استانادا «قازاقستاندا جاسالعان. حالىق ماركاسى» دەگەن دۇكەن اشىلدى. وندا تەك قانا وتاندىق ونىمدەر ساتىلادى. ونى اشقان – 21 جاستاعى ستۋدەنت راحيما عازيزوۆا. ىسكەر قىزدىڭ ەسىمى  TOP GENERATION Group وقۋ ورتالىعى ارقىلى دا بىلىمگە قۇشتار جاستاردىڭ اراسىندا جاقسى تانىس. جۋىقتا لوندون ۋنيۆەرسيتەتىنە (University College London) مەنەدجمەنت سالاسى بويىنشا ماگيستراتۋرادا  وقۋعا گرانت ۇتىپ الدى. سونداي-اق، əلەمنىڭ ۇزدىك بەستىگىنە كىرەتىن ءمادريدتىڭ بيزنەس ۋنيۆەرسيتەتىنە ەمتيحان تاپسىرىپ جۇرگەن راحيما 30 مىڭ ۇمىتكەردىڭ اراسىندا ماتەماتيكا بويىنشا ۇزدىك ۇشتىكتىڭ قاتارىنان تابىلىپتى. ءبىز راحيمامەن ارنايى جولىعىپ، تانىسىپ قايتتىق.

ۇلان: راحيما، جەتىستىگىڭدى ەستىپ قۋانىپ جاتىرمىز. ستۋدەنتكە ساباقپەن قاتار بيزنەستى الىپ ءجۇرۋ قيىن ەمەس پە؟

راحيما:  راحمەت. قازىرگى كەزدە قازۇۋ-دىڭ 4-كۋرسىندا وقىپ ءجۇرمىن. 2-كۋرستان باستاپ ىسكەرلىك جوبالارمەن اينالىسا باستادىم. كəسىپكەرلىككە قىزىعاتىن ادامداردى جيناپ، جەتىستىككە جەتكەن جانداردى شاقىرىپ، لەكتسيالارىن تىڭدايتىن ورتا قالىپتاستىردىم. ياعني، əلەۋمەتتىك توپتىڭ lady club-ىن قۇردىم. وعان تانىمال ديزاينەر، ماركەتولوگ، ديەتولوگتاردى شاقىردىم. وعان قىزىققان قىزداردىڭ ءبəرى تەگىن قاتىستى. شاقىرعان قوناقتارىم قىزدارعا ء«ۇي جاعدايىندا قالاي əسەم بولىپ جۇرۋگە بولادى نەمەسە از اقشامەن زاماناۋي، əدەمى كيىنۋگە بولا ما؟»  دەگەن سياقتى كەڭەستەر بەرەتىن. قانداي جاتتىعۋ جاساپ، قانداي ديەتا ۇستانۋ كەرەكتىگىن ايتاتىن. قىزداردىڭ ءوز-وزدەرىن جەتىلدىرۋىنە  كەڭەستەرىن ايامايتىن. حاليدا Əجىعۇلوۆا دەگەن قازاقتىڭ مىقتى قىزى بار.  Oxford-تا وقىعان. بۇۇ-دا جۇمىس ىستەگەن. حاليدانىڭ لەكتسياسى ارقىلى تالاي قىزدىڭ كوزقاراسى، دۇنيەتانىمى وزگەردى.

2-كۋرستا حالىقارالىق  IELTS ەمتيحانىنا دايىندالا باستادىم. دايىندىق بارىسىندا وزدىگىمنەن وقىپ جۇرگەن باعدارلامامنىڭ ءتيىمدى ەكەنىن ءتۇسىنىپ، كوز جەتكىزدىم. تاپ سول كەزدە جاقسى ءبىر ىسكەر قىزدى جولىقتىرىپ قالدىم. سول ەكەۋمىز اقىلداسىپ، IELTS-قا دايىندايتىن وقۋ ورتالىعىن اشۋدى ۇيعاردىق. TOP GENERATION Group دەگەن وقۋ ورتالىعى ارقىلى ءوزىمنىڭ جەكە كəسىبىمدى باستادىم.

