك جەلىنىڭ شۋى وتكەن جولعى «اقتوبەدەگى» تەكاكتى كەزىندە دە كوپ ايتىلدى. ءتۇرلى ءدىني-ەكستيرميستىك اعىمداردىڭ اشىق ناسيحاتى بۇعاتتالماي تەرروريستەردىڭ لەگى تىيىلمايتىنىن ايتىپ، ساياساتتانۋشى ەرلان قارين ماسەلە كوتەردى. رەسەيلىك جەلىنى قازاقستان اۋماعىندا بۇعاتتاۋدى ۇسىندى. «سوڭعى وقيعالار كەزىندەگى جاعدايلاردا، فەيسبۋك ەمەس، ەڭ الدىمەن ۆكونتاكتە جەلىسىن يا تەجەۋ، يا مۇلدەم توقتاتۋ كەرەك. نەگىزى بارلىق ءجونسىز، ءمانسىز جانە قاۋىپتى بالەكەتتىڭ ءبارى سوندا»،-دەدىى ە.قارين. ونىڭ پىكىرىن بەلگىلى ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم دا قولداعان. سەبەبى. اقتوبەدە ورىن العان تەررورلىق اكتىلەردەن كەيىن قۇقىق قورعاۋشىلار ولتىرىلگەن جانە ۇستالعان لاڭكەستەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارىن اقتارىپ كوردى. بارلىعى دەرلىك ۆكونتاكتە جەلىسىنە تىركەلىپ، ينتەرنەتتەگى ءدىني توپتاردىڭ مۇشەسى بولعاندىعى انىقتالدى. ەندى، بالاڭىزدى رەسەيلىك«ۆكونتاكتە» جەلىسى بۇزدى دەمەي نە دەيسىز؟

ءتۇيىن: ءبىز مۇنداي جاعدايعا قالاي جەتتىك؟ بۇلاي كەتە بەرسە، سوڭى نە بولماق؟ ەندىگى قويىلار ساۋال وسى بولسا كەرەك... جىنىستىق زورلىق-زومبىلىق وقيعالارىن ازايتۋ ءۇشىن قازىردەن باستاپ ويلانۋىمىز قاجەت. سوسىن جوعارىداعى بىرلەستىكتەردى ءسىز بولىپ، ءبىز بولىپ تىزگىندەۋدى قولعا الايىق...

نۇرزات توعجان

Abai.kz