«نوۆوە ۆرەميا» نەگە مەملەكەتتىك ءتىلدى مۇقاتادى؟
«نوۆوە ۆرەميا» – پاۆلوداردا شىعاتىن ءورىستىلدى تاۋەلسىز باسىلىمداردىڭ ءبىرى، قۇرىلتايشىسى سەرگەي ستريۋك دەگەن ءىرى كاسىپكەر، رەداكتورى يرينا لەبەدەۆا دەگەن جۋرناليست.
ءاۋباستان-اق گازەت اۆتورلارىنىڭ ءتىل جانە ونوماستيكا ساياساتتارىنا قاتىستى ماتەريالدارىنان رەداكتسيانىڭ ۇستانىمى ايقىن اڭعارىلعان. ماسەلەن، «و پەرەيمەنوۆانياح ي «سەداليششنوم مىشلەني» («نۆ» №26, 30.06. 2005 ج.) اتتى جاريالانىم اۆتورى «نۋ نەيمەتسيا پەرەيمەنوۆاتەليام! كاك بۋدتو سۆويح، مەستنىح ي پريشلىح، نام مالو، ۆوت ەششە يز استانى سكۋچايۋششيە دامى شليۋت پيسما «س پريۆەتوم» - حوچۋ، مول، چتوبى پاۆلودار نازىۆالسيا كەرەكۋ! ۆوت حوچەت ونا، ي ۆسە!»... دەگەن سىقىلدى قيامپۇرىس، قيسىق سوزدەرمەن پاۆلودار اتاۋىنا بايلانىستى پىكىر بىلدىرگەن ازاماتتاردى كەكەتىپ-مۇقاتىپ، مىسقىلداپ، اجۋالاۋعا بەيىم ەكەنىن كورسەتتى. رەداكتسيا مۇنداي سايقىمازاقتىقپەن تىنسا ءبىر ءسارى، وقيعانىڭ ء مان-ماعىناسىن ءوز قالاۋىنا قاراي وزگەرتىپ، بۇرا تارتاتىنى تاعى بار. ايتالىق، كەزىندە وبلىستىڭ بۇرىنعى اكىمى قانات بوزىمباەۆقا ءىرى كاسىپورىنداردىڭ قولداۋىمەن ءبىر تاۋەلسىز قازاق گازەتىن اشۋ جونىندە ۇسىنىس جاساعان بەلگىلى جۋرناليست، جازۋشى سايلاۋ بايبوسىندى وبلىس اكىمىن وبلىستىق بيۋدجەت ەسەبىنەن كەزەكتى قازاق گازەتىن اشپاعانى ءۇشىن كۇستانالاعان قىلىپ كورسەتتى!.. بىراق ىلە س. بايبوسىننىڭ ءۇزىلدى-كەسىلدى تالاپ ەتۋىمەن رەداكتسيا گازەتتىڭ كەلەسى سانىندا الگى جازبانى تەرىستەيتىن ماقالا باسۋعا ءماجبۇر بولدى. بۇدان سول جاريالانىمنىڭ اۆتورى، گازەتتىڭ شتاتتان تىس ءتىلشىسى بۋلات شاريپوۆ (شىن تەگى كازيەۆ) ساباق الاتىن شىعار دەپ ويلاعانبىز. جوق، ولاي بولمادى.
«كوگو پريگلاشايۋت ۆ سوۆەتنيكي» اتتى جاريالانىمدا («نۆ» № 28 (1092) 28 شىلدە، 2016 جىل) پاۆلودار وبلىسى تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى ەرجان توكەنوۆتىڭ ء«تىل كەرۋەنى» جوباسى قازاق ءتىلىنىڭ اياسىن كەڭەيتۋگە سەرپىن بەردى» اتتى ماقالاسىن («انا ءتىلى» گازەتى، 8 شىلدە، 2016 جىل) ءوز كوزقاراسىنا سايكەس تالقىلاعان. ماسەلەن، وبلىستىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارىنداعى شىعىس قۇجاتتارىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدەگى ۇلەسىنىڭ 99,9 پايىزعا جەتكەنىنە نارازىلىعىن ءبىلدىرىپ، مۇنىسىن ەلباسىنىڭ ساۋالدار قاي تىلدە ايتىلسا، سول تىلدە جاۋاپ بەرىلۋگە ءتيىستى دەگەن سوزدەرىمەن نەگىزدەۋگە تىرىسىپتى... سونداي-اق، وتكەن جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسى شەڭبەرىندە «قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە» اتتى رەسپۋبليكالىق جوبا بويىنشا پاۆلودار وبلىسىنا كەلىپ، ءورىستىلدى اۋديتوريالارمەن كەزدەسۋلەر وتكىزگەن بەلگىلى ساياساتكەرلەر دوس كوشىم مەن ايدوس سارىمنىڭ ساياسي ء ىس-ارەكەتتەرىن، ازاماتتىق ۇستانىمىن بارىنشا قارا بوياۋمەن كورسەتتى. ءسويتىپ، «ي ۆوت تاكيح ليۋدەي گوسۋدارستۆەننىە ورگانى پريگلاشايۋت ۆ «سوۆەتنيكي». ي نەترۋدنو پرەدستاۆيت، چتو وني موگۋت ناسوۆەتوۆات. پەچالنو...» دەپ، ماقالاسىن قورىتىندىلاعان...
ايتپاقشى، وتكەن جىلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىعىنا وراي وبلىس بويىنشا 49 كوشەنىڭ اتاۋى وزگەرتىلگەن ەدى. الايدا، ەرجان توكەنوۆتىڭ جاريالانىمىندا بۇل كورسەتكىش پاۆلودار قالاسى بويىنشا دەلىنىپ، جاڭساق جازىلىپ كەتكەن ەكەن. بۋلات شاريپوۆ مۇنى دا ءوز پايداسىنا جاراتا قويىپتى...
ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، «نوۆوە ۆرەميانىڭ» بۇل جولعى بۇرا تارقانىنا توزىمدىلىك تانىتۋ ءجون بە، الدە رەداكتسيا مەن اۆتورعا جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەۋ كەرەك پە؟ قايسىسى دۇرىس بولار ەكەن؟
ارمان قاني،
پاۆلودار قالاسى
Abai.kz