بۇعان دەيىن ىستەگەن شارۋالارىمدى، ياعني كəسىپكەرلەرمەن وي ءبولىسۋ جۇمىستارىن ءوزىم ءۇشىن تەگىن ۇيىمداستىرىپ تۇردىم. بىردەڭە ۇيرەنەيىن دەدىم. TOP GENERATION Group ارقىلى تابىس تابا باستادىم. اقشا تابۋ، ادامداردى ۇيىمداستىرىپ، باسقارۋ وڭاي ەمەس، əرينە. ماعان ءبəرى قىزىقتى بولدى. 2015 جىل اياقتالاردا وتكەنىمە ەسەپ بەرسەم، ءبىلىم سالاسىندا ءبىرشاما شارۋالار جاساعان ەكەنمىن. جاستارعا تەگىن شەبەرلىك ساباقتارىن دا ءجيى وتكىزدىم. اۋىلدان كەلگەن قىزدارعا قاتتى كومەكتەسكىم كەلدى. ولاردىڭ قالالىق قىزدارعا قاراعاندا مۇمكىندىكتەرى از. شەت تىلدەرىن جاقسى مەڭگەرمەگەن، IELTS-تىڭ نە ەكەنىن بىلە بەرمەيدى. اۋىلدىڭ قىزدارى قالانىڭ قىزدارىنداي وزدەرىنە ۇلكەن ماقسات قويا المايدى. مىسالى، مەن دە سەمەيدەن كەلدىم. سەمەيدە جۇرگەندە، قازۇۋ-عا وقۋعا ءتۇسۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك بولاتىن. الماتىعا كەلگەندە قالا قىزدارىنىڭ قازۇۋ-عا ءتۇسۋى بىزدىكىندەي ۇلكەن جەتىستىك ەمەس ەكەنىن ءتۇسىندىم. ولار ودان دا مىقتى وقۋ ورىندارىنا تۇسۋگە ۇمتىلادى ەكەن. ءسويتىپ، ءوز باسىمنان وتكەن پروبلەمانى TOP GENERATION Group ارقىلى جۇزەگە اسىرعىم كەلدى. ول جاعىنان، از دا بولسا، ماقساتىم ورىندالعان سياقتى.

ۇلان: ال وتاندىق ونىمدەردىڭ دۇكەنىن اشۋ يدەياسى قايدان كەلدى؟

راحيما: ادام ءبىر جەتىستىككە جەتسە، توقتاپ قالماۋ كەرەك. ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە جۇرگەن جاقسى. جازعى دەمالىستا استاناعا بارعان بولاتىنمىن. اتا-انام سوندا تۇرادى. استانادا ءəرتۇرلى ادامدارمەن كەزدەستىم. IT جوبامەن، مەملەكەتتىك باسقارۋمەن، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن شىعارۋمەن اينالىساتىن ادامدارمەن سويلەستىم. سوندا ءبىزدىڭ ىشكى ساۋدامىزدىڭ احۋالى مəز ەمەس ەكەنىن اڭعاردىم. ء«وزىمىزدىڭ ەكونوميكامىزدى كوتەرۋ ءۇشىن نە ىستەۋگە بولادى؟» دەپ ويلاندىم. ەلىمىزدە وتاندىق ازىق-تۇلىكتەردى عانا ساتاتىن دۇكەن جوق ەكەنى بەلگىلى. كوپ ويلانباي، وسى ءىستى قولعا الۋعا تəۋەكەل ەتتىم. بۇل ەلباسىمىزدىڭ دا تاپسىرماسى بولاتىن. بىراق، ماعان دەيىن ونى ەشكىم ورىنداي قويماپتى.

