بيسميللياھي راحماني راحيم!  
راببي يشراك لي سادري 
ءۋا ياسسير لي امري 
ۋا احلۋل عۋقداتان مين ليساني 
يافقاھۋ قاۋلي  (تاھا سۇرەسى) 
و، جاراتقان يەم! مەنى قۋانت 
ىسىمدى جەڭىلدەت، 
تىلىمنىڭ بايلاۋىن شەش، 
ولار مەنىڭ سوزىمدى تۇسىنسىن. (تاھا سۇرەسى) 

تاريحتان بەلگىلى، شىعىس ەلدەرىندە ەستە جوق ەسكى زاماننان كەلە جاتقان "سۇلتان" اتاۋى بار. كەيىنگى تاريحىمىزدا وسى اتاق قازاق  جەرىندە دە  ەل بيلەۋشى لاۋازىمىنا، ۇعىمىنا اينالعان. قازاق ەلىندە "سۇلتان" اتاۋى ءمان ماعىناسى سول قالپىندا ساقتالىپ، ول شىڭعىس حاننىڭ تىكەلەي تۇقىمىنا بەرىلگەن. "سۇلتانداردى" قازاق حالقى - «تورە» دەپ تە اتاعان. "سۇلتاندار" كەزىندە قوعامداعى كوپشىلىك الەۋمەتتىك ىقپالدى توپ بولعان. ولاردى قازاق حالقى «اقسۇيەكتەر» دەپ اتاعان. اقسۇيەك ۇعىمىن ءار قازاق جاقسى تۇسىنەدى. بۇل ۇعىم قازاق اراسىندا اريستوكراتيا نەمەسە ەليتانى بىلدىرەدى. (قۇە. 8 ت. 91 بەت).  

جاراتقان يەمىز، ءبىر اللاعا شۇكىرشىلىك ەتەيىك، قازاق جەرىندە حان شىڭعىس ۇرپاقتارى - تورەلەر ساقتالىپ قالعان، ولار بارشىلىق. 

سوندىقتان، قازاق تورەلەرىنىڭ اتا–بابالارىنان قالعان جالعىز «مۇرا»، كازىرگى دەموكراتيا سالتانات قۇرعان زايىرلى قوعامىمىزدا، زامانىمىزعا لايىقتاپ بەيرەسمي «سۇلتان» اتاعىن قالپىنا كەلتىرۋگە تورەلەر مەن باسقا ەل-جۇرت ازاماتتارى قالاي قارايسىزدار؟ كورشىمىز رەسەيدە دۆورياندىق اتاق پەن قاۋىمداستىعا قايتا قالپىنا كەلتىرىلدى عوي. 

بەيرەسمي "سۇلتان" اتاعى ەڭ الدىمەن الدىڭعى قاتارلى ەل-جۇرتقا بەلگىلى بەلسەندى،ء بىلىمدى، ىقپالدى، جىگەرلى اتا-تەگى (شەجىرەسى) ناقتى انىقتالعان حان شىڭعىس ۇرپاقتارى تورە تۇقىمدارىنا بەرىلۋى شارت. ول بەيرەسمي "جوعارعى مارتەبەلى سۇلتاندىق" «گراموتا مەن سۇلتاندىق كۋالىكپەن" راستالىپ، بەكىتىلەدى. 

"جوعارعى مارتەبەلى  سۇلتاندىق" «گراموتا» مەن سۇلتاندىق كۋالىكتى" "جوعارى مارتەبەلى سۇلتاندار كەڭەسى" قاجەت قۇجاتتاردى ساراپتاپ قاراپ شىعىپ، شەشىم قابىلداپ، ونى بەكىتىپ، بەيرەسمي قۇجاتتاردى ءوز يەلەرىنە سالتاناتتى تۇردە تابىس ەتەدى. ول اتاقتىڭ ۇرپاق تاربيەسىنە تىكەلەي اسەرى ءسوزسىز. بەيرەسمي  "سۇلتاندىق" اتاق مۇراگەرلىككە يە. 

پىكىر بىلدىرۋشىلەرگە;  

قاپتاڭدار مەنىڭ قازاعىم، قاپتاڭدار 

تاپتاڭدار جەرگە تاپتاڭدار!  

قايىسۋدى بىلمەيتىن «سۇلتان» دەگەن اتىم بار. 

ادىلەتسىزدىككە جۇرمەيتىن، تورە دەگەن زاتىم بار! 

قازاق تورەلەرى اتىنان

دۇنيە جۇزىلىك شىڭعىس حان اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى

سۇلتان-امان نۇعمانۇلى شوتاەۆ 

Abai.kz