وتىراردا بيوەتانول ءوندىرىسىن قولعا الۋ كوزدەلۋدە

 شەتەلدىك كاسىپكەرلەر وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، وتىرار اۋدانىندا بيوەتانول ءوندىرىسىن قولعا الۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا دەپ حابارلايدى وتىرار اۋدانى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى. نەگىزگى شيكىزاتى وسىمدىكتەن الىناتىن بيوەتانول ءوندىرىسى ءۇشىن اتالعان اۋدان تاپتىرمايتىن قولايلى ايماق بولىپ وتىر. ويتكەنى، بۇگىنگى تاڭدا الەمدە بيوەتانول ءوندىرىسىنىڭ ءورىسى كەڭىپ، پايدالانۋشىلار قاتارى كوبەيىپ كەلەدى. 

كەڭەستىك كەزەڭدە 20 مىڭ گەكتار القاپقا جۇگەرى ەگىپ، ودان 50 مىڭ توننا ءدان وتكىزگەن توپىراعى قۇنارلى وتىرارلىقتار بۇگىنگى تاڭدا جاڭا تەحنولوگيالارمەن جانە عىلىمدى ۇشتاستىرا وتىرىپ جۇگەرى ءوندىرىسىن قايتا قولعا الۋدا. 

اپتانىڭ باسىندا فرانتسۋزدىق ەكونوميكا ءىسىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور جان-پول ج.دەلحولم مەن ەلىمىزگە بەلگىلى كاسىپكەر، وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى س.سەيىتجانوۆ اۋدانىمىزدا بولىپ، تارتىلاتىن ينۆەستيتسيا مولشەرى، وندىرىستىك بازا مەن ءونىمدى وتكىزۋ جايى تۋراسىندا اڭگىمە قوزعادى.
جاڭا عاسىر جاڭا تەحنولوگيالاردى تالاپ ەتىپ، وركەنيەت پەن عىلىم ەگىز ۇعىمعا اينالعان بۇگىنگى كۇنى قانشاما عىلىمي جاڭالىقتار دۇنيەگە كەلىپ جاتىر. قورشاعان ورتانى لاستاماۋ ءۇشىن الەمدىك ماڭىزعا يە بيوەتانول ءوندىرىسى وتىراردا قولعا الىنسا، اۋداندا ەكولوگيالىق تازا ءونىمنىڭ برەندى قالىپتاسپاق.

شاردارادا بالىق ءوسىرۋ جۇمىستارى قارقىندى جۇرگىزىلۋدە

شاردارادا ءبىراز جىلدان بەرى جۇمىسىن توقتاتىپ تۇرعان بالىق ءوسىرۋ تالىمباعى بيىلدان باستاپ قايتا ىسكە قوسىلدى دەپ حابارلايدى شاردارا اۋدانى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى. 

اۋداندا بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ماقساتىندا اشىلعان «شاردارا بالىق پيتومنيگى» جشس-ىندە بيىلعى جىلدىڭ ءساۋىر ايىنان باستاپ شاباقتار جىبەرىلە باستادى. 

دالىرەك ايتاتىن بولساق، بۇگىندە جالپى اۋماعى 68,2 گەكتاردى قۇرايتىن توعان ىسكە قوسىلىپ، 15,7 ملن. دانا بالىق بالاڭقۇرتتارى (ليچينكا) وسىرىلۋدە. 

بۇدان بولەك، اۋدانداعى «تۇران» شارۋا قوجالىعى ارنايى بالىق وسىرەتىن ورىننىڭ قۇرىلىسىن دايىنداۋ ۇستىندە. قازىرگى تاڭدا وندا ورىنداردى قازۋ، قۇرال-جابدىقتاردى ورناتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.
سونىمەن بىرگە، اۋداننان جەكە كاسىپكەرلەردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن پيلوتتىق جوبا رەتىندە شاردارا سۋ قويماسى اۋماعىنان بالىقتى تورلى شارباقتا ءوسىرۋ شارۋاشىلىعىن (سادكوۆوە ۆىراششيۆانيە) قولعا الۋ جۇمىستارى دا جۇرگىزىلىپ جاتىر. 2014 جىلى وسىناۋ تورلى شارباقتا سىناق رەتىندە 15 توننا بالىق وسىرىلسە، بىلتىرعى جىلى جىل 300 توننا شاباق ءوسىرىلدى. سۋ قويماسىنداعى تورلى شارباقتا كەلەشەكتە 3000-4000 توننا كولەمىندە بالىق ءوندىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. 

ايتا كەتۋ كەرەك، بۇگىنگى تاڭدا شاردارا اۋدانىندا ەكى بالىق وڭدەۋ زاۋىتى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. سونىڭ ءبىرى – جىلىنا 2500 توننا بالىق وڭدەۋمەن اينالىساتىن «حاميت» ستك بالىق وڭدەۋ زاۋىتى. اتالمىش كاسىپورىن بازاسىندا فيلە، كەپتىرىلگەن، تۇزدالعان بالىقتى وڭدەۋ جانە دايىنداۋ، قالدىقسىز ءوندىرىستى قولعا الۋ ماقساتىندا بالىق سۇيەگىنەن ۇنتاقتالعان جەم دايىنداۋ تسەحتارى جۇمىس جاساۋدا. 
جىلىنا 1000 توننا مۇزداتىلعان جانە ىستالعان بالىق، فيلە ونىمدەرىن شىعاراتىن «شاردارا – بالىق-1» بالىق وڭدەۋ زاۋىتىندا 70 ادام جۇمىس جاسايدى.

مۇنان بولەك، جىل سوڭىنا دەيىن شاردارادا تاعى دا جاڭادان ەكى بالىق زاۋىتى ىسكە قوسىلماق.  «ۇدەمەلى يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى» اياسىندا سالىنىپ جاتقان جەكە كاسىپكەر «جالعاسباەۆ ت» جانە «ساودات» جشس-ءى جىلىنا ارقايسىسى 600 توننا بالىق ونىمدەرىن ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.

اباي-اقپارات