ۇلان: سوندا ءسىزدىڭ دۇكەندە نە بار، نە جوق؟

راحيما: بىزدە ازىق-تۇلىكتىڭ ءبəرى بار. ەت، ءسۇت، ۇن ونىمدەرىنىڭ بارلىعىن تاباسىز. بالىق، جۇگەرى، بۇرشاق كونسەرۆىلەرى دە وزىمىزدەن شىعادى. شاشقا ارنالعان سۋسابىن، بالزام، جۋىناتىن گەل، سابىندار بار. بارلىعى دا ساپالى، əدەمى قاپتالعان. يىستەرى دە ءسانتۇرلى. وكىنىشكە قاراي، ءبىز وزىمىزدە ءوندىرىلىپ جاتقان تاۋارلاردى بىلە بەرمەيمىز. ويتكەنى، بىزدە ماركەتينگ دۇرىس جۇمىس ىستەمەيدى. وسى پروبلەمانى شەشۋگە سەپتىگىم تيسە عوي دەيمىن. «ەۆيتا»، «اۆرورا» دەگەن سياقتى كوسمەتيكالىق ونىمدەر شىعارىلىپ جاتىر ەلىمىزدە. ساپاسى جوعارى. قىمبات تا ەمەس. شەتەلدىڭ قىمبات كوسمەتيكالارىن ساتىپ العانشا، وتاندىق تازا ونىمدەردى نەگە تۇتىنباسقا؟ اقشانى جەلگە ۇشىرماي، وزىمىزدەگى باردى باعالاۋىمىز  كەرەك.

ۇلان: ءوزىڭىز وتاندىق ونىمدەردى تۇتىناسىز با؟

راحيما: يə، ءوزىم تەك قانا قازاقستاندىق ازىق-تۇلىكتى پايدالانامىن. ويتكەنى، ساپاسىنا سەنەمىن. كوسمەتيكالىق زاتتارىم دا وزىمىزدىكى. قازاقستاندىق كيىمدەردى كيگىم كەلەدى. بىراق، ىڭعايلىسى سيرەك. كوبىنە تىم ۇلتتىق قىلىپ جىبەرەدى نەمەسە كۇندەلىكتى كيۋگە قولايسىز بولىپ  كەلەدى.

ۇلان: دۇكەنىڭىز استانادا قاي جەردە ورنالاسقان؟

راحيما: ساۋدا جاساۋعا قولايلى جەردە ورنالاسقان. تۇرعىن ءۇي كەشەنى كوپ ۇيلەردىڭ اراسىندامىز (قوشقارباەۆ كوشەسى، 41. م.جۇماباەۆ كوشەسىنىڭ قيىلىسى). قاراپايىم تۇرعىندارعا قولجەتىمدى، بارىپ تۇرۋعا ىڭعايلى دەپ ويلايمىن.

ۇلان: كəسىبىڭىز قالاي ءجۇرىپ جاتىر؟ شىعىنىن اقتاپ جاتىر ما؟

راحيما: Ə دەگەننەن ءبəرى كەرەمەت بولا كەتپەيدى. شىعىنىمىزدى اقتاپ جاتىرمىز. دۇكەننىڭ اشىلعانىنا ەندى ەكى اي بولادى. اقپاننان باستاپ ىسكە قوستىق، بىراق ارنايى اشىلۋىن ناۋرىز ايىندا جاسادىق. ساتىلىم كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ كەلەدى.

ۇلان: ول جەردە قانشا ادام جۇمىس ىستەيدى؟

راحيما: 14 ادام جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ 12-ءسى قىزدار. قىزداردى قولداۋ – مەنىڭ ميسسيام (كۇلىپ). وتاندىق ونىمدەردەن دۇكەن اشۋدى تاپ قازىرگى ۋاقىتتا جۇزەگە اسىرۋ كەرەك دەپ ويلادىم. مۇنى بىرەۋ ىستەۋ كەرەك قوي. كىم ءبىرىنشى بىر ءىستى باستاسا، سونىڭ قولىندا جەڭىس تۋى بولادى دەپ جاتادى. ەشكىم ىستەمەگەن ءىستى باستاعىم كەلدى. بالا كەزدەن ءبىرىنشى بولۋدى قالايتىنمىن. سول دا əسەر ەتكەن بولار. مىسالى، «ماگنۋم» سياقتى دۇكەندەر جەلىسىن اشسام، ونى مەنىڭ الدىمدا بىرەۋ ىستەپ كەتكەن. ال مەنىڭ باستاپ وتىرعان ءىسىم  ۇلتتىق ەرەكشەلىك، ۇلتقا جاناشىرلىق دەپ ويلايمىن.  كىم بىلەدى، كەيىن مەن ومىردەن وتكەن سوڭ «قازاقستاندىق ونىمدەر دۇكەنىن العاش اشقان راحيما» دەپ ەسكە الاتىن شىعار (كۇلىپ).

