وڭتۇستىك ەكونوميكاسىنىڭ تىرەگى - اۋىلشارۋاشىلىعى
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سوڭعى جيىرما جىلدا يننوۆاتسيالىق سالاعا اينالدى. بۇل تۋرالى «اباي اقپارات» پورتالى حابارلايدى.
مەملەكەتتىڭ قارجىلىق قولداۋىنىڭ ارقاسىندا اۋىل ەڭبەككەرلەرى جاڭا تەحنولوگيالاردى بەلسەنە قولدانا باستادى، بۇعان ەڭ الدىمەن ىلعال ۇنەمدەگىش تەحنولوگيالاردى جاتقىزۋعا بولادى. ونداعان جىلدار بويى سۋعا ءزارۋ بولىپ كەلگەن وڭتۇستىك قازاقستان ءۇشىن بۇل اگرارلىق سالاداعى ناعىز ىلگەرىلەۋ بولدى: 15 مىڭ گەكتاردان استام جەر تامشىلاپ سۋارىلادى. وسى باعىتتاعى جۇمىس باستالعان 2010 جىلمەن سالىستىرعاندا ىلعال ۇنەمدەگىش تەحنولوگيا پايدالانىلاتىن اۋداندار ەكى ەسەدەن ارتىق ۇلعايدى. ەندى مىنە ولار رەسپۋبليكالىق كورسەتكىشتىڭ 70 پايىزىن قۇرايدى. تۇركىستاندا تامشىلاتىپ سۋارۋعا ارنالعان جابدىق شىعاراتىن زاۋىت سالىندى، بۇل شارۋالار ءۇشىن تەحنولوگيانى الدەقايدا ارزان باعاعا ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك تۋعىزدى.
تەك تاۋەلسىزدىك جىلدارى قازاقستان شاردارا سۋ قويماسىنان ماقتاارال اۋدانىنىڭ سۋارمالى ەگىستىكتەرىنە ماشينامەن سۋ تارتۋ جوباسىن ىسكە اسىرۋ ەسەبىنەن وبلىستىڭ وڭتۇستىگىندەگى سۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. وڭتۇستىكتەر ونى «تاۋەلسىزدىك جوباسى» دەپ اتادى. قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ ارقاسىندا ەل ءۇشىن ەڭ قىسىلتاياڭ قارجىلىق جانە ەكونوميكالىق داعدارىس كەزەڭىندە مەملەكەت بۇعان 14 ميلليارد تەڭگە جۇمساپ، ماقتاارالدىقتار ماقتا ءوسىرۋ كەزىندە سىرداريا سۋىن وزبەكستان اۋماعى ارقىلى اعىزاتىن مەملەكەتارالىق «دوستىق» ارناسىنداعى سۋعا تاۋەلسىز ەتتى.
وبلىستا قازاق ماقتا شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى اشىلدى، ونىڭ عالىمدارى ەگىستىكتەردە قازاقستاندا اۋدانداستىرىلماعان وزبەك ماقتاسىن اۋىستىرعان بەس وتاندىق سۇرىپتى ءوسىرىپ شىعاردى. ولاردى ەگۋگە كوشۋ ناتيجەسىندە وبلىس كىرىسىنىڭ ەكسپورتتىق باپتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىن ءشيتى ماقتا ءونىمىن ارتتىردى.
وسى اتالعان ينستيتۋتتىڭ باس ديرەكتورى ي.ۇمبەتاەۆ جەر قۇنارلىلىعىن ارتتىرمايىنشا، جوعارى ءونiم الۋ مۇمكiن ەمەستiگiن ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. ول ءۇشiن يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالاردى باتىل ەندiرۋگە شاقىردى. – ەڭ الدىمەن شارۋالاردى قولجەتiمدi باعادا جاڭا تەحنيكا، قۇرال-سايماندارمەن، ساپالى تىڭايتقىشپەن قامتاماسىز ەتۋiمiز كەرەك. بiزدiڭ ينستيتۋت وندiرگەن جاڭا تۇقىم سورتتارى قىتاي، تۇركيادان اكەلiنگەن شيتتەن ارتىق بولماسا كەم ەمەس. تاجiريبەلiك الاڭعا ەگiلگەن قىتاي ماقتاسىنىڭ كوسەگi بودەنەنiڭ جۇمىرتقاسىنداي ۇساق، مايدا. كوسەگiنiڭ سالماعى 3,5-4 گرامنان اسپايدى. ال، بiزدiڭ ماقتانىڭ كوسەكتەرi 5-6 گرامنان تۇسۋدە. سوندىقتان شەتەلدiڭ قىمبات شيتiنەن گورi ءوزiمiزدiڭ جەرسiنگەن تۇقىمدى كوپتەپ ءوندiرۋدiڭ جولىن قاراستىرايىق. ينستيتۋت ماماندارى بيىل «ماقتاارال – 4017»، «ەراليەۆتi ەسكە الۋ» دەپ اتالاتىن جاڭا تۇقىمدىق شيت شىعارىپ، پاتەنت الدى. بۇل سورتتاردىڭ ونiمدiلiگi گەكتارىنا 40-45 تسەنتنەردەن تۇسۋدە. ماقتاعا جەمiس-جيدەك پەن باقشاعا جاساعان جاعدايدى جاسايتىن بولساق، ماقتا ولاردان دا كوپ تابىس بەرەدi, – دەيدi ي.ۇمبەتاەۆ.
ەسكە سالا كەتەيىك، وقو – قازاقستانداعى وتاندىق توقىما ونەركاسىبىنىڭ دامۋىنىڭ نەگىزىن قۇرايتىن ءشيتى ماقتا وسىرىلەتىن جالعىز وبلىس.
Abai.kz