وقو پروكۋراتۋرا ورگاندارى 8 مىڭنان استام ازاماتتىڭ قۇقىقتارىن قورعادى
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى پروكۋراتۋراسىنىڭ 2016 جىلدىڭ 1-جارتى جىلدىعىندا قورىتىندىلادى. بۇل تۋرالى وبلىس پروكۋراتۋراسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.
«2016 جىلدىڭ وتكەن كەزەڭىندە پروكۋرورلىق قاداعالاۋدىڭ نەگىزگى باسىم باعىتتارى رەتىندە ەلباسىنىڭ جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋرورىنىڭ تاپسىرمالارى مەن اكتىلەرىن ۋاقىتىلى جانە ساپالى ورىنداۋ بولىپ بەلگىلەنگەن»، دەلىنگەن حابارلامادا.
باس پروكۋراتۋرانىڭ جاڭالىعىنىڭ ءبىرى، ول ءبىزدىڭ قىزمەت ەتۋ سالامىزعا جوبالىق مەنەدجمەنتتى (باسقارۋ) ەنگىزۋ بولدى.
ءبىر سوزبەن ايتساق، بۇل ناتيجەگە باعىتتالعان كوماندالىق جۇمىس جانە ءبىزدىڭ وڭىرىمىزگە ءتان وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋگە باعىتتالعان، ماقساتى ءوزارا بايلانىسقان بىرەگەي ءىس-شارالار جيىنتىعى.
باس پروكۋراتۋرانىڭ القاسىندا پروكۋرورلىق قاداعالاۋدىڭ بارلىق باعىتتارى بويىنشا 15 جوبا ۇسىنىلدى. سىزدەر ولاردى كوردىڭىزدەر، سوندىقتان وسى تاجىريبەنى قابىلداپ، ءىس-جۇزىندە جۇزەگە اسىرۋ قاجەت.
«قازىرگى تاڭدا، پروكۋراتۋرامىزدا ەكى توپ جۇمىس جاساۋدا، «مال ۇرلىعىنا توسقاۋىل» جانە «جەر سالاسىنداعى پروبلەمالىق ماسەلەلەردى شەشۋ» اتتى ەكى جوبالار جۇزەگە اسىرىلۋدا»، دەلىنگەن حابارلامادا.
جالپى وبلىس كولەمىندە نارازىلىق اكتسيالارىن وتكىزۋ دەرەكتەرىنە جول بەرىلگەن جوق، قوعامدىق-ساياسي جاعداي تۇراقتى.
رۇقساتسىز 17 اكتسيالار ورىن الدى، ولاردا نەگىزى جەر جانە تۇرعىن ءۇي - كوممۋنالدىق سيپاتتاعى ماسەلەلەر كوتەرىلگەن.
قاداعالاۋ قىزمەتىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى رەتىندە وڭىردەگى قۇقىقتىق ءتارتىپتى جانە زاڭدىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى ايقىندالدى.
وڭىردەگى تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋدە ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن ساقتاۋ ەرەكشە ورىنعا يە. وبلىستىق پروكۋراتۋرا ورگاندارى 8 مىڭنان استام ازاماتتىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن، ونىڭ ىشىندە 2500-گە جۋىعىنىڭ ەڭبەك قۇقىقتارىن قورعادى.
ىقپال ەتۋ شارالارىنىڭ ناتيجەسىندە جالاقى قارىزى 3,5 ەسەگە جۋىق تومەندەتىلدى (55-تەن 15 ملن. تەڭگەگە دەيىن).
5 مىڭنان استام كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قۇقىقتارى قورعالدى، ونىڭ ىشىندە مىڭنان استامى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار (تەكسەرۋ قورىتىندىلارى باس پروكۋراتۋرامەن وڭدى باعالانعان).
ءبىزدىڭ باستامامىز نەگىزىندە ومىرلىك قيىن جاعدايلارعا ۇشىراعان جاسوسپىرىمدەر مەن ولاردىڭ اتا-انالارىنا پسيحولوگيالىق جانە قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن اكىمدىكپەن 1303 سەنىم سىمتەتىگىمەن كريزيستىك قىزمەت قۇرىلدى.
حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعىنان وسال توپتارىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ اياسىندا 800 مۇگەدەكتىڭ، 30 قارت ازاماتتىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋ، سونىمەن قاتار، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى نەگىزسىز تاعايىنداۋدىڭ 80 فاكتىسى انىقتالدى.
بيۋدجەتتى تولىقتىرۋ باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى بولدى.
جىل سايىن مەملەكەت بيۋدجەتىنە قوماقتى قارجى قۇيىلۋىنا قول جەتكىزۋدەمىز، اعىمداعى جىلى بيۋدجەت 1,8 ملرد. تەڭگەدەن استام سوماعا تولىقتى، 1,2 ملرد. تەڭگەگە مۇلىك قايتارىلدى.
63 مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ كونكۋرستارىنىڭ قورىتىندىلارىن بۇزۋ ارقىلى 5,5 ملرد. تەڭگەدەن استام قارجىنىڭ زاڭسىز جاراتىلۋىنا توسقاۋىل قويىلدى، مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە 31 ملن.تەڭگەدەن استام سوما ءوندىرىلدى.
قولدانىلعان شارالار ناتيجەسىندە مەملەكەت مەنشىگىنە 21 مىڭ (18,6 مىڭ.) گەكتارعا جۋىق جەر ۋچاسكەلەرى قايتارىلدى، بيۋدجەتكە 88 ملن. تەنگە (204,3)ء وندىرىلدى.
ەگەر وسىنىڭ بارلىعىن تەڭگەگە اۋىستىرساق، جارتى جىلدىڭ وزىندە 9 ملرد.-تان استام قارجى، سالىستىرمالى تۇردە ايتاتىن بولسام وبلىستىق پروكۋراتۋرا ورگاندارىن قارجىلاندىرۋعا ءبىر جىلدىڭ وزىندە 1,2 ملرد. تەڭگە بولىنەدى، دەمەك 6 ايدىڭ وزىندە ءبىز پروكۋراتۋرانى كۇتىپ ۇستاۋعا بولىنەتىن قارجىدان جەتى ەسە ارتىق قايتاردىق، نەمەسە بۇل قاراجاتقا 6 تيپتىك مەكتەپ سالۋعا بولادى (600 ورىندىق).
اكىمشىلىك ايىپپۇلداردى ءوندىرۋ كورسەتكىشىن 60%، (60,6%) دەڭگەيگە جەتكىزۋ تۋرالى تاپسىرمانى ورىندادىق.
768 كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىقتارى قورعالدى، ولاردىڭ قۇقىقتارىنا قول سۇققان 72 لاۋازىم يەسى ءتۇرلى جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى.
«اقبۇلاق»، ««جۇمىسپەن قامتۋ - 2020 جول كارتاسى»، «كاسىپكەرلىكتىڭ جول كارتاسى»، «تۇرعىن ءۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن جەتىلدىرۋ» جانە ت.ب. مەملەكەتتىك باعدارلامالارى ۇنەمى باقىلاۋدا.
«كريمينوگەندىك جاعداي تىركەلگەن قىلمىستار سانىنىڭ 10,6 پايىزعا وسۋىمەن سيپاتتالادى (2015 جىلدىڭ 6 ايىنان 18714-دەن 2016 جىلدىڭ 6 ايىندا 20694-كە دەيىن)»، دەلىنگەن حابارلامادا.
سونىمەن بىرگە، اسا اۋىر قىلمىستار 23,6 پايىزعا (127-دەن 97-گە), ونىڭ ىشىندە كىسى ءولتىرۋ 45,5 پايىزعا ( 55-تەن 30-عا), قاراقشىلىق 34,9 پايىزعا (43-تەن 28-گە), زورلاۋ 30,1 پايىزعا (163-تەن 114-كە), بۇزاقىلىق 13,6 پايىزعا (1047-تەن 905-كە) تومەندەگەنى بايقالادى.
ءدال وسى قىلمىستار ساناتتارىنا قاراپ، ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدىڭ تۇرعىندارى قوعامداعى ءوز قاۋىپسىزدىكتەرىن باعالايدى.