ۇلان: العا قاراي ۇمتىلۋشىلىق بالا كەزدەن بويىڭىزعا سىڭگەن قاسيەت سياقتى…

راحيما: انامنىڭ ايتقانىن ەكى ەتپەيتىن بالا بولدىم، ءəلى دە سوندايمىن. اتا-اناما ريزا بولاتىنىم، ولار مەنى ىلعي جاقسى مەكتەپتەردە وقىتتى. 7-سىنىپقا دەيىن قاراپايىم ليتسەيدە وقىدىم. 8-سىنىپتا ەكونوميكالىق ليتسەيگە ءتۇستىم. سەمەيدەگى ەڭ مىقتى مەكتەپتەردىڭ ءبىرى ەدى. وسكەمەنگە كوشكەننەن كەيىن سول قالاداعى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنە وقۋعا ءتۇستىم. 1-سىنىپتان 11-سىنىپقا دەيىن ستاروستا بولدىم. قاي مەكتەپكە اۋىسسام دا، سولاي بولدى. ورىس ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، حيميا، ماتەماتيكا پəندەرىنەن وليمپيادالارعا قاتىسىپ، عىلىمي جوبالارمەن اينالىستىم.

ۇلان: وتباسىڭىزدا سىزدەن باسقا كəسىپكەرلىكپەن اينالىساتىندار بار ما؟

راحيما: انام وسى سالادا قىزمەت ەتەدى. بىراق، جەكە كəسىپكەر ەمەس، كومپانيادا ىستەيدى. انام كارەراسىن جاساپ جۇرگەن ادام.  ماعان ۇلگى بولاتىن ادام – سول كىسى. ول وتە قايسار əيەل. ىلعي قاراپ وتىرىپ، انام سياقتى بولسام ەكەن دەيمىن.

ۇلان: بايقاۋىمشا، بىرنەشە ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەنسىز…

راحيما: ءوزىم شەتەل فيلولوگياسىندا وقيمىن. ورىس، اعىلشىن، فرانتسۋز تىلدەرىندە ەركىن سويلەپ، جازامىن. قىتاي ءتىلى مەن قازاق تىلىندە اقىرىنداپ سويلەپ ءجۇرمىن. شىنىن ايتسام، قازاقشا جاقسى سويلەي المايتىنىما قاتتى ۇيالامىن… ويىمدى جەتكىزە الماي قالامىن با دەپ قورقامىن. سەمەيدە،

وسكەمەندە كوبى ورىسشا سويلەيدى. الماتىعا كەلگەندە ادامداردىڭ باسىم بولىگى قازاقشا سويلەپ ءجۇر ەكەن. سوندا قالايدا انا ءتىلىمدى ۇيرەنۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىم. قازىر ۇيدە əجەممەن بىرگە تۇرامىن. ءبəرىن قازاقشا ايتۋعا ءتىرىسىپ جۇرمىن.

