كەۋدە سYيەكتى كوكتەگەن جەبە
زاۋ زاماننىڭ قارا داۋىلى قارا جەر ءۇستىن تىتىرەنتىپ، كۇلىن اسپانعا شاشقان دويىر سىلكىنىستەردىڭ ءدۇمپۋى ىزعارلى قىسپەن قوسىلىپ قاراشا حالىقتى قالتىراتتى-اي كەپ.
ەڭسەسى ءتۇسىپ ەل قالدى، سۇيەككە تولىپ جەر قالدى. ەكى الىپتىڭ ازعانتاي ايقاسى ەمەس، ەكى ەلدى قوسا قايمىقتىراتىن ۇزاق جىلعى ازاپتىڭ شوعى بولماق. كوكىرەگىن كۇيىك كەرنەگەن وعلاندار ۇيقى كۇلكى دەگەندى ۇمىتقان. مىنا سۇم زامان سۇقتى كوزدەردىڭ ويىنى بولدى-اۋ، – دەگەن زارلاۋلار بۇلتقا جۇتىلىپ جاتتى.
«بۇل دۇنيەنىڭ ءبارى بەيبىتشىلىكتەن ساداعا كەتسىن» دەپ ويلاعاندار دا بولدى. شىنىمەن دە جۇمىر جەر باسقان تىرشىلىك يەسىنىڭ ىشىندە ادام اتتى ويلاۋ جۇيەسى دامىعان پەندەنىڭ اقىل-ويى شەكسىز. ازابى دا، قۋانىشى دا، قايعىسى دا قاتار جۇرەدى. باسقان جەر، جۇتقان اۋاسىنا دا، ورتاق ءبىر نيەتتىلىك بولىپ، شىن كوزقاراس قالىپتاسقانشا جىلدار جىلجي بەرمەكشى.
قارا تۇنەك اسپاندى تورلاپ، قۇس باعىتىنان جاڭىلىپ ۇشتى. اۋە اينالىپ جەرگە تۇسكەندەي ساتتە اۋىل ىرگەسىنەن جانە شۋ شىقتى. «اتتان، اتتان!» – دەگەن ۇراندار كۇللى ولكەنى وياتتى.
قاراگەر اتىنا قامشى باسىپ، تولىق قارۋىمەن ازىرلەنگەن ازامات باتىربايۇلى جاۋعا اتتاندى. ازامات جەكە باس قامى ءۇشىن ەمەس، بۇكىل ەلىنىڭ ارمان-ماقساتىن، مۇڭىن ارقالاپ كەتىپ بارادى. سوڭىنان ەرگەندەر نىسانا مەرگەنبايۇلى، ۋاقىت تاعدىربايۇلى، اقنيەت تىلەكبايۇلى سىندى اۋىلدىڭ اتقامىنەرلەرى ەدى. ەل شەتىنە ىلىنە باستاعان جويقىن تولقىننىڭ الدىن بوگەيتىن باتىرلار ءوز-وزىمەن سەرتتەسىپ، جاراتقانعا سيىنىپ، جاۋ جاساعىمەن شايقاسىپ ۇلى تولقىنعا ارالاسىپ كەتتى.
«قارا قىلىش قانعا بوككەن كۇن»، – دەگەن وسى ەكەن. وكتەم كۇش قاي جاقتا بولسا، جەڭىستىڭ جالاۋى سول جاقتا جەلبىرەيتىنى داۋسىز. كەلگەن جاۋدىڭ توپانى سيرەي باستادى. كىرگەن جاعىن جاپىرىپ، نىسانا باتىر الدا كەتىپ بارا جاتقان. جەكە باس مۇددەسىن كوزدەگەن ۋاقىت باتىر ءوزىنىڭ ويىنشا، «ەرتەڭ مەنىڭ ەرلىگىم اۋىزعا الىنبايدى»، – دەگەن سۇم نيەتپەن نىسانا باتىردى كوزدەپ ساداعىن تارتىپ قالدى. نىسانا باتىر اتىنان قۇلاپ جەرگە ءتۇستى.
قاراگەر كىسىنەپ توپتان بوس شىعا بەرگەندە جانە ءبىر جەبە جانۋاردىڭ كەۋدەسىنە قادالىپ، ول دا وماقاستى. جاۋ الدەقاشان جەڭىلگەن. بىراق، ىشكى تايتالاس وسىلاي جىلدار سالىپ جاڭارا بەردى. بالكىم، بۇل كورىنىس تاريحپەن بىرگە جاسايتىن سەكىلدى.
قاراگەردىڭ كەۋدەسىنە قادالعان جەبە، و، ءتايىر-اي، بيىك ماۋەلى اعاشقا اينالىپ كوكتەپ تۇر. ءسامبى بۇتاقتارىنا ءتۇرلى-ءتۇستى قۇستار قونىپ، ۇزاق سايرايتىندى شىعاردى. ولاردىڭ سايراعان داۋىسىنان «جالعاندىق، جالعاندىق» – دەگەن ءۇن ءبىر ءسات تولاستامايدى. داۋىستار قاشان وشەر ەكەن؟!
كوگەداي شامەرحان
Abai.kz