باس پروكۋراتۋرامەن ءبىزدىڭ الاياقتىققا قاتىستى قىلمىستىق قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋعا قاتىستى جۇمىسىمىزعا وڭ باعا بەرىلدى.
قولدانىلعان ۇيىمداستىرۋ شارالارى ناتيجەسىندە 7 ملن. تەڭگەدەن استام سوماعا پروتسەسسۋالدىق شىعىندار ءوندىرىلدى، بۇل رەتتە ءوز ەركىمەن پروتسەسسۋالدىق شىعىندى وتەۋ تاجىريبەسى جاساقتالدى (ولاردىڭ سوماسى 2,8 ملن. تەڭگەنى قۇرادى).
اعىمداعى جىلدىڭ 6 ايىندا كەپىلدىڭ سانى 68,4% (رەسپۋبليكا - 64,5%) قۇرادى، قاماۋدا ۇستاۋ 24 پايىزعا ازايدى، ەشقايدا كەتپەۋ قولحاتى مۇلدەم قولدانىلعان جوق.
ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارى قورعالا وتىرىپ، پروكۋرورلارمەن 9 زاڭسىز ۇستالعان ازامات بوساتىلدى. 15 تۇلعاعا قاتىستى زاڭسىز جەدەل-ىزدەستىرۋ شارالارى قىسقارتىلدى.
ءۇش ساتىلى سوت ءوندىرىسىنىڭ ەنگىزىلۋىنە جانە اعىمداعى جىلدىڭ 6 ايىندا سوتقا دەيىنگى ءىس جۇرگىزۋ ساتىسىندا قىسقارتىلعان ىستەر 54 پايىزعا كوبەيۋىنە بايلانىستى، قىلمىستىق ىستەر بويىنشا جۇكتەمە 23 پايىزعا ازايدى (2516-دان 1942-گە).
مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلاردىڭ جازالاۋ ماسەلەسىنە قاتىستى تەڭگەرىمدى ءتاسىل قولدانۋى جازالاۋ تاجىريبەسىن 25-تەن 21 پايىزعا تومەندەۋىنە مۇمكىندىك بەردى، بۇل رەسپۋبليكا كولەمىندە ۇزدىك كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى.
2015 جىلمەن سالىستىرعاندا اعىمداعى جىلدىڭ وتكەن مەرزىمدە ايىپپۇل جازاسى بەلگىلەنگەن سوتتالۋشىلار 9,3 پايىزعا (259-دان 283-كە), باس بوستاندىعى شەكتەلگەندەر 9,4 پايىزعا (319-دان 349-عا), شارتتى جازا تاعايىندالعاندار 22,3 پايىزعا (192-دەن 235-كە) كوبەيگەنى بايقالادى.
باس پروكۋراتۋرانىڭ سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىستارى بويىنشا سوتتاردى ەسەلىك ايىپپۇل تاعايىنداۋعا باعىتتاۋ تۋرالى تاپسىرماسى ورىندالۋدا، 35 تۇلعانىڭ ىشىنەن 27-نە نەمەسە 76 پايىزىنا 146 ملن.تەڭگەدەن استام ايىپپۇل بەلگىلەندى (2015 جىلى-50%).
ونىڭ ىشىندە، 111 ملن. تەڭگەگە 20 تۇلعاعا قاتىستى ۇكىمدەر نەمەسە 77 پايىزى ناقتى ورىندالدى.
قاناعاتتاندىرىلعان نارازىلىقتار 4 ەسەگە (14-تەن 66-عا), قاناعاتتاندىرىلۋى 11,5 پايىزعا كوبەيدى.
مەملەكەتتىك ايىپتى قولداۋ ساپاسى تۇراقتى تۇردە جوعارى - 99,8% (13 جىلى - 99,3%، 14 جىلى - 99,4%، 15 جىلى-99,7%).
سوتتا مەملەكەت مۇددەسىن وكىلەتتىك ەتۋ سالاسىندا ءبىزدىڭ نارازىلىقتارىمىزبەن 26 سوت اكتىسى زاڭعا سايكەستەندىرىلدى، قايتارىپ الىنعان نارازىلىقتار جوق.