ۇلان: راحيما، ءسىزدى جاقىندا لوندونعا وقۋعا كەتەدى دەپ ەستىدىك…

راحيما: لوندونعا جəنە مادريد ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا تاپسىرعانمىن. لوندون ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ نəتيجەسى شىقتى. شاقىرتۋ الدىم. بىراق، وزىم يسپانياعا وقۋعا ءتۇسۋدى قاتتى قالاعانمىن. ويتكەنى، ول وقۋ ورنى  بيزنەستى وقىتاتىن  əلەمدەگى  ۇزدىك 5 ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قاتارىندا. 2 كۇن بۇرىن مادريد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماڭىزدى نəتيجەسى شىقتى. Əلەم بويىنشا 120 مىڭ ادام تاپسىرىپ، ونىڭ 30 مىڭى ماتەماتيكا تۋرىنا دەيىن ءوتىپتى. سونىڭ ىشىندە ەڭ ۇزدىك نəتيجە كورسەتكەن ۇشتىككە ىلىگىپپىن.

ۇلان: بəرەكەلدى! قۇتتىقتايمىز! ەندى مادريد ۋنيۆەرسيتەتىنە جولداما الدىڭىز عوي؟

راحيما: Əزىرگە ء«تۇستىم» دەپ ايتا المايمىن. 5-اينالىمعا جىبەردى، ياعني مەنىمەن سۇحبات جۇرگىزەدى. ەگەر سۇحباتتان وتسەم، مادريد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماگيستراتۋراسىندا  وقيمىن. بۇعان دەيىن قازاقستاندىقتاردىڭ اراسىندا 2 ادام سول ۋنيۆەرسيتەتتە ءبىلىم العان ەكەن.

ۇلان: ءسىز سياقتى جەتىستىككە جەتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟

راحيما: مەن ءəلى ءوزىمدى ۇلگى بولۋعا لايىقتى جانمىن دەپ ايتا المايمىن. ماعان كوپ ەڭبەكتەنۋ كەرەك. كۇنى بويى ۇيدە بوستان-بوس وتىرا المايتىن اداممىن. ەڭ باستىسى – قاتە جاساساڭ دا، بىردەڭە ىستەۋ كەرەك. «وسىنىم دۇرىس بولا ما؟» دەپ ۇزاق ويلانىپ، دىم ىستەمەگەننەن گورى قاتەلەسىپ بولسا دا، العا ۇمتىلعان دۇرىس. مەنىڭ ۇستانىمىم – əرقاشان əرەكەت ەتۋ. ءƏرتۇرلى ادامدارمەن كەزدەسىپ، سۇحباتتاسا بەر. سوندا əرقايسىسىنان بىردەڭە ۇيرەنەسىڭ. تەگىن شەبەرلىك ساباقتارى  كوپ قازىر. وندا ايتىلاتىن اقپاراتتاردى جۇزەگە اسىرۋ مىندەتتى ەمەس.

جەتىستىككە جەتكەن ادامداردىڭ əڭگىمەسىن تىڭداۋدىڭ ءوزى تىنىسىڭدى اشادى. جاسوسكىندەرگە ءوزىڭ ۇقساعىڭ كەلەتىن ادامدى تاپ دەر ەدىم. مىسالى، مەنىڭ ۇقساعىم كەلەتىن ادامدارىم وزگەرىپ تۇرادى. مەنىڭ كۋميرىم – حاليدا Əجىعۇلوۆا. جوعارىدا ايتتىم ول تۋرالى. قازىر حاليدا انگليادا دوكتورانتۋرادا وقيدى. كۇيەۋى دە سوندا ماگيسترانت. وتباسىمەن – قىزى، ەنەسى، ءبəرى سوندا.  حاليدا سونداي قايىرىمدى جان. جاستارعا كوپ كومەكتەسەدى. سول سياقتى بولعىم كەلەدى. ديدار ماردان دەگەن ءجون سىلتەۋشىم بار.  ءبىلىم سالاسىنىڭ ەكسپەرتى. مۇمكىن فەيسبۋك ارقىلى تانيتىن بولارسىز. سوسىن مەنىڭ يدەالدارىم – انام مەن əپكەم. ولار دا اينالاسىنداعىلارعا كومەكتەسىپ جۇرەتىن جاندار.

