جەر ماسەلەسى: 34 مىڭ گەكتار جەر جانە شۋماحەردىڭ شۋى
استانانىڭ ىرگەسىنەن 27 مىڭ گەكتار جەردى يەمدەنىپ، قوجالىق ەتىپ وتىرعان گەرمانيا ازاماتى روبەرت شۋماحەر تۋرالى بۇعان دەيىن دە جازعان ەدىك. الايدا، ساۋداگەر شۋماحەردىڭ توڭىرەگىندەگى شۋ تولاستار ەمەس. كۇنى كەشە شۋماحەردىڭ وكىلدەرى الماتى كەلىپ، جۋرناليستتەرمەن جۇزدەسىپ، اقمولا وبلىسىنىڭ اۋماعىنان 34 مىڭ گەكتار جەردى قالاي باسىپ العانى جانە «قازگەرستروي» قۇرىلىس حولدينگى توڭىرەگىندەگى داۋعا قاتىستى ءوز ۋاجدەرىن ايتتى.
كەزدەسۋگە روبەرت شۋماحەردىڭ ءوزى كەلمەپتى. گەرمانيادا ەكەن. بىراق، ءوز ەلىندە وتىرىپ-اق، قازاق جەرىن يەمدەنىپ، قوجالىق جۇرگىزۋگە قۇدىرەتى جەتىپ تۇر ەكەن... سونىمەن، ينۆەستور، بيزنەسمەن دەلىنىپ اسپەتتەلىپ جۇرگەن شۋماحەردىڭ وكىلى، زاڭگەر سەرگەي سترۋچكوۆ بىلاي دەيدى: «شۋماحەر مىرزا ول جەر تەلىمدەرىنىڭ يەسى ەمەس. جەر تەلىمدەرى قازاقستاندىق «اق-قۇلىن» جشس نە تىركەلگەن. ال، شۋماحەر «اق-قۇلىن» جشس-نىڭ نەگىزگى ءارى جالعىز يەسى». زاڭگەردىڭ سوزىنە قاراعاندا، ول روبەرت شۋماحەردىڭ جەكە باسىن جەردەن اراشالاپ العىسى كەلەتىندەي. «شۋماحەر مىرزا ول جەر تەلىمدەرىنىڭ يەسى ەمەس» دەپ الادى دا، جەر تەلىمدەرى تىركەلگەن «اق-قۇلىن» جشس نىڭ قوجايىنى شۋماحەر ەكەنىن ايتادى. اينالىپ كەلگەندە، جەر يەسى شۋماحەر بولىپ شىعادى. دەمەك، شۋماحەر 34 مىڭ گەكتار جەردى قازاقستاندا تىركەلگەن سەرىكتەستىك ارقىلى يمەندەنىپ وتىر. زاڭگەر ءسوزىن قالاي قۇبىلتسا دا جەر شەتەلدىكتىڭ يەلىگىندە بولىپ تۇر. بۇل از دەسەڭىز، «قازىرگى كەزدە جەردىڭ جارتىسى جالعا بەرىلگەن. وندا ادامدار جۇمىس ىستەيدى. بيداي ءوسىرىپ جاتىر» دەيدى زاڭگەر سترۋچكوۆ. ال كەرەك بولسا! گەرمانيا جاتىپ، 34 مىڭ گەكتار جەردى «اق-قۇلىن» جشس ارقىلى يەمدەنىپ العانىمەن قويماي، ونىڭ جارتىسىن جالعا بەرىپ شىعىنسىز پايداعا كەنەلىپ جاتقان شۋماحەردى سونشا تايراڭداتىپ قويعان قانداي كۇش؟..
ايتپاقشى، شۋماحەردىڭ وكىلدەرىنە بولات مۋسين دەگەن جۇمىسشى ەرە كەلىپتى. جەر توڭىرەگىندە اڭگىمە باستالعاندا بولات تا سوزگە ارالاسىپ «شۋمەردىڭ جۇمىس ىستەگەن تۇستا كومپانيانىڭ جاعدايى جاقسى بولعان. جۇمىسشىلارعا جاتاقحانا سالىپ بەرگەن. ەڭ باستىسى، تاماقتاندىرۋ وتە جاقسى بولدى» دەپتى. قايتسىن ەندى... قاراپايىم جۇمىسشىعا جەرگە كىم يەلىك ەتكەنى ەمەس، قارنىڭ تويعانى كەرەك قوي.
ال، شۋماحەر يەلىك ەتەتىن جەردىڭ اينالاسىنا نەگە ءۇشىن ور قازىلعان دەگەن ساۋالعا سترۋچكوۆ ءبۇي دەيدى: «ول جەرگە جىلقى وسىرىلەدى. جەرگىلىكتى تۇرعىندارعا مال وسىرگەننەن گورى «اق قۇلىننىڭ» مالىن ۇرلاۋ جەڭىل ەدى. مال ۇرلىعىن بولدىرماي ءۇشىن ور قازىلعان ەدى». مىنە، ايعاق-دالەلسىز جەرگىلىكتى قازاقتاردى ۇرى اتاندىرىپ وتىر. سول «ۇرىلاردان» قورعانىپ ور قازىپتى. سوندا قازاقستاندا زاڭ جوق پا؟ مالىڭدى ۇرى العان ادام شاعىمدانىپ، زاڭمەن ىزدەنسەك كەرەك. جوق، شۋماحەر ءوز بىلگەنىن ىستەيدى – الدەقالاي يەمدەنىپ العان قازاق جەرىنىڭ ءبىر پۇشپاعىن قورشاپ، ونىڭ اينالاسىنان قازاقتار مالىمدى ۇرلايدى دەپ قورعانىپ ور قازادى. شۋماحەردىڭ بۇل جەرگە قاتىستى عانا بىلىعىنىڭ ءبىر پاراسى. ال، ونىڭ «قازگەرستروي» قۇرىلىس حولدينگىنە قاتىستى بىلىعى ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە. شەتەلدىكتىڭ شىعارعان شۋىن تۇسىندىرمەككە كەلگەندەر اقىرى جارىتىپ ەشتەڭە ايتا الماي، جوعارىدا جازعانىمىزداي كۇدىكتى ودان ارمەن قويۋلاتىپ، ايتقاندارى قاراما-قايشىلىققا تولى بولدى. دەگەنمەن، شۋماحەردىڭ شۋى اياقسىز ءارى تەكسەرۋسىز قالمايدى دەپ سەنەمىز!
ماتەريالداعى دەرەكتەر "ۆرەميا" گازەتىنىڭ ۆەب-سايتىنان الىندى.
نۇرا ماتاي
Abai.kz