ءۇش جىل بۇرىنعى جازبا
…كۇزدە كيەۆكە بارماق بولىپ، اسىعىس جولعا جينالدىم دا، قولىما تۇسكەن تولستويدىڭ كىتابىن الا سالدىم. ماسكەۋ-كيەۆ باعىتىنداعى پويىزدا وتىرمىن… بۇرىن وقىپ تاستاعان شىعارمالاردى وقۋعا اسا قۇلقىم جوق. كورشىم، جاس جىگىت دەن براۋننىڭ «انگەلى ي دەمونى» اتتى كىتابىنان كوز المايدى. مەن ۋكراين كەمپىرمەن ۋكرايناداعى بۇگىنگى احۋال تۋرالى اڭگىمەلەسىپ وتىردىم. ول كوپ ۋكرايندىقتىڭ ماسكەۋدە جۇمىس ىستەپ جان باعىپ جۇرگەنىن، زەينەتاقىسىنىڭ از ەكەنىن ايتىپ، مۇڭ شاقتى. اڭگىمەگە ارالاسپاي وتىرعان ۋكراين كەلىنشەك: «ۋكرايندىقتاردىڭ ەمەس، ماسكەۋلىكتەردىڭ شاشىن قىرقىپ ءجۇرمىن. بالا-شاعاڭنىڭ قاسىندا جۇرگەنگە، ءوز وتانىڭدا جۇمىس ىستەگەنگە نە جەتسىن؟! قانشا جىل ماسكەۋدە نان ىزدەپ قاڭعىپ جۇرەتىنىمىزدى قۇداي بىلەدى» دەپ دۇڭك ەتتى. سوسىن جاس جىگىتكە قاراپ: «دەن براۋننىڭ «كود دا ءۆينچيىن» وقىعام. سۇيىكتى جازۋشىم» دەدى.
دەن براۋن دەمەكشى… وسى امەريكالىق قالامگەردىڭ «كود دا ءۆينچيى» 81 000 000 دانامەن تارالىپ، الەمدەگى №1 بەستسەللەر بولعان.
شىنىمدى ايتسام، جۇرت جاپا-تارماعاي «كود دا ءۆينچيدى» وقىپ جاتقاندا، مەن دە قولىما الىپ، ون پاراعىن پاراقتاپ، ءارى قاراي وقي الماعام. جاس جىگىت: «بۇل كىتاپتى وقىپ تاستاعام، جاي زەرىككەن سوڭ، كوز جۇگىرتىپ وتىرمىن» دەپ كۇلىمسىرەدى.
– مەن بۇل اۆتوردى قايتالاپ وقىماق تۇگىلى، كىتابىن جاڭادان باستاپ وقي المايمىن، – دەدىم.
كەلىنشەك: – قالايشا دەن براۋندى جاقسى كورمەۋگە بولادى؟ – دەپ مۇرنىن ءشۇيىردى.
مەن تۇيسىگىممەن بۇل ايەلدىڭ دەن براۋندى وقىماعانىن سەزدىم…
– سىزگە بۇگىنگى زامان جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارى ۇنايتىن بولدى عوي. پەلەۆيننىڭ، مۋراكاميدىڭ، اكۋنيننىڭ قانداي شىعارمالارىمەن تانىسسىز؟ بالكىم، پەلەۆيننىڭ «كود ميراسىن» وقىعان بولارسىز؟ – دەدىم.
– بۇلارىڭ كىم؟ – دەدى ول بەتىمە تاڭىرقاي قاراپ. – ءبىزدىڭ سالوننىڭ يەسى ايتەۋىر دەن براۋن، «كود دا ۆينچي» دەپ اۋزىنىڭ سۋى قۇرىپ، وقىپ وتىراتىن، – دەپ، بەتىن تەرەزەگە بۇرىپ كەتتى. سوسىن: – دنەپردى ساعىندىم، دنەپردى ساعىنباۋعا بولا ما؟ قاتتى ساعىندىم… ەرتەرەك دنەپرگە جەتسەك ەكەن، – دەپ مۇڭلى ءۇن قاتتى. جۇرەگىم شىم ەتتى…
قۇدايا توبا، ومىردە ءوزىم كورمەگەن، تاراس شەۆچەنكو جىرلاعان دنەپردى مەن دە ساعىنام…
«ايا، ايا، تۇر! دنەپرگە كەلدىك، مىنە، قارا، دنەپر. سەن قازىر سالدەن سوڭ كيەۆتەن تۇسەسىڭ، ال ءبىز ءارى قاراي حۋتورىمىزعا كەتەمىز» دەپ ۋكراين كەمپىر مەنى ۇيقىدان وياتتى.
– سالەم، دنەپر! – دەدىم مەن. ەركەلەپ اعىپ جاتقان دنەپر «قوش كەلدىڭ، اياش!» دەپ مەنىمەن امانداسقانداي بولدى. مەن ونىڭ ءۇنىن انىق ەستىدىم. ەرتەسىنە جاڭبىر جاۋىپ جاتقاندا مەن دنەپر كوپىرىنىڭ ۇستىندە دنەپرمەن سىرلاسىپ تۇردىم. دنەپردىڭ سۋى لايلانىپ اعىپ جاتتى. جۇرەگىم اۋىرىپ كەتتى…
P.S. ايتقانداي، دەن براۋندى وقيتىن جىگىت فۋتبولشى ەكەن. ماسكەۋدەگى ەكونوميكا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى. سول جولى ولاردىڭ كومانداسى كيەۆتە ۋكراين فۋتبولشىلارىمەن كەزدەسۋ وتكىزەدى ەكەن. كەتەرىندە ماعان ەستەلىك رەتىندە دەن براۋننىڭ كىتابىن سىيلاپ كەتتى. ال مەن وعان تولستويدىڭ كىتابىن سىيلادىم. وسى ءبىزدىڭ سپورتشىلاردىڭ كىتاپ وقيتىنىنا كۇمانىم بار...
ء(ۇش جىل بۇرىن وسىنداي جازبا جازىپپىن... زىمىراپ ءوتىپ جاتقان ۋاقىت...)
اياگۇل مانتاەۆا
Facebook-تەگى پاراقشاسىنان