Əپكەمنىڭ  مەيىرىمدىلىگىن، نəزىكتىگىن، اشىقتىعىن بويىما سىڭىرگىم كەلسە، انامنىڭ قايسارلىعىن ۇيرەنسەم دەيمىن. انام اۋرۋ بالالارعا كوپ كومەكتەسەدى. جاسوسكىندەر ۇيدە ءبىر ورىندا وتىرماسا دەيمىن. Əرقاشان جاڭا نəرسەنى بىلۋگە تالپىنسىن. كەم دەگەندە ايىنا ءبىر كىتاپ وقۋ كەرەك.

ۇلان: شەت ءتىلىن تەز ۇيرەنۋ ءۇشىن نەنى باسشىلىققا العان دۇرىس؟

راحيما: قاي سالادان نəتيجە كورگىسى كەلسە، سول سالادا كوپ ەڭبەكتەنۋ كەرەك. باسىڭا كىتاپ قۇلاپ كەتىپ، ءبىلىمدى بوپ كەتپەيسىڭ. ەشنəرسە قۇردان-قۇر ساعان كەلە سالمايدى. مىسالى، مەن IELTS-قا دايىندالۋ ءۇشىن تاڭعى 6-دان 10-عا دەيىن وقيتىنمىن. ۋنيۆەرسيتەتكە بارىپ-كەلگەننەن كەيىن تاعى دا 5-6 ساعات ەمتيحانعا دايىندىق جاسادىم. شەت ءتىلىن ۇيرەنۋ ءۇشىن سول تىلدە مۋزىكا تىڭداپ، كينو كورۋ كەرەكتىگىن ءجيى ايتادى. شىن مəنىندە ولاي ەمەس. ءبəرى ءۇستىرت بولىپ قالادى. ءتىل وقىعاندا بار زەيىنمەن تىڭداپ، سويلەپ ءəرى جازىپ وتىرۋ ماڭىزدى.

ۇلان: زامانداستارىڭىزعا كوڭىلىڭىز تولا ما؟

راحيما: Əرينە، كوڭىلىم تولادى. مىسالى، مەنىڭ توبىمدا 4 قىز وقيدى. ءبəرى جاقسى ءومىر سۇرۋگە تالپىنىپ ءجۇر. سونداي-اق،  ديانا كۋلاكەەۆا دەگەن زامانداسىم بار. وتە مىقتى قىز. ءƏرتۇرلى əلەۋمەتتىك جوبالارمەن اينالىسادى. وتە بەلسەندى. وقۋ ورتالىعىن اشقاندا مەنىمەن سەرىكتەس بولعان Əيگەرىم تەمىر دەگەن قۇربىم بار. قازىر TOP GENERATION Group-تا Əيگەرىم قالدى. ونىڭ دا ىسكەرلىگىنە ريزا بولامىن.

ۇلان: وقۋدان باسقا قانداي ىسپەن اينالىسقان ۇنايدى؟ سپورتپەن شۇعىلداناسىز با؟ قاي سپورت تۇرىنە جانكۇيەرسىز؟

راحيما: بالا كەزدە كاراتەگە قاتىستىم. يوگامەن كəسىبي تۇردە اينالىسقىم كەلەدى قازىر. انام بوكسپەن شۇعىلدانادى. ال، مەنبوكس قاراعاندى ۇناتامىن.

گەننادي گولوۆكين – مەن ءۇشىن كəسىبي تۇرعىدا دا، ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان دا وتە بيىك جان. بىلاي قاراساڭىز، ونىڭ ۇلتى قازاق ەمەس. يليا يلين ەكەۋىنە شەتەلدەن ءوز اتتارىنان شىعۋعا قانشا ۇسىنىس جاسالىپ جاتقان بولار. بىراق، ولار تۋعان جەرىنە، قازاقستانعا ادال. سوندىقتان، مەن سونداي ادامداردى قاتتى قۇرمەتتەيمىن.

ۇلان: راحمەت، راحيما! جەتىستىگىڭىزبەن قۋانتا بەرىڭىز!

جادىرا نارماحانوۆا

«ۇلان»، №12