68 ملن. تەڭگەدەن استام سوماعا بيۋدجەت شىعىنىنىڭ الدىن الدىق.
زاڭدىلىقتىڭ بۇزىلۋىنا شارا كورۋ تيىمدىلىگىن 100 پايىزعا جەتكىزدىك، پروكۋرورلاردىڭ تالاپ تىلەكتەرى بويىنشا 56 جەكە ۇيعارۋلار شىعارىلدى (قاتىسقان پروكۋرورلاردىڭ 18 باياناتى بويىنشا تەكسەرۋلەر جۇرگىزىلىپ، 5 تەكسەرۋ قۇجاتتارى ەردر-گە تىركەلدى، 1,5 ملن. تەڭگەدەن استام سوماعا 24 تۇلعا اكىمشىلىك، 42 لاۋازىم تۇلعالارى تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى).
اكىمشىلىك سوت ءىسىن جۇرگىزۋ باعىتى بويىنشا سوتتاردىڭ 15 قاتەلىكتەرى تۇزەتىلدى. مونوپولياعا قارسى زاڭناما سالاسىنداعى اكىمشىلىك ىستەردى نەگىزسىز قىسقارتۋ تاجىريبەسى جويىلدى، تەك ەكى عانا نارازىلىق بويىنشا قۇقىق بۇزۋشىنى 5 ملن. تەڭگەدەن استام سوما ايىپپۇلدان زاڭسىز بوساتۋ دەرەگىنىڭ الدىن الدىق. نارازىلىقتاردىڭ قاناعاتتاندىرىلۋى 88% قۇرادى.
بۇل جىلى وبلىستىق پروكۋراتۋرا تاراپىنان اليمەنت وندىرۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. قولدانىلعان شارالار ناتيجەسىندە 11 ملن. تەڭگەدەن استام سوما وتەلدى، 471 بورىشكەر جۇمىسسىز رەتىندە ەسەپكە قويىلدى، 147-ءسى ناقتى جۇمىسپەن قامتىلدى، 58 بورىشكەر اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى، سدتتبت-عا(ەردر) 27 قۇجات تىركەلدى.
بىزبەن قۇقىققورعاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋدىڭ بەلسەندى ساياساتىن جۇرگىزۋگە قاتىستى مەملەكەتتىك شارالار تۋرالى ازاماتتاردى اقپاراتتاندىرۋ دەڭگەيىنە، حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن كوتەرۋگە، پروكۋراتۋرا ورگاندارى مەن جالپى قۇقىققورعاۋ جۇيەسىنىڭ وڭدى ءيميدجىنىڭ قالىپتاسۋىنا قاجەتتى نازار اۋدارىلۋدا. بۇل ماقساتتا 36 ءباسپاسوز-ماسليحاتى وتكىزىلدى، 115 سەمينار-كەڭەستەر ۇيىمداستىرىلدى، 129 دوڭگەلەك ۇستەلدەر وتكىزىلدى، باق-تا 1642 اقپاراتتىق مالىمەتتەر جاريالاندى. پروكۋراتۋرا ورگاندارىنىڭ جانە جالپى قۇقىققورعاۋ بلوگىنىڭ جۇمىسىن ايقىندايتىن كوپتەگەن اقپاراتتىق-ناسيحاتتىق تۇسىرىلىمدەر دايىندالىپ، رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى ەفيرلەرگە شىعارىلدى.
وبلىستىق پروكۋراتۋرا اقپاراتتىق-يميدجدىك جۇمىستىڭ ساپاسىن كوتەرە وتىرىپ، بىرنەشە باسىلىمداردا «قوعامدىق پىكىر» - «وبششەستۆەننوە منەنيە» ايدارلارىن اشتى، ولاردا ازاماتتاردىڭ وڭدى پىكىرلەرى مەن العىس حاتتار جاريالانۋدا، جارتى جىلدىڭ ىشىندە 45-تەن استامى، ءتۇسىپ، 42-گە جۋىعى جارىق كوردى.
Abai